12. Łubin wąskolistny
Transkrypt
12. Łubin wąskolistny
12. Łubin wąskolistny Uwagi ogólne Aktualnie w KR znajduje się 16 odmian łubinu wąskolistnego, które w większości badano w doświadczeniach PDOiR, realizowanych ze środków budżetowych. Odmiany te podzielono na trzy grupy różniące się cechami morfologicznymi (np. typem wzrostu, zabarwieniem liści, kwiatów i nasion), a także użytkowymi (np. zawartością alkaloidów). Dziewięć z badanych odmian należy do grupy o niesamokończącym typie wzrostu i niskiej zawartości alkaloidów, trzy odmiany to formy samokończące, a dwie cechują się niesamokończącym typem wzrostu i wysoką zawartością alkaloidów. Na terenie naszego województwa doświadczenia z łubinem wąskolistnym założono w SDOO Wrócikowo i ZDOO Ruska Wieś. Podobnie jak w roku ubiegłym opracowanie zostało wzbogacone o dane z ZDOO Marianowo, z sąsiedniego województwa podlaskiego, w celu poszerzenia informacji o badanych odmianach. Doświadczenia prowadzone były w 4 powtórzeniach, na jednym poziomie agrotechnicznym bez ochrony fungicydowej. Wyniki doświadczeń Rok ubiegły (2012) był korzystniejszy pod względem plonowania wszystkich badanych odmian łubinu wąskolistnego szczególnie w ZDOO Ruska Wieś. Natomiast w minionym sezonie wyższe plony uzyskano tylko w przypadku niektórych odmian o niesamokończącym typie wzrostu w SDOO Wrócikowo, z których najlepsze były Neptun, Dalbor, Kalif, Zeus. Z kolei w ZDOO Ruska Wieś Tango, Graf, Kalif, a w ZDOO Marianowo Kalif, Heros, Graf, Tango. Wśród odmian o podwyższonej zawartości alkaloidów we wszystkich przeprowadzonych doświadczeniach wyróżniła się odmiana Oskar. Sezon wegetacyjny w 2013 roku był niekorzystny dla odmian o samokończącym typie wzrostu. Powyżej wzorca plonowała jedynie w Ruskiej Wsi odmiana Regent, a w Marianowie i Wrócikowie nieco wyższe wartości osiągnęła odmiana Boruta. Analiza ostatniego trzylecia wykazała, iż pod względem plonowania znaczącą przewagę nad pozostałymi odmianami uzyskała odmiana Kalif, w miarę stabilnie plonowały również Heros, Neptun i Dalbor. W latach 2012-2013 wyższe plony uzyskano u odmian Kalif, Tango, Heros, Dalbor, Graf i Neptun. W roku 2013 najwyższą masą tysiąca nasion (MTN) cechowały się: Tango, Bojar, Kalif, Neptun, a najniższą MTN osiągnęła odmiana Heros. W ZDOO Ruska Wieś najniższą MTN charakteryzowały się nasiona u odmiany Dalbor w Marianowie i Wrócikowie odmiana Sonet. Tabela 1. Łubin wąskolistny. Odmiany badane. Rok zbioru: 2013 Lp. Odmiana Kod kraju pochodzenia Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce* Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) odmiany niesamokończące 1. Karo PL 2001 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; PL-63-004 Tulce 2. Zeus PL 2002 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 3. Graf PL 2004 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 4. Kalif PL 2006 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 5. Bojar PL 2007 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 6. Neptun PL 2009 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 7. Kadryl PL 2010 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; PL-63-004 Tulce 8. Dalbor PL 2011 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 9. Heros PL 2011 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 10. Oskar PL 2012 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 11 Tango PL 2012 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; PL-63-004 Tulce odmiany samokończące 12. Sonet PL 1999 Poznańska Hodowla Roślin sp. z o.o. ul. Kasztanowa 5; PL-63-004 Tulce. 13. Boruta DE 2002 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin 14. Regent PL 2009 „Hodowla Roślin Smolice sp. z o.o. Grupa IHAR’’ Smolice 146; PL-63-740 Kobylin *- według „Listy odmian roślin rolniczych wpisanych do krajowego rejestru w Polsce” Tabela 2. Łubin wąskolistny. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2013 Miejscowość Kompleks rolniczej przydatności gleby Klasa bonitacji gleby pH gleby w KCl Przedplon Data siewu Obsada nasion (szt./m2) Data zbioru SDOO Wrócikowo ZDOO Ruska Wieś ZDOO Marianowo pow. Olsztyn pow. Ełk woj. podlaskie żytni dobry IV a 6,66 jęczmień jary 22.04.13 100-130 7.08; 17.08 żytni bardzo dobry IV b 5,97 żyto ozime 25.04.13 100-130 16.08. żytni dobry IV b 5,8 pszenica jara 24.04.13 100-130 16.08. Nawożenie mineralne N P2O5 K2O (kg/ha) (kg/ha) (kg/ha) 10 10 35 45 60 90 Środki ochrony roślin Zaprawa nasienna (nazwa) Herbicyd (nazwa, dawka/ha) Insektycyd (nazwa, dawka/ha) Vitavax 200 FS Vitavax 200 FS Vitavax 200 FS - - - - - - nitragina nitragina Inne zabiegi Inne zabiegi (nazwa, dawka/ha) nitragina Tabela 3. Łubin wąskolistny. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2013 Lp. Wyszczególnienie Wrócikowo Ruska Wieś Marianowo 1. Termin początku kwitnienia (data) 8.06.13 10.06.13 10.06.13 2. Termin dojrzałości technicznej (data) 31.07.13 31.07.13 24.07.13 3. Wysokość roślin (cm) 57 55 54 4. Wyleganie roślin w fazie końca kwitnienia (skala 9o) 9 9 9 9 9 9 160 159 134 14,6 16,3 14,1 9 9 9 34,4 26,1 26,2 o 5. Wyleganie przed zbiorem (skala 9 ) 6. Masa 1000 nasion (g) 7. Wilgotność nasion podczas zbioru (%) o 8. Choroby – Antraknoza (skala 9 ) 9. Plon nasion (przy wilgotności 15%) dt/ha Wyniki średnie z wszystkich badanych odmian Skala 9°: 9 - oznacza stan najkorzystniejszy, 1- oznacza stan najmniej korzystny Tabela 4. Łubin wąskolistny. Plon nasion odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2013 przy wilgotności nasion 15% Odmiana Lp. Wzorzec (dt/ha) Wrócikowo Ruska Wieś Marianowo 34,4 26,1 26,2 odmiany niesamokończące 1. Karo * 98 78 86 2. Zeus 110 103 69 3. Graf 88 120 123 4. Kalif 112 105 126 5. Bojar 109 76 111 6. Neptun 117 97 111 7. Kadryl 94 101 95 8. Dalbor 115 98 108 9. Heros 105 99 124 10. Oskar * 100 119 122 11. Tango 103 124 123 odmiany samokończące 12. Sonet 66 84 37 13. Boruta 96 91 93 14. Regent 83 103 81 Wzorzec w 2013 roku – średnia z wszystkich odmian * -odmiany o podwyższonej zawartości alkaloidów (gorzkie) Tabela 5. Łubin wąskolistny. Plon nasion odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2013; 2012; 2011 przy wilgotności nasion 15% Odmiana Lp. Liczba lat badań Lata Wzorzec (dt/ha) 2013 2012 2011 2012-2013 2011-2013 28,9 30,5 26,8 29,7 28,7 108 103 96 111 103 103 100 106 108 - 94 102 106 115 98 105 94 105 108 102 116 98 102 103 114 100 105 96 106 108 odmiany niesamokończące 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 3 3 3 3 3 3 3 3 3 2 2 Karo * Zeus Graf Kalif Bojar Neptun Kadryl Dalbor Heros Oskar * Tango 89 96 108 114 100 109 96 108 109 112 115 99 108 105 117 97 102 92 103 108 93 116 odmiany samokończące 12. Sonet 13. Boruta 14. Regent 3 3 3 Liczba doświadczeń 63 94 88 78 85 90 86 102 83 70 89 89 75 93 87 3 2 2 5 7 Wzorzec w 2013 średnia z wszystkich odmian * -odmiany o podwyższonej zawartości alkaloidów (gorzkie) Tabela 6. Łubin wąskolistny. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Lata zbioru: 2013; 2012; 2011 Lp. Odmiana Liczba lat badań Wzorzec (skala 9º) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Hero s 12. 13. 14. 2013 2012 55 63 20112013 Masa 1000 nasion (g) 2013 2012 20112013 54 151 137 148 odmiany niesamokończące 2 7 1 6 1 0 7 -2 -3 - 14 0 -8 18 19 5 5 -24 -21 -7 35 33 4 -7 9 11 -3 9 -11 -28 -9 22 20 4 -7 12 17 1 7 -16 -22 - Udział roślin zielonych przed zbiorem (%) Równomierność dojrzewania (9 o) 2013 2012 20112013 2013 2012 20112013 5,5 4,4 5,4 8,1 8,2 8,0 -3,1 -0,3 1,7 2,7 1,3 -3,3 0,3 -0,4 -1,9 -0,5 3,9 -2,5 0,7 4,7 2,0 -1,0 -2,8 2,4 0,2 -1,5 -1,4 6,8 -3,0 0,0 4,0 3,1 0,4 -3,2 2,6 -1,0 -2,1 - 0,4 -0,2 -0,3 -0,7 -0,3 0,8 -0,3 0,2 0,1 -0,2 -0,6 0,5 -0,2 -0,8 -0,3 0,3 0,5 -0,4 -0,1 0,1 0,2 -1,0 0,6 0,0 -0,7 -0,8 0,1 0,8 -0,4 0,3 0,3 - Karo * Zeus Graf Kalif Bojar Neptun Kadryl Dalbor Heros Oskar * Tango 3 3 3 3 3 3 3 2 2 1 1 -3 5 4 3 -2 3 9 -1 -1 0 1 7 6 -1 8 -1 -1 7 -5 -7 5 8 Sonet Boruta Regent 3 3 3 -11 2 -7 -11 -1 -14 -8 1 -9 -14 -9 -13 7 -15 -17 -11 -14 -11 -3,8 2,9 0,2 0,0 -2,1 -3,0 -4,4 -1,1 -2,1 0,9 -0,3 0,3 0,8 0,5 0,7 1,0 0,4 0,3 3 3 8 3 3 8 3 3 8 3 3 8 odmiany samokończące w w Liczba doświadczeń w Wysokość roślin (cm) - wzorzec w 2013 średnia z wszystkich odmian * -odmiany o podwyższonej zawartości alkaloidów (gorzkie)