Skandal w literaturze i sztuce XIX i XX wieku

KARTA KURSU
Nazwa
Skandal w literaturze i sztuce XIX /XX wieku
Nazwa w j. ang.
Punktacja ECTS*
Kod
Koordynator
1
dr hab. Magdalena Sadlik
Opis kursu (cele kształcenia)
Celem wykładu będzie wprowadzenie studentów w intelektualną i kulturalną atmosferę fin de
siècle’u. Przywołani zostaną twórcy, którzy za sprawą swej biografii wymykającej się
ramom mieszczańskiego modus vivendi budzili silne emocje, a ich obrazoburcza jak na owe
czasy twórczość była częstokroć źródłem skandalu. Zaproponowane tematy prowokują do
rozważań dotyczących granic twórczej wolności i istoty sztuki, zmienności recepcji,
ewolucji pojęcia skandalu podległego kulturo-socjologicznym uwarunkowaniom, a także
pozwalają na odkrycie fin’de siècle’u jako epoki wciąż intrygującej – także i dla odbiorcy
XXI wieku.
Warunki wstępne
Wiedza
-----
Umiejętności
----Kursy
-----
Efekty kształcenia
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
Numer efektu
WIEDZA
W01
- ma podstawową wiedzę o światopoglądzie, filozoficznych i
kulturowych kontekstach fin de siècle’u (dandyzm,
dekadentyzm, naturalizm)
W02
- ma świadomość ewolucji pojęcia skandalu, wynikającej z
przemian o charakterze społeczno-kulturowym
W03
-potrafi wskazać zjawiska kulturowe i literackie
bulwersujące opinię publiczną na przełomie XIX i XX wieku
UMIEJĘTNOŚCI
U01
Potrafi analizować i interpretować
rozpoznawać określone konwencje i style
teksty
literackie,
U02
posiada umiejętność krytycznego analizowania tekstów
naukowych
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
K0 1
- rozumie potrzebę ustawicznego kształcenia, zdobywania K_01
wiedzy, śledzenia historycznych i współczesnych zjawisk
kulturowych
Organizacja
Forma zajęć
Wykład
(W)
Liczba godzin
15
Ćwiczenia w grupach
A
K
L
S
P
E
Opis metod prowadzenia zajęć
Wykład, prezentacja multimedialna
Formy sprawdzania efektów kształcenia
E
–
le
ar
ni
n
g
Gry
dyd
akt
ycz
ne
Ć
wi
cz
en
ia
w
sz
kol
e
Z
aj
ęc
ia
te
re
no
w
e
Pra
ca
lab
orat
oryj
na
Proj
ekt
ind
ywi
dua
lny
U
d
zi
ał
w
d
y
s
k
u
sj
i
P
ro
je
kt
gr
u
p
o
w
y
R
e
f
e
r
a
t
P
ra
c
e
pi
s
e
m
n
e
E
g
z
a
m
in
u
st
n
y
E
g
z
a
m
in
pi
s
e
m
n
y
A
n
a
li
z
a
t
e
k
s
t
u
W
0
1
W
0
2
x
x
x
x
W
0
3
x
x
U
0
1
x
x
U
0
2
x
x
x
x
U
0
3
K
0
1
K
0
2
Kryteria oceny
Obecność i aktywny udział w zajęciach.
Uwagi
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
•
“Poeci wyklęci” (Charles Baudelaire, Arthur Rimbaud, Paul Verlaine).
•
Strategie skandalu, biografia a twórczość. Cel: “Zadziwić mieszczucha”.
•
Dandyzm. Dandys
Wilde’a
•
Impresjoniści a akademizm. Salon Odrzuconych. Malarstwo polskie – Szał uniesień
Podkowińskiego.
•
Grupa Medańska /E. Zola, Huysmans: A rebours - „biblia dekadentów”).
•
Teatr Libre Antoine’a (skandal obyczajowy – wystawienie Rzeźników).
•
Skandalistka Zapolska /Małaszka batalia w prasie i proces sądowy, O czym się nie
mówi, O czym się nawet myśleć nie chce/.
•
Satanizm fin de siècle’u (Vigeland, Synagoga Szatana Przybyszewskiego).
•
Biografia i twórczość „maga Młodej Polski” - Stanisława Przybyszewskiego.
•
Dzieje grzechu S. Żeromskiego, Kult Ciała Mieczysława Srokowskiego i Maria
Magdalena Gustawa Daniłowskiego – historia burzliwej recepcji i obyczajowego
skandalu.
•
Mizoginizm epoki (Płeć i charakter Otto Weiningera), Twórczość Strindberga.
•
Lektury z kościelnego indeksu ksiąg zakazanych (m.in. Żywot Jezusa Renana).
contra purytańska Anglia – Portret Doriana Greya i Oscaa
Wykaz literatury podstawowej
Literatura podmiotowa:
• P. Verlaine, Wybór poezji, oprac A. Drzewicka, Wrocław 1980 (BN).
• Ch. Baudelaire, Kwiaty zła, Warszawa 2001.
• K. Przerwa-Tetmajer, Poezje, Warszawa 1980.
Literatura przedmiotowa:
1. M. Ujma, Sztuki wizualne, Warszawa 2011.
2. Słownik Literatury Polskiej XX wieku, red. A. Brodzka, M. Puchalska, Wrocław 1992.
3. R. Okulicz-Kozaryn, Mała historia dandyzmu, Poznań 1995.
4. A. Makowiecki, Ten wyuzdany fin’ de siècle, [w:] Wokół modernizmu. Szkice,
Warszawa 1985.
5. J. Cassou, Encyklopedia symbolizmu, Warszawa 1992.
Wykaz literatury uzupełniającej
Literatura podmiotowa:
• Strindberg, Wybór nowel, wstęp L. Sokół, Wrocław 1985 (BN).
• Przybyszewski, Synagoga szatana i inne eseje, oprac. i wstęp G. Matuszek, Kraków
1995.
Literatura przedmiotowa:
G. Legutko, Sacrum w oczach rewolucjonisty. O „Marii Magdalenie” Gustawa
Daniłowskiego, Kielce 2005.
Skandal w literaturze europejskiej i amerykańskiej, red. B. Płonka-Syroka, Warszawa 2013.
Ute Schüler, Rita E. Täuber, Skandal? Sztuka, Warszawa 2010.
K. Kłosińska, Ciało, pożądanie, ubranie. O wczesnych powieściach Gabrieli Zapolskiej,
Kraków 1999.
Bilans godzinowy zgodny z CNPS (Całkowity Nakład Pracy Studenta)
Wykład
Ilość godzin zajęć w
kontakcie z prowadzącymi
Konwersatorium (ćwiczenia, laboratorium itd.)
Konsultacje indywidualne
Uczestnictwo w egzaminie/zaliczeniu
Ilość godzin pracy studenta
Lektura w ramach przygotowania do zajęć
15
bez kontaktu z
prowadzącymi
Przygotowanie krótkiej pracy pisemnej lub referatu po
zapoznaniu się z niezbędną literaturą przedmiotu
Przygotowanie projektu lub prezentacji na podany
temat (praca w grupie)
Przygotowanie do egzaminu
Ogółem bilans czasu pracy
15
Ilość punktów ECTS w zależności od przyjętego przelicznika
1