ocena zdjęcia rtg klatki piersiowej pod względem poprawności

14 | Rozpoznanie prawidłowej anatomii klatki piersiowej oraz poprawnego technicznie radiogramu klatki piersiowej
TABELA 2-2 JAK ROZPOZNAĆ POPRAWNY
TECHNICZNIE RADIOGRAM KLATKI PIERSIOWEJ?
Czynnik
Co powinieneś zobaczyć?
Penetracja
Kręgosłup powinien być widoczny poprzez cień
serca
Widoczne powinno być co najmniej 8−9 tylnych
odcinków żeber
Wypełnienie płuc
powietrzem
(wdech)
Rotacja
Powiększenie
Kąt
Wyrostek kolczysty kręgosłupa powinien znajdować się w równej odległości w stosunku do
przyśrodkowych końców obu obojczyków
Klisze AP (najczęściej w przypadku przenośnych
aparatów rentgenowskich) sprawiają, że serce
wydaje się lekko powiększone
Prawidłowy obojczyk ma kształt litery S i rzutuje
się na 3 lub 4 żebro
• Powiększenie.
• Kąt wiązki promieniowania.
Rycina 2-9 Stępienie tylnej zatoki (kąta) przeponowo-żebrowego przez
niewielki wysięk opłucnowy. Lewy obraz boczny klatki piersiowej ukazuje
stępienie tylnej zatoki (kąta) przeponowo-żebrowego wywołane obecnością płynu (pełna biała strzałka). Drugi kąt przeponowo-żebrowy (pełna
czarna strzałka) pozostaje ostry. Wysięk opłucnej zlokalizowany jest po
prawej stronie, ponieważ objęta procesem kopuła przepony może być
prześledzona do samego przodu (przerywana czarna strzałka), podczas gdy
druga kopuła przepony (lewa) jest przesłonięta sercem i w prawidłowym
obrazie pozostaje niewidoczna.
bocznym nazywana jest tylną zatoką przeponowo-żebrową
(lub też tylnym kątem przeponowo-żebrowym) (zob. ryc.
2-1 i 2-2).
• Prawidłowo wszystkie zatoki przeponowo-żebrowe są
ostro odgraniczone oraz zgięte pod ostrym kątem.
• Wysięki opłucnowe zbierają się w głębokich zachyłkach
zatok przeponowo-żebrowych, wypełniając ich ostre kąty,
co jest widoczne u pacjentów w pozycji stojącej. Ten
proces nazywa się stępieniem (spłyceniem) kątów przeponowo-żebrowych (zob. rozdz. 6).
• Potrzeba zaledwie ok. 75 ml (lub nawet mniej) płynu,
by stępić tylny kąt przeponowo-żebrowy na zdjęciu
bocznym, podczas gdy osiągnięcie podobnego efektu
w obrazie czołowym wymaga aż 250–300 ml płynu
(zob. ryc. 2-9).
OCENA ZDJĘCIA RTG KLATKI PIERSIOWEJ
POD WZGLĘDEM POPRAWNOŚCI TECHNICZNEJ
tt
W ocenie poprawności technicznego wykonania radiogramu klatki piersiowej pomoże Ci pięć czynników technicznych. Jeśli nie weźmiesz ich pod uwagę, artefakty możesz
mylnie wziąć za zmiany chorobowe, co oczywiście zaprowadzi Cię na manowce. Te czynniki to:
• Penetracja.
• Wypełnienie płuc powietrzem (wdech).
• Rotacja.
009-019-R02-Podrecznik-radiologii.indd 14
Penetracja
tt
Jeśli promienie X nie przenikną w prawidłowy sposób przez
badaną część ciała, nie dojdzie do pełnej wizualizacji wszystkich elementów niezbędnych do powstania pełnego obrazu.
• W celu ustalenia, czy czołowy radiogram klatki piersiowej
został wykonany z właściwym poziomem penetracji, należy
sprawdzić, czy piersiowy odcinek kręgosłupa jest dobrze
widoczny (zob. ryc. 2-1).
Pułapki wynikające z niewystarczającej penetracji
(niedoeksponowania): Można przyjąć, że czołowy radiogram klatki piersiowej został wykonany ze zbyt małą ekspozycją-penetracją (jest zbyt jasny), jeśli nie można dostrzec
kręgosłupa za cieniem serca (ryc. 2-10). Zbyt słaba penetracja
może prowadzić do powstania co najmniej dwóch błędów interpretacyjnych.
• Po pierwsze, lewa kopuła przepony może być niewidoczna
w rzucie czołowym z powodu braku przejrzystości podstawy lewego płuca. Ten problem natury technicznej może
dawać obraz albo imitujący, albo ukrywający właściwą
jednostkę chorobową dolnej części lewego płuca (np. zapalenie dolnej części lewego płuca lub lewostronny wysięk
opłucnej) (zob. ryc. 2-10).
• Rozwiązanie: W celu potwierdzenia wystąpienia
choroby podstawy lewego płuca, należy przeanalizować
boczny radiogram klatki piersiowej (zob. podrozdz.
Boczne zdjęcie RTG klatki piersiowej zamieszczony w tym
rozdziale).
• Po drugie, rysunek płucny, na który składają się przede
wszystkim płucne naczynia krwionośne, może wydać się
bardziej wyraźny niż w rzeczywistości. Można wyprowadzić z tego faktu mylne wnioski, że pacjent ma zastoinową
niewydolność serca lub włóknienie płuc.
• Rozwiązanie: Poszukaj innych radiologicznych objawów
zastoinowej niewydolności serca (zob. rozdz. 9). Przyjrzyj się bocznemu radiogramowi klatki piersiowej w celu
potwierdzenia wzmożenia rysunku płucnego, choroby
pęcherzyków płucnych lub wysięku u podstawy lewego
2014-10-02 12:53:33