Elastyczność popytu

Rodzaje elastyczności popytu
Elastyczność popytu
P
ep>1
ep=1
„
Elastyczność cenowa popytu - ep
„
Elastyczność mieszana popytu - em
„
Elastyczność dochodowa popytu - ei
ep<1
D
Q
Elastyczność cenowa popytu - ep
„
„
Wzory na elastyczność cenową popytu
Elastyczność cenowa popytu – jest to
stosunek względnej zmiany popytu na dane
dobro do względnej zmiany ceny, która
wywołała tę zmianę popytu.
ep= -
∆D
D
∆P
P
∆ D = D 1- D 0
∆ P = P1- P0
D1- D0
Współczynnik elastyczności cenowej
popytu informuje nas o reakcji konsumentów
na zmiany cen.
ep= -
D0
P1- P0
P0
Pamiętajmy, że rozpatrujemy wielkości
względne!!!
P
P 14
12
10
8
Co oznacza zmiana ceny o 2!
A
B
A⇢B zmiana bezwzględna o 2, ale
względna o 2÷10 czyli 20 %.
6
4
2
ep>1
C
D
0
C⇢D zmiana bezwzględna o 2, ale
względna o 2÷4 czyli 50 %.
ep=1
ep<1
D
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Q
Q
1
Cena
Obliczanie ep
9
Cena
Popyt
0
40
B
1
35
C
2
30
D
3
25
4
E
4
20
3
F
5
15
G
6
10
H
7
5
1
I
8
0
0
B⇢C
30 − 35 1
e p = − 35 = 7 = 0,14
2 −1
1
1
1
D⇢E
20 − 25
1
−
3
e p = − 25 = − 5 = = 0,6
4−3
1
5
3
3
H
7
A
Współczynnika elastyczności cenowej
popytu możemy wykorzystać do:
I
8
G
6
F
5
E
D
1.
Zlikwidowania nadwyżki, lub niedoboru popytu lub
podaży.
2.
Zdefiniowania popytu.
C
2
B
A
0
10
E⇢F
20
30
40
Ilość
3.
Zdefiniowania rodzaju dobra.
4.
Wyznaczenie maksimum wydatków konsumenta,
a tym samym maksimum przychodu producenta.
G⇢H
15 − 20
1
−
e p = − 20 = − 4 = 1
5−4
1
4
4
5 − 10
1
−
1 6
e p = − 10 = − 2 = ⋅ = 3
7−6
1
2 1
6
6
Ad. 2.
Ad. 1.
znając reakcję konsumentów na zmianę ceny, możemy
regulować wielkością zakupów. Zadajemy sobie wtedy
pytanie o ile trzeba zmienić cenę, by zapotrzebowanie
zareagowało w określony sposób
„
ep > 1 – popyt elastyczny
„
ep = 1 – popyt jednostkowy
„
ep < 1 – popyt nieelastyczny
„
ep = 0 – popyt sztywny
„
ep = ∞ – popyt doskonale elastyczny
P
S
P1
Pr
D
qD
qr
qS
Q
Ad. 4.
Ad. 3.
6
200000
P
P
ep>1
‰
Dobra luksusowe - ep > 1
‰
Dobra podstawowe - 0 < ep < 1
‰
ep=1
ep<1
Dobra Giffena - ep < 0
D
Q
Q
ep
Uc
500
200
5
100.000
450
300
3
135.000
400
400
2
160.000
350
500
1,4
175.000
300
600
1
180.000
250
700
0,71
175.000
200
800
0,5
160.000
150
900
0,33
135.000
100
1000
-
100.000
180000
180000
5
175000
160000
Uc
175000
160000
ep
160000
4
3
140000
3
135000
135000
120000
2
2
1,4
100000
1
100000
0,71
100000
0,5
Dobra podstawowe
0
200
Dobra luksusowe
ep = 0
ep = 1
ep
ep = −
300 − 200
1
200
=− 2 =5
1
450 − 500
−
10
500
1
0,33
80000
Dobra Giffena
5
ep = −
300
400
500
600
700
800
900
1000
1
400 − 300
300
=− 3 =3
1
400 − 450
−
9
450
2
12
12
A
10
O wartości współczynnika elastyczności
cenowej popytu decydują:
10
B
8
8
6
6
4
4
2
2
C
D
„
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
10
2
3
4
5
6
7
8
9
10
„
10
9
8
„
7
ep=1
6
Graficzne ujęcie
maksymalizacji
utargu całkowitego.
5
„
4
3
„
2
gusty i preferencje;
łatwość zastąpienia (ilość dostępnych
substytutów);
zawężenie grupy produktów;
znaczenie danego dobra w budżetach
konsumentów;
czas reakcji na zmianę ceny.
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Elastyczność łukowa
Mierzy elastyczność cenową popytu na danym odcinku
krzywej popytu.
„
Po zastosowaniu elastyczności łukowej bez względu na
ep
to, z którego punktu wychodzimy otrzymujemy taki sam
wynik. Elastyczność łukowa wyznacz elastyczność
Cena
pomiędzy punktami, które bierzemy pod uwagę
Elastyczność łukowa
– dlaczego?
9
6
A
0
40
5
B
1
35
C
2
30
D
3
25
3
E
4
20
2
F
5
15
G
6
10
H
7
5
I
8
0
Elastyczność łukowa
G
F
E
4
D
C
B
1
A
0
0
10
E⇢D
25 − 20
1
−
e p = − 20 = − 4 = 1
3− 4
1
4
4
20
30
40
Ilość
9
I
8
H
7
Popyt
20 − 25
1
−
3
e p = − 25 = − 5 = = 0,6
4−3
1
5
3
3
I
8
Cena
D⇢E
D1 − D 0
(D1 + D 0 )
2
=
P1 − P 0
( P1 + P 0 )
2
Cena
„
Wzór na łukową elastyczność cenową
popytu
H
7
Cena
Popyt
A
0
40
6
B
1
35
5
C
2
30
D
3
25
E
4
20
F
5
15
G
6
10
H
7
5
1
I
8
0
0
G
F
E
4
D
3
C
2
B
A
0
D⇢E
20 − 25
5
( 25 + 20)
−
22,5 3,5 ⋅ 5
2
ep = −
=−
=
= 0,78
4−3
1
22,5
(4 + 3)
3,5
2
10
20
30
40
Ilość
E⇢D
25 − 20
5
( 20 + 25)
−
22,5 5 ⋅ 3,5
2
ep = −
=−
=
= 0,78
1
3− 4
22,5
(3 + 4)
3,5
2
3
Elastyczność cenową popytu
w punkcie P – ujęcie graficzne
Punktowa elastyczność cenową popytu
Aby wyznaczyć elastyczność punktową należy postąpić
w następujący sposób:
Elastyczność punktowa mierzy
elastyczność w konkretnym punkcie
krzywej. Aby to było możliwe musimy
traktować zmiany zarówno ceny jak
i popytu jako nieskończenie małe.
Elastyczność cenową popytu
w punkcie P
e d = lim
∆P →0
∆D P
⋅
D ∆P
∆D
P
⋅ lim
∆P →0 ∆ P ∆P → 0 D
e p = lim
'
D P
ep =   ⋅
P D
Wzory na elastyczność mieszaną popytu
em=
∆ Di
Di
∆ Pj
Pj
1.
P
Do wybranego punktu na
krzywej wyznaczyć linię
styczną (punkt P).
2.
Zmierzyć odległość między
punktem P a osią odciętych i
punktem a osią rzędnych.
3.
Elastyczność w tym punkcie
jest stosunkiem długości
między punktem a osią
odciętych i punktem a osią
rzędnych.
ed =
R
PO
PR
P
D
O
Q
Elastyczność mieszana popytu
„
Elastyczność mieszana popytu na dobro „i”
względem zmiany ceny dobra „j” to relacja między
względną zmianą popytu na dobro „i” a względną
zmianą ceny dobra „j”.
„
Współczynnik elastyczności mieszanej popytu
informuje nas jaka będzie reakcja konsumentów
dokonujących zakupów dobra „i” pod wpływem
zmiany ceny dobra „j”.
Wykorzystanie współczynnika elastyczności
mieszanej popytu
∆ D i = D 1- D 0
∆ Pj = P1- P0
D1i- D0i
em=
D0i
P1j- P0j
P0j
Za jego pomocą możemy określić, czy zachodzi
związek między danymi dobrami i oraz j.
em > 0 - dobra substytucyjne
em < 0 - dobra komplementarne
em = 0 - ???
między dobrami nie ma związku
4
Elastyczność mieszana popytu:
ilustracja graficzna – dobra komplementarne
Elastyczność mieszana popytu:
ilustracja graficzna – dobra substytucyjne
Pi
Pj
Pi
Pi1
Pj
Pi1
Pi0
Pj0
Pi0
Pj0
Dj1
Di
Di
Dj0
qi1
qi0
Qi
qj0
qj1
Dj2
qi1
Qj
Elastyczność dochodowa popytu
qi0
qj1
Qi
Dj1
qj0
Qj
Wzory na elastyczność dochodową popytu
∆D
D
∆I
I
ei=
Elastyczność dochodowa popytu to stosunek
względnej zmiany rozmiarów popytu na
określone dobro do względnej zmiany dochodu.
∆ D = D 1- D 0
∆ I = I1- I0
D1- D0
Współczynnik elastyczności dochodowej popytu
informuje nas jaka będzie reakcja konsumentów
dokonujących zakupów danego dobra pod
wpływem zmiany dochodu.
ei=
D0
I1- I0
I0
Wykorzystanie współczynnika elastyczności
dochodowej popytu
Ad. 1.
Dobro normalne - ei > 0
‰
1.
Określenie z jakim dobrem mamy do czynienia.
2.
Prognozowanie wielkości przyszłego popytu.
‰
„
dobro podstawowe - 0 < ei < 1
„
dobro luksusowe - ei > 1
Dobra podrzędne - ei < 0
Dobra niższego rzędu
Dobra normalne
Dobra wyższego rzędu
Dobra pierwszej potrzeby
ei = 0
ei = 1
ei
5
Ad. 2.
Elastyczność podaży
Zakładamy, że rozpatrujemy gospodarkę jakiegoś kraju,
w którym roczny wzrost dochodów wynosi 5 %.
Dobro
ei
Mleko
Samochody
0,5
+ 12,5 %
4
+ 100 %
- 20 %
Wzory na elastyczność podaży
es=
∆S
S
∆P
P
S1- S0
es=
S0
P1- P0
P0
Elastyczność podaży mierzy się stosunkiem
procentowej zmiany wielkości podaży do
procentowej zmiany ceny.
„
Współczynnik elastyczności podaży informuje
nas jaka będzie reakcja podaży na zmiany ceny.
„
Współczynnik elastyczności cenowej podaży
przyjmuje z reguły wartości dodatnie, gdyż
wzrost ceny dobra wywołuje wzrost podaży
Popyt za 5 lat
- 0,8
Sztuczne koszule
„
∆ S = S1- S0
∆ P = P1- P0
Charakterystyka krzywych podaży
Cechą charakterystyczną krzywych S wychodzących z początku
układu współrzędnych jest to, iż es zawsze równy 1.
Wszystkie krzywe S mające swój początek na osi rzędnych
posiadają es >1 i nazywa się je elastycznymi krzywymi podaży.
Wszystkie krzywe S mające swój początek na osi odciętych
posiadają es < 1 i nazywa się je nieelastycznymi krzywymi podaży.
Pionowe krzywe S mają es = 0, w tym przypadku zmiana ceny
nie wywołuje zmiany podaży, jest to podaż sztywna.
Poziome krzywe S mają es = ∞, przy tej samej cenie podaż może
przyjmować dowolne wartości. Producenci mają możliwości
ograniczane tylko wielkością zbytu.
6