opinia o zmianach ZSEE

Opinia Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji (PIIT)
do projektów rozporządzeń Ministra Środowiska w sprawie:
1. „minimalnych rocznych poziomów zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i
elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych”
oraz
2. „wysokości stawek opłaty rejestrowej i opłaty rocznej”
do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym.
Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji [PIIT] negatywnie ocenia przedstawione do
zaopiniowania projekty dwóch nowych rozporządzeń do ustawy o zużytym sprzęcie elektrycznym
i elektronicznym:
1. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska „w sprawie minimalnych rocznych poziomów
zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw
domowych”
2. Projekt rozporządzenia Ministra Środowiska „w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej
i opłaty rocznej”.
Zaproponowane w obu projektach zmiany stworzą bariery w rozwoju przemysłu elektronicznego,
komputerowego oraz w procesie wyposażania gospodarki w sprzęt oparty o nowoczesne
technologie. Zmiany te będą bardzo niekorzystne dla producentów i dystrybutorów sprzętu. Ich
konsekwencją będzie wzrost cen systemów informatycznych, co stanowić będzie kolejne
utrudnienie w rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce.
Prognozujemy, że przyjęcie zaproponowanych zmian, spowoduje zmniejszenie konkurencyjności
polskiej gospodarki, a tym samym spowolnienie jej rozwoju. Nastąpi również spadek inwestycji
zagranicznych w sektor oparty o nowoczesne technologie w naszym kraju wraz ze wszystkimi
negatywnymi konsekwencjami tego zjawiska.
Odnosząc się do rozporządzenia „w sprawie minimalnych rocznych poziomów zbierania
zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych”
uważamy, że zaproponowany poziom zbierania dla grupy 3 jest nieracjonalny. Wg naszej oceny
racjonalny poziom zbierania nie przekracza 5% dla grupy 3. Każdy wyższy poziom narzucony w
rozporządzeniu oznaczał będzie ogromne kary dla wszystkich wprowadzających w Polsce w tej
grupie.
Uzasadnienie:
1. Zgodnie z danymi w sektorze informatycznym w II połowie 2006 roku zebrano zaledwie
0,58% tego, co wprowadzono z gospodarstw domowych, w 2007 roku było to 2,97%.
Przyjmując, że w całym roku 2006 ten poziom wynosiłby 1,20% to oznacza, że zanotowano
jedynie 2,5 krotny wzrost w poziomie zbierania w ciągu roku.
Opinia PIIT w sprawie rozporządzeń MŚ do ZSEE, 2008-12-03
1
1. Zaproponowany przez Ministerstwo poziom zbiórki – 24% - jest niemożliwy do
osiągnięcia, bo oznaczałoby to 10-krotny wzrost w zbieraniu tego sprzętu w ciągu
2 lat w stosunku do 2007 roku.
2. Szczególne znaczenie ma tu zasada raportowania sprzedaży sprzętu ze względu
na jego funkcję, a nie przeznaczenie na rynku. W branży informatycznej mamy
zazwyczaj do czynienia z „produktami podwójnego zastosowania” („dual used
products”). Oznacza to, że raportujemy sprzęt jako wprowadzony dla gospodarstw
domowych, mimo, że w rzeczywistości jest sprzedawany do odbiorców
instytucjonalnych. Powoduje to zniekształcenie danych o osiągniętych poziomach
zbiórki – ilości w liczniku i mianowniku ilorazu dającego w wyniku poziom
obliczane są wg różnych kryteriów. Mianownik obejmuje masę sprzętu
sprzedanego do gospodarstw domowych i do firm oraz innych instytucji. Takie
sztuczne zwiększenie mianownika sztucznie obniża iloraz, czyli poziom zbiórki.
Żadna inna branża nie styka się z tym problemem w takiej skali.
3. Ponadto chcielibyśmy podkreślić, że produkty z grupy 3 cechują się w Polsce
długim cyklem życia – znacznie dłuższym niż w krajach Europy Zachodniej.
Dzisiaj zbierany jest sprzęt pochodzący sprzed 10 lat, a wielkość rynku sprzedaży
jest kilkukrotnie niższa, co oznacza, że liczenie poziomu zbierania do sprzętu
wprowadzonego w roku poprzednim od razu stawia wprowadzających tę grupę
sprzętu w sytuacji, w której płacenie kar jest nieuniknione.
4. Wprowadzenie wysokich poziomów zbiórki będzie musiało być wliczone w cenę
zakupu i pokryte przez Klientów, co oznacza wzrost cen produktów w Polsce. To
spowoduje wyższe ceny na rynku polskim i mniejszą konkurencyjność polskiego
rynku wobec sąsiednich rynków. Będzie to oznaczać spadek sprzedaży i poziomu
inwestycji zagranicznych (import przygraniczny) a tym samym wzrost bezrobocia.
5. Zważywszy, że sytuacja ekonomiczna na świecie jest bardzo trudna i najnowsze
dane GUS oraz poddane korekcie przez Ministra Finansów dane o jej prognozach
na przyszły rok świadczą o nadchodzącym znacznym spowolnieniu polskiej
gospodarki, zaproponowany poziom 24% przyczyni się tylko do pogłębienia
kryzysu w tym sektorze. Dane z firm sektora teleinformatycznego za pierwsze III
kwartały 2008 roku nie napawają optymizmem – widoczne są już pierwsze
sygnały spadku sprzedaży, a tym samym potwierdzają się doniesienia z GUSu
oraz Ministerstwa Finansów o spowolnieniu, a prognozy na 2009 rok są jeszcze
gorsze. Może się okazać zatem, że wprowadzający sprzedadzą mniej sprzętu w
przyszłym roku niż w roku obecnym, stąd uważamy, za błędne przyjęcie założenia
o 15% wzroście rynku.
6. Tak wysoki poziom zbiórki będzie oznaczać rozwój zjawiska importu odpadów
tego typu zza granicy, przez co Polska może stać się „śmietnikiem Europy”. Za
recykling zużytego sprzętu EEE zapłacą tylko konsumenci w Polsce, tak jak ma to
miejsce w przemyśle samochodowym.
7. Rynek sprzętu komputerowego ponownie wprowadzanego do obrotu jest dobrze
rozwinięty w Polsce i trudne jest znajdowanie odpadów tego typu zwłaszcza
pochodzącego z gospodarstw domowych zważywszy na słabo rozwiniętego
Opinia PIIT w sprawie rozporządzeń MŚ do ZSEE, 2008-12-03
2
systemu zbierania odpadów WEEE i znikomego zainteresowania procesem
budowania systemu ze strony naszych gmin. Gminne punkty zbiórki są podstawą
systemów zbiórki w krajach Europy Zachodniej, gdzie osiągnięto oczekiwane
rezultaty. Bez zaangażowania gmin rezultatów w tym obszarze po prostu nie
osiągniemy.
Poniżej przedstawiamy dwie tabele z wyliczeniami poziomów zbiórki osiągniętymi dla
sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych w oparciu o dane pochodzące z raportów
opracowanych w Departamencie Kontroli Rynku Głównego Inspektoratu Ochrony
Środowiska o funkcjonowaniu o funkcjonowaniu systemu gospodarki zużytym sprzętem
elektrycznym i elektronicznym w II połowie 2006 i 2007 roku:
W odniesieniu do II rozporządzenia „w sprawie wysokości stawek opłaty rejestrowej i opłaty
rocznej” chcielibyśmy zwrócić uwagę, że inne ustawy z obszaru ochrony środowiska (projekt: „o
gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi” oraz „o bateriach i akumulatorach oraz
zużytych bateriach i akumulatorach”) również nakładają na wprowadzających opłaty rejestrowe i
roczne. Nie widzimy zatem potrzeby płacenia aż tak wygórowanych stawek – 4000 zł - dla
przedsiębiorców, nawet tych, którzy osiągają wysoki obrót, biorąc pod uwagę publikowane
koszty prowadzenia rejestru. Proponujemy zmniejszenie stawki opłaty rejestrowej i rocznej dla
wprowadzających o obrocie netto powyżej 5 mln zł do 1000 zł.
Opinia PIIT w sprawie rozporządzeń MŚ do ZSEE, 2008-12-03
3
Tabela 1. Sprawozdanie w sprawie ilości wprowadzonego i zebranego zużytego sprzętu oraz osiągniętych poziomach zbierania w II połowie
roku 2006. Źródło: GIOŚ oraz opracowanie własne.
Nazwa grupy
wprowadzonego
sprzętu, z którego
powstał zużyty
sprzęt
Numer
grupy
1
Wielkogabarytowe
urządzenia
gospodarstwa
domowego
Całkowita
masa
wprowadzo
nego
sprzętu
Masa
zebranego
zużytego
sprzętu
Osiągnięty
poziom
zbierania
zużytego
sprzętu
Masa
zebranego
zużytego
sprzętu z
gospodarstw
domowych w
II połowie
roku 2006
kg
kg
%
kg
Masa
zebranego
zużytego
sprzętu z
innych
źródeł niż
gospodarst
wa domowe
w II połowie
roku 2006
Osiągnięty
poziom
zbierania
zużytego
sprzętu z
gospodarst
w
domowych
w II połowie
roku 2006
Osiągnięty
poziom
zbierania
zużytego
sprzętu z
innych źródeł
niż
gospodarstwa
domowe w II
połowie roku
2006
%
%
131625527
1415055
1.08
1031030
384025
0.78
0.29
2
Małogabarytowe
urządzenia
gospodarstwa
domowego
16895404
134840
0.8
37037
97803
0.22
0.58
3
Sprzęt
teleinformatyczny i
telekomunikacyjny
38017133
1580629
4.16
218949
1361680
0.58
3.58
4
Sprzęt
audiowizualny
34078682
672114
1.97
497734
174380
1.46
0.51
5
Sprzęt
oświetleniowy
15531496
931364
6
21849
909515
0.14
5.86
6
Narzędzie
elektryczne i
elektroniczne, z
wyjątkiem
wielkogabarytowych,
stacjonarnych
narzędzi
przemysłowych
13849849
232858
1.68
67823
165035
0.49
1.19
7
Zabawki, sprzęt
rekreacyjny i
sportowy
3391534
19460.5
0.57
11242
8219
0.33
0.24
8
Przyrządy
medyczne, z
wyjątkiem
wszystkich
wszczepianych i
skażonych
produktów
2189188
21675.5
0.99
3169
18507
0.14
0.85
9
Przyrządy do
nadzoru i kontroli
1222449
16445
1.34
3202
13243
0.26
1.08
924827
6748.5
0.73
5160
1589
0.56
0.17
257726091
5031189.5
1.95
1897195
3133995
0.74
1.22
10
Automaty do
wydawania
Razem
Opinia PIIT w sprawie rozporządzeń MŚ do ZSEE, 2008-12-03
4
Tabela 2. Roczne sprawozdanie w sprawie ilości wprowadzonego i zebranego zużytego sprzętu oraz osiągniętych poziomach zbierania za 2007
rok. Źródło: GIOŚ oraz opracowanie własne.
Numer
grupy
Nazwa grupy
wprowadzonego
sprzętu, z którego
powstał zużyty
sprzęt
Całkowita masa
wprowadzonego
sprzętu
Masa
zebranego
zużytego
sprzętu
Osiągnięty
poziom
zbierania
zużytego
sprzętu
Masa
zebranego
zużytego
sprzętu z
gospodarstw
domowych w
roku 2007
kg
kg
%
kg
Masa
zebranego
zużytego
sprzętu z
innych źródeł
niż
gospodarstwa
domowe w
roku 2007
Osiągnięty
poziom
zbierania
zużytego
sprzętu z
gospodarstw
domowych
w roku 2007
Osiągnięty
poziom
zbierania
zużytego
sprzętu z
innych źródeł
niż
gospodarstwa
domowe w
roku 2007
%
%
1
Wielkogabarytowe
urządzenia
gospodarstwa
domowego
274192441.4
7535218.5
2.75
4997264.94
2537953.52
1.82
0.93
2
Małogabarytowe
urządzenia
gospodarstwa
domowego
41508485.56
1117510.3
2.69
368545.80
748964.48
0.89
1.80
3
Sprzęt
teleinformatyczny i
telekomunikacyjny
66932503.31
8714744.9
13.02
1984693.10
6730051.77
2.97
10.05
4
Sprzęt
audiowizualny
70313899.69
3893831.1
5.54
2418124.43
1475706.63
3.44
2.10
5
Sprzęt
oświetleniowy
43752670.48
4311150
9.85
233457.18
4077692.81
0.53
9.32
6
Narzędzie
elektryczne i
elektroniczne, z
wyjątkiem
wielkogabarytowych,
stacjonarnych
narzędzi
przemysłowych
41932687.89
1143606.5
2.73
204037.80
939568.65
0.49
2.24
7
Zabawki, sprzęt
rekreacyjny i
sportowy
6977463.6
94588
1.35
36134.00
58454.00
0.52
0.84
8
Przyrządy
medyczne, z
wyjątkiem
wszystkich
wszczepianych i
skażonych
produktów
2995941.02
92821.72
3.09
17986.77
74834.95
0.60
2.50
9
Przyrządy do
nadzoru i kontroli
5041949.44
77011.98
1.53
2317.84
74694.14
0.05
1.48
Automaty do
wydawania
2822661.01
193372
6.85
17698.00
175674.00
0.63
6.22
556470703.4
27173855
4.88
10280259.86
16893594.95
1.85
3.04
10
Razem
Opinia PIIT w sprawie rozporządzeń MŚ do ZSEE, 2008-12-03
5