Konspekt katechezy do klas I-III szkoły ponadgimnazjalnej

Konspekt katechezy do klas I-III szkoły ponadgimnazjalnej
TEMAT: Co to jest filozofia?
Cel ogólny: Ukazanie istoty i różnych aspektów poznania filozoficznego, jako przejawów
ludzkiej mądrości.
Cele szczegółowe: Uczeń potrafi:
-
podać definicję etymologiczną filozofii i jej pochodzenie;
określić podstawowe sposoby rozumienia poznania filozoficznego;
wymienić najważniejsze dyscypliny filozoficzne i wskazać ich przynależność do
większych grup problemowych (byt, poznanie, wartość);
opowiedzieć kim była wrocławianka E. Stein – św. Teresa Benedykty od Krzyża
oraz zinterpretować jedną z jej wypowiedzi;
Metody i formy pracy: wykład, film, praca w grupach, dyskusja kierowana.
Pomoce i środki dydaktyczne: komputer lub telewizor z odtwarzaczem DVD, film
dydaktyczny pt. „Filozofia...?! A co to takiego?”, arkusze z pytaniami do pracy
indywidualnej, materiał przygotowany do pracy domowej ucznia umieszczony na stronie
internetowej Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu (www.pwt.wroc.pl).
Czynności katechety, czynności uczniów, przebieg katechezy
MODLITWA (O dar mądrości – załącznik nr 1)
I. DOŚWIADCZENIE
Katecheta krótko wprowadza w temat filozofii, stawia zasadnicze pytania, na które wspólnie
z uczniami będzie szukał odpowiedzi, zapisuje temat na tablicy, a uczniowie do zeszytów.
Katecheta prosi uczniów o wyciągnięcie czystej kartki, a następnie daje uczniom polecenie
udzielenia pisemnej odpowiedzi na pytanie: „Czym Twoim zdaniem jest filozofia?”.
Pozostawia uczniom parę minut na napisanie odpowiedzi (czas nie powinien przekraczać
3 min., chodzi bowiem o zapisanie pierwszych skojarzeń i intuicji), po czym zbiera kartki
z odpowiedziami uczniów. Czytając kilka wybranych odpowiedzi, katecheta stawia problem
katechezy: co to jest filozofia?
II. INTERPRETACJA
Przed przystąpieniem do obejrzenia materiału filmowego katecheta rozdaje każdemu
uczniowi arkusz z poleceniami (załącznik nr 2). Katecheta czyta polecenia na głos,
informując, że odpowiedzi uczniowie znajdą w treści filmu, który za chwilę obejrzą, następnie
włącza film. Uczniowie w trakcie oglądania robią notatki, starając się znaleźć odpowiedzi na
pytania zawarte w poleceniach.
III. PROPOZYCJA
W rozmowie kierowanej uczniowie na podstawie swoich zapisków uzgadniają ostateczne
sformułowanie odpowiedzi i zapisują je najpierw na tablicy a później w zeszycie.
Katecheta wraca do pisemnych odpowiedzi uczniów na pytanie: „Czym Twoim zdaniem jest
filozofia?” i wszyscy, wykorzystując wiedzę uzyskaną w trakcie katechezy wspólnie oceniają,
która z nich była najbardziej poprawna (można najlepsze odpowiedzi nagrodzić).Uczniowie
własnymi słowami opisują również, do czego jest potrzebna filozofia.
IV. PRACA DOMOWA:
Poznaj życie E. Stein – św. Teresy Benedykty od Krzyża i odpowiedz na następujące pytania
(arkusz pytań – załącznik nr 3). Materiał, na podstawie którego uczeń może udzielić
poprawnych odpowiedzi znajduje się na www.pwt.wroc.pl w zakładce „Filozofia” pod hasłem
„Materiał dydaktyczny”.
MODLITWA:
Modlitwa św. Ambrożego – załącznik nr 4.
Opracował ks. Mirosław Kiwka
ZAŁĄCZNIK NR 1
Katecheta powinien odczytać słowa modlitwy z księgi Pisma św. wprowadzając do modlitwy
w następujących słowach:
Módlmy się natchnionymi słowami Pisma o dar mądrości:
(Mdr 9)
1
Boże przodków i Panie miłosierdzia,
któryś wszystko uczynił swoim słowem
2
i w Mądrości swojej stworzyłeś człowieka,
by panował nad stworzeniami, co przez Ciebie się stały,
3
by władał światem w świętości i sprawiedliwości
i w prawości serca sądy sprawował 4
dajże mi Mądrość, co dzieli tron z Tobą,
i nie wyłączaj mnie z liczby swych dzieci!
5
Bom sługa Twój, syn Twojej służebnicy,
człowiek niemocny i krótkowieczny,
zbyt słaby, by pojąć sprawiedliwość i prawa.
6
Choćby zresztą był ktoś doskonały między ludźmi,
jeśli mu braknie mądrości od Ciebie - za nic będzie poczytany. (…)
9
Z Tobą jest Mądrość, która zna Twe dzieła,
i była z Tobą, kiedy świat stwarzałeś,
i wie, co jest miłe Twym oczom,
co słuszne według Twych przykazań.
10
Wyślij ją z niebios świętych,
ześlij od tronu swej chwały,
by przy mnie będąc pracowała ze mną
i żebym poznał, co jest Tobie miłe.
11
Ona bowiem wie i rozumie wszystko,
będzie mi mądrze przewodzić w mych czynach
i ustrzeże mnie dzięki swej chwale.
Katecheta kończy modlitwę doksologią Chwała Ojcu… zachęcając uczniów do włączenia się
w jej słowa.
ZAŁĄCZNIK NR 2
1. Podaj definicję etymologiczną filozofii i wyjaśnij jej pochodzenie.
2. Podaj sposoby rozumienia filozofii przytoczone w filmie i spróbuj je
wytłumaczyć.
3. Wymień główne grupy zagadnień filozoficznych i przyporządkuj każdej
z nich odpowiednie dyscypliny filozoficzne.
4. Wymień filozofów, których nazwiska zapamiętałeś.
ZAŁĄCZNIK NR 3
1. W jaki sposób Edyta Stein była związana z Wrocławiem?
2. Czy Edyta miała młodsze rodzeństwo?
3. Na jakich uniwersytetach i co studiowała?
4. Z jakim kierunkiem filozofii współczesnej była najbardziej związana?
5. Czy i w jakim sensie E. Stein można określić mianem „feministki”?
6. Co to jest karmel i jaki ma związek z E. Stein?
7. Gdzie znajduje się grób E. Stein i groby jej rodziców?
8. Który element obrazu Rembrandta „Medytujący filozof” wyraża najbardziej, Twoim
zdaniem, duchowe poszukiwania E. Stein?
9. W którym kościele Wrocławia znajduje się kaplica św. Teresy Benedykty od Krzyża
i kiedy wspominamy ją w liturgii?
10. Jak rozumiesz słowa E. Stein – św. Teresy Benedykty od Krzyża: „nie przyjmujcie
niczego za prawdę, co byłoby pozbawione miłości, ani nie przyjmujcie niczego za
miłość, co byłoby pozbawione prawdy; jedno pozbawione drugiego staje się
niszczącym kłamstwem”.
Życiorys Edyty Stein - św. Teresy Benedykty od Krzyża wraz z materiałem zdjęciowym
znajduje
się
na
stronach
Papieskiego
Wydziału
Teologicznego
we
Wrocławiu
(www.pwt.wroc.pl) w zakładce „Filozofia”, pod hasłem „Materiał dydaktyczny”.
ZAŁĄCZNIK NR 4
Zakończmy nasze spotkanie modlitwą św. Ambrożego, który zwraca się do Chrystusa
w następujących słowach:
„Ty naucz mnie słów pełnych mądrości, ponieważ Ty jesteś Mądrością! Ty otwórz me serce,
Ty, który otwarłeś Księgę! Ty otwórz tę bramę w niebie, bo Ty jesteś Bramą! Jeśli ktoś
będzie wprowadzony przez Ciebie, posiądzie Królestwo odwieczne; jeśli ktoś wejdzie przez
Ciebie, nie zbłądzi, bo nie może się pomylić ten, kto wkroczył w przestrzeń Prawdy»
(Commento al Salmo 118/1, SAEMO 9, s. 377).
MARYJO STOLICO MĄDROŚCI – MÓDL SIĘ ZA NAMI!