Materiały

FRANCJA
I JEJ MIESZKAŃCY
8. seminarium
18 lutego 2009 r.
koordynator: Joanna Różycka-Thiriet
[email protected]
Temat: Gdzie się podziało francuskie centrum polityczne?
Zaproszeni goście:
- dr Bartłomiej Zdaniuk, Instytut Nauk Politycznych, Wydział
Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego
- dr Damien Thiriet, Akademia Leona Koźmińskiego
SŁOWNICZEK PRZETRWANIA
VGE [weeże] – często używane w potocznym języku inicjały Valéry’ego Giscarda d’Estaing,
urodzonego w 1926 roku byłego francuskiego prezydenta (1974-81), twórca centrowego
UDF. VGE działał nie tylko na francuskiej, ale i na europejskiej scenie politycznej.
Zainicjował spotkania na szczeblu szefów państw i rządów, które nazwano potem Radą
Europejską. W 1989 roku został eurodeputowanym. Był też przewodniczącym Konwentu
ds. Przyszłości Unii Europejskiej, który przygotował traktat konstytucyjny. Do dziś
angażuje się w sprawy europejskie. Jego syn Luis jest deputowanym UMP.
UDF [udef]– Union pour la Démocratie Française, Związek na rzecz Francuskiej
Demokracji. Partia centrowa stworzona w 1978 roku przez Valéry’ego Giscarda d'Estaing
jako jego zaplecze polityczne. UDF był przeważnie koalicjantem gaullistowskiej prawicy.
W 2007 roku UDF, na którym kontrolę zachowali zwolennicy François Bayrou stał się
partią założycielską Mouvement Démocrate (Ruchu Demokratycznego, MoDemu).
W 2008 roku zadecydowano o jego rozpłynięciu się w MoDemie. Niezadowoleni odeszli do
Nouveau Centre. W praktyce UDF był już wydmuszką od
wyborów parlamentarnych w czerwcu 2007 roku (ponieważ obie
nowe formacje wystartowały w tych wyborach pod nowymi
szyldami, żeby zagwarantować sobie subwencje państwa przez
kolejne lata.
Nouveau Centre [nuwo sątr] – Nowe Centrum, centrowy
koalicjant UMP. Powstało faktycznie kiedy część zwolenników
François Bayrou poparła Nicolasa Sarkozy’ego przed drugą
turą wyborów prezydenckich w 2007 roku. W wyborach
parlamentarnych w czerwcu 2007 Nouveau Centre i UMP nie
wystawiały przeciwko sobie kandydatów (co przy głosowaniu
większościowych w okręgach jednomandatowych ma wielkie
1
znaczenie). Nowe Centrum wyszło na tym aliansie dużo lepiej niż pragnący zamanifestować
niezależność MoDem. Przywódcą partii jest Hervé Morin, minister obrony.
DOBRZE POWIEDZIANE – FRAZA DNIA
La France de toutes nos forces (Francja z całych naszych sił)
– hasło wyborcze François Bayrou, które jak twierdzi, przysłał mu
zwolennik z Marsylii, belgijskiego pochodzenia. Ma ono oznaczać,
że Francja ma dużo sił. Że Francuzom potrzeba jednocześnie więcej
sił, siły te trzeba zjednoczyć, aby przebudować Francję. Slogan
wzywa do zaangażowania obywateli w sprawy kraju. Koncepcja
Bayrou polegała na tym, by uczynić z francuskiego centrum
niezależny
podmiot,
prawdziwą
alternatywę
polityczną.
Ugrupowanie, które nie trzyma się kurczowo partii prawicowej i
otwarte jest też na sojusze z socjalistami. Uważał, że sytuacja
dojrzała do tego, aby powstał ponadpartyjny rząd. Bardzo ważnym
wątkiem kampanii tego polityka była walka z zadłużeniem
publicznym Francji i zrównoważenie publicznych finansów (obsługa zadłużenia pożera już
całe dochody z podatku dochodowego). Podkreślał, że pompowanie dzisiejszych wydatków
to zostawianie kosztownego dziedzictwa kolejnym pokoleniom. W porównaniu do innych
kandydatów Bayrou aż tak nie szafował kosztownymi obietnicami wyborczymi. Opowiadał
się za reformą instytucji – wprowadzeniem VI Republiki (m.in. część deputowanych do
Zgromadzenia Narodowego wybierana byłaby w wyborach proporcjonalnych, a nie jak dziś
wszyscy w systemie większościowym).
POTRETY MNIEJ ZNANYCH MĘŻCZYZN I KOBIET
Czołowa postać francuskiego centrum François Bayrou pochodzi z rodziny rolniczej,
sam nawet prowadził gospodarstwo po śmierci ojca, łącząc zawód nauczyciela i rolnika.
Zdał prestiżowy we Francji państwowy egzamin dla przyszłych nauczycieli i wykładowców
tzw. agrégation z literatury. Po raz pierwszy deputowanym do Zgromadzenia Narodowego
został w 1986 roku. W latach 1993-1997 był ministrem edukacji narodowej w rządzie
Eduarda Balladura i Alaina Juppé. Ma jedną żonę i 6 dzieci. Znany jest ze swoich
prounijnych poglądów (w latach 1999-2002 był europosłem w Parlamencie Europejskim)
i katolicyzmu, z którym jednak stara się nie afiszować, ponieważ w laickiej Francji nie
zawsze się to politycznie opłaca. W 2002 roku startuje w wyborach prezydenckich
i uzyskuje 2 mln głosów. W 2007 roku ponownie staje w szranki. W pewnym momencie
kampanii jest tak popularny, że mówi się nawet o jego wejściu do II tury, kosztem Nicolasa
Sarkozy’ego lub Ségolène Royal. Ostatecznie zdobył prawie 7 mln głosów, ale do drugiej
tury nie przeszedł. Jego poglądy doprowadziły już między dwiema turami wyborów do
rozpadu kierowanego przez niego UDF, którego ukoronowaniem było powstanie MoDemu
(Bayrou) i Nouveau Centre (centrum – koalicjant rządowy UMP). Bayrou jest obecnie
jedynym z 5 deputowanych MoDemu w Zgromadzeniu Narodowym.
Więcej:
http://www.assemblee-nationale.fr/13/tribun/fiches_id/410.aspc
JAK TO SIĘ JE, CZYLI O FRANCUSKICH ZWYCZAJACH
Mardi gras – Francuzi zamiast Tłustego Czwartku świętują w przeddzień Środy
Popielcowej (mercredi des Cendres) Tłusty Wtorek. Podobnie jak w Polsce chodzi o to, aby
przed początkiem Wielkiego Postu najeść się tłustej kuchni (np. smażonych potraw).
2
Seminaria odbywają się pod patronatem
Ambasadora Francji w Polsce