Pobierz

Transkrypt

Pobierz

FORMULARZ DANYCH
1
NATURA 2000
STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH
DLA OBSZARÓW SPECJALNEJ OCHRONY (OSO)
DLA OBSZARÓW SPEŁNIAJĄCYCH KRYTERIA OBSZARÓW O ZNACZENIU
WSPÓLNOTOWYM (OZW)
I
DLA SPECJALNYCH OBSZARÓW OCHRONY (SOO)
1. IDENTYFIKACJA OBSZARU
1.1. TYP
1.2. KOD OBSZARU 1.3. DATA OPRACOWANIA 1.4. DATA AKTUALIZACJI
K
PLH200005
2001-03
2009-10
1.5 POWIĄZANIA Z INNYMI OBSZARAMI NATURA 2000
PLH200008
PLB200006
PLH200004
PLH200007
PLB200002
1.6. INSTYTUCJA LUB OSOBA ZBIERAJĄCA INFORMACJE:
Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków; B. Jędrzejewska, ZBS PAN, Białowieża; Wojewódzki Konserwator Przyrody w
Białymstoku; M. Karczewska - ZBS PAN Białowieża, P. Pawlikowski - Stowarzyszenie "Chrońmy Mokradła"; A Kamocki ZEK PB
1.7. NAZWA OBSZARU:
Ostoja Augustowska
1.8. WSKAZANIE I ZAKLASYFIKOWANIE OBSZARU:
DATA ZAPROPONOWANIA JAKO OZW
2007-08
DATA ZAKLASYFIKOWANIA JAKO OSO
wydrukowano przy użyciu programu Ostoje wersja 3.0
DATA ZATWIERDZENIA JAKO OZW
2008-12
DATA ZATWIERDZENIA JAKO SOO
2011-10-25
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
NATURA 2000 FORMULARZ DANYCH
2. POŁOŻENIE OBSZARU
2.1. POŁOŻENIE CENTRALNEGO PUNKTU OBSZARU
DŁUGOŚĆ GEOGRAFICZNA
E
23
9
SZEROKOŚĆ GEOGRAFICZNA
57
2.2. POWIERZCHNIA (ha):
N
53
45
58
2.3. DŁUGOŚĆ OBSZARU (km):
107 068,7
2.4. WYSOKOŚĆ (m n.p.m.):
MINIMALNA
102
MAKSYMALNA
ŚREDNIA
152
120
2.5. REGION ADMINISTRACYJNY (NUTS)
Kod
PL345
Nazwa regionu
Suwalski
%
100
2.6. REGION BIOGEOGRAFICZNY
Nazwa regionu biogeograficznego
Kontynentalny
2/ 1
2
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
3. INFORMACJA PRZYRODNICZA
3.1. Typy SIEDLISK znajdujące się na terenie obszaru Natura 2000 oraz ocena znaczenia
obszaru dla tych siedlisk
3.1.a. Typy SIEDLISK wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 92/43/EWG
Kod
2330
3140
3150
3160
3260
3270
4030
6120
6410
6430
6510
7110
7140
7150
7210
7230
9170
91D0
91E0
91I0
91T0
Nazwa siedliska
Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi
Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne z podwodnymi łąkami ramienic Charetea
Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion
Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne
Stopień Względna
Stan
% pokrycia Reprezen. powierzch zachow.
0,01
0,20
2,50
0,15
Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami włosieniczników Ranunculion fluitantis
Zalewane muliste brzegi rzek
0,01
Suche wrzosowiska (Calluno-Genistion, Pohlio-Callunion, Calluno-Arctostaphylion)
Ciepłolubne, śródlądowe murawy napiaskowe (Koelerion glaucae)
Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe (Molinion)
Ziołorośla górskie (Adenostylion alliariae) i ziołorośla nadrzeczne (Convolvuletalia sepium)
0,01
Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris)
Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe)
Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea)
0,20
0,10
Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku Rhynchosporion
Torfowiska nakredowe (Cladietum marisci, Caricetum buxbaumii, Schoenetum nigricantis)
Górskie i nizinne torfowiska zasadowe o charakterze młak, turzycowisk i mechowisk
Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny (Galio-Carpinetum, Tilio-Carpinetum)
Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino
Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion
Ciepłolubne dąbrowy (Quercetalia pubescenti-petraeae)
Sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum)
0,03
0,50
2,00
8,00
2,00
0,90
B
A
A
A
B
B
B
C
B
B
B
A
A
A
A
A
A
A
B
C
B
C
C
B
B
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
C
B
C
B
C
B
B
A
A
A
B
A
C
A
B
A
B
A
A
B
A
A
B
A
B
B
Ocena
ogólna
B
B
A
A
B
B
B
C
B
C
B
B
A
A
A
A
A
A
B
C
B
3.1 / 1
3
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
3.2. GATUNKI, których dotyczy Artykuł 4 Dyrektywy Rady 79/409/EWG
i gatunki wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
oraz ocena znaczenia obszaru dla tych gatunków
3.2.a. PTAKI wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady 79/409/EWG
KOD
NAZWA
POPULACJA
OSIADŁA
Rozrodcza
A007
A021
A030
A031
A060
A072
A073
A075
A080
A081
A084
A089
A090
A091
A104
A108
A119
A122
A127
A154
A193
A197
A215
A223
A224
A231
A234
A238
A239
A241
A246
A272
A307
A320
A338
A379
A409
Podiceps auritus
Botaurus stellaris
Ciconia nigra
Ciconia ciconia
Aythya nyroca
Pernis apivorus
Milvus migrans
Haliaeetus albicilla
Circaetus gallicus
Circus aeruginosus
Circus pygargus
Aquila pomarina
Aquila clanga
Aquila chrysaetos
Bonasa bonasia
Tetrao urogallus
Porzana porzana
Crex crex
Grus grus
Gallinago media
Sterna hirundo
Chlidonias niger
Bubo bubo
Aegolius funereus
Caprimulgus europaeus
Coracias garrulus
Picus canus
Dendrocopos medius
Dendrocopos leucotos
Picoides tridactylus
Lullula arborea
Luscinia svecica
Sylvia nisoria
Ficedula parva
Lanius collurio
Emberiza hortulana
Tetrao tetrix tetrix
OCENA ZNACZENIA OBSZARU
MIGRUJĄCA
Zimująca
Populacja Stan zach. Izolacja
Ogólnie
Przelotna
P
>20p
27-39p
P
P
50-75p
P
1-2p
1p
P
4p
40-51p
P
P
P
25i
P
P
90-110p
P
P
P
3p
10p
P
<2p
25-30p
P
35-45p
25-30p
P
P
P
P
P
P
P
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
3.2.b. Regularnie występujące Ptaki Migrujące nie wymienione w Załączniku I Dyrektywy Rady
79/409/EWG
KOD
NAZWA
POPULACJA
OSIADŁA
Rozrodcza
A005 Podiceps cristatus
MIGRUJĄCA
P
Zimująca
Ogólnie
Przelotna
D
3.2 / 1
3
OBSZAR: PLH200005
A052
A053
A055
A067
A123
A125
A153
A155
A162
A165
A207
A344
Ostoja Augustowska
Anas crecca
Anas platyrhynchos
Anas querquedula
Bucephala clangula
Gallinula chloropus
Fulica atra
Gallinago gallinago
Scolopax rusticola
Tringa totanus
Tringa ochropus
Columba oenas
Nucifraga caryocatactes
P
P
P
P
P
P
P
P
P
60-80p
60-70p
P
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
D
3.2.c. SSAKI wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
KOD
NAZWA
POPULACJA
OSIADŁA
Rozrodcza
1337
1352
1355
1361
Castor fiber
Canis lupus
Lutra lutra
Lynx lynx
MIGRUJĄCA
Zimująca
Ogólnie
Przelotna
C
26-28
P
16
C
B
C
B
B
B
B
A
C
C
C
C
B
B
B
B
3.2.d. PŁAZY i GADY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
KOD
NAZWA
POPULACJA
OSIADŁA
Rozrodcza
1166 Triturus cristatus
1188 Bombina bombina
1220 Emys orbicularis
MIGRUJĄCA
Zimująca
Ogólnie
Przelotna
R
P
V
C
C
C
B
B
B
C
C
B
B
B
C
3.2.e. RYBY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
KOD
NAZWA
POPULACJA
OSIADŁA
Rozrodcza
1096 Lampetra planeri
MIGRUJĄCA
Zimująca
Ogólnie
Przelotna
P
C
B
C
B
3.2.f. BEZKRĘGOWCE wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
KOD
NAZWA
POPULACJA
OSIADŁA
Rozrodcza
1014 Vertigo angustior
1060 Lycaena dispar
4038 Lycaena helle
MIGRUJĄCA
Zimująca
Ogólnie
Przelotna
P
P
P
B
C
D
B
B
C
C
B
C
3.2.g. ROŚLINY wymienione w Załączniku II Dyrektywy Rady 92/43/EWG
KOD
NAZWA
POPULACJA
Populacja
1393 Drepanocladus vernicosus
>10000,6
B
A
C
Ogólnie
A
3.2 / 2
3
OBSZAR: PLH200005
1437
1477
1516
1528
1617
1902
1903
1939
Ostoja Augustowska
Thesium ebracteatum
Pulsatilla patens
Aldrovanda vesiculosa
Saxifraga hirculus
Angelica palustris
Cypripedium calceolus
Liparis loeselii
Agrimonia pilosa
P
>200
>300000
>10000
<100
7 st,
>10000
4 st
B
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
A
B
B
A
B
C
C
C
C
C
C
C
C
B
A
A
A
C
B
A
A
3.2 / 3
3
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
3.3. Inne ważne gatunki zwierząt i roślin
PTAKI
Populacja
Motywacja
Populacja
Motywacja
C
C
A
C
C
D
D
A
D
A
Populacja
Motywacja
C
C
C
D
D
D
Populacja
Motywacja
C
C
C
C
D
D
D
D
Populacja
Motywacja
Populacja
Motywacja
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
Populacja
Motywacja
V
P
P
D
D
D
SSAKI
Alces alces
Cervus elaphus
Lepus timidus
Martes martes
Sicista betulina
PŁAZY
Bufo viridis
Rana arvalis
Rana temporaria
GADY
Anguis fragilis
Lacerta agilis
Natrix natrix
Vipera berus
RYBY
BEZKRĘGOWCE
Apatura ilia
Apatura iris
Boloria aquilonaris
Boloria eunomia
Coenonympha hero
Coenonympha tullia
Colias palaeno
Heteropterus morpheus
Limenitis populi
Papilio machaon
Parnassius mnemosyne
Plebeius optilete
ROŚLINY
Anemone sylvestris
Aquilegia vulgaris
Arctostaphylos uva-ursi
3.3 / 1
3
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
Arnica montana
Astragalus arenarius
Astragalus danicus
Baeothryon alpinum
Betula humilis
Botrychium virginianum
Carex chordorrhiza
Carex dioica
Carex disperma
Carex disticha
Carex globularis
Carex limosa
Carex loliacea
Carex montana
Carex vaginata
Chara contraria
Chara tomentosa
Chimaphila umbellata
Cinclidium stygium
Cladium mariscus
Corallorhiza trifida
Dactylorhiza fuchsii
Dactylorhiza incarnata
Dactylorhiza incarnata ssp. ochroleuca
Dactylorhiza maculata
Dactylorhiza majalis
Dactylorhiza traunsteineri
Daphne mezereum
Dianthus arenarius
Digitalis grandiflora
Diphasium complanatum
Drosera anglica
Drosera rotundifolia
Dryopteris cristata
Empetrum nigrum
Epipactis atrorubens
Epipactis helleborine
Epipactis palustris
Epipogium aphyllum
Equisetum telmateia
Eriophorum gracile
Goodyera repens
Gymnadenia conopsea
Hammarbya paludosa
Helodium blandowii
Herminium monorchis
Huperzia selago
Laserpitium latifolium
Lathyrus palustris
Ledum palustre
Lilium martagon
Linnaea borealis
Listera cordata
Listera ovata
Lycopodium annotinum
Lycopodium clavatum
P
C
P
>10000
1000-10000
V
>10000
>10000
51-100
P
P
>10000
>10000
P
P
P
>10000
P
>10000
1000-10000
R
P
C
500-1000
P
P
P
P
P
P
P
>10000
C
P
P
P
P
>10000
V
P
R
P
V
P
>10000
500-1000
P
P
P
P
P
P
P
P
P
P
C
D
D
A
A
A
A
D
A
D
D
A
A
D
D
A
A
D
A
D
A
A
D
A
A
D
A
D
D
D
D
A
A
A
D
D
D
A
A
D
A
D
D
A
A
A
D
D
A
D
D
D
D
D
C
C
3.3 / 2
3
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
Matteuccia struthiopteris
Microstylis monophyllos
Moneses uniflora
Neottia nidus-avis
Neottianthe cucullata
Nitellopsis obtusa
Nuphar lutea
Nymphaea alba
Nymphaea candida
Orchis mascula
Oxytropis pilosa
Paludella squarrosa
Pedicularis palustris
Pinguicula vulgaris
Platanthera bifolia
Platanthera chlorantha
Polemonium coeruleum
Pseudobryum cinclidioides
Pulsatilla pratensis
Rhynchospora alba
Salix lapponum
Salix myrtilloides
Scheuchzeria palustris
Scorpidium scorpidioides
Sparganium minimum
Sphagnum balticum
Sphagnum fuscum
Stellaria crassifolia
Stellaria longifolia
Tomentypnum nitens
Trisetum sibiricum
Utricularia intermedia
Utricularia minor
Viola epipsila
P
R
P
P
R
P
P
P
P
V
P
>10000
P
V
P
P
P
P
P
>10000
1-5
P
>10000
>10000
P
P
>10000
>10000
P
>10000
P
>10000
>10000
P
D
A
D
D
A
A
D
D
A
A
D
A
D
D
D
D
A
A
D
D
A
A
D
A
D
A
A
A
D
A
A
D
D
A
3.3 / 3
3
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
4. OPIS OBSZARU
4.1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA OBSZARU
Klasy siedlisk
% pokrycia
Lasy iglaste
65 %
Lasy liściaste
4%
Lasy mieszane
16 %
Siedliska łąkowe i zaroślowe (ogólnie)
2%
Siedliska rolnicze (ogólnie)
8%
Torfowiska, bagna, roślinność na brzegach wód, młaki.
1%
Wody śródlądowe (stojące i płynące)
4%
Suma pokrycia siedlisk
100 %
OPIS OBSZARU
Ostoja Augustowska obejmuje swym zasięgiem obszar prawie całej polskiej części Puszczy Augustowskiej, stanowiącej jeden z
największych i najlepiej zachowanych kompleksów leśnych Europy środkowo-wschodniej (lesistość terenu blisko 90%), z
pominięciem Wigierskiego Parku Narodowego. Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski, Puszcza Augustowska leży
w większości na terenie Równiny Augustowskiej, a fragment północno-wschodni zaliczany jest do Pojezierza
Wschodniosuwalskiego; oba te mezoregiony leżą w obrębie Pojezierza Litewskiego. Południowe rubieże Puszczy Augustowskiej
leżą już w obrębie pradoliny Biebrzy, poza zasięgiem ostatniego zlodowacenia (bałtyckiego). Równina Augustowska stanowi
płaską przestrzeń sandrów, zbudowanych z piasków i żwirów osadzonych przez wody topniejącego lodowca. Równina ta leży na
wysokości 100-140 m n. p. m., a jej powierzchnia lekko pochylona jest ku południowemu-wschodowi. Przez teren Puszczy
przebiega dział wodny pomiędzy dorzeczem Wisły i Niemna. W dorzeczu Wisły znajduje się południowo-zachodnia część
Równiny Augustowskiej, odwadniana przez rzekę Nettę - dopływ Biebrzy. Ważniejszymi dopływami Netty są rzeki: Rospuda,
Blizna i Szczeberka. W dorzeczu Niemna główną rzeką jest Czarna Hańcza, która wraz z krótkimi dopływami odwadnia
północno-wschodnią część Równiny. Dużym urozmaiceniem terenu są polodowcowe jeziora rynnowe, o układzie
równoleżnikowym (np. Sajno, Studzienniczne, Mikaszewo), rzadziej południkowym (Serwy).
Charakterystyczną cechą drzewostanów Puszczy Augustowskiej jest wysoki udział świerka w zbiorowiskach leśnych. Gatunek ten
występuje zarówno na glebach mineralnych, jak i na torfowiskach. Obszar ten wyróżnia także duży udział we florze gatunków
borealnych takich jak: turzyca kulista Carex globularis, turzyca delikatna Carex disperma, gwiazdnica grubolistna Stellaria
crassifolia, wełnianeczka alpejska Baeothryon alpinum, wielosił błękitny Polemonium coeruleum, brzoza niska Betula humilis,
skalnica torfowiskow Saxifraga hirculus i inne. Osobliwością jest także występowanie kłoci wiechowatej Cladium mariscus,
gatunku subatlantyckiego. Liczne gatunki zachodnioeuropejskie osiągają tu wschodnie granice zasięgu. Brak tu natomiast
gatunków rozprzestrzenionych w zachodniej oraz środkowej Polsce (dębu szypułkowatego, jodły, buka, jaworu, lipy
szerokolistnej, brekinii). Podobne właściwości jak flora posiadają zbiorowiska roślinne północno - wschodniej Polski: znaczny
udział mają zbiorowiska o charakterze borealnym.
Dominują bory sosnowe i sosnowo-świerkowe Peucedano-Pinetum, częściowo o zachowanym charakterze naturalnym. Mniejszą
powierzchnię zajmują bory mieszane, w tym ciepłolubne (Serratulo-Pinetum), charakteryzujące się występowaniem gatunków
ciepłolubnych. Rozległe obszary, zwłaszcza w południowej części Puszczy (pradolina Biebrzy), zajmują olsy. Lasy liściaste na
glebach mineralnych (gł. grądy subkontynentalne Tilio-Carpinetum) zajmują stosunkowo niewielką powierzchnię. Szczególnie
dobrze zachowane i charakterystyczne dla ostoi są lasy na torfowiskach (świerczyny na torfie Sphagno girgensohnii-Piceetum,
bagienne, subborealne lasy brzozowo-sosnowe Thelypteridi-Betuletum pubescentis, bory bagienne Vaccinio uliginosi-Pinetum) z
drzewostanami o wieku przekraczającym niekiedy 180 lat i z licznymi gatunkami związanymi ze strefą borealna w runie.
Na terenie ostoi znajduje się wiele polihumotroficznych (dystroficznych) jezior z otaczającymi je torfowiskami przejściowymi.
Niektóre tereny wododziałowe zajmują torfowiska wysokie, w tym jedno z większych w Polsce - Kuriańskie Bagno. W dolinach
niektórych rzek (zwłaszcza nad Rospudą) i nad niektórymi jeziorami (zwłaszcza w rejonie jezior: Wiłkokuk, Zelwa na Pojezierzu
Wschodniosuwalskim w obrębie ostoi oraz nad Kanałem Augustowskim) wykształciły się rozległe torfowiska niskie
mechowiskowe, zasilane przez wody bogate w związki wapnia, w tym torfowiska nakredowe.
Jeziora ostoi wykazują znaczne zróżnicowanie względem trofii; występują jeziora eutroficzne, mezotroficzne, polihumotroficzne, a
także różnego typu zbiorniki astatyczne.
4(1) / 1
4
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
4
4. OPIS OBSZARU
4.2. WARTOŚĆ PRZYRODNICZA I ZNACZENIE
Wraz z przyległymi obszarami leśnymi na Litwie i Białorusi Puszcza Augustowska tworzy jeden z największych zwartych
kompleksów leśnych na nizinach środkowej Europy. Jest to również niezwykle ważny korytarz migracyjny dla leśnych gatunków
flory i fauny, łączący lasy Europy środkowej i wschodniej.
Ostoja wielu zagrożonych gatunków, przede wszystkim rysia Lynx lynx i wilka Canis lupus (w ostoi znajdują się jedne z ich
najstabilniejszych populacji niżowych), także wydry Lutra lutra i bobra Castor fiber. Ogółem stwierdzono tu 10 gatunków zwierząt
objętych Załącznikiem II Dyrektywy Rady 92/43/EWG.
Typy siedlisk z I Załącznika Dyrektywy Rady 92/43/EWG zajmują ok. 12% obszaru. Spośród zagrożonych i cennych siedlisk
największa powierzchnię zajmują bagienne lasy (siedlisko 91D0 z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG). Pośród tego typ
lasów szczególne znaczenie mają bagienne lasy sosnowo-brzozowe (zespół Thelypteridi-Betuletum pubescentis). Teren ostoi jest
najważniejszym obszarem występowania tego typu siedlisk w Polsce. Największe ich kompleksy występują: 1) nad Rospudą
(najlepiej zachowane płaty); 2) w południowej części ostoi w pradolinie Biebrzy (np. okolice Hruskich); 3) w misach pojeziernych
połączonych z rynną Kanału Augustowskiego wzdłuż niego (np. w rejonie śluzy Paniewo, nad jez. Kruglak, nad jez. Białym, w
rejonie Stawu Sajenek); 4) w północnej części Puszczy w wielu zatorfionych, często rozległych obniżeniach (np. nad jez. Wiłkokuk).
Lasy te, o charakterze leśnego torfowiska przejściowego, stanowią późną fazę sukcesji na minerotroficznych torfowiskach niskich,
zbudowanych z głębokich torfów niskich, zwłaszcza mszysto-turzycowych. Są ważnym siedliskiem rzadkich gatunków z polskiej
czerwonej księgi i czerwonej listy. Spośród rzadkości florystycznych w Puszczy Augustowskiej w tego typu lasach zwracają uwagę
storczyki - Malaxis monophyllos i Corallorhiza trifida, oraz turzyce - Carex loliacea i C. chordorhiza, a także reliktowe mchy - np.
Helodium blandowii.
Oprócz bagiennych lasów szczególną wartość przedstawiają zagrożone ekosystemy otwartych torfowisk różnego typu, wodne oraz
niektóre leśne na glebach mineralnych (zwłaszcza widne, (sub-) kontynentalne bory i lasy mieszane). Szczególnie cenne, oprócz
torfowisk doliny Rospudy, są torfowiska położone nad jeziorami ciągu Kanału Augustowskiego (np. Białe, Kruglak), nad jeziorami
południowej części tzw. Pojezierza Sejneńskiego (część Pojezierza Wschodniosuwalskiego - jeziora Zelwa, Kunis, Wiłkokuk,
Pomorze) oraz nad Wolkuszanką. Są wśród nich cenne torfowiska nakredowe, z udziałem kłoci wiechowatej Cladium mariscus.
Dużą wartość przedstawiają też jeziora ostoi, wykazujące znaczne zróżnicowanie względem trofii (eutroficzne, mezotroficzne),
zawartości związków wapnia oraz zawartości tzw. kwasów humusowych (różne typy jezior polihumotroficznych). W niektórych
wykształcają się rzadkie fitocenozy z Hydrilla verticillata, a w wodach bogatszych w węglan wapnia - podwodne łąki ramienicowe.
W wodach Kanału Augustowskiego i przylegających jezior rozwijają się obfite populacje aldrowandy. W płytkich wodach
torfowiskowych pospolicie rozwijają się zbiorowiska pływaczy (Utricularia minor, U. intermedia), niekiedy z udziałem rzadkich
mszaków - np. Scorpidium scorpioides.
Na terenie ostoi występuje 7 gatunków roślin z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG, z czego dla czterech - aldrowandy
pęcherzykowatej, skalnicy torfowiskowej, lipiennika Loesela i sasanki otwartej obszar ma zasadnicze znaczenie w skali Polski, a
tutejsze populacje stanowią znaczącą część krajowych zasobów, będąc często najobfitszymi w Polsce (populacje lipiennika i
skalnicy nad Rospudą, populacje aldrowandy w ciągu jezior Kanału Augustowskiego).
Liczne są stanowiska rzadkich i zagrożonych w skali kraju gatunków roślin naczyniowych (35 gatunków z polskiej czerwonej księgi i
czerwonej listy). Występują tu 24 gatunki storczykowatych, w tym, na torfowiskach nad Rospudą - Herminium monorchis na
jedynym naturalnym stanowisku w Polsce. Również jedyne znane w ostatnich dziesięcioleciach miejsce występowania w Polsce
ma tu paproć - Botrychium virginianum. Bogata jest lichenoflora (w tym kilka gatunków brodaczek - Usnea) i bryoflora (liczne relikty
glacjalne).
Najwięcej rzadkich gatunków związanych jest z mszysto-turzycowymi torfowiskami niskimi i przejściowymi, a tutejsze populacje
wielu zagrożonych roślin torfowiskowych są największe w Polsce. Do najrzadszych gatunków z tej grupy należą, oprócz lipiennika
Loesela i skalnicy torfowiskowej: Eriophorum gracile, Baeothryon alpinum, Saxifraga hirculus, Carex chordorrhiza, Hammarbya
paludosa, Betula humilis, Salix lapponum (wszystkie z polskiej czerwonej księgi). Na torfowiskach występuje niezwykle obfita w
gatunki ginące brioflora, z takimi gatunkami jak np. Meesia triquetra, Pseudocalliergon trifarium i Paludella squarrosa.
Różnorodność i bogactwo flory torfowiskowej jest wynikiem różnorodności torfowisk, w większości przypadków nienaruszonych
przez gospodarkę człowieka.
W runie widnych borów mieszanych i lasów o charakterze świetlistej dąbrowy występują liczne, zanikające gdzie indziej, gatunki
światłożądne, w tym wschodnioeuropejskie, po części związane ze strefą lasostepu (np. Pulsatilla patens, Astragalus danicus).
Z torfowiskami i jeziorami związane są liczne ptaki wodno błotne, w tym siewkowate.
Wiele inwazyjnych gatunków obcych, na innych obszarach Polski już szeroko rozpowszechnionych, występuje tu jeszcze nielicznie
bądź wcale.
Bogactwu przyrodniczemu sprzyja, zachowana jeszcze w obrębie niektórych polan w Puszczy, ekstensywna gospodarka łąkowa i
pastwiskowa. Pozostałe tereny to głównie łąki kośne i pastwiska; wiele z nich jest do dziś użytkowanych ekstensywnie. Sieć
osadnicza jest słabo rozwinięta
4.3. ZAGROŻENIA
Rozwój sieci drogowej - przecięcie ostoi planowaną drogą ekspresową (Via Baltica), które spowoduje nieodwracalną fragmentację
obszarów leśnych oraz zmiany stosunków wodnych i wysokie zagrożenie siedlisk torfowiskowych (w szczególności obwodnica
Augustowa w dolinie rzeki Rospudy).
Niektóre przejawy gospodarki leśnej - wycinanie starodrzewi, wprowadzanie obcych gatunków drzew (np. buka, modrzewia obszar jest już poza ich naturalnych zasięgiem), a zwłaszcza krzewów (głogi, róża pomarszczona, tawuły - powoduje to zacienienie
runa i zanik niektórych rzadkich gatunków), zalesianie łąk, muraw.
4(2) / 1
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
4
Rozwój sieci osadniczej, a zwłaszcza intensyfikacja zagospodarowania turystycznego brzegów jezior, obniżanie poziomu wód
gruntowych, oddziaływanie sieci rowów odwadniających
Eutrofizacja jezior wskutek spływów nieczystości i nawozów z pól; z tego powodu zanikają w niektórych jeziorach łąki ramienicowe
(np. w jez. Kunis)
Rozprzestrzenianie się niektórych obcych gatunków, dawniej sadzonych, zwłaszcza tzw. czeremchy amerykańskiej Prunus
serotina oraz łubinu, które zmieniają warunki siedliskowe (użyźnienie, wzrost zacienienia)
Kłusownictwo - zwłaszcza po litewskiej stronie puszczy
Zaśmiecanie lasu
Zalewanie niektórych torfowisk przyjeziornych przez bobry, wskutek podnoszenia poziomu wody w mniejszych jeziorach (sprzyja to
ekspansji szuwarów i związanych z nimi ekspansywnych gatunków - zwłaszcza trzciny w miejsce cennych zbiorowisk mechowisk
niskoturzycowych)
Zmiana sposobu gospodarowania - zaprzestanie użytkowania niskoproduktywnych, ekstensywnych łąk i pastwisk, co często
prowadzi do ich zarastania
4.4. STATUS OCHRONNY
Obszar Chronionego Krajobrazu: Puszcza i Jeziora Augustowskie (65475,0 ha), Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Rospudy
(ok. 5192,0 ha), 13 rezerwatów przyrody: Brzozowy Grąd (0,1 ha; 1963), Glinki (1,7 ha; 1971), Jezioro Kalejty (740,4 ha; 1980),
Jezioro Kolno (269,3 ha; 1960), Kozi Rynek (146,6 ha; 1959), Kukle (313,5 ha; 1983), Kuriańskie Bagno (1713,6 ha; 1985), Łempis
(126,6 ha; 1983), Mały Borek (90,5 ha; 1959), Perkuć (206,8 ha; 1970), Stara Ruda (83,2 ha; 1980), Starożyn (298,4 ha; 1960),
Tobolinka (4,3 ha; 1959).
4.5. STRUKTURA WŁASNOŚCI
W większości własność Skarbu Państwa, głównie w administracji Lasów Państwowych, częściowo własność prywatna.
4.6. DOKUMENTACJA - ŹRÓDŁA DANYCH
- 1993 Plan ochrony Rezerwatu Przyrody Kukle msc.; Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Białystok
- 1993 Plan ochrony Rezerwatu Przyrody Kuriańskie Bagno. msc; Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Białystok
- 1993 Plan ochrony Rezerwatu Przyrody Perkuć msc, Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Białystok
- 1993 Plan ochrony Rezerwatu Przyrody Pomorze msc; Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Białystok
- 1993 Plan ochrony Rezerwatu Przyrody Tobolinka. msc; Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Białystok
Adamowski W., Keczyński A. 1998 Miodokwiat krzyżowy Herminium monorchis i jego ochrona w projektowanym rezerwacie
Rospuda. Parki Nar. Rez. Przyr. 17,2 69-74
Batura W. 1999 Szlakami Południowej Suwalszczyzny. Jaćwież, Suwałki.
Buszko J. 1986-2003. Komputerowa baza danych (MS Access) "Motyle dzienne Polski" (dane z okresu 1986-2003). Instytut
Ekologii i Ochrony Środowiska UMK w Toruniu.
Buszko J. 1997. Atlas rozmieszczenia motyli dziennych w Polsce (Lepidoptera: Papilionoidea, Hesperiodea) 1986-1995. Ofic.
Wyd. Turpress, Toruń.
Dąbrowski J.S., Krzywicki M. 1982. Ginące i zagrożone gatunki motyli (Lepidoptera) w faunie Polski. Cz. I. Studia Naturae, ser.
B. 31: 3-171.
GDLP 2007 Inwentaryzacja przyrodnicza. baza danych INVENT
Głowaciński Z. (red.). 1992. Polska czerwona księga zwierząt. PWRiL, Warszawa. 1-352.
Głowaciński Z., Nowacki J. 2004 Polska Czerwona Ksiega Zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków
Herz L. 1980 Puszcza Augustowska. Zakład Wydawniczo - Propagandowy PTTK, Warszawa
IOP PAN red. 2006-2007 Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych
obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 msc, GIOŚ, Warszawa
Jędrzejewski W., Nowak S., Schmidt K. 2001. Inwentaryzacja wilków i rysi w nadleśnictwach i parkach narodowych Polski,
2001 r. Raport Końcowy, ZBS PAN, Białowieża, Msc.
Kamiński T. 2001. Praca magisterska. Wydz. Biol. UŁ. Msc.
4(2) / 2
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
Karczewska M. 2001. Praca magisterska. Wydz. Biol. UŁ. Msc.
Karczewska M., Kamiński T. 2001. Analiza naturalnej i synantropijnej flory oraz waloryzacja drzewostanu Rezerwatu Pomorze
w Puszczy Augustowskiej. Pr. magisterska, Wydział Biologii UŁ, mscr.
Karczmarz K., Sokołowski A.W. 1984. Roślinność torfowiska Bobrowe Bagno na Suwalszczyźnie. Ann. UMCS, sec. C. 39:
45-54.
Karczmarz K., Sokołowski A.W. 1988. Projektowany rezerwat torfowiskowy Rospuda w Puszczy Augustowskiej. Chrońmy
Przyr. Ojcz. 44,3: 58-65.
Kaźmierczakowa R., Zarzycki K. (red.). 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. PAN, Inst.
Ochr. Przyr. PAN, Kraków.
Kłosowski S., Tomaszewicz H. 1979 Rzadkie i interesujące rośliny z Pojezierza Suwalskiego. Fragm. Flor. Geobot. 25, 3:
371-375
Kondracki J. 1972. Polska północno-wschodnia. PWN, Warszawa. ss. 272.
Mazur W., Sudnik-Wójcikowska B., Werblan-Jakubiec H. 1978. Flora okolic Gib (Pojezierze Sejneńskie). Fragm. Flor. Geobot.
24, 2: 225-257.
Michalczuk C. 1979. Mały Borek. Urząd Wojew., Wojew. Konserw. Przyr., Suwałki.
Ochyra R. 1992. Czerwona lista mchów zagrożonych w Polsce. W: K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z. Heinrich (red.). Lista roślin
zagrożonych w Polsce. Wyd. 2. Inst. Bot. PAN, Kraków. s. 79-85.
Panfil J. 1985. Pojezierze Mazurskie. Ser. Przyroda Polska. Wiedza Powsz., Warszawa. ss. 185.
Pawlikowski P. 2004. Dane niepublikowane (unpublished data).
Pawlikowski P., Piórkowski H., Jabłońska E. 2002-2004 mat. npbl. stowarzyszenia "Chrońmy Mokradła" dotyczące torfowisk
doliny Rospudy. msc
Polakowski B., Wengris J. 1975 Pojezierze Suwalsko - Augustowskie. Wiedza Powszechna, Warszawa
Pospychała J. 1975. Roślinność i flora jeziora Kaczan. Pr. magisterska, Instytut Botaniki UW, mscr.
Rąkowski G. 2000. Transgraniczne obszary chronione na wschodnim pograniczu Polski. Zarys koncepcji. Instytut Ochrony
Środowiska, Warszawa.
Sokołowski A. W. 1969. Zespoły leśne nadleśnictwa Balinka w Puszczy Augustowskiej. Monogr. Bot. 28: 1-80.
Sokołowski A. W. 1970a. Roślinność rezerwatu Kozi Rynek w Puszczy Augustowskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 26,1: 16-23.
Sokołowski A. W. 1970b. Zniszczenie zbiorowisk torfowiskowych w rezerwacie Mały Borek. Chrońmy Przyr. Ojcz. 26,3: 37.
Sokołowski A. W. 1972b. Roślinność rezerwatu Perkuć w Puszczy Augustowskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 28,5-6: 68-73.
Sokołowski A. W. 1973a. Obiekty przyrodnicze wymagające ochrony na terenie województwa białostockiego. W: B. Czeczuga
(red.). Przyroda Białostocczyzny i jej ochrona. Cz.1. Prace Białostoc. Tow. Nauk. 19: 11-66.
Sokołowski A. W. 1980b. Zbiorowiska leśne północno-wschodniej Polski. Monogr. Bot. 60: 1-205.
Sokołowski A. W. 1988a. Miodokwiat krzyżowy Herminium monorchis w Puszczy Augustowskiej. Chrońmy Przyr. Ojcz. 44,5:
70-74.
Sokołowski A. W. 1989(1990) Flora roślin naczyniowych rezerwatu Rospuda w Puszczy Augustowskiej. Parki Nar. Rez. Przyr.
9,2 33-43
Sokołowski A. W. 1996 Zbiorowiska roślinne projektowanego rezerwatu Rospuda w Puszczy Augustowskiej. Ochr. Przyr. 53
87-130
Sokołowski A. W., Kot. 1996. Przyroda Województwa Suwalskiego.
Sokołowski A.W., L. Bernacki, S. Kłosowski, S. Nowak - unpublished data
Tomaszewicz H., Kłosowski S. 1985. Roślinność wodna i szuwarowa jezior Pojezierza Sejneńskiego. Monogr. Bot. 67, 3:
69-141.
Wołk K., Wołk E. 1984. Jezioro Kolejty - ptaki i ssaki. Urząd Wojew., Wojew. Konserw. Przyr., Suwałki. Msc.
4(2) / 3
4
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
Zarzycki K., Kaźmierczakowa R. (red.). 1993. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Inst. Bot. PAN,
Kraków. ss. 310.
Zarzycki K., Szeląg Z. 1992. Czerwona lista roślin naczyniowych zagrożonych w Polsce. W: K. Zarzycki, W. Wojewoda, Z.
Heinrich (red.). Lista roślin zagrożonych w Polsce. PAN, Kraków.
4(2) / 4
4
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
5. STATUS OCHRONNY OBSZARU ORAZ POWIĄZANIA Z OSTOJAMI
CORINE BIOTOPES
5.1. DESYGNOWANE FORMY OCHRONY NA POZIOMIE KRAJOWYM I REGIONALNYM:
KOD % POKRYCIA
PL02
PL04
4,0 %
54,8 %
5.2. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z INNYMI TERENAMI:
desygnowanymi na poziomie krajowym lub regionalnym
KOD FORMY OCHRONY
NAZWA OBSZARU
PL02
Brzozowy Grąd
PL02
Glinki
PL02
Jezioro Kalejty
PL02
Jezioro Kolno
PL02
Kozi Rynek
PL02
Kukle
PL02
Kuriańskie Bagno
PL02
Łempis
PL02
Mały Borek
PL02
Ostoja Bobrów Marycha
PL02
Perkuć
PL02
Pomorze
PL02
Stara Ruda
PL02
Starożyn
PL02
Tobolinka
PL04
Dolina Rospudy
PL04
Pojezierze Sejneńskie
PL04
Puszcza i Jeziora Augustowskie
TYP RELACJI
% POKRYCIA
+
+
0,0
0,0
+
+
0,7
0,3
+
+
0,1
0,3
+
+
1,6
0,1
+
+
0,1
0,2
+
+
0,2
0,0
+
+
0,1
0,3
+
+
0,0
4,8
*
+
3,3
46,7
desygnowanymi na poziomie międzynarodowym
NAZWA STATUSU OCHRONY
NAZWA OBSZARU
Ostoja Ptaków (ranga europejska)
Puszcza Augustowska
TYP RELACJI
% POKRYCIA
*
94,4
5.3. POWIĄZANIA OPISANEGO OBSZARU Z OSTOJAMI CORINE BIOTOPES:
KOD CORINE
TYP RELACJI
% POKRYCIA
G03200100
*
81,4
G03200101
+
G03200102
+
0,2
0,3
5/ 1
5
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
G03200103
+
G03200104
+
G03200105
+
G03200106
+
G03200107
+
G03200108
*
G03200110
+
G03200112
+
1,1
1,2
0,5
0,6
0,9
0,0
0,0
0,0
5/ 2
5
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
6
6. DZIAŁALNOŚĆ CZŁOWIEKA NA TERENIE OBSZARU I W JEGO OTOCZENIU
I INNE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA TEN OBSZAR
6.1. GŁÓWNE CZYNNIKI I RODZAJE DZIAŁALNOŚCI CZŁOWIEKA ORAZ PROCENT
POWIERZCHNI OBSZARU IM PODLEGAJĄCY
Wpływy i działalność na terenie obszaru:
kod
nazwa
intensywność
% obszaru
wpływ
100 Uprawa
101 Zmiana sposobu uprawy
C
C
0
-
102 Koszenie / ścinanie
120 Nawożenie /nawozy sztuczne/
C
C
+
-
140 Wypas
141 Zarzucenie pasterstwa
C
B
+
-
161 Zalesianie
163 Odnawianie lasu po wycince (nasadzenia)
C
B
0
164 Wycinka lasu
180 Wypalanie
B
C
0
200 Hodowla ryb, skorupiaków i mięczaków
220 Wędkarstwo
B
B
-
230 Polowanie
240 Pozyskiwanie / Usuwanie zwierząt, ogólnie
B
C
-
243 Chwytanie, trucie, kłusownictwo
250 Pozyskiwanie / usuwanie roślin - ogólnie
B
B
-
300 Wydobywanie piasku i żwiru
400 Tereny zurbanizowane, tereny zamieszkane
C
C
-
402 Nieciągła miejska zabudowa
403 Zabudowa rozproszona
C
C
0
-
420 Odpady, ścieki
421 Pozbywanie się odpadów z gospodarstw domowych
C
C
-
500 Sieć transportowa
501 Ścieżki, szlaki piesze, szlaki rowerowe
B
B
0
0
502 Drogi, autostrady
600 Infrastruktura sportowa i rekreacyjna
B
B
-
608 Kempingi i karawaningi
620 Sporty i różne formy czynnego wypoczynku, uprawiane w plenerze
C
B
0
621 Żeglarstwo
622 Turystyka piesza, jazda konna i jazda na pojazdach niezmotoryzowanych
B
C
0
0
701 Zanieczyszczenia wód
710 Uciążliwy hałas
B
C
-
740 Wandalizm
803 Wypełnianie rowów, tam, stawów, sadzawek, bagien lub torfianek
C
C
-
810 Odwadnianie
850 Modyfikowanie funkcjonowania wód - ogólnie
B
B
-
930 Zatopienie
948 Pożar (naturalny)
C
C
0
950 Ewolucja biocenotyczna
951 Wyschnięcie / nagromadzenie materii organicznej
A
B
0
952 Eutrofizacja
954 Inwazja gatunku
B
B
-
Antagonizm ze zwierzętami introdukowanymi
6/ 1
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
966
970 Międzygatunkowe interakcje wśród roślin
B
B
-
976 Szkody wyrządzane przez zwierzynę łowną
C
0
Wpływy i działalność wokół obszaru:
kod
nazwa
intensywność
% obszaru
wpływ
6.2. ZARZĄDZANIE OBSZAREM
SPRAWUJĄCY NADZÓR (INSTYTUCJA LUB OSOBA):
Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku
ZARZĄDZANIE OBSZAREM I PLANY:
Mapy topograficzne w skali 1 : 50 000, PUWG 1965 o godłach:
215,3; 215,4; 225,1; 225,2; 225,3; 225,4; 226,1; 226,3
Mapa turystyczno - przyrodnicza "Suwalszczyzna" w skali 1 : 100 000
Zdjęcia lotnicze obszaru:
Zdjęcia barwne z lat 1997/98
6/ 2
6
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
7/8
7. MAPY OBSZARU
Mapy fizyczne obszaru
Numer mapy
N-34-70-D
N-34-71-C
N-34-71-D
N-34-72-C
N-34-82-B
N-34-82-D
N-34-83-A
N-34-83-B
N-34-83-C
N-34-83-D
N-34-84-A
N-34-84-C
Skala
Projekcja
Opis
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
1: 50000
PUWG 1992
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Yes
Zdjęcia lotnicze obszaru
Numer
Obszar
Temat
Data
8. ZDJĘCIA OBSZARU
Numer
Obszar
Temat
Autor
Data
7/8 / 1
OBSZAR: PLH200005
Ostoja Augustowska
4.7
4. OPIS OBSZARU
4.7. HISTORIA
4.7 / 1

Pobierz

Transkrypt

Podobne dokumenty

Ostoja Augustowska

Ostoja Nadbużańska

Pierwsze spotkanie Forum Współpracy

STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

konkurs fotograficzny

Zaproszenie na szkolenie oraz harmonogram spotkania