NATALIA LL. Secretum et Tremor, pobierz PDF

Natalia LL. Secretum et Tremor
23 stycznia — 19 kwietnia 2015
Pokaz prasowy z udziałem artystki: czwartek 22 stycznia 2015, godz. 12.00
Otwarcie wystawy: piątek 23 stycznia 2015, godz. 18.00
Kuratorka: Ewa Toniak
Współpraca: Romuald Demidenko
Scenografia wystawy: Małgorzata Szczęśniak
Współpraca: Łukasz Kwietniewski
Projekt graficzny katalogu: Błażej Pindor
Natalia LL w CSW Zamek Ujazdowski
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski inauguruje 2015 rok monumentalną wystawą jednej
z najwybitniejszych i najbardziej oryginalnych współczesnych polskich artystek, Natalii LL, legendy polskiej
sztuki współczesnej.
Dziś dzieła artystki prezentowane są w Tate Modern w Londynie czy w Centre Pompidou w Paryżu.
Ekspozycja w Zamku Ujazdowskim będzie pierwszą tak obszerną wystawą indywidualną Natalii LL, proponującą
zarazem nowe odczytania jej twórczości. Wystawa Natalia LL. Secretum et Tremor zderza wczesne prace artystki
wypowiadającej się od końca lat 60. przede wszystkim w medium fotografii i filmu, śmiało eksplorującej wątki
erotyczne czy kobiecej podmiotowości, z najnowszymi i mniej znanymi dziełami z lat 90. i 2000. Atmosferę buduje
muzyka Wagnera i wyjątkowa aranżacja przestrzeni autorstwa Małgorzaty Szczęśniak, jednej z najwybitniejszych
scenografek europejskich, współtworzącej Nowy Teatr w Warszawie.
Wystawę otwiera ikoniczny dla twórczości Natalii LL cykl fotografii Sztuka konsumpcyjna z 1972 roku,
przedstawiający modelkę — atrakcyjną, młodą dziewczynę — zajętą pochłanianiem banana. Kolejne etapy tej
czynności rejestruje aparat fotograficzny. Praca najczęściej interpretowana była w kontekście kobiecej zmysłowej
przyjemności, ale też ironicznej aluzji do sztuki pornograficznej, wreszcie tytułowej konsumpcji, co wobec deficytu
dóbr wszelkich w epoce realnego socjalizmu było odbierane jako krytyka panującego systemu. Banany, ulubiony
rekwizyt Natalii LL, były w PRL towarem powszechnie pożądanym, lecz trudno dostępnym.
W najnowszych pracach Natalii LL bohaterami stają się walkiria Brunhilda i Odyn, z którymi wkraczamy w
krąg mitologii germańskiej. Odyn, nordycki bóg wojny i wojowników, mądrości, poezji i magii, współtwórca świata,
zwany też Chytrookim czy Straszliwym, miał dar poznawania ludzkich myśli. Przedstawiano go jako starca z dwoma
krukami, siedzącymi na jego barkach, z wilkiem u stóp i włócznią w dłoni. Odyn Natalii LL nie budzi jednak grozy.
Sfotografowany na tle zielonego żywopłotu, w różowym boa i peruce, zamiast tronu ma plastikowe krzesło ogrodowe
z supermarketu, na dosyć pulchnych ramionach — różowe skrzydełka. Nagiego ciała, w którym rozpoznajemy ciało
kobiety, nie udaje mu się zasłonić. Spogląda na nas spod uchylonej maski. Po uśmiechniętej twarzy w słonecznych
okularach rozpoznajemy Natalię LL. Jej rysy odnajdujemy też w masce pośmiertnej o uszminkowanych ustach, którą
ten władca doczesnego i beztroskiego świata przykrywa twarz na drugim zdjęciu. Mitologiczne bóstwo, pochwycone
przez wyobraźnię pop, przed obiektywem aparatu teatralizuje swoją ziemską obecność, pozując jak do pośmiertnej
fotografii.
W Transpolacji Odyna z 2009 roku możemy rozpoznać Andrzeja Lachowicza, artystę noekonceptualnego i
wieloletniego partnera Natalii LL w życiu zawodowym i prywatnym. Widzimy go jako Odyna starca — niedołężnego,
bezbronnego, którego zwiotczałe ciało w dużym zbliżeniu możemy dokładnie oglądać. Ukrywane przez współczesną
kulturę stare ciało jest dla widza obsceniczne, ale i pociągające. Andrzej Lachowicz pozuje, ale jakby zasłaniając się
przed nami, ze wzrokiem skierowanym gdzieś w bok. Opiera się nie na włóczni, a na lasce. Wydaje się, że bezradnie
poddaje się prośbom fotografującej go Natalii. Oboje uczestniczą w intymnym rytuale. Wystawa Natalia LL. Secretum
et Tremor jest więc także filozoficzną narracją o przemijaniu, o kruchości ciała i ludzkiej egzystencji, zagrożonej w
czasie nam współczesnym, do czego odnosi się inspirowany wydarzeniami z 11 września 2001 roku cykl Ptaki
wolności.
Prezentacji towarzyszy obszerny katalog i przewodnik po wystawie oraz program, na który składają się
performansy, prezentacje filmów oraz wykłady poświęcone różnorodnym aspektom jej twórczości, jak performans,
kontekst sztuki Wrocławia lat 70., czy Europy Środkowo-Wschodniej.
1
Natalia LL, właśc. Natalia Lach-Lachowicz (ur. 1937), działa w takich obszarach sztuki jak fotografia, performans, film
eksperymentalny, wideo, instalacja, rzeźba, grafika, malarstwo. W latach 1957 — 1963 studiowała w Państwowej
Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. W latach 1970 — 1981 wraz z Andrzejem Lachowiczem,
Zbigniewem Dłubakiem i Antonim Dzieduszyckim założyła i prowadziła legendarną już dziś galerię Permafo we
Wrocławiu, propagującą artystyczny fotomedializm oraz ideę fotografii permanentnej. Nazwa galerii była rodzajem
manifestu artystycznego — wywodząc ją od słów „permanentna formalizacja”, artystka pisała w 1972 roku: "Sztuka
realizuje się w każdym momencie rzeczywistości, każdy fakt, każda sekunda jest dla człowieka jedyna i nigdy
niepowtarzalna. Dlatego zapisuję wydarzenia zwykłe i trywialne, jak jedzenie, sen, kopulację, odpoczynek,
wypowiadanie". Od 1975 roku brała udział w wystawach ruchu feministycznego na Zachodzie. Stypendystka Fundacji
Kościuszkowskiej w Nowym Jorku (1977), Verein Kulturkontakte w Wiedniu (1991), Pro Helvetia (1994) komisarz i
wiceprzewodnicząca Międzynarodowego Triennale Rysunku we Wrocławiu (1978-1995). W latach 2004 — 2013
wykładała w Akademii Sztuk Pięknych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu. W 2007 roku została
odznaczona Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, w 2012 roku otrzymała w Muzeum Sztuki w Łodzi
Nagrodę im. Katarzyny Kobro. Prace artystki znajdują się w kolekcjach m.in. Musée National d'Art Moderne Centre
Pompidou w Paryżu, International Center of Photography w Nowym Jorku, Museum of Modern Art w Ljubljanie,
Ludwig Museum w Kolonii, Frauen Museum w Bonn, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej w
Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Lubelskiego w
Lublinie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. W 2015 roku Natalia LL bierze udział w kilku ważnych wystawach
międzynarodowych: My Body is the Event. Vienna Actionism and International Performance w MUMOK Museum of
Modern Art, Wiedeń (27.02-15.08.2015), International Pop w Walker Art Center, Minneapolis (11.04-6.09.2015),
prezentowanej później w Museum of Art w Dallas i w Philadelphia Museum of Art w Filadelfii oraz The World Goes
Pop w Tate Modern w Londynie (17.09.2015-24.01.2016).
dr Ewa Toniak, historyczka i krytyczka sztuki, wykładowczyni akademicka i niezależna kuratorka; zajmuje się
problematyką pamięci w przestrzeni publicznej, współczesnymi narracjami o PRL i obecnością kobiet w kulturze.
Autorka książki Olbrzymki. Kobiety i socrealizm (Wydawnictwo Ha!art, 2008) i wystaw Alina Ślesińska (1926-1984)
(2007), Trzy kobiety: Maria Pinińska-Bereś, Natalia Lach-Lachowicz, Ewa Partum (2011), Wolny strzelec (2013) w
Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki oraz Moore and Auschwitz w Tate Britain (2010). Redaktorka naukowa tomu
Kobiety i sztuka około 1960 roku (Wydawnictwo Neriton, 2010). Pracuje nad książką o relacjach ekonomii i sztuki.
Członkini Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków sztuki AICA. Mieszka w Warszawie.
Małgorzata Szczęśniak, scenografka (dyplom na Wydziale Scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w
pracowni Jerzego Skarżyńskiego, 1984). Autorka języka wizualnego — przestrzeni i kostiumów — w
przedstawieniach teatralnych i operowych Krzysztofa Warlikowskiego, współtwórczyni poetyki jego teatru. Wspólnie z
Warlikowskim zrealizowała ponad czterdzieści przedstawień teatralnych i kilkadziesiąt operowych na najbardziej
prestiżowych scenach w Polsce i za granicą, m.in. w Hamburgu, Stuttgarcie, Bonn, Mediolanie, Hanowerze,
Zagrzebiu, Tel Awiwie, Paryżu, Brukseli, Madrycie i Londynie. Francuski Związek Krytyków Teatralnych, Muzycznych i
Tańca przyznał jej nagrodę za najlepszą scenografię w sezonie 2009/2010 za spektakl (A)pollonia. Od 2008 roku
współtworzy Nowy Teatr w Warszawie.
Partner wystawy:
Patroni medialni wystawy:
Patroni medialni CSW:
Materiały prasowe:
ftp://cswd.home.net.pl | login: media | hasło: press | katalog: media |
plik: KONFERENCJA_CSWsieZMIENIA_2015
Informacje:
Zofia Chojnacka, tel. +48 510 160 637 | +48 22 625 05 22
Biuro Prasowe CSW, e-mail: [email protected]
CENTRUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ ZAMEK UJAZDOWSKI
ul. Jazdów 2, 00-467 Warszawa www.csw.art.pl
2