Wasilewski_NST_Elity polityczne i spo³eczne

Informacja o module fakultatywnym
MODUŁ FAKULTATYWNY - sylabus
OGÓLNE INFORMACJE O MODULE
Tytuł modułu
Elity polityczne i społeczne
Tryb
Niestacjonarne
Rok
I-V
Semestr
Letni
Liczba ECTS
6
Liczba godzin modułu
30
Koordynator/Wykładowca
Prof. dr hab. Jacek Wasilewski
Kontakt
[email protected]
Inni wykładowcy
Nie ma
Warunki uczestnictwa
Brak
Zajęcia składowe modułu
Elity polityczne i społeczne – wykład z elementami
konwersatorium
Ogólna charakterystyka kursu
W ostatnich dekadach akademickie zainteresowanie elitami politycznymi i społecznymi
zdecydowanie wzrosło. Jest to efekt wiodącej roli, jaką pełnią one we współczesnych
społeczeństwach. Z jednej strony, naiwna wiara w postępujący egalitaryzm i władzę ludu okazała
się utopią; demokracje nie tylko nie zniosły władzy elit, lecz wręcz ją wzmocniły. Z drugiej strony,
elity pokazały swą siłę, stając się wiodącym aktorem zmian systemowych, w tym zmian od
autorytaryzmu do demokracji, także w Polsce. Ostatnio, dość powszechnienie obwiniane są za
kryzys ekonomiczno- społeczny, co bez względu na to, czy są to oskarżenia słuszne czy niesłuszne,
potwierdza istotną rolę elit we współczesnych społeczeństwach.
Wykład nawiązuje do socjologicznego i politologicznego wizerunku elit. Jego zadaniem
jest zapoznanie studentów z głównymi wątkami teorii elit (elityzmu) w jej klasycznej i
współczesnej postaci, oraz przedyskutowanie roli elit w dzisiejszej Polsce i w świecie. Ważnym
aspektem zajęć będzie rola elit, starych i nowych, w transformacji systemowej od państwowego
socjalizmu do demokracji i od gospodarki centralnie planowanej do gospodarki rynkowej. Innym
wiodącym nurtem naszych rozważań będzie klasyczny problem „elity a demokracja”.
1
25 września 2014
Informacja o module fakultatywnym
SPRAWDZANIE OSIĄGNIĘĆ, WYMAGANIA CO DO ZALICZENIA A EFEKTY KSZTAŁCENIA
ZAŁOŻONE W MODULE
ZADANIE
Egzamin testowy
Sprawdzane kierunkowe efekty kształcenia
dla modułu
Studia I
stopnia
Studia
jednolite
Max
wynik
Wymagane
min. (20%)
Ma wiedzę o typowych dla współczesnych
K_W04
K_W04
95
19
5
1
społeczeństw strukturach i instytucjach
społecznych i zachodzących między nimi
relacjach
Ma pogłębioną wiedzę o dynamice zjawisk
K_W09
K_W09
społecznych na poziomie makro i mikrostruktur; ma wiedzę o prawidłowościach
generujących zmiany i ich skutki w
odniesieniu do różnych społecznych
organizacji i instytucji
K_W10
Ma wiedzę o zmieniających się teoriach
K_W10
struktur, instytucji i więzi społecznych i ich
zastosowaniach w obszarze nauk społecznych
Aktywny udział w
dyskusjach
potrafi opis i analizę zjawisk i
K_U03
K_U03
K_U04
K_U04
K_K01
K_K01
procesów społecznych umieścić w kontekście
dynamicznym, tzn. pokazać ich genezę i
przebieg, ze wskazaniem czynników
determinujących powstanie i zmianę danego
zjawiska/procesu; potrafi na ten temat
sformułować własne hipotezy i poddać je
weryfikacji
potrafi zrozumieć i zdiagnozować zjawisko
społeczne (poprzez odwołanie się do
właściwej metody) i osadzić tę diagnozę w
kontekście teoretycznym z wykorzystaniem
samodzielnie zintegrowanej wiedzy z
dziedziny socjologii i dziedzin pokrewnych
ma pogłębioną świadomość poziomu
swojej wiedzy i umiejętności, rozumie
potrzebę permanentnego uczenia się i
doskonalenia osobistego i zawodowego
POWIĄZANIE PUNKTÓW Z OCENĄ MODUŁU
Liczba punktów
0-59
Ocena
2 (niedostateczny)
60 - 67
3
68 - 75
3,5 (dostateczny plus)
76 - 83
4
84 - 91
4, 5 (dobry plus)
2
(dostateczny)
(dobry)
25 września 2014
Informacja o module fakultatywnym
92 - 100
5
(bardzo dobry)
SZCZEGÓŁOWA TEMATYKA ZAJĘĆ SKŁADOWYCH I WYMAGANA LITERATURA
1. Dychotomiczne wizje podziałów społecznych, w tym dychotomii
elita – masy. Definicje elit. Kontekst społeczno-polityczny
formowania się teorii elit na przełomie XIX/XX wieku. Opozycja
elityzmu wobec marksizmu.
2. Klasycy teorii elit i ich krytyka ówczesnej demokracji (Pareto,
Mosca, Michels, Weber). Czy klasycy elityzmu byli
antydemokratami?
Elity polityczne i
społeczne – wykład z
elementami
konwersatorium
3. Rekrutacja elit politycznych: wzory ogólne i kryteria selekcji elit
4. Motywacje i socjalizacja polityczna. Co pcha ludzi do władzy?
5. Elityzm po II wojnie światowej: krytyczny i funkcjonalny nurt
elityzmu. Elity narodowe i elity lokalne.
6. Skład, struktura i genealogia polskich elit
7. Współczesny elityzm i pluralizm: konkurencyjne paradygmaty
dystrybucji władzy społecznej
8. Elity a demokratyzacja. Modele przejścia od autorytaryzmu do
demokracji. Polskie przejście do demokracji i porozumienie elit.
9. Elity a liberalna demokracja. Kto rządzi w demokracji: elity czy
lud?
K. Mannheim, Człowiek i społeczeństwo w dobie przebudowy, część I i
II. PWN Warszawa 1974
C. Wright Mills, Elita władzy. Warszawa 1961., rozdz. III „”Czterysta
rodzin metropolii”, rozdz. XII „Elita władzy”.
M. Burton, R. Gunther, J. Higley, „Elity a rozwój demokracji”, w: J.
Literatura
Szczupaczyński, red., Władza i społeczeństwo, tom 1, Scholar 1995.
J Wasilewski, „Elitystyczne wyjaśnienia wschodnioeuropejskich
demokratyzacji”, w: Radosław Markowski, red., Populizm a
demokracja, Instytut Studiów Politycznych PAN 2004, s. 69-94.
J. Pakulski, J. Wasilewski, „Cyrkulacja elit politycznych: od lisów do
lwów”, Studia Socjologiczne nr 2/2006.
Biogram
Prof. dr hab. Jacek Wasilewski, kierownik Katedry Socjologii w SWPS.
Socjolog, główne obszary badawcze to elity polityczne, struktura
społeczeństwa polskiego, zmiany społeczne związane z transformacją,
demokratyzacja. Najnowsza publikacja: Świadomość zmian
globalizacyjnych na polskiej prowincji, Scholar 2014.
3
25 września 2014