pobierz
Transkrypt
pobierz
OGÓLNE WARUNKI DOTOWANYCH UBEZPIECZEŃ UPRAW ROLNYCH I ZWIERZĄT GOSPODARSKICH Ustalone przez Zarząd Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń S.A. Uchwała Nr UZ/495/2005 z dnia 18 października 2005 roku ze zmianami ustalonymi uchwałą Zarządu PZU S.A. Nr UZ/266/2006 z dnia 27 czerwca 2006 r. (tekst jednolity) Rozdział I Postanowienia wstępne § 1. Przepisy ogólne Niniejsze ogólne warunki ubezpieczenia, zwane dalej "ogólnymi warunkami" stosuje się do umów ubezpieczenia, objętych dopłatami na podstawie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich z dnia 7 lipca 2005 r. z późniejszymi zmianami, zawieranych przez Powszechny Zakład Ubezpieczeń S.A. z producentami rolnymi. § 2. Definicje 1. Przez użyte w niniejszych ogólnych warunkach ubezpieczenia określenia rozumie się: 1) działka rolna (pole) – zwarty obszar gruntu rolnego, na którym jest prowadzona jedna uprawa, wchodzący w skład gospodarstwa rolnego, 2) franszyza integralna – ograniczenie odpowiedzialności PZU S.A. za szkody: a) nie przekraczające ustalonego w umowie procentu wartości ubezpieczenia, b) całkowite, powstałe na powierzchni nie przekraczającej określonego areału, c) nie przekraczające ustalonego w umowie ubezpieczenia zagęszczenia roślin lub ilości liści na roślinie. 3) gospodarstwo rolne – obszar gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza, a także obszar takich gruntów, niezależnie od powierzchni, jeżeli jest prowadzona na nim produkcja rolna, stanowiąca dział specjalny produkcji rolnej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych, 4) okres ubezpieczenia – czas, na jaki zawarto umowę ubezpieczenia, 5) plon główny – części użytkowych roślin uprawnych (np. ziarno zbóż, korzenie roślin okopowych), będący podstawowym, zamierzonym wynikiem działań uprawowych, 6) plon uboczny – części roślin uprawnych, pozyskiwane z roślin wytwarzających plon główny, posiadający jednak inne niż plon główny zastosowanie (np. słoma zbóż, liście roślin okopowych uprawianych na korzenie), 7) producent rolny – osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, w której posiadaniu lub współposiadaniu jest gospodarstwo rolne, 8) składka – kwota należna PZU S.A. za udzieloną ochronę ubezpieczeniową, 9) suma ubezpieczenia – kwota stanowiącą górną granicę odpowiedzialności PZU S.A. za szkody powstałe w okresie obowiązywania umowy ubezpieczenia, 10) szkoda całkowita – szkoda kwalifikująca uprawę do likwidacji, 11) szkoda wtórna – szkoda, która po raz kolejny powstała w tej samej uprawie - w czasie jednego okresu wegetacyjnego i tego samego okresu ubezpieczeniowego, 12) udział własny – określona procentowo lub kwotowo część szkody, o którą PZU S.A. zmniejsza wyliczone odszkodowanie, 13) ubezpieczający – producent rolny zawierający z PZU S.A. umowę ubezpieczenia, 14) ubezpieczony - ubezpieczający lub inny producent rolny, na którego w okresie ubezpieczenia przeszło posiadanie gospodarstwa rolnego, 15) uprawa zastępcza - rośliny, które zostały zasiane lub zasadzone w miejscu uprawy, na której stwierdzono szkodę całkowitą. 2. Szkody spowodowane przez: 1) huragan – oznaczają szkody powstałe w wyniku działania wiatru o prędkości nie mniejszej niż 24 m/s, którego działanie wyrządza masowe szkody; pojedyncze szkody uważa się za spowodowane przez huragan, jeżeli stwierdzono działanie huraganu na obszarze co najmniej dwóch gospodarstw rolnych; 2) powódź – oznaczają szkody powstałe wskutek: a) zalania terenów w następstwie podniesienia się poziomu wód płynących lub stojących, b) zalania terenów wskutek deszczu nawalnego, c) spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich i podgórskich; 3) deszcz nawalny – oznaczają szkody powstałe wskutek deszczu o współczynniku wydajności o wartości co najmniej 4; w przypadku braku możliwości ustalenia tego współczynnika bierze się pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich powstania, świadczące wyraźnie o działaniach deszczu nawalnego; 4) grad – oznaczają szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego składającego się z bryłek lodu; 5) piorun – oznaczają szkody będące następstwem wyładowania atmosferycznego; 6) obsunięcie się ziemi – oznaczają szkody spowodowane przez zapadanie się ziemi oraz usuwanie się ziemi, z tym że za szkody spowodowane przez: a) zapadanie się ziemi - uważa się szkody powstałe wskutek obniżenia się terenu z powodu zawalenia się podziemnych wolnych przestrzeni w gruncie, b) usuwanie się ziemi - uważa się szkody powstałe wskutek ruchów ziemi na stokach; 7) lawinę – oznaczają szkody powstałe wskutek gwałtownego zsuwania się lub staczania ze zboczy górskich lub podgórskich mas śniegu, lodu, skał, kamieni, ziemi lub błota; 2 8) suszę – oznaczają szkody powstałe wskutek utrzymywania się przez okres co najmniej 2 kolejnych miesięcy niedoboru opadów w stosunku do sum średnich wieloletnich stanowiącego mniej niż 50% normy, ustalonej przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej; 9) ujemne skutki przezimowania lub przymrozków wiosennych – oznaczają szkody spowodowane wymarznięciem, wymoknięciem, wyprzeniem lub wygniciem roślin w okresie zimowym lub szkody spowodowane ujemnymi temperaturami w okresie wiosennym, polegające na całkowitym lub częściowym zniszczeniu roślin lub całkowitej utracie plonu lub jego części; 10) ubój z konieczności – oznaczają szkody spowodowane w wyniku uboju, zarządzonego przez lekarza weterynarii, dokonanego w następstwie zdarzeń losowych określonych w pkt. 1-7; 11) padnięcie zwierzęcia - śmierć zwierzęcia, która nastąpiła wskutek zdarzeń losowych określonych w pkt. 1-7. Rozdział II Ubezpieczenie upraw rolnych § 3. Przedmiot ubezpieczenia upraw 1. Na podstawie niniejszych ogólnych warunków ubezpieczeniem mogą być objęte następujące uprawy: 1) zbóż (pszenicy, pszenżyta, jęczmienia, żyta, owsa, ich mieszanek oraz prosa), 2) kukurydzy, 3) rzepaku, 4) rzepiku, 5) ziemniaków, 6) buraków cukrowych, których odmiany zostały zarejestrowane i dopuszczone do uprawy na terenie Polski. 2. Ubezpieczenie obejmuje plon główny i uboczny. 3. PZU S.A. odpowiada za szkody powstałe w dokumencie ubezpieczenia (polisie). w uprawach, które zostały wymienione § 4. Zakres ubezpieczenia upraw 1. Ubezpieczeniem mogą być objęte znajdujące się na terytorium RP uprawy, o których mowa w § 3 ust. 1 niniejszych owu, od ryzyka wystąpienia szkód spowodowanych przez: 3 huragan, powódź, deszcz nawalny, grad, piorun, obsuniecie się ziemi, lawinę, suszę oraz ujemne skutki przezimowania lub przymrozków wiosennych. 2. Warunkiem zawarcia umowy ubezpieczenia upraw objętych dopłatami jest zgłoszenie do ubezpieczenia wszystkich działek rolnych (pól) danej uprawy, będących w posiadaniu ubezpieczającego. 3. Ubezpieczenie upraw zawierane jest z udziałem własnym ubezpieczającego wynoszącym 20 % wysokości szkody. 4. Ubezpieczenie upraw rolnych obejmuje wyłącznie ilościowe ubytki plonów. 5. PZU S.A. nie odpowiada za szkody: 1) wyrządzone umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczonego, a gdy ubezpieczonym jest osoba fizyczna - także przez osobę, z którą ubezpieczony pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za którą ponosi odpowiedzialność, 2) spowodowane przez choroby, szkodniki, gryzonie lub zwierzynę łowną, nawet wtedy gdy gradobicie, powódź, susza, huragan, przymrozek lub ujemne skutki przezimowania obniżyły odporność roślin na ich działanie, 3) powstałe w wyniku zalania terenu, które nastąpiło z winy ubezpieczonego wskutek wadliwego działania lub uszkodzenia urządzeń odwadniających, wodociągowych, zbiorników wodnych lub innych podobnych urządzeń, 4) powstałe wskutek: trzęsienia ziemi, erozji gleby, działań wojennych, aktów terroryzmu, zamieszek, rozruchów, akcji protestacyjnych oraz działania energii jądrowej, promieniowania radioaktywnego lub innych skażeń, 5) polegające na zmniejszeniu plonu na danej działce rolnej (polu), jeżeli stopień zmniejszenia plonu nie przekracza 10%, a w przypadku szkód powstałych w wyniku suszy 20 % plonu (franszyza integralna). Przepis ten nie dotyczy szkód całkowitych, które są objęte odpowiedzialnością PZU S.A., gdy na polu o powierzchni: a) do 15 ha – szkoda powstała na powierzchni pola przekraczającej 10 arów, b) ponad 15 ha – szkoda powstała na obszarze przekraczającym 50 arów, 6) gdy z winy ubezpieczonego niemożliwe jest ustalenie przyczyny lub rozmiaru szkody, 7) spowodowane nieprzestrzeganiem terminów wykonanymi zabiegami agrotechnicznymi, agrotechnicznych lub wadliwie 8) powstałe w uprawach zastępczych, 9) będące następstwem szkód z lat ubiegłych, 10) powstałe w słomie pozostawionej na polu po skoszeniu zbóż, rzepaku lub rzepiku – przez okres dłuższy niż dwa tygodnie, 11) powodziowe powstałe w uprawach na gruntach położonych pomiędzy zbiornikiem lub ciekiem wodnym a wałem ochronnym. § 5. Suma ubezpieczenia upraw 1. Suma ubezpieczenia upraw ustalana jest w umowie ubezpieczenia. 4 2. Podstawę ustalenia sumy ubezpieczenia stanowią: 1) powierzchnia wszystkich działek rolnych (pól), na których uprawa została zgłoszona do ubezpieczenia, 2) wydajność z 1 ha, nie wyższa od przeciętnych uzyskiwanych w danym gospodarstwie, miejscowości lub gminie, 3) jednostkowa cena rynkowa plonu głównego: a) zbóż i kukurydzy uprawianych na ziarno, ziemniaków, buraków cukrowych, rzepaku i rzepiku - występująca na danym terenie w czasie zbioru poprzedzającego okres ubezpieczenia, b) zbóż i kukurydzy uprawianych na zielonkę lub kiszonkę stanowiąca 10% ceny żyta występującej na danym terenie w czasie zbioru poprzedzającego okres ubezpieczenia. 4) cena wynikająca z umowy kontraktacyjnej w przypadku plonu będącego przedmiotem kontraktacji, 5) wartość plonu ubocznego nie przekraczająca 15 % wartości plonu głównego. § 6. Początek i koniec odpowiedzialności w ubezpieczeniu upraw 1. W ubezpieczeniu upraw odpowiedzialność PZU S.A. za szkody powstałe w okresie ubezpieczenia rozpoczyna się od chwili wysiewu nasion lub wysadzenia bulw, nie wcześniej jednak niż po zapłaceniu składki lub raty składki. 2. Odpowiedzialność PZU S.A. za szkody w poszczególnych uprawach kończy się: 1) z chwilą zebrania plonów i złożenia ich w miejscu składowania (w budynkach, silosach, stertach, stogach, kopcach itp.) a w przypadku kukurydzy nie później niż: a) z dniem 15 listopada roku zbioru plonów – dla kukurydzy uprawianej na ziarno, b) z dniem 31 października roku zbioru plonów – dla kukurydzy uprawianej na zielonkę lub kiszonkę, 2) z dniem 10 kwietnia roku zbioru plonów – w przypadku szkód będących następstwem ujemnych skutków przezimowania, 3) z dniem 31 maja roku zbioru plonów – w przypadku szkód będących następstwem przymrozków wiosennych. § 7. Ustalanie wysokości szkody w uprawach 1. Ustalenia wysokości szkody w ubezpieczonych uprawach dokonuje przedstawiciel PZU S.A. w obecności ubezpieczonego lub osoby przez niego upoważnionej. Nieobecność zawiadomionego ubezpieczonego nie wstrzymuje ustalenia wysokości szkody. 2. PZU S.A. podejmuje czynności mające na celu ustalenie wysokości szkody w ciągu 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Przy szkodach powstałych we wczesnym okresie rozwoju roślin PZU S.A. może w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia o szkodzie dokonać wstępnego ustalenia wysokości szkody. Ostatecznego ustalenia wysokości szkody PZU S.A. dokonuje bezpośrednio przed zbiorem plonów. 5 3. Wysokość szkody ustala się oddzielnie na każdej działce rolnej (polu). 4. W przypadku zakwalifikowania szkody jako “szkoda całkowita”, stopień zmniejszenia wartości plonu, określony w procentach, uzależniony jest od okresu, w którym powstała szkoda, zgodnie z ust. 7. 5. W razie wystąpienia szkód wtórnych, wysokość każdej następnej szkody ustala się z uwzględnieniem wysokości poprzednio ustalonych szkód. 6. Za podstawę do obliczenia wysokości szkody przyjmuje się: 1) rzeczywistą powierzchnię pola, na którym uprawa została uszkodzona lub zniszczona (ustaloną w wyniku bezpośredniego pomiaru lub w oparciu o dokumentację gospodarstwa) nie większą jednak od powierzchni podanej w polisie, 2) wysokość plonu jaki mógłby być uzyskany, gdyby zdarzenie nie nastąpiło, jednak nie wyższy niż podany w polisie, 3) określony w procentach stopień zmniejszenia plonu, ustalony na gruncie w oparciu o wykonaną analizę uszkodzeń roślin, 4) cenę jednostkową plonu podaną w polisie, nie wyższą od rynkowej ceny skupu występującej na danym terenie w dniu powstania szkody. 7. Przy szkodach całkowitych stopień zmniejszenia ilości plonu zależy od terminu powstania szkody i wynosi odpowiednio: 1) przed 15 kwietnia - 25% wartości plonu, 2) od 15 kwietnia do 10 maja - 40% " " 3) od 11 maja do 31 maja - 60% " " 4) po 31 maja - 85% " " 8. Odszkodowanie ustala się, z zastrzeżeniem § 4 ust 3, w wysokości szkody, ale w kwocie nie wyższej niż suma ubezpieczenia podana w polisie. Rozdział III Ubezpieczenie zwierząt gospodarskich § 8. Przedmiot ubezpieczenia 1. Ubezpieczeniem mogą być objęte następujące zwierzęta: 1) bydło, 2) konie, 3) owce, 4) kozy, 5) świnie. 6 2. Odpowiedzialnością PZU S.A. objęte są szkody powstałe w zwierzętach wymienionych w dokumencie ubezpieczenia (polisie). § 9. Zakres ubezpieczenia 1. Ubezpieczenie bydła, koni, owiec, kóz lub świń obejmuje szkody powstałe na terytorium RP w wyniku działania huraganu, powodzi, deszczu nawalnego, gradu, piorunu, obsunięcia się ziemi, lawiny oraz ubój z konieczności. 2. Warunkiem zawarcia ubezpieczenia jest zgłoszenie do ubezpieczenia wszystkich zwierząt danego gatunku należących do producenta rolnego. 3. PZU S.A. nie odpowiada za szkody: 1) wyrządzone umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczonego, a gdy ubezpieczonym jest osoba fizyczna - także przez osobę, z którą ubezpieczony pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za którą ponosi odpowiedzialność, 2) powstałe wskutek: trzęsienia ziemi, działań wojennych, aktów terroryzmu oraz działania energii jądrowej, promieniowania radioaktywnego lub innych skażeń, 3) powstałe wskutek chorób i wypadków. § 10. Suma ubezpieczenia zwierząt 1. Suma ubezpieczenia zwierząt ustalana jest w umowie ubezpieczenia na podstawie danych zawartych we wniosku o ubezpieczenie: 1) dla zwierząt gospodarskich (użytkowych) – średnia wartość zwierzęcia w danej grupie wiekowej i danego gatunku, nie wyższa niż przeciętna cena rynkowa, 2) dla zwierząt hodowlanych lub o najwyższej wydajności produkcyjnej – wartość zwierzęcia ustalona według indywidualnej wyceny, na podstawie dokumentacji hodowlanej i użytkowej przedłożonej przez ubezpieczającego oraz cen rynkowych. 2. Wartość zwierząt w ramach każdego gatunku można ustalić również na podstawie ewidencji księgowej ubezpieczającego. § 11. Początek i koniec odpowiedzialności w ubezpieczeniu zwierząt 1. Jeżeli w umowie ubezpieczenia nie oznaczono innego terminu początku odpowiedzialności, odpowiedzialność PZU S.A. rozpoczyna się od dnia następnego po zapłaceniu składki lub raty składki. 2. Odpowiedzialność PZU S.A. kończy się: 1) z upływem okresu ubezpieczenia określonego w dokumencie ubezpieczenia (polisie), 2) z wyczerpaniem się sumy ubezpieczenia, 7 3) z dniem wyzbycia się ubezpieczonych zwierząt, 4) z dniem oddania na ubój albo padnięciem ubezpieczonych zwierząt z innych przyczyn, niż określone w § 9 ust. 1 pkt 1 niniejszych owu. § 12. Ustalanie wysokości szkody w zwierzętach gospodarskich 1. W przypadku podnięcia zwierzęcia lub uboju z konieczności podstawą ustalenia wysokości szkody i odszkodowania, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 jest suma ubezpieczenia określona w dokumencie ubezpieczenia (polisie). 2. Jeżeli przy zawarciu umowy ubezpieczenia przyjęto sumy ubezpieczenia w wysokości niższej od przeciętnych cen rynkowych, wówczas sumy te stanowią podstawę do ustalenia wysokości szkody i odszkodowania. W przypadku gdy wartość zwierzęcia, które uległo szkodzie, jest mniejsza od sumy ubezpieczenia, wysokość szkody i odszkodowania ustala się na podstawie jego rzeczywistej wartości. 3. Wysokość szkody w ubezpieczeniu trzody chlewnej w tuczu oraz młodego bydła i owiec przeznaczonych na opas lub do odnowienia stada, stanowi wartość zwierzęcia ustalana poprzez przemnożenie wagi zwierzęcia stwierdzonej w dacie szkody, przez cenę 1 kg wagi żywej zwierzęcia, przyjętej do wyliczenia sumy ubezpieczenia. Cena 1 kg wagi żywej zwierzęcia, przyjęta do ustalenia wysokości szkody, nie może być wyższa od przeciętnej ceny za 1kg żywca, stosowanej w dacie szkody przez jednostki prowadzące skup zwierząt na danym terenie. 4. Odszkodowanie ustala się w wysokości szkody po uwzględnieniu odliczeń wartości pozostałości po szkodzie (jeżeli mięso uznane zostało przez urzędowy organ badania mięsa za zdatne lub warunkowo zdatne do spożycia przez ludzi), ale w kwocie nie wyższej niż suma ubezpieczenia podana w polisie. 5. Za wartość pozostałości po szkodzie uważa się kwotę uzyskaną za zwierzę lub tuszę zwierzęcia i skórę. Rozdział IV Postanowienia wspólne dotyczące ubezpieczenia upraw i zwierząt § 13. Zasady zawierania umowy ubezpieczenia 1. Umowy dotowanych ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, PZU S.A. zawiera na pisemny wniosek ubezpieczającego na okres 12 miesięcy. 2. Przed zawarciem ubezpieczenia ubezpieczający ma obowiązek, na żądanie PZU S.A., udostępnić do lustracji wnioskowane o ubezpieczenia uprawy oraz zwierzęta. 8 3. PZU S.A. potwierdza zawarcie umowy ubezpieczenia przez wydanie ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia (polisy). 4. Umowę ubezpieczenia uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu polisy i opłaceniu należnej składki lub raty składki, z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w ust 5. 5. Jeżeli przed upływem czternastu dni od daty otrzymania na piśmie wniosku o ubezpieczenie, PZU S.A. nie doręczył ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia – umowę uważa się za zawartą z piętnastym dniem od otrzymania wniosku, na podstawie niniejszych ogólnych warunków ubezpieczenia. 6. Ubezpieczający opłaca składkę pomniejszoną kolejno o zniżki wynikające z taryfy składek oraz o dopłaty z budżetu państwa. 7. Wysokość dopłat określa corocznie Rada Ministrów w drodze rozporządzenia. Dopłaty wynoszą odpowiednio: 1) do 40 % nie mniej niż 30 % składki z tytułu ubezpieczenia upraw, 2) do 50 % ale nie mniej niż 40 % składki z tytułu ubezpieczenia zwierząt. 8. Składka ubezpieczeniowa powinna być zapłacona w formie gotówkowej lub w porozumieniu z PZU S.A. w formie bezgotówkowej. Jeżeli zapłata składki albo raty składki dokonywana jest w formie przelewu bankowego, za datę zapłaty uważa się datę złożenia zlecenia zapłaty w banku na właściwy rachunek PZU S.A pod warunkiem, że na rachunku ubezpieczającego znajdowała się wystarczająca ilość wolnych środków; w innym przypadku za datę zapłaty uważa się datę , w której pełna kwota składki lub jej pierwszej raty znalazła się na rachunku PZU S.A. Jeśli zapłata składki albo raty składki dokonywana jest w formie przekazu pocztowego, za datę zapłaty uważa się datę stempla pocztowego. 9. Na wniosek ubezpieczającego płatność składki z umowy ubezpieczenia może być rozłożona na raty. W ubezpieczeniu upraw ostatnia rata składki powinna być zapłacona najpóźniej do dnia 30 czerwca roku zbioru plonów. §14. Ustalenie wysokości składki 1. Składkę za ubezpieczenie upraw i zwierząt oblicza się według stawek taryfowych wyrażonych w procentach. 2. Wysokość składki ubezpieczeniowej ustala się w zależności od: 1) sumy ubezpieczenia, 2) przedmiotu ubezpieczenia , 3) obniżek, o których mowa w ust.3. 3. W umowie ubezpieczenia upraw i zwierząt stosowane są obniżki składki według następujących kryteriów: 1) za kontynuację dotowanych ubezpieczeń upraw lub zwierząt, 9 2) za zawarcie w PZU S.A. umów obowiązkowych ubezpieczeń rolnych. 4. Wysokość składki za ubezpieczenie danej uprawy nie może przekroczyć 3,5 % jej sumy ubezpieczenia a w przypadku ubezpieczenia zwierząt 0,5 % sumy ubezpieczenia zwierzęcia. 5. Składka nie podlega indeksacji. § 15. Obowiązki ubezpieczonego 1. Ubezpieczony zobowiązany jest dokonać zasiewu (wysadzenia) roślin i zbioru plonów w terminach agrotechnicznych właściwych dla danej uprawy, oraz wykonywać wszelkie zalecane zabiegi uprawowe i ochronne. 2. Ubezpieczony jest zobowiązany umożliwić PZU S.A. sprawdzenie w każdym czasie, ilościowego i jakościowego stanu oraz wartości ubezpieczonych upraw i zwierząt, a po powstaniu szkody podać do wiadomości PZU S.A. wszystkie znane okoliczności pozwalające ustalić rozmiar szkody. 3. O powstaniu szkody, ubezpieczony jest zobowiązany zawiadomić PZU S.A. najpóźniej w ciągu 3 dni od daty jej powstania lub uzyskania informacji o jej powstaniu. 4. W razie zajścia szkody ubezpieczony zobowiązany jest użyć wszelkich dostępnych mu środków w celu jej zmniejszenia. 5. Zawiadomienie o powstałej szkodzie powinno zawierać m.in.: 1) imię i nazwisko ubezpieczonego (ubezpieczonych), u którego powstała szkoda, 2) adres zamieszkania elektronicznej), (numer telefonu lub faksu, ewentualnie adres poczty 3) datę, przyczynę i miejsce powstania szkody, 4) wykaz zawierający w przypadku szkód: a) w uprawach: nazwę uszkodzonej rośliny, powierzchnię uprawy, nazwę lub numer pola, nazwę miejscowości, w której położona jest zniszczona uprawa, b) w zwierzętach: gatunek oraz liczbę zwierząt, które uległy szkodzie oraz dodatkowo opinię lekarza weterynarii stwierdzającą przyczynę szkody, 5) informację o zamiarze zebrania uszkodzonego plonu bądź dokonania innych zabiegów agrotechnicznych z uwagi na zastosowanie uprawy zamiennej, 6) szacunkową wartość powstałej szkody. 6. Ubezpieczony zobowiązany jest pozostawić bez dokonywania zmian miejsce szkody do czasu oględzin przez przedstawiciela PZU S.A., chyba że zmiana była niezbędna ze względów gospodarczych lub zabezpieczała szkodę przed jej powiększeniem. PZU S.A. nie może się powoływać na ten zakaz, jeżeli nie dokonał oględzin szkody w ciągu 14 dni od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Nie dotyczy to szkód powodziowych, jeżeli ustalenie wysokości szkody w tym okresie jest niemożliwe z uwagi na zalanie terenu. 10 7. Jeżeli ubezpieczony zamierza dokonać zbioru ubezpieczonej uprawy lub wykonać zabiegi agrotechniczne związane z zastosowaniem uprawy zastępczej, zobowiązany jest pozostawić poletko kontrolne, tj. pas nie zebranych plonów w środkowej części pola, o szerokości nie mniejszej niż 2 m, przebiegający przez całą długość pola. Poletko kontrolne ubezpieczony powinien pozostawić w stanie nie zmienionym do czasu ustalenia przez PZU S.A. wysokości szkody, ale nie dłużej niż w ciągu 14 dni od daty zawiadomienia o szkodzie. 8. Ubezpieczony zobowiązany jest udzielić PZU S.A. wszelkiej pomocy przy dochodzeniu roszczeń regresowych, w tym dostarczyć dokumenty i udzielić informacji. 9. W razie niedopełnienia przez ubezpieczonego któregokolwiek z obowiązków wymienionych w ust. 1-3 i ust. 6-8, PZU S.A. może odmówić przyznania odszkodowania w części lub całości, chyba że niedopełnienie obowiązku nie przyczyniło się do szkody i nie miało wpływu na wyjaśnienie okoliczności powstania szkody lub ustalenie jej wysokości. §16. Wypłata odszkodowania oraz obowiązki informacyjne PZU S.A. 1. PZU S.A. wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie. 2. Jeżeli w terminie określonym w ust. 1 wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności PZU S.A. albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część odszkodowania PZU S.A. wypłaca w terminie określonym w ust. 1. 3. PZU S.A. jest zobowiązany: 1) po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego objętego ochroną ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od otrzymania tego zawiadomienia, do poinformowania o tym ubezpieczonego, jeżeli nie jest osobą występującą z tym zawiadomieniem, oraz do podjęcia postępowania dotyczącego ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości odszkodowania, a także do poinformowania ubezpieczonego pisemnie lub w inny sposób, na który wyraził zgodę, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności PZU S.A. lub wysokości odszkodowania, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania, 2) jeżeli w terminach określonych w ust. 1 i 2 nie wypłaci odszkodowania, do zawiadomienia pisemnie osoby zgłaszającej roszczenie o przyczynach niemożności zaspokojenia jej roszczeń w całości lub części, a także do wypłacenia bezspornej części odszkodowania, 3) jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości, niż określona w zgłoszonym roszczeniu, do poinformowania o tym pisemnie osoby występującej z roszczeniem, w terminach, o których mowa w ust. 1 i 2 wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania – informacja ta powinna zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej, 4) do udostępniania ubezpieczonemu informacji i dokumentów gromadzonych w celu ustalenia odpowiedzialności PZU S.A. lub wysokości odszkodowania; ubezpieczony 11 może żądać pisemnego potwierdzenia przez PZU S.A. udostępnionych informacji, a także sporządzenia na swój koszt kserokopii dokumentów i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez PZU S.A., 5) na żądanie ubezpieczonego do udostępniania posiadanych przez siebie informacji związanych z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą ustalenia odpowiedzialności PZU S.A. oraz ustalenia okoliczności wypadków i zdarzeń losowych, jak również wysokości odszkodowania. 4.Skargi i zażalenia związane z zawieraniem i wykonaniem umowy ubezpieczenia ubezpieczony może zgłaszać do jednostki nadzorującej jednostkę, której skarga lub zażalenie dotyczy. Skargę lub zażalenie składa się na piśmie za pośrednictwem jednostki, której działania skarga lub zażalenie dotyczy. §17. Rozwiązanie umowy ubezpieczenia 1. Ubezpieczający może odstąpić od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpienie od umowy nie zwalnia ubezpieczającego od obowiązku opłacenia składki za okres, w jakim PZU S.A. udzielał ochrony ubezpieczeniowej. 2. Jeżeli po zawarciu przez producenta rolnego umowy ubezpieczenia posiadanie gospodarstwa rolnego przeszło na innego producenta rolnego, prawa i obowiązki producenta wynikające z umowy ubezpieczenia przechodzą na tego producenta. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że producent rolny obejmujący gospodarstwo rolne w posiadanie wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia objęcia gospodarstwa rolnego w posiadanie. W przypadku wypowiedzenia umowy ubezpieczenia rozwiązuje się ona z upływem 30 dni następujących po dniu objęcia gospodarstwa rolnego w posiadanie. 3. W przypadku odstąpienia od umowy przez ubezpieczającego albo wypowiedzenia umowy przez którąś ze stron, PZU S.A. dokonuje ubezpieczonemu zwrotu składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia. Zwrot składki dokonywany jest przez PZU S.A. z uwzględnieniem zasady, iż składka należy się tylko za okres, w jakim PZU S.A. udzielał ochrony ubezpieczeniowej. § 18. Roszczenia regresowe 1. Z dniem wypłaty odszkodowania, PZU S.A. może dochodzić roszczeń od osoby odpowiedzialnej za szkodę do wysokości wypłaconego odszkodowania (roszczenia regresowe). Jeżeli PZU S.A. pokrył tylko część szkody, ubezpieczonemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniami PZU S.A. 2. Nie przechodzą na PZU S.A. roszczenia ubezpieczonego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczony pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym lub za które ponosi odpowiedzialność. 3. Jeżeli ubezpieczony bez zgody PZU S.A. zrzekł się roszczenia przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę lub je ograniczył, PZU S.A. może odmówić odszkodowania lub 12 je zmniejszyć. Jeżeli zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia zostanie ujawnione po wypłaceniu odszkodowania, PZU S.A. może żądać od ubezpieczonego zwrotu całości lub części wypłaconego odszkodowania. Rozdział V Przepisy końcowe § 19. Postanowienia końcowe 1. Jeżeli z indywidualnej oceny ryzyka wynika, że dany przedmiot ubezpieczenia ( uprawy, zwierzęta) jest szczególnie narażony na szkody, PZU S.A. może odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia. 2. W sprawach nie uregulowanych niniejszymi warunkami ubezpieczenia, mają zastosowanie odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego oraz inne stosowne przepisy prawa polskiego. 3. Powództwo o roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia można wytoczyć albo według przepisów o właściwości ogólnej albo przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia. 4. Warunki ubezpieczenia w niniejszym brzmieniu mają zastosowanie do umów zawieranych od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 27 kwietnia 2006r. o zmianie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. 13