Laboratoryjna ocena odpowiedzi na leczenie kwasem

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2011 • Volume 47 • Number 2 • 155-163
Praca oryginalna • Original Article
Laboratoryjna ocena odpowiedzi na leczenie kwasem
acetylosalicylowym (ASA) u pacjentów w ostrej fazie
udaru niedokrwiennego mózgu – zastosowanie
agregometrii przepływowej (PFA-100) i impedancyjnej
(Multiplate)
Laboratory evaluation of the response to ASA treatment in
patients in acute phase of ischemic stroke – application of flow
(PFA-100) and impedance (Multiplate) aggregometry
Maria Jastrzębska1, Aldona Siennicka1, Kornel Chełstowski1, Andrzej Ciechanowicz1,
Przemysław Nowacki2, Aneta Wódecka2
1
Katedra Diagnostyki Laboratoryjnej i Medycyny Molekularnej, 2 Klinika Neurologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Streszczenie
Wstęp: U znacznej części leczonych ASA obserwuje się zjawisko tzw. aspirynooporności, definiowanej jako osobnicze ograniczenie zdolności hamowania funkcji płytek krwi, pomimo stosowania leków przeciwpłytkowych. Podejmuje się próby zdefiniowania aspirynooporności laboratoryjnej, ale wybór metody pomiarowej, punktu odcięcia oraz różnice populacyjne – to
wszystko wpływa na wynik i jego interpretację.
Cel: Postanowiliśmy ocenić dawkozależną (150 vs 300 mg/d) odpowiedź na leczenie ASA w grupie chorych z ostrą fazą udaru niedokrwiennego mózgu, określając „aspirynooporność” równocześnie za pomocą agregometrii przepływowej (PFA-100)
i impedancyjnej (Multiplate) oraz zmieniając arbitralnie cut off (w ramach klinicznej akceptowalności nowej kwalifikacji).
Materiał i metody: Badaniami objęto 172 chorych z ostrym udarem niedokrwiennym mózgu, w tym 71 kobiet i 101 mężczyzn,
w wieku 63,2 ± 12,6 lat. Po 7 dniach leczenia ASA zidentyfikowano osoby wrażliwe i oporne na ASA. Osobom opornym, dla
przełamania oporności podano dawkę 300 mg/d; nadal opornym zmieniono leczenie na tienopirydyny. Analizę statystyczną
przeprowadzono przy pomocy pakietu Statistica PL, v. 9.0.
Wyniki i wnioski: Częstość aspirynooporności laboratoryjnej w ostrym udarze niedokrwien-nym mózgu, definiowana czasem
okluzji (CEPI-CT) < 250s w pomiarze PFA-100 i wartością pola pod krzywą (ASPItest - AU x min) > 300 w pomiarze Multiplate,
tylko w niewielkim stopniu zależna jest od dawki ASA. Brak przełamania oporności dawką 300 mg/d powinien skłaniać do
zmiany leku na tienopirydyny. Obniżenie wartości cut off z 250 do 150s pozwoliło na wykrywanie zjawiska aspirynooporności
laboratoryjnej z podobną częstością w obydwu metodach agregometrii (46% wg PFA-100 oraz 42% wg Multiplate).
Summary
Introduction: In a considerable number of treated patients the so-called aspirin nonresponsivenesss phenomenon is observed
and defined as individual deficiency of the ability to restrain functions of blood platelets even though antiplatelet drugs are being taken. Attempts are made to define laboratory resistance to oral antiplatelet drugs, but the choice of measurement method,
the cut-off point and population differences – all these influence the result and its interpretation.
Aim: We decided to assess the dose dependent (150 vs 300 mg/d) response to ASA treatment in the group of patients with
acute phase of ischemic stroke, defining “aspirin resistance” by both flow (PFA-100) and impedance (Multiplate) aggregometry and by changing the arbitrary cut-off (in the scope of clinical acceptance of the new definition).
Material and methods: The research was extended to 172 patients with acute ischemic stroke, including 71 women and 101
men, in the range of 63,2 to 12,6 yrs of age. After 7 days of ASA therapy, ASA respondent and nonrespondent persons were
identified. To overcome the nonreponsiveness, a dose of 300 mg/d was applied to the nonresponders; treatment of the persistent nonreponders was changed to tienopirydynes. The statistical analysis was carried out using the Statistica PL,v.9.0.
package.
155
Laboratoryjna ocena odpowiedzi na leczenie kwasem acetylosalicylowym (ASA) u pacjentów w ostrej fazie udaru ...
Results and conclusions: The frequency of laboratory aspirin nonresponsiveness in acute ischemic stroke, defined by the closure time (CEPI-CT)<250s in PFA-100 method and by the area value under the curve (ASPItest - AU x min) > 300 in Multiplate
measurement, is dependent on the ASA dose only to a small extent. The failure to overcome the nonresponsiveness with a
dose of 300 mg/d should prompt a therapy switch to tienopirydynes. The lowering of the cut-off value from 250 to 150s made
it possible to keep detecting the phenomenon of laboratory aspirin nonresponsiveness with similar incidence in both aggregometry methods (46% per PFA-100 and 42% per Multiplate).
Słowa kluczowe:udar mózgu, aspirynooporność, PFA-100, Multiplate, funkcja płytek krwi, tromboksan B2, czynnik von Willebranda
Key words:ischemic stroke, aspirin resistance, PFA-100, Multiplate, platelet function, tromboxane B2, von Willebrand factor
156