Ciąża mnoga - badanie USG

ginekolog.pl
Ciąża mnoga - badanie USG
Ciąża mnoga - ciąża zwiększonego ryzyka - tym większego im więcej płodów jednocześnie
rozwija się w jamie macicy; wymaga także częstszej kontroli w badaniach USG.
Co mówią wytyczne...
Ciąża mnoga - ciąża zwiększonego ryzyka - tym większego im więcej płodów jednocześnie rozwija
się w jamie macicy; wymaga także częstszej kontroli w badaniach USG.
Aktualne wytyczne podkreślają istotność wykonywania badań USG w ciąży mnogiej przynajmniej
raz na miesiąc ( przez I. i II. trymestr). Od III. trymestru ciąży postuluje się jeszcze częstsze
kontrole, tj. raz na dwa tygodnie. Podyktowane jest to zapewne faktem, iż już ciąża bliźniacza
obarczona jest nawet trzykrotnie większym ryzykiem powikłań niż w ciąży jednopłodowej. Liczba
powikłań wzrasta wraz z ilością płodów przebywających jednocześnie w macicy.
Kosmówkowość i owodniowość
Najczęściej występującą formą ciąży mnogiej jest ciąża dwupłodowa - bliźniacza, która może być
dwuzygotyczna lub monozygotyczna. Ciąża dwuzygotyczna jest zawsze ciążą dwuowodniową i
dwukosmówkową. Częstość pojawiania się ciąży dwuzygotycznej ( ok.75% ciąż bliźniaczych, w
Polsce: jedna na osiemdziesiąt ciąż) zależy od czynników zarówno środowiskowych jak i
rodzinnych. W przypadku ciąży monozygotycznej takich zależności nie zaobserwowano: pojawia
się ona ze stałą częstością ok. siedem na dwa tysiące ciąż bliźniaczych.
W zależności od czasu, w jakim dokonuje się podział zygoty w ciąży monozygotycznej, może być
ona: - dwuowodniowa i dwukosmówkowa ( 25% przypadków ciąż monozygotycznych) - jeżeli do
podziału zygoty doszło na przestrzeni trzech pierwszych dni od momentu zapłodnienia,
- dwuowodniowa i jednokosmówkowa (73% przypadków ciąż monozygotycznych) - jeżeli do
podziału zygoty doszło od czwartego do siódmego dnia po zapłodnieniu,
- jednoowodniowa i jednokosmówkowa (2% przypadków ciąż monozygotycznych) - gdy podział
zygoty nastąpił między ósmym, a dwunastym dniem od momentu zapłodnienia,
- podział zygoty następujący po trzynastym dniu od chwili zapłodnienia jest podziałem niepełnym,
w wyniku którego dochodzi do powstania płodów zdwojonych, zwanych bliźniętami syjamskimi.
Istnienie osobnych błon płodowych, np. jak w ciąży dwuzygotycznej, rokuje lepiej co do przeżycia
płodów. Kurt Benirschke w swoich badaniach ocenia śmiertelność płodów w ciąży dwuzygotycznej
(zawsze dwuowodniowej i dwukosmówkowej) na 10%, w ciąży jednokosmówkowej i
dwuowodniowej na 30%. Śmiertelność płodów w ciąży jednoowodniowej i jednokosmówkowej,
według tego urodzonego w Niemczech, pracującego w USA patologa i genetyka, wzrasta do 50%.
Do 10. tygodnia ciąży kosmówkowość i owodniowość określa liczba pęcherzyków uwidocznionych
w badaniu USG - dwa oddzielne mówią o ciąży dwukosmówkowej, zawsze dwuowodniowej. Jeden
pęcherzyk, zawierający dwa zarodki, wskazuje na istnienie ciąży jednokosmówkowej, w zależności
od uwidocznienia lub nie przegrody owodni - jedno- bądź dwuowodniowej. Uwidocznienie
przegrody owodni przed 10. tygodniem ciąży bywa niemożliwe, nawet w USG transwaginalnym.
Natomiast po 10. tygodniu ciąży nawet oddzielne pęcherzyki nachodzą na siebie w stopniu
uniemożliwiającym ocenę.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/2
ginekolog.pl
Wówczas możemy posiłkować się pewnymi dodatkowymi wskazówkami, nie zawsze jednak ocena
owodniowości i kosmówkowości udaje się w tym terminie. Problem rozstrzygają: - różna płeć
płodów - dowodzi istnienia ciąży dwuzygotycznej, - istnienie dwóch łożysk lub objaw wzgórka
kosmówki (objaw lambdy), istnienie grubej, czterowarstwowej błony rozdzielającej (w punkcie
między przyczepami pępowin) - świadczą także o istnieniu ciąży dwuowodniowej i
dwukosmówkowej. Ocena w późniejszym okresie może być obarczona pomyłką, często spotykaną
w zespole podkradania - jeżeli istnieje całkowite bezwodzie, błona owodni może ściśle pokrywać
płód, pozostając niezauważona (objaw przytwierdzonego płodu - stuck twin sign).
USG przez 9 miesięcy ciąży mnogiej
W I. trymestrze USG ma wykazać istnienie ciąży mnogiej, określić liczbę i wymiary zarodków. W II.
trymestrze w badaniu USG dokonuje się pomiarów płodów, ocenia istnienie osobnych dla każdego
płodu lub wspólnych błon płodowych (owodni i kosmówki) oraz wyklucza się istnienie wad
rozwojowych, USG w III. trymestrze ma wykluczyć istnienie asymetrii płodów, charakterystycznej
dla IUGR - wewnątrzmacicznego opóźnionego wzrastania płodu. Badanie w tym okresie ciąży ma
także za zadanie ocenę dobrostanu płodów, którego nie da się tak jak w ciąży jednopłodowej
ocenić licząc ruchy płodu - w przypadku ciąży mnogiej matka nie potrafi zróżnicować, czy każdy z
płodów się porusza. Osłuchiwanie tętna płodów w ciąży mnogiej bywa także zawodne.
Najprecyzyjniejszym narzędziem do oceny profilu biofizycznego wydaje się być test Manninga,
wykonywany co, wspomniane wyżej, 2 tygodnie, osobno dla każdego płodu. Jest to bardzo ważne
badanie, zwłaszcza w przypadku podejrzenia występowania IUGR, który pięciokrotnie częściej
występuje u jednego z płodów, często prowadząc do jego zgonu.
Szerokie zastosowanie ultradźwięków dla oceny płodów w ciąży mnogiej pozwoliło zaobserwować
szereg parametrów, których różnice w wartościach stwierdzane pomiędzy płodami, mają
prognostycznie złe znaczenie tzn. wiążą się ze zwiększonym ryzykiem śmierci wewnątrzmacicznej.
Są to: - różnica - AC >= 20mm, EFW >= 15%, S: D >= 15%, BPD >= 5 mm, HC >= 5 mm .
Warto wspomnieć także, jak wielką rolę w ciąży wielopłodowej odgrywa badanie USG szyjki
macicy. Niewydolność tej struktury anatomicznej, prowadząca do przedwczesnego porodu, jest
powikłaniem częstym i charakterystycznym właśnie dla ciąży mnogiej. W badaniu USG ocenia się
długość szyjki, należy wykluczyć jej skracanie się i rozwieranie. Prawidłowa ocena stanu szyjki
macicy (sondą transwaginalną, przy opróżnionym pęcherzu moczowym) pozwala zastosować szwy
szyjkowe lub inną metodę, mającą na celu zabezpieczenie przed przedwczesnym porodem.
Badanie ultrasonograficzne to bez wątpienia najbardziej popularne badanie obrazowe,
wykonywane u kobiet w ciąży. W rękach doświadczonego diagnosty wnosi także najwięcej
informacji o stanie płodu na wszystkich etapach jego rozwoju, pozwalając wykryć i zapobiec
zagrożeniom dla życia płodu jak i matki, szczególnie w ciąży wysokiego ryzyka, jaką bez wątpienia
jest ciąża mnoga. Badanie ultrasonograficzne w ciąży mnogiej zawsze wymaga dużego
zaangażowania i czujności.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/2