Pobierz - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w

19 listopada 2009 r.
SYTUACJA NA UKRAIŃSKIM RYNKU UBEZPIECZENIOWYM W III KWARTALE 2009 R.
W III kwartale 2009 r. firmy ubezpieczeniowe na Ukrainie nadal odnotowywały spadek liczby
składek ubezpieczeniowych, zarówno w segmencie ubezpieczeń indywidualnych, jak i w
segmencie ubezpieczeń korporacyjnych.
Znaczny spadek odnotowano równieŜ w segmencie ubezpieczeń ładunków, który – w ocenie
dyrektora generalnego firmy ubezpieczeniowej „QBE Ukraina” O. Sosnowskiego – w III
kwartale bieŜącego roku wyniósł 50% i którego podstawową przyczyną była zmiana struktury
wymiany towarowej spowodowana deprecjacją hrywny. Spadku doznał równieŜ segment
ubezpieczeń od ryzyka w rolnictwie ze względu na brak wsparcia ze strony państwa w tym
zakresie. Większość przedsiębiorstw ukraińskich zrezygnowała nawet z ubezpieczania swoich
parków samochodowych i ograniczyła się jedynie do obowiązkowego ubezpieczenia OC dla
kierowców samochodów.
Jednym z niewielu segmentów ubezpieczeniowych, który stabilnie demonstruje wzrost liczby
składek ubezpieczeniowych jest segment dobrowolnych ubezpieczeń zdrowotnych. Jednak
eksperci branŜy ubezpieczeniowej tłumaczą ten fakt 50-70% wzrostem cen na rynku usług
medycznych na Ukrainie, a nie wzrostem zainteresowania ludności danym rodzajem
ubezpieczeń.
W cięŜkiej sytuacji znalazły się równieŜ firmy ubezpieczeniowe afiliowane z instytucjami
bankowymi ubezpieczające kredyty mieszkaniowe, samochodowe i konsumpcyjne zaciągane
przez klientów tych banków. Liczba składek w tym segmencie spadła w omawianym okresie o
70%. Ponadto ze względu na brak nowych klientów większość firm ubezpieczeniowych moŜe
liczyć wyłącznie na przedłuŜenie przez kredytobiorców zawartych jeszcze przed kryzysem
umów kredytowych. W ocenie specjalistów na sytuację firm ubezpieczeniowych w tym
segmencie rynku negatywnie będzie równieŜ wpływać fakt, iŜ liczba kredytobiorców będzie
sukcesywnie się zmniejszać – część z nich ze względu na kłopoty finansowe zrezygnuje z
kredytów (a tym samym zrezygnuje z ubezpieczenia), a część postara się maksymalnie szybko
umorzyć swoje zadłuŜenie z tytułu kredytu i równieŜ przestanie się ubezpieczać. Na zaistniałą
obecnie sytuację nie wpływają równieŜ pozywanie wspólne działania instytucji bankowych i
firm ubezpieczeniowych w zakresie zaostrzenia kontroli renegocjacji z klientem warunków
umowy ubezpieczeniowej. Ponadto podczas restrukturyzacji kredytów hipotecznych lub
samochodowych instytucje bankowe wymagają od poŜyczkobiorcy oprócz nabycia polisy
ubezpieczeniowej na mienie oddane w zastaw równieŜ zakupu dodatkowej polisy
ubezpieczeniowej (np. nabycia polisy ubezpieczeniowej na Ŝycie wraz z polisą AC). Wg słów
O. Sosnowskiego segment ubezpieczeń samochodów, kupionych na kredyt, spadł o 85%, a
ubezpieczeń hipotecznych obniŜył się o prawie 100%. Jednocześnie poziom ubezpieczeń mienia
kredytobiorców-osób prawnych przekazanego w hipotekę bankową spadł o 30-40%.
W omawianym okresie odnotowano równieŜ spadek w najbardziej popularnych dotychczas
wśród osób prywatnych segmentach ubezpieczeń –ubezpieczeniach niezbędnych do wyjazdu za
granicę Ukrainy oraz ubezpieczeniach samochodowych typu: AC, NNW, Assistance i „Zielona
Karta” (odpowiednio o 25-30% i 30-40%). Wyjątek stanowi jedynie ubezpieczenie OC. Wg
danych Ukraińskiego Transportowego Biura Ubezpieczeń w ciągu 9 miesięcy 2009 r. łączna
kwota otrzymana z tytułu składek ubezpieczeniowych w tym segmencie ubezpieczeń
samochodowych wzrosła do poziomu 915,7 mln UAH, przy czym do końca tego roku firmy
ubezpieczeniowe mogą znacznie zwiększyć swoje dochody z tytułu sprzedaŜy polis OC w
1
związku z tym, iŜ wartość tych polis moŜe ew. wzrosnąć na początku 2010 r. z 291 UAH do 389
UAH.
Zmniejszenie się liczby składek ubezpieczeniowych, spadek rentowności firm
ubezpieczeniowych oraz spadek i obniŜenie płynności rezerw spółek ubezpieczeniowych
spowodowały, Ŝe w ciągu 9 miesięcy 2009 r. Państwowa Komisja Ukrainy ds. Regulacji Rynku
Usług Finansowych (centralny organ ukraińskiej administracji państwowej odpowiedzialny m.in.
za regulacje rynku ubezpieczeniowego na Ukrainie) odebrała licencję ponad 30 firmom
ubezpieczeniowym (m.in. spółkom „Strachowyje Tradicji”, „Awionika”, „Galaktika” i innym).
Niektóre spółki, w celu uniknięcia znalezienia się na tzw. „czarnej liście” Komisji, wszelkimi
sposobami próbują zwiększyć swoje dochody kosztem podwyŜszenia taryf ubezpieczeniowych o
10-60% w zaleŜności od rodzaju ubezpieczenia. W szczególności najbardziej zdroŜały polisy
ubezpieczeniowe AC (wzrost cen tych polis związany jest ze wrostem cen naprawy samochodów
i części zamiennych) i polisy medyczne (wzrost ten wywołany został podwyŜką cen usług
medycznych i farmaceutyków). Jednocześnie spółki ubezpieczeniowe próbują obniŜać swoje
koszty, wykorzystując wszystkie moŜliwe sposoby od redukcji etatów do likwidacji
przedstawicielstw regionalnych.
Wg prognozy przedstawicieli ukraińskiego rynku ubezpieczeniowego, w IV kwartale 2009 r.
wyniki finansowe spółek ubezpieczeniowych ulegną poprawie, jednak realna poprawa sytuacji
na tym rynku nastąpi w drugiej połowie 2010 r., a powrót do wyników przedkryzysowych
nastąpi dopiero w latach 2011-2012. W ocenie prezesa spółki ubezpieczeniowej „Ukrainskaja
Strachowaja Gruppa” P. Nelgi, rynek ubezpieczeniowy obecnie tylko wchodzi w kryzys, którego
szczyt nastąpi w I-II kwartale 2010 r.
W ciągu kolejnych kilku miesięcy, zdaniem specjalistów, moŜna oczekiwać znacznego wzrostu
udziałów w rynku 15 czołowych spółek ubezpieczeniowych, których udziały w ciągu 9 miesięcy
wzrosły do poziomu 75% (w analogicznym okresie roku 2008 udziały te stanowiły 55-60%).
Opracowano w Wydziale Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie na podstawie informacji gazety
„Kommersant” (Business Guide)
2