wprzyjaźni z ogniem - Aktywny w szkole – aktywny w życiu

W PRZYJAŹNI Z OGNIEM
Ognisko domowe, kaganek nauki, żar uczud, płomienne spojrzenie, ciepłe
uczucia…Zapewne znasz jeszcze wiele potocznie używanych zwrotów, których
pierwotne pochodzenie zakorzenione jest w czasach, gdy człowiek starał się ujarzmid
ogieo. Gdzieś ponad 1,5 mln lat temu , istota nazywana współcześnie homo erectus
zanurza gałąź w płonącym strumieniu lawy lub wykorzystuje żar spalonych
w pożarze drzew starając się zdobyd ogieo. Jak twierdzą współcześni naukowcy, byd
może ogieo uważano kiedyś za istotę żywą. Istnieją hipotezy mówiące, że praludzie
nauczyli się podtrzymywad ogieo, podsuwając mu kawałki drewna w celu nakarmienia i przebłagania tej groźnej
istoty. Jednak oswojenie ognia zajęło nam dużo czasu, a gdy naszym przodkom udało się rozni ecid pierwsze
ogniska, rozpoczęła się era człowieka. Wiemy, że oswojenie ognia dokonało się wszędzie niemal w jednym
czasie, jak na prehistorię. Pierwsze ogniska rozniecono w Europie między 450 000 a 380 000 lat temu, a po
3000 000 p.n.e. ogniska płonęły w Afryce i Chinach. Władza nad ogniem wiedzie także do wielu zasadniczych
zmian w życiu człowieka. Nie musi on już od tego czasu każdej nocy nieustannie czuwad, zagrażające mu
zwierzęta boją się ognia, płomienie ochronią go więc i ogrzeją. Może się także pr zemieszczad się na dalsze
odległości, eksplorowad odległe tereny w poszukiwaniu optymalnych dla siebie warunków życia – potrafi
bowiem przenosid ogieo i zna sposoby jego rozniecania. Wreszcie, co bardzo ważne, ogieo pozwala mu na
spożywanie pieczonego mięsa oraz jego konserwację poprzez wędzenie go nad dymem ogniska. Dzięki
panowaniu nad ogniem człowiek zaczyna patrzed na życie z innej perspektywy, planuje kolejne dni,
przygotowuje się do nadchodzących zmian. Świadomośd
zbliżającej się zimy, chłodnej
i ubogiej w zwierzynę skłania go do przygotowywania zapasów. Działanie człowieka nie ogranicza się już do
teraźniejszości, zaczyna pojmowad znaczenie upływającego czasu, stara się mied wpływ na swoją przyszłośd.
Ogieo stanowi najwyższe dobrodziejstwo dla człowieka. Z tego powodu zrozumiały jest kult ognia, który istniał
we wszystkich społecznościach ludzkich. Niemal w każdej cywilizacji pojawiały się mity i legendy o zdobyciu
ognia lub o wysłanniku bogów, który obdarował nim ludzi. Według mitologii tytan Prometeusz najpierw ulepił
człowieka z gliny, a następnie chcąc ułatwid mu życie obdarował go ogniem. Czynem tym naraził się jednak
władcy bogów Zeusowi, który okrutnie go ukarał. Mityczny czyn Prometeusza mówi o tym, jak wielkim trudem
była dla człowieka sztuka ujarzmienia ognia i jak bardzo ta umiejętnośd zmieniła jego życie.
Rzeźba Prometeusz autorstwa Paula Manshipa strzeże wejścia do Rock efeller Center
Źródło: http://artdeco.pinger.pl/m/736004/paul-manship-fontanna-prometeusza-,
rockefeller-center-new-yo rk-,-1934r.
1
Wśród bogów Mezopotamii istniał Adad- ciskający piorunami bóg burzy. Wikingowie czcili Thora- boga
piorunów, który był jednocześnie opiekunem ludzi. W starożytnym Rzymie waży stał się kult Westy- bogini
ogniska domowego oraz jej kapłanek- westalek.
Westa rzymski odpowiednik bogini Hestii z mitologii greck iej. W jej świąt yni płonął wieczny,
reprezentujący samą Westę ogień, k tórym opiek owały się k apłank i westalk i. Jego zgaśnięcie
uznawano za zły zwiastun dla państwa.
Źródło: http://www.google.pl/imgres ?imgurl=http:// www.hranajanto.com/goddessgallery/pgfx/hestia 400.jpg&imgrefurl=
Na
ziemiach
polskich
prastarym
zwyczajem
była
sobótka,
czyli
rozpalanie
ognisk
w noc świętojaoską. Święto Zielonych Świątek wiąże się z kultem ognia, które sięga zamierzchłej przeszłości.
Jeszcze starożytni Słowianie palili ognie w świętych gajach na cześd boga światła i słooca, którym był Swaróg.
Słowianie oddawali cześć Swarogowi.
Żródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Swa r%C3%B3g
Ognie palone na wysokich górkach miały pomagad bogom światła pokonywad duchy ciemności i inne siły
nieczyste.
Dla
ówczesnych
ludzi
cały
ten
okres,
zanim
słooce
wstąpi
w znak Raka, był czasem cudów i tajemnic w przyrodzie. Wtedy znikały lub ukazywały się bezcenne skarby, złe
duchy najbardziej dokuczały, a przyroda znajdowała się na samym szczycie swego rozwoju. Cały czas w okresie
od Zielonych Świątek aż do nocy świętojaoskiej, palono ognie po górach i polach. Ogieo ten, zwany był
2
sobótkowym, miał oczyścid ludzką duszę od grzechów, a ziemię od chorób i zapewnid urodzaj . Uroczystości
palenia sobótek na terenach polskich, odbywały się przeważnie w noc świętojaoską, gorzały w tym czasie
tysiące ognisk. Musiał to byd niesamowity widok!
Noc Świętojańsk a, obraz autorstwa Henryk a Siemiradzk iego
Żródło:http://www.google.pl/search?tbnh=83&tbn w=149&hl=pl&gbv=2&biw=1003&b ih=415&tbm=isch&sa =1
&q=henryk+siemiradzki+obrazy&oq=Henryk+Siemiradzki&aq=3&aqi=g5&aql=&gs_sm=c&gs_upl=18517l21075l
0l1l1l0l0l0l0l187l187l0.1
Do dziś wielu z nas nieświadomie podtrzymuje dawne tradycje, gdy mówimy o spokoju ogniska domowego,
ważne okazje świętujemy przy blasku świec- pamiętajmy, że w tym momencie sięgamy do najstarszego kultu
naszej cywilizacji!
Tekst powstał na podstawie:
Encyklopedia Edukacyjna, tom 17, EM, Warszawa 2008
NAJWIĘKSZE WYDARZENIA W HISTORII ŚWIATA , Oficyna Wydawnicza MAK, Presow 2000
Rysunek płonącego serca pochodzi ze strony internetowej: http://kraina.pinger.pl/a/2010/1/23/
Opis obrzędów sobótkowych: http://dawny-krakow.blogspot.com/2010_05_01_arch ive.html
3