abstrakty w języku polskim

A B S T R AK T Y W J ĘZ Y K U P O L S K I M
Thomas Abrams
Niepełnosprawność, fenomenologia queer i polityka osobowości
Niniejszy tekst stanowi refleksję na temat ważnej książki Sary Ahmed, Fenomenologia queer, z
perspektywy studiów nad niepełnosprawnością. Sama Ahmed kładzie nacisk na kategorie rasy i
pożądania. Warto się jednak zastanowić, czy istnieje możliwość wykorzystania jej queerowej
fenomenologii
kulturowej
w
rozważaniach
na
temat
społeczno-materialnego
podłoża
niepełnosprawności i interaktywnego powstawania niepełnosprawnych podmiotowości. Pierwsza
część artykułu analizuje trzy główne rozdziały książki Ahmed. W kolejnej części autor zastanawia
się, jakie pytania zadałaby Ahmed, gdyby badała niepełnosprawność. Następnie zwraca się ku
fenomenologicznym
badaniom
niepełnosprawności,
zadając
pytanie,
jak
funkcjonuje
podmiotowość w świecie dzielonym z innymi, nie jako atrybut dany raz na zawsze wszystkim
osobom. W końcowej części artykułu autor powraca do głównego zadania fenomenologii, by
poszukiwać odpowiedzi na pytanie, co takie zrewidowane pojęcie podmiotowości oznacza dla
fenomenologii Heideggera i Husserla, oraz jak może zostać wykorzystane w dalszych badaniach.
Słowa kluczowe: fenomenologia, niepełnosprawność, teoria queer, urasowienie, Sara Ahmed
Marta Usiekniewicz
Niebezpieczne ciała. Rasa, grubość i dywidenda męskości
Współczesny amerykański dyskurs epidemii otyłości przywołuje w nowej formie dyskursy
klasistowskie i rasistowskie, jest też kolejnym wcieleniem moralnej paniki wykorzystywanej po to, by
pod hasłem „opieki” stygmatyzować biednych i niebiałych członków społeczeństwa. W tekście
przyglądam się splotowi grubości, rasy i męskości, by pokazać, jak w przypadku czarnych mężczyzn
w USA otyłość jest kryminalizowania i wykorzystywana w celu uzasadnienia stosowania przemocy
wobec czarnych grubych ciał. W artykule omawiam sprzeczne wyobrażenia na temat grubych
czarnych ciał, pozwalające pokazać, w jaki sposób otyłość, tak jak wcześniej rasa i bieda, stała się w
Stanach Zjednoczonych „przestępstwem”. W pracy zajmę się też analizą samej dyscypliny fat
128
studies, by pokazać, że i ona nie jest wolna od rasowych i klasowych założeń, które częściowo
uniemożliwiają analizę niebiałych, niekobiecych ciał.
Słowa kluczowe: rasa, męskość, grubość, dywidenda męskości, niepełnosprawność
Allison Moore, Paul Reynolds
Przeciwko brzydocie starości. W stronę erotyzmu starzejącego się seksualnego ciała
Ludzie starsi są postrzegani przez pryzmat heteronormy jako aseksualni, post-seksualni lub jako
drapieżcy żerujący na młodych ciałach. Założenia ideologii ageistowskiej albo odmawiają ludziom
starszym jakiegokolwiek pożądania seksualnego, albo wtłaczają ich pożądanie w dyskursy
medyczne, seksuologiczne czy kulturowe charakteryzujące osoby starsze aktywne seksualnie jako
groteskowe, brzydkie, nieatrakcyjne i niegodne pożądania. Takie normatywne osądy negatywnie
wpływają na podmiotowość seksualną osób starszych. Niniejszy artykuł stanowi próbę
wypracowania konstruktywnej formy - czy też erotyki - przedstawiania starzejącej się seksualności.
Oparta na dekonstrukcji, anty-fundacyjna i anty-esencjalistyczna teoria queer wydaje się być
najbardziej odpowiednim narzędziem do podważania dyskursów patologizujących starzejące się
ciało i starzejącą się seksualność. Jednak niniejsze rozważania wskazują zarówno na pewien
potencjał jak i na ograniczenia teorii queer jeżeli chodzi o możliwość podważania ageistowskiej
erotofobii. Chociaż według teorii queer możemy swobodnie w konstruować i rekonstruować naszą
seksualność na wiele sposobów, to doświadczamy naszej zmieniającej się podmiotowości nie tylko
na poziomie emocjonalnymi i psychicznym, ale również fizycznym. Starzejące się ciało uniemożliwia
ciągłe wymyślanie na nowo swojego seksualnego ja. Nie wyklucza to jednak możliwości istnienia
erotyki starości, która oddala się od seksualności rozumianej w kategoriach genitalnych czy też
heteronormatywnych/homonormatywnych, lecz otwiera potencjał dla erotyki seksu i seksualnej
intymności ludzi starszych.
Słowa kluczowe: heteronorma, patologizacja, wiek, seksualność, pożądanie, erotyka
129
Oindri Roy, Amith Kumar P.V.
Kalekologia queeru. Dekonstrukcja koncepcji „sprawności" i „heteroseksualności" w
autobiografiach osób transseksualnych
Artykuł stanowi analizę porównawczą dwóch narracji, The Truth About Me: A Hijra Life-Story (2010)
autorstwa A. Revathi oraz A Queer and Pleasant Danger (2012) Kate Bornstein. Jego celem jest
ukazanie powiązań i podobieństw pomiędzy praktykami życia codziennego w dwóch odmiennych
kontekstach kulturowych. Porównanie to prowadzi przemyślenia znaczeń pojęć „queer" i
„niepełnosprawność" w kontekście doświadczeń związanych z transseksualnością, które negują
„przymusową heteroseksualność" i „przymusową pełnosprawność" jako narzucone konstrukty
społeczne, choć nie sprowadzają się do negacji. Narracje te służą również za pretekst do
zastanowienia się nad procesem „trangenderyzacji" (Elkins i King 34) wywołanej odczuciem
niepełnosprawności/odmienności związanej z byciem „w niewłaściwym ciele". Zarówno Revathi jak i
Bornstein działają pod wpływem wrodzonego pragnienia „kobiecej" formy istnienia, a także
społecznego przymusu stosowania się do zasad „normalności" i „sprawności" związanej z płcią
przypisaną im w chwili narodzin. Interwencje chirurgiczne i hormonalne nie prowadzą do
psychospołecznej „rektyfikacji" i mogą doprowadzić do dysfunkcyjnej kobiecości. Autorzy odczytują
nieodwzajemnioną miłość i nieudane małżeństwo Revathi, jak problem Bornstein z byciem uznaną
za lesbijkę, jako przykłady sytuacji, w których nieadekwatność struktur społecznych tłumaczona jest
jako „niepełnosprawność płciowa" jednostki zwanej „hidżra" czy „butch".
Słowa kluczowe: transpłciowość, hidżra, niepełnosprawność, autobiografia
Claudio Cappotto, Cirus Rinaldi
Intersekcjonalności, nie/pełnosprawności i podmiotyzacja u niesłyszących osób LGBT.
Badanie rozpoznawcze na Sycylii
Tematem artykułu jest dyskryminacja, normalizacja i stygmatyzacja niesłyszącej młodzieży LGBT na
Sycylii we Włoszech, badana w oparciu o relacje na temat życia codziennego (szczególnie lat
szkolnych i interakcji z rówieśnikami). Dotychczas we Włoszech poświęcano niewiele uwagi
problemowi wielorakiej dyskryminacji, a w szczególności homofobicznej przemocy wobec osób
niepełnosprawnych. Niemożliwe jest tym samym by uwzględnić tu trafny i rzetelny dobór próby tejże
130
populacji. Autorzy tekstu - socjolog i psycholog - analizują wyniki wywiadów z piętnastoma
osobami LGBT zwerbowanymi poprzez media społecznościowe, czaty tematyczne i stowarzyszenia.
Celem tej wstępnej analizy jest wyodrębnienie kluczowych argumentów, które mogłyby służyć jako
podstawa strategicznych programów na rzecz włączenia społecznego i dalszych badań.
Słowa kluczowe: młodzież LGBT, niepełnosprawność, homofobia, normalizacja, analiza
intersekcjonalna
131
Jason Bryant
Robiąc to razem, na homo sposób: queerowe pary w Love, Death, and the Changing of the
Seasons Marilyn Hacker i Cortège Carla Phillipsa
Artykuł jest spojrzeniem na poezję Marilyn Hacker i Carla Phillipsa, w ramach którego autor
proponuje dwie strategie analizy reprezentacji jednopłciowych par żyjących pod wspólnym
dachem. Po pierwsze, artykuł bada, w jaki sposób zbiór Marilyn Hacker Love, Death, and the
Changing of the Seasons ukazuje performatywność „bycia parą”, w przeciwieństwie do takich
opisów jednopłciowego partnerstwa, które nastawione są na włączanie w normatywne ramy
małżeństwa. Drugie podejście dotyczy zawartych w Cortege Phillipsa opisów intymnych, często
nieprzyjemnych
narracji
miłosnych,
które
ukazują
odmieńczą
wrażliwość
podmiotu
radości/bólu/pożądania, przez co Phillips wskazuje, jak bardzo odmieńcy są zmuszeni zastanawiać
się nad tym, dlaczego, jak i kogo można pożądać. Phillips usiłuje opisać odmieńczą wrażliwość,
czujną świadomość społecznych i seksualnych relacji wpisanych w wiele kłirowych dyskursów na
temat miłości. W swojej poetyce, Love, Death... i Cortège skupiają się odpowiednio na przestrzeni
domowej jako miejscu performatywnego „przerabiania” związków partnerskich oraz na praktykach
życiowych i miłosnych uwzględniających złożoność radości, bólu i pożądania.
Słowa kluczowe: związki jednopłciowe, miłość, performatywność, Marilyn Hacker, Carl Phillips
Stanimir Panayotov
Heterycki separatyzm: dziesięć tez o kłirowym archiwum
Cała kultura jest archiwum heteroseksualności i tożsamości, bowiem jedno implikuje drugie.
Odczuwane przez kłirów pragnienie własnego archiwizowania się i przybrania
tożsamości jest
odwróconą formą heteryckiego sadyzmu. Kłirowe archiwum jest ciemną, tanatologiczną i
eschatologiczną otchłanią pragnień, której formalizacja nie prowadzi do zreformowania fałszywego
uniwersalizmu heteryckiego separatyzmu. Należy albo zmienić formę instytucji, albo w ogóle
porzucić pamięć.
Słowa kluczowe: archiwum, upamiętnianie, formalizacja, instytucjonalizacja, heterycki separatyzm
132