Raport Coface nt. WNIOSKÓW o ogłoszenie upadłości w 2015 r.

I
N
F
O
R
M
A
C
J
A
P
R
A
S
O
W
A
WARSZAWA, 8 lutego 2016 r.
Raport Coface nt. WNIOSKÓW o ogłoszenie upadłości w 2015 r.
W 2015 r. do sądów wpłynęło 4 531 wniosków o upadłość,
czyli o ponad 1 proc. więcej niż w 2014 r.
Grupa Coface, zajmująca się ubezpieczeniem należności, analizuje problemy polskich firm
dotyczące niewypłacalności, monitorując wpływające do sądów wnioski o upadłość oraz postanowienia sądowe
o ogłoszeniu upadłości. Na tej podstawie przygotowuje kwartalne raporty o upadłościach,
a od 2013 r. także raporty o wnioskach o upadłość.
Wpływ wniosków o zgłoszenie upadłości do sądów w latach 2009-2015
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości, Coface
Wpływ wniosków
o ogłoszenie
upadłości
2009
zmiana
2010
zmiana
2011
zmiana
2012
zmiana
2013
zmiana
2014
zmiana
2015
3 719
- 15%
3 168
+ 3%
3 275
+ 31%
4 303
+ 11,7%
4 806
-7%
4 469
+ 1,4%
4 531
17,6% wniosków o upadłość
zakończyło się w roku 2015
ogłoszeniem upadłości podmiotu
Wpływ wniosków o upadłość
a ogłoszone upadłości
1





W 2015 roku w polskich sądach złożono 4 531 wniosków o upadłość, czyli o 1,4 proc. więcej niż w
2014 r., wynika z danych pozyskanych przez Coface z Ministerstwa Sprawiedliwości.
Liczba wniosków nieznacznie wzrosła po ubiegłorocznym (7-proc. spadku). Ciągły wzrost liczby
wniosków obserwowany był w latach 2011-2013, w 2014 r. zanotowano pierwszy od 2010 r. spadek
liczby złożonych wniosków.
Od początku 2009 roku (czyli od czasu, kiedy zaobserwowano wyraźnie wzrastające problemy
polskich firm z wypłacalnością) do końca 2015 r. do sądów wpłynęło 28 271 wniosków o upadłość
przedsiębiorstw. Liczba ta oznacza, że poważne zagrożenie płynności dotyczyło znacznie większej
liczby przedsiębiorstw, niż wynika to ze statystyk o ogłoszonych upadłościach.
W wyniku przeprowadzenia postępowań upadłościowych, w 2015 r. sądy wydały postanowienia o
upadłości 798 przedsiębiorstw, czyli o 8 proc. mniej niż w roku 2014 r. (871 upadłości).
W 2015 r. ogłoszeniem upadłości zakończyło się 17,6 proc. (procent najniższy od 2009 r.) wniosków
zarejestrowanych przez sądy. Należy jednak pamiętać, że ze względu na czas trwania sprawy
upadłościowej, postanowienia ogłaszane w danym okresie nie są wynikiem rozpatrzenia tylko
wniosków o upadłość złożonych w tym okresie, ale także tych pochodzących z okresu
wcześniejszego. Analiza danych z ostatnich 7 lat wskazuje, że ogłoszeniem upadłości kończy się od
17,6 do 23 proc. postępowań wszczętych na skutek złożenia wniosku o upadłość.
Pomimo przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego Polski liczba składnych wniosków o ogłoszenie upadłości w
polskich sądach wzrosła w zeszłym roku o ponad 1 proc. w porównaniu do 2014 r. Polskie przedsiębiorstwa korzystają
na dobrych perspektywach gospodarczych, w tym rosnącym popycie konsumentów oraz aktywnej działalności na
rynkach zagranicznych. Jednak w wielu przypadkach rosnącym obrotom handlowym nie towarzyszą zwiększające się
zyski. Niskie marże, trudne warunki rynkowe w niedawnej przeszłości, a także w przypadkach wielu firm niekorzystny
wpływ przedłużającej się deflacji negatywnie wpłynęły na wyniki przedsiębiorstw i ich sytuację płynnościową. W
rezultacie przyzwoita sytuacja makroekonomiczna Polski nie odzwierciedla wielu trudności, z którymi boryka się polski
biznes. Niemniej jednak solidne tempo wzrostu gospodarki będzie coraz bardziej zauważalne po stronie
mikroekonomicznej. Przewidujemy, że na koniec bieżącego roku liczba składnych wniosków o ogłoszenie upadłości
zmniejszy się o 5 proc. Czynnikami ryzyka dla osiągnięcia tego wyniki są głębsze zawirowania na rynkach światowych,
zwłaszcza w obliczu spowolnienia gospodarczego Chin, które mogą mieć pośredni wpływ na naszą gospodarkę i
rodzime przedsiębiorstwa. Ponadto, nowe prawo upadłościowe, które obowiązuje od stycznia tego roku powinno ułatwić
restrukturyzacje przedsiębiorstw w przypadku problemów płynnościowych, a także może przyczynić się do
upowszechnienia procesów upadłościowych, które dotychczas były stosowane w Polsce niezwykle rzadko - ocenia
Grzegorz Sielewicz Główny Ekonomista Coface w Regionie Europy Centralnej.
Sposób rozpatrzenia spraw
2
Sposób rozpatrzenia spraw
Analizując sposób rozpatrzenia spraw przez polskie sądy należy zwrócić uwagę na liczbę wniosków
oddalonych ze względu na brak majątku na pokrycie kosztów postępowania sądowego (art. 13 obowiązującej
w 2015 r. ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze). 1180 takich decyzji trzeba traktować jako potwierdzenie
faktycznego bankructwa kolejnych (poza ogłoszonymi upadłościami) firm, których sytuacja była tak zła, że
nie pozwalała na przeprowadzenie postępowania upadłościowego.
Spośród 4133 wniosków rozpatrzonych przez polskie sądy w 2015 r. (nie mylić z liczbą wniosków, które wpłynęły do
sądów), w 19 proc. przypadków (798) orzeczono o postanowieniu upadłości, (688 spraw zakończyło się
ogłoszeniem upadłości w celu likwidacji majątku dłużnika, a 110 – upadłością z możliwością zawarcia układu).
Pozostałe 3335 wniosków zostało rozpatrzonych przez sądy w inny sposób. Wniosek o upadłość może złożyć
zarówno sam dłużnik w sytuacji swojej niewypłacalności, jak i wierzyciel, wobec którego dłużnik nie reguluje
zobowiązań. Prawo upadłościowe precyzyjnie określa przypadki, kiedy może to nastąpić i jakie formalności powinny
zostać dopełnione. Sytuacje, kiedy sąd nie orzeka upadłości przedsiębiorstwa spowodowane są różnymi
przyczynami, od braków formalnych, przez brak majątku, aż po oddalenie wniosku złożonego w złej wierze.
Największa liczba 1467 wniosków (ponad 36 proc.) została przez sądy oddalona, ze względu na fakt, że:

majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarczał na zaspokojenie kosztów postępowania
(art.13 prawa upadłościowego i naprawczego), co w praktyce oznacza faktyczne bankructwo firmy –
takich przypadków było aż 1180

opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekraczało trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań
nie przekraczała 10 proc. wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika (art.12).
Drugą (22 proc.) pod względem liczby przypadków grupę (899) stanowiły sytuacje, kiedy sąd decydował o
prawomocnym zwrocie wniosku w związku ze złożeniem go w sposób, który nie odpowiada wymogom ustawy (np.
nienależycie opłacony lub złożony z brakującymi danymi).
463 razy (ponad 11 proc.) sądy decydowały o umorzeniu postępowania w sytuacjach, gdy np. składający sam
wycofał wniosek o upadłość lub wszyscy wierzyciele żądali umorzenia sprawy lub gdy majątek dłużnika (po
wyłączeniu wszystkich zabezpieczeń) nie wystarczał na pokrycie roszczeń.
Wśród 506 przypadków rozpatrzonych w inny sposób (12 proc.) znalazły się m.in. sytuacje, kiedy sąd
prawomocnie przekazał sprawę do rozpatrzenia do innego sądu (zgodnie z właściwością rejestracją lub tam, gdzie
podmiot ma większy majątek) lub gdy sąd zdecydował o połączeniu spraw (np. wniosków kilku wierzycieli do
wspólnego rozpoznania pod jedną sygnaturą sprawy).
Wpływ wniosków o upadłość w 2015 r. do Sądów Okręgowych wg województw
źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości, Coface
wpływ wniosków
o upadłość w 2014
wpływ wniosków
o upadłość w 2015
zmiana
%
mazowieckie
974
1152
178
18,2%
śląskie
520
564
44
8,5%
małopolskie
387
410
23
6%
dolnośląskie
459
405
-54
-11,8%
wielkopolskie
456
383
-73
-16,0%
pomorskie
260
241
-19
-7,31%
łódzkie
276
227
-49
-17,8%
zachodniopomorskie
213
231
18
8,4%
lubelskie
179
195
16
9%
kujawsko-pomorskie
180
187
7
3,4%
warmińsko-mazurskie
123
131
8
6,5%
podkarpackie
144
121
-23
-16,0%
lubuskie
113
87
-26
-23,0%
podlaskie
71
69
-2
-3,0%
opolskie
62
50
-12
-19,3%
52
78
26
50,0%
4469
4531
62
1,4%
województwo
świętokrzyskie
ogółem
3
Wnioski o upadłość najczęściej wpływają do sądów w województwach, w których działa najwięcej podmiotów
gospodarczych tj. ma Mazowszu, na Górnym i Dolnym Śląsku, w Małopolsce i w Wielkopolsce. W tym względzie
statystyki przedstawiające wnioski o upadłość są podobne do tych prezentujących ogłoszone upadłości. Analogicznie
sytuacja wygląda w przypadku województw z końcówki tabeli.
Jeśli chodzi o liczbę wniosków o upadłość, sytuacja jest bardzo zróżnicowana w zależności od regionów. Porównując
rok 2015 do roku poprzedniego, największą poprawę zanotowano w woj. lubuskim (23 proc. spadek). Najgorzej było
natomiast w woj. świętokrzyskim (50 proc. wzrost).
Upadłości i wnioski o upadłość – barometr stanu gospodarki, który należy monitorować
Jak zaznaczono na wstępie bezwzględne liczby ogłoszonych przez sądy upadłości nie są w Polsce duże,
ponieważ dane przedstawiają jedynie firmy, wobec których zostało przeprowadzone oficjalne
postępowanie upadłościowe, nie uwzględniają natomiast przedsiębiorców, którzy zakończyli aktywność
gospodarczą poprzez likwidację lub zawieszenie działalności, a tych jest znacznie więcej. Liczba
upadłości jest jednak ważnym wskaźnikiem sytuacji gospodarczej. Coface monitoruje bankructwa od
kilkunastu lat i statystyki potwierdzają, że wskaźnik liczby upadłości doskonale obrazuje okresy
koniunktury i dekoniunktury (z zachowaniem kilkumiesięcznego przesunięcia w czasie, wynikającego z
okresu trwania postępowań sądowych). Dla przedsiębiorców jeszcze bardziej wartościowym pozostaje
jednak bieżące monitorowanie sytuacji odbiorcy, dzięki czemu możliwe jest wychwycenie informacji o
złożeniu lub wycofaniu wniosku o upadłość. W zdecydowanej większości przypadków złożenie wniosku o
upadłość sygnalizuje poważne problemy dłużnika z zachowaniem płynności i powinno być sygnałem dla
kontrahentów do podjęcia natychmiastowych kroków zabezpieczających należności i zrewidowania
planów dalszej współpracy.
KONTAKT DLA MEDIÓW:
Anna A. GUZIK – T. +48 22 465 02 22, M. +48 509 467 531 – E. [email protected]
Informacje o Coface
Grupa Coface, światowy lider w obszarze ubezpieczeń należności, oferuje firmom na całym świecie rozwiązania w zakresie
ochrony przed ryzykiem niewypłacalności ich klientów, zarówno w transakcjach krajowych jak i eksportowych. 4 440
pracowników zapewnia lokalną obsługę 40 tys. klientów z ponad 200 krajów na całym świecie. Coface publikuje co kwartał
swoje oceny ryzyka kraju dla 160 państw, w oparciu o unikalną wiedzę nt. zachowań płatniczych przedsiębiorstw i
doświadczenie 350 analityków ds. oceny ryzyka, znajdujących się blisko klientów i ich dłużników.
W Polsce Coface jest obecny od 1992 roku. Ubezpiecza należności krajowe i eksportowe, oferuje finansowanie poprzez
faktoring, a także raporty handlowe o firmach z całego świata i marketingowe bazy danych. Prowadzi monitoring i windykację
należności B2B. Więcej informacji o firmie oraz pozostałe komunikaty prasowe dostępne na www.coface.pl
Spółka Coface SA jest notowana w indeksie Euronext Paris – Compartment A na giełdzie papierów
wartościowych w Paryżu pod numerem ISIN: FR0010667147 / Skrót: COFA
4