dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości ucznia

Iwona Łazarczyk
pedagog szkolny
DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH DO
MOŻLIWOŚCI UCZNIA
Jakie są prawne podstawy dostosowania wymagań?
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 kwietnia
2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania
uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w
szkołach publicznych (Dz.U. Nr 83 poz.562)
Rozdział 2: Ocenianie, klasyfikowanie i promowanie uczniów w szkołach dla
dzieci i młodzieży
§ 4.
1. Nauczyciele na początku każdego roku szkolnego informują uczniów
oraz ich rodziców (prawnych opiekunów) o:
1) wymaganiach edukacyjnych niezbędnych do uzyskania
poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen
klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć
edukacyjnych, wynikających z realizowanego przez siebie programu
nauczania; (…)
§ 6.
1. Nauczyciel jest obowiązany, na podstawie opinii publicznej poradni
psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej,
dostosować wymagania edukacyjne, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1,
do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u
którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne
trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom.
2. Dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 ust. 1
pkt 1, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u
którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające
sprostanie tym wymaganiom, następuje także na podstawie opinii
niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym niepublicznej
poradni specjalistycznej, o której mowa w art. 71b ust. 3b ustawy z dnia 7
września 1991 r. o systemie oświaty, zwanej dalej „ustawą”.
3. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie
kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie
wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnych
potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie
tego orzeczenia.
Jakie wymagania dostosowujemy?
Określony w Rozporządzeniu obowiązek dostosowania dotyczy wymagań na
poszczególne oceny śródroczne
Na czym polega dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości
ucznia?
Dostosowanie wymagań to uwzględnienie przy ich formułowaniu możliwości (mocne
strony) i ograniczeń (dysfunkcji) w funkcjonowaniu dziecka.
W zależności od rodzaju i zakresu dysfunkcji może wymagać modyfikacji wymagań
sformułowanych dla całego zespołu klasowego lub opracowania od nowa odrębnego
zestawu wymagań.
Jaki jest zakres dostosowania wymagań?
Dostosowanie wymagań edukacyjnych w zależności od rodzaju dysfunkcji i zaleceń
poradni psychologiczno – pedagogicznej będzie dotyczyło:
- treści nauczania
- warunków wykonywania czynności
- treści nauczania i warunków wykonywania czynności.
Już na etapie planowania nauczyciel musi uwzględnić formy i metody konieczne do
pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych – dostosowaniu muszą ulec
także warunki procesu dydaktycznego.
Jakie są etapy dostosowania wymagań?
- opracowanie planu wynikowego z wymaganiami edukacyjnymi do treści
programowych dla klasy z podziałem na poziomy (P – PP)
- analiza opinii/orzeczenia poradni psychologiczno – pedagogicznej,
- na podstawie analizy dokumentu określ mocne słabe strony dziecka oraz
odpowiedz na pytanie, jakie może mieć trudności w opanowaniu umiejętności
przedmiotowych
- analiza sformułowanych dla klasy wymagań z zaznaczeniem tych, którym uczeń nie
będzie mógł sprostać,
- sformułowanie zestawu wymagań specyficznych w planie wynikowym,
wykorzystując częściowo wymagania sformułowane dla klasy;
- opracowanie wymagań na oceny śródroczne i roczne dla klasy (obowiązkowe),
- wykorzystując specyficzne wymagania edukacyjne do materiału programowego
sformułowane na planie wynikowym oraz wymagania oceny sformułowane dla klasy,
opracowanie wymagań edukacyjnych dla ucznia ze specyficznymi potrzebami na
ocenę śródroczną i roczną z uwzględnieniem dokonanej wcześniej analizy jego
możliwości (obowiązkowe); jako oś konstruującą można zastosować układ wymagań
według działów programowych, czyli tematycznych lub kluczowych kompetencji
przedmiotowych.
Podejmując pracę z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych
nauczyciel powinien odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
 Co wie o uczniu?
 Czego powinien się jeszcze dowiedzieć?
 Czy rozumie zapisy zawarte w opinii poradni psychologiczno – pedagogicznej?
 Co charakteryzuje dysfunkcje ucznia? : czego może wymagać?, czego nie
może wymagać?
 Czy jest przygotowany do pracy z takim uczniem?
 Czy w pracy z takim uczniem widzi korzyści, czy tylko same trudności?
 Jakie formy i metody pracy musi uwzględniać w pracy z uczniem?
Opracowano na podstawie:
K. Dynowska – Chmielewska: materiały szkoleniowe Grant Małopolskiego
Kuratora Oświaty Zad. 24: Doskonalenie wiedzy i umiejętności pedagogów
i psychologów szkolnych oraz pracowników
poradni psychologiczno - pedagogicznych