docMagazyn Pacjentów LUX MED 2/07
download 
Reklamacja Transkrypt
Magazyn Pacjentów LUX MED 2/07
magazyn pacjentów klinik medycznych ISSN 1897-4899 LUX-MED medycyna jest sztukà NR2/34 ROK IX KWARTALNIK CZERWIEC 2007 www.luxmed.pl Dla ka˝dego coÊ zdrowego Ból pleców to nie przypadek Zadbaj o swojà kondycj´ str. 8 Kr´gos∏up masz tylko jeden str. 10 Lato – czas aktywnego wypoczynku str. 11, 12, 13 W LUX MED NUMERZE Iwona Radko Dyrektor Obs∏ugi Klienta LUX-MED Mamy lato i dlatego te˝ przygotowaliÊmy Paƒstwu letnià lektur´. W „Poradniku” przypominamy, by dbaç o kr´gos∏up. Zach´camy te˝ do ró˝nego typu aktywnoÊci – spacerów, biegania albo jazdy na rowerze. „W centrum uwagi” radzimy jak zdrowo powinni sp´dzaç wakacje ludzie doroÊli, czynni zawodowo, a jak LUX-MED, a na koniec felieton, tym razem dr Medard Lech zaglàda do kuchni mi∏oÊci. Satysfakcja Klienta Foto: archiwum LUX-MED emeryci oraz najm∏odsi. Tradycyjnie prezentujemy te˝ kilka aktualnoÊci z ˝ycia miarà naszego sukcesu ˚yczymy udanych wakacji i aktywnego, zdrowego wypoczynku. OczywiÊcie czekamy te˝ na Paƒstwa opinie i sugestie. Redakcja ● SPIS TREŚCI AKTUALNOŚCI W CENTRUM UWAGI 4 RTG – wyniki na CD 11 Nie przed ekranem O cyfrowym RTG rozmawiamy z Marią Kucharską, Kierownikiem Diagnostyki LUX-MED. Jak zorganizować lato najmłodszym? 5 LUX-MED liderem Lato dorosłych – regeneracja organizmu po całorocznej pracy. Nasza marka najbardziej znana wśród marek prywatnych klinik medycznych. 13 Aktywne lato seniora JakoÊç obs∏ugi Każda forma aktywności jest dobra, aby nie poddać się nudzie i monotonii. 12 Odpocznij zdrowo Badanie poziomu satysfakcji z obsługi w klinikach LUX-MED. USG dla przysz∏ych mam W Warszawie i Poznaniu można skorzystać z badania USG 3D/4D. FELIETON [ str. 10 ] 14 Kuchnia mi∏oÊci O zależności pomiędzy jedzeniem a „męską jurnością” lub „chucią białogłowy”. S atysfakcja Klienta – podstawowy wskaênik efektów naszej pracy – zale˝y od tego, w jakim stopniu spe∏niamy jego oczekiwania i w jakim standardzie Êwiadczymy us∏ugi. Niezwykle wa˝ne sà dla nas dwie sprawy – znajomoÊç potrzeb Klienta oraz informacja zwrotna, czyli jego ocena naszych dzia∏aƒ. Niezb´dnych danych nie uzyskamy za pomocà samych pytaƒ i odpowiedzi. Potrzebny jest kompleks dzia∏aƒ budujàcych zaufanie, zrozumienie i ch´ç wspó∏pracy. Na tym koncentruje si´ strategia Dzia∏u Obs∏ugi Klienta LUX-MED. Z ale˝y nam, aby Klienci LUX-MED nie tylko doskonale znali naszà ofert´ us∏ug medycznych i mogli liczyç na nas w razie problemów zdrowotnych, ale by zawsze wiedzieli, gdzie mogà zwróciç si´ ze swojà opinià czy sugestià. Aby w ka˝dej sytuacji – wàtpliwoÊci, potrzeby informacji, podzielenia si´ uwagami – mieli pewnoÊç, ˝e czekamy na ich spostrze˝enia i bardzo je sobie cenimy. S atysfakcjonujàca wspó∏praca zale˝y od obu stron, dlatego przez ostatnie kilka lat Dzia∏ Obs∏ugi Klienta bardzo intensywnie zabiega o to, by nasi Klienci aktywnie uczestniczyli w kszta∏towaniu wysokiej jakoÊci us∏ug oferowanych pod szyldem LUX-MED. Uda∏o nam si´ wypracowaç sposoby komunikacji z Klientami, których efektem sà wyniki badania satysfakcji opisane w tym numerze kwartalnika. PORADNIK 7 Kobiece problemy Adres redakcji: Al. Niepodległości 69, 02-626 Warszawa tel (022) 322-70-32, e-mail: [email protected] Nieregularne krwawienia mogą pojawić się przy stosowaniu antykoncepcji. 8 Dla ka˝dego coÊ zdrowego Wydawca: LUX-MED S.A., ul. Racławicka 132B, 02-634 Warszawa Lato to najlepszy czas, by zadbać o kondycję na świeżym powietrzu. Projekt graficzny i realizacja: Dziennikarska Agencja Wydawnicza Mediapolis Sp. z o.o., ul. Foksal 16, 00-372 Warszawa, tel. (022) 313 22 00, e-mail: [email protected] 10 Ból pleców to nie przypadek Zarówno brak ruchu, jak i nadmierne obciążenie prowadzą do zmian w kręgosłupie. G dy spojrzymy wstecz, widzimy, jak bez porównania wi´kszy ni˝ przed laty jest udzia∏ naszych Klientów w kszta∏towaniu oferty i standardu us∏ug. Bardzo serdecznie za to Paƒstwu dzi´kujemy. Uczymy si´ dalej, wypracowujemy nowe metody i b´dziemy tak post´powaç w przysz∏oÊci, przekonani, ˝e tylko razem z Wami mo˝emy osiàgnàç sukces, którym dla nas jest satysfakcja Klienta. [ str. 12 ] 2 LUX-MED czerwiec 2007 Foto okładka: Mediapolis 3 LUX-MED czerwiec 2007 A KTUALNOÂCI teleradiologia O zaletach ucyfrowienia rozmawiamy z Marià Kucharskà, Kierownikiem Diagnostyki LUX-MED. Ucyfrowione RTG redukuje dawk´ promieniowania o blisko 30% – Na czym polega ucyfrowienie w LUX-MED? Ucyfrowienie to nic innego jak zapisanie zdj´cia RTG pacjenta nie tak jak dotychczas na kliszy, ale w postaci da- nych cyfrowych. Nast´pnie taki zapis jest przesy∏any z placówki, w której przebywa pacjent, do centralnej opisowni w klinice przy ul. Rac∏awickiej. Tam dane sà oglàdane i opisywane przez lekarzy radiologów. Opis odsy∏any jest do placówki i wraz ze zdj´ciem nagrywany na p∏ycie CD, którà otrzymuje pacjent wraz z programem do odczytu zdj´cia oraz wydrukowanym opisem. Wszystkie zdj´cia przechowywane sà na serwerze, a nast´pnie archiwizowane na p∏ytach DVD. W przypadku zniszczenia lub zagubienia orygina∏u pacjent mo˝e si´ zwróciç do LUX-MED z proÊbà o odtworzenie wyników swojego badania. Opisy sà dost´pne w ka˝dej chwili on line. – Jakie sà inne zalety ucyfrowienia? Po pierwsze, skrócenie czasu. Pacjent rejestrowany jest przez recep- cj´, nast´pnie wykonywane jest zdj´cie i po ok. 5 godzinach, w nag∏ych przypadkach po kilkudziesi´ciu minutach, jest ono do odbioru wraz z opisem. Po drugie, mo˝liwoÊç pe∏niejszej diagnostyki. W przypadku gdy pacjent zg∏asza si´ na badania kontrolne, lekarz ma mo˝liwoÊç obejrzenia wszystkich poprzednich zdj´ç, które przez miesiàc od zrobienia dost´pne sà w klinice, a nast´pnie w centralnym archiwum LUX-MED. Zdj´cia w formie elektronicznej nie sà nara˝one na zniszczenia wynikajàce z up∏ywu czasu. Bardzo istotna jest tak˝e mo˝liwoÊç konsultowania badania z innymi lekarzami oraz redukcja dawki promieniowania, na które nara˝ony jest pacjent, o ok. 30%. OczywiÊcie wa˝na jest te˝ ochrona Êrodowiska. Pacjent mo˝e – jak dotychczas – otrzymaç zdj´cie na kliszy, ale wy∏àcznie na w∏asnà proÊb´ i za dodatkowà op∏atà. – Czy sà jakieÊ wady takiego rozwiàzania? Najwi´kszà przeszkodà we wdra˝aniu nowego rozwiàzania jest sentyment lekarzy i pacjentów do tradycyjnej kliszy. Foto na kolumnach: archiwum LUX-MED – Czy w ka˝dej placówce LUX-MED mo˝na skorzystaç z cyfrowego RTG? Tak, we wszystkich placówkach LUX-MED, w których nasi pacjenci korzystajà z RTG, wprowadzamy ucyfrowienie. Prace trwajà od poczàtku roku, najpierw w sieç po∏àczyliÊmy placówki warszawskie, a teraz koƒczymy prace nad przy∏àczeniem placówek w innych miastach. Dzi´kujemy za rozmow´. 4 LUX-MED czerwiec 2007 MED LUX-MED liderem RTG – wyniki na CD – Co to jest ucyfrowione RTG? Na poczàtku musimy przybli˝yç czytelnikom poj´cie teleradiologii, dziedziny, która coraz szybciej rozwija si´ w naszym kraju. Post´p w zakresie technologii telekomunikacyjnej spowodowa∏, ˝e wiele us∏ug medycznych niewymagajàcych bezpoÊredniego kontaktu z pacjentem mo˝e byç realizowanych na odleg∏oÊç pomi´dzy ró˝nymi oÊrodkami medycznymi w systemie teletransmisji. Tego typu konsultacje na odleg∏oÊç obrazów rezonansu magnetycznego czy tomografii komputerowej nazywamy teleradiologià. Jednym z elementów teleradiologii jest te˝ ucyfrowione RTG. LUX Maria Kucharska Kierownik Diagnostyki LUX-MED Ogólnopolskie badanie znajomoÊci marek prywatnych klinik medycznych – przeprowadzone przez PBS DGA – wykaza∏o, ˝e najbardziej znanà markà jest LUX- MED. 4,8 proc. ankietowanych spontanicznie wymienia∏o mark´ LUX-MED jako pierwszà, 12 proc. zaÊ wskazywa∏o nas w badaniu wspomaganym. Rezultaty te sà dwukrotnie wy˝sze ni˝ wyniki firmy z drugiego miejsca. W osiàgni´ciu takiej pozycji pomog∏a nam innowacyjna kampania reklamowa przeprowadzona jesienià ubieg∏ego roku pod has∏em „Medycyna jest sztukà”, wykorzystujàca motywy wybitnych dzie∏ malarstwa – obrazów „Reytan” Jana Matejki oraz „Dama z ∏asiczkà” Leonarda da Vinci. – Lekarz w oczach pacjenta jest mistrzem, gdy˝ dysponuje ogromnà wiedzà, sprz´tem i mo˝liwoÊciami pozwalajàcymi na ratowanie ˝ycia. Skoro lekarz jest mistrzem, to medycyna jest sztukà. O tym, jakiego lekarza wybierzemy, nie decyduje dost´pnoÊç, ale autorytet, wiedza i doÊwiadczenie. Mistrzowi ufa si´ bardziej ni˝ rzemieÊlnikowi. I w∏aÊnie to decyduje o sukcesie – wyjaÊnia Ewa Kochaƒska, Dyrektor Marketingu LUX-MED. Kampania znaczàco wzmocni∏a znajomoÊç marki. Najwi´kszà sympatià wÊród naszych pacjentów cieszy si´ recepcja. JakoÊç obs∏ugi Póênà jesienià 2006 r. niezale˝ny Instytut Badawczy ARC Rynek i Opinia na zlecenie LUX-MED przeprowadzi∏ badanie dotyczàce oceny poziomu satysfakcji z obs∏ugi w naszych klinikach. Jak co roku chcieliÊmy poznaç Paƒstwa opini´ na temat: poziomu jakoÊci pracy recepcji, wizyty u lekarza, a tak˝e dost´pnoÊci. Najwi´kszà sympatià cieszy si´ nasza recepcja – ponad 95% badanych stwierdzi∏o, ˝e jest bardzo zadowolonych lub zadowolonych z obs∏ugi. Zaraz za nià uplasowa∏a si´ wizyta u lekarza – oko∏o 94% pacjentów jest z niej bardzo zadowolonych lub zadowolonych. Cieszymy si´, ˝e w wynikach widaç te˝ wp∏yw naszych inwestycji w nowe kliniki i sprz´t – a˝ 8 na 10 pacjentów jest bardzo zadowolonych z naszej dost´pnoÊci. Podczas badania staraliÊmy si´ tak˝e okreÊliç, które elementy us∏ug sà dla Paƒstwa najwa˝niejsze. Wi´kszoÊç badanych za najwa˝niejsze uzna∏a kompetencje lekarzy; wskazywano tak˝e na znaczenie zakresu badaƒ specjalistycznych. Z ankiet wynika równie˝, ˝e wa˝na jest dla Paƒstwa mo˝liwoÊç rezerwacji wizyty na okreÊlony termin. Za wszystkie opinie serdecznie dzi´kujemy. Do∏o˝ymy wszelkich staraƒ, ˝eby przysz∏oroczne badania mog∏y pokazaç dalszy wzrost poziomu Paƒstwa zadowolenia. USG dla przysz∏ych mam Dla ka˝dej przysz∏ej mamy zobaczenie dziecka, jeszcze zanim si´ urodzi, i przekonanie si´, czy prawid∏owo si´ rozwija, jest bardzo istotne. LUX-MED doskonale zdaje sobie spraw´, jakie to wa˝ne i dlatego w poradni matki i dziecka LUX-MED w Warszawie i klinice LUX-MED w Poznaniu wprowadziliÊmy mo˝liwoÊç skorzystania z badania USG 3D/4D. Najlepiej wykonaç je pomi´dzy 20. a 34. tygodniem cià˝y, kiedy dziecko jest dobrze widoczne. Badanie pozwala na przestrzenne pokazanie malucha, jego narzàdów wewn´trznych oraz zapis ruchów w czasie rzeczywistym, w jakoÊci zbli˝onej do filmu. Podczas badania mamy unikatowà mo˝liwoÊç obserwacji nienarodzonego dziecka, jego aktyw- noÊci, zachowaƒ oraz uzyskania realistycznego wyglàdu twarzy i cia∏a. Badanie mo˝e byç wykonane wczeÊniej, poczàwszy od 11. tygodnia cià˝y, jednak wtedy mo˝e nie uwidoczniç tych wszystkich szczegó∏ów budowy dziecka. Aby wykonaç badanie USG 3D/4D, wystarczy zadzwoniç na infolini´ LUX-MED 0801 80 08 08 lub 022 33 22 888 i ustaliç termin. Nie jest wymagane skierowanie od lekarza ginekologa. 5 LUX-MED czerwiec 2007 94% pacjentów jest bardzo zadowolonych lub zadowolonych z wizyty u naszych lekarzy. P LUX MED ORADNIK nieregularna miesiàczka Nieregularne krwawienia mogà pojawiç si´ przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej oraz w czasie cià˝y. Dlaczego? cz.III O innych przyczynach nieregularnych miesiàczek mo˝na przeczytaç w Bazie wiedzy: www.luxmed.pl N ieregularne krwawienia u kobiet, które stosujà antykoncepcj´ hormonalnà – preparaty dwusk∏adnikowe (po∏àczenie estrogenu i progestagenu) – mogà mieç kilka przyczyn. Zazwyczaj pojawiajà si´ w pierwszych miesiàcach stosowania antykoncepcji albo po pope∏nieniu b∏´du, jakim jest najcz´Êciej przeoczenie terminu przyj´cia tabletki lub naklejenia plastra przezskórnego. Nale˝y pami´taç o tym, ˝e krwawienia w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej mogà byç objawem nieprawid∏owoÊci wyst´pujàcych w obr´bie szyjki macicy i pochwy. Leki i dieta Foto: Shutterstock Krwawienia mogà tak˝e powodowaç przyjmowane równoczeÊnie leki, zaburzenia wch∏aniania w chorobach jelit, choroby krwi lub nieodpowiednia dla danej kobiety dawka hormonów zawartych w preparacie. W takich przypadkach mo˝e zaistnieç koniecznoÊç zmiany stosowanego preparatu, o czym powinien zadecydowaç lekarz. Zagro˝enie pojawia si´ te˝ podczas wystàpienia wymiotów, biegunki lub stosowania diety (szczególnie wegetariaƒskiej zmieniajàcej flor´ bakteryjnà jelit). Wk∏adka Êluzowej. Zawsze nale˝y jednak wykluczyç inne powa˝niejsze przyczyny krwawienia: mo˝liwoÊç poronienia, cià˝y pozamacicznej, cz´Êciowego wypadni´cia wk∏adki lub jej niew∏aÊciwego umiejscowienia. dr n. med. Anna Âwiàtek ginekolog po∏o˝nik klinika medyczna LUX-MED w Warszawie A mo˝e to cià˝a? Opóênienie miesiàczki to najbardziej zauwa˝alny przez kobiet´ objaw cià˝y. Ju˝ kilka dni po oczekiwanej dacie miesiàczki mo˝na wykonaç test cià˝owy. Wykrywa on obecnoÊç hormonów cià˝owych w moczu. Krwawienia, które pojawiajà si´ po zatrzymaniu miesiàczki – a szczególnie wkrótce po rozpoznaniu cià˝y (przed 12. tygodniem) – to objawy zagra˝ajàcego lub rozpoczynajàcego si´ poronienia, które wymagajà natychmiastowej konsultacji lekarskiej. U kobiety, która podejrzewa, ˝e mo˝e byç w cià˝y, równie niepokojàce sà nieregularne krwawienia wyst´pujàce po zatrzymaniu miesiàczki z towarzyszàcymi im silnymi bólami w dole brzucha. Takie objawy towarzyszà p´kni´ciu cià˝y rozwijajàcej si´ poza jamà macicy – najcz´Êciej w jajowodzie, jajniku, szyjce macicy czy jamie brzusznej. Krwawienie, które mo˝e wystàpiç po p´kni´ciu cià˝y pozamacicznej, jest niezwykle niebezpieczne, wyst´puje nagle i wià˝e si´ z du˝à utratà krwi. Dlatego stan ten wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej. Wtórny brak miesiàczki Nieregularne krwawienia mi´dzymiesiàczkowe mogà tak˝e wyst´powaç u kobiet z za∏o˝onà w celach antykoncepcyjnych wk∏adkà wewnàtrzmacicznà, poniewa˝ macica reaguje na obecnoÊç wk∏adki w jamie zwi´kszonà gotowoÊcià do wyst´powania skurczów i z∏uszczania b∏ony Foto: archiwum LUX-MED Kobiece problemy Je˝eli brak krwawieƒ utrzymuje si´ d∏u˝ej ni˝ 3 miesiàce u kobiet regularnie miesiàczkujàcych, to rozpoznajemy wtórny brak miesiàczki. Po wykluczeniu cià˝y przyczyny tego zaburzenia mogà byç takie same jak wymienione przy omawianiu nieregularnych krwawieƒ. Najcz´Êciej jest to nieprawid∏owa czynnoÊç gruczo∏ów wydzielania wewn´trznego – jajników, tarczycy, nadnerczy, trzustki oraz podwzgórza i przysadki. 7 LUX-MED czerwiec 2007 Krwawienia w trakcie stosowania antykoncepcji hormonalnej mogà byç objawem nieprawid∏owoÊci wyst´pujàcych w obr´bie szyjki macicy i pochwy. P LUX MED ORADNIK ruch na Êwie˝ym powietrzu cajcie czas marszu, np. 15 minut truchtu i 5 minut marszu. Bieganie Zadbaj o wygod´ Eliza Komuda mgr fizjoterapeuta klinika medyczna LUX-MED w Warszawie Spacer czy bieganie to sport niewymagający specjalistycznego sprzętu. Jedyne, czego wam potrzeba, to porządne buty. Warto zainwestować we własną wygodę i kupić profesjonalne buty renomowanej firmy. Dobrze dobrane obuwie chroni stopy przed urazami mechanicznymi. Twarda tylna część buta zmiękczona na górze chroni najbardziej narażone na kontuzję ścięgno Achillesa. Bardzo ważne są podeszwy – miękkie amortyzują, natomiast twarde lepiej stabilizują stopę. Wybór odpowiednich bieżników zależy od powierzchni, po której chcemy biegać. Bieżnik płaski nadaje się na nawierzchnie utwardzone, natomiast nierówne, kamieniste lub piaszczyste podłoże wymaga bieżnika z wypustkami lub kolcami. Strój spacerowicza lub biegacza powinien być przede wszystkim przewiewny i wygodny, a kolor czy krój pozostawiam wam, gdyż to już tylko rzecz gustu. Zwolennikom jazdy rowerowej zalecam założenie kilku warstw ubrań na siebie, gdyż można je zdejmować i zakładać w zależności od pogody. Ważne jest, by wierzchnia część ubioru chroniła przed ewentualnym wiatrem i deszczem. Spodenki powinny być krótkie i z materiału przepuszczającego powietrze. Dla bezpieczeństwa i wygody warto mieć odpowiednie rękawiczki, a przy ekstremalnej jeździe również kask. Rys. na kolumnach: Shutterstock K iedy za oknem robi si´ coraz cieplej, a s∏oƒce zaczyna wyglàdaç zza chmur, rodzi si´ w nas t´sknota za odpoczynkiem na Êwie˝ym powietrzu. Warto wtedy oderwaç si´ od pracy i sp´dziç aktywnie weekend na Mazurach, nad morzem lub w górach. Spacer JeÊli nie uprawialiÊcie ˝adnego sportu, bo nie by∏o na to czasu albo si∏y, warto zaczàç od codziennych spacerów (30-60 minut). Lato to najlepszy czas, by zadbaç o swój organizm, kondycj´ fizycznà, a co si´ z tym wià˝e – o lepsze samopoczucie. Taka forma ruchu zapewnia du˝o korzyÊci dla zdrowia: ➤ poprawia krà˝enie – wzrasta poziom dobrego cholesterolu oraz poprawia si´ wydolnoÊç serca, ➤ wzmacnia mi´Ênie ud, poÊladków i ∏ydek, a przy intensywnym marszu pracujà równie˝ mi´Ênie ramion i mi´Ênie podtrzymujàce kr´gos∏up, ➤ dotlenia organizm – p∏uca si´gajà do rezerw oddechowych, we krwi powstaje wi´cej czerwonych krwinek, które przenoszà tlen do komórek, ➤ odchudza – marsz gwarantuje spalenie 200-300 kcal na godzin´, ➤ relaksuje – spada poziom adrenaliny (która wydziela si´ pod wp∏ywem stresu), a uwalniajà si´ endorfiny, „hormony szcz´Êcia”. Marszobieg Dla ka˝dego coÊ zdrowego 8 LUX-MED czerwiec 2007 JeÊli spacery macie ju˝ za sobà, mo˝ecie zrobiç kolejny krok do zdrowia i lepszej sylwetki. Przechodzimy do marszobiegów. Maszerujcie 3-4 razy w tygodniu od 30 (w pierwszych dniach) do 60 minut (w ostatnim etapie). Przez pierwsze dwa tygodnie trening polega na powtarzaniu cyklu: 10 minut marszu i 5 minut truchtu. Po dwóch tygodniach mo˝na zwi´kszyç intensywnoÊç çwiczeƒ: 5 minut marszu i 5 minut truchtu. W kolejnych tygodniach wyd∏u˝ajcie czas biegu, a skra- Ostatnim etapem jest bieganie. Bieg to poza marszem najbardziej naturalna dla cz∏owieka forma ruchu. Mo˝ecie to robiç sami albo z przyjació∏mi, na osiedlu, w parku, w lesie, na pla˝y, rano i wieczorem. Na poczàtku mo˝ecie biegaç 3-4 razy w tygodniu po 30 minut, a bardziej wytrenowani nawet codziennie od 30 do 45 minut. Bieganie to jeden z najskuteczniejszych sposobów walki z nadwagà, szczególnie jeÊli w czasie treningu t´tno b´dzie si´ utrzymywa∏o na poziomie 70-80 % Hrmax – wtedy to w∏aÊnie udzia∏ kwasów t∏uszczowych w metabolizmie wysi∏kowym jest najwi´kszy (Hrmax=220 – wiek). Dla wielu osób du˝ym problemem podczas biegu jest oddychanie, które powinno byç spokojne i rytmiczne. Nale˝y skupiç si´ na oddechu i mierzyç czas jego trwania rytmem kroków. Przy lekkim truchcie wystarczy liczyç do czterech, wdychajàc i do czterech, wydychajàc powietrze, przy szybszym biegu liczymy do trzech. Ca∏y czas pami´tajcie o tym, ˝e biegacie przede wszystkim dla siebie – dla w∏asnego zdrowia i przyjemnoÊci – nie nale˝y si´ katowaç, ale powoli podnosiç poprzeczk´. Jazda na rowerze Dla tych, którzy chcà byç pi´kni i zdrowi, ale bieganie ich nie przekona∏o, mam jeszcze w zanadrzu ciekawà alternatyw´ – kolarstwo. Jazda na rowerze od zawsze by∏a jednà z najpopularniejszych form rekreacji. Jest to sport wytrzyma∏oÊciowy, który wp∏ywa dobroczynnie na uk∏ad krà˝enia i aktywizuje uk∏ad limfatyczny. Wysmukla uda i kszta∏tuje ∏ydki, a 30 minut jazdy przy pr´dkoÊci 20 km na godzin´ to spalenie 250 kcal! Rower jest dobry tak˝e dla tych, którzy cierpià z powodu ˝ylaków na nogach. Jazda na rowerze wspomaga przep∏yw krwi i jednoczeÊnie uruchamia ca∏y system mi´Êniowy, przeciwdzia∏ajàc zakrzepom w ˝y∏ach. Najlepiej i najbezpieczniej rozpoczàç trening od pokonania niewielkiej odleg∏oÊci od 5 do 10 kilometrów, rozk∏adajàc t´ odleg∏oÊç na ca∏y dzieƒ, majàc pewnoÊç, ˝e b´dzie si´ mo˝na zatrzymywaç i w razie potrzeby odpoczàç. Trzy razy w tygodniu po 30 minut w zupe∏noÊci wystarczy, by poprawiç kondycj´ i spaliç zb´dny t∏uszcz. Kiedy na przeja˝d˝k´ z przyjació∏mi wybierzemy si´ do parku lub podmiejskiego lasu, to z ca∏à pewnoÊcià doskonale si´ zrelaksujemy oraz zapomnimy o stresach i problemach codziennoÊci. 9 LUX-MED czerwiec 2007 30 minut biegu 3-4 razy w tygodniu gwarantuje zdobycie dobrej kondycji i samopoczucia. W kr´gos∏up Zarówno brak ruchu, jak i nadmierne obcià˝enie u osób pracujàcych fizycznie mo˝e prowadziç do bólu lub zmian w strukturach kr´gos∏upa. Warto korzystaç z pasów l´dêwiowych dobranych przez specjalist´. Ból pleców to nie przypadek ól dolnego odcinka pleców to dolegliwoÊç, która dotyczy coraz m∏odszych pacjentów. Pojawia si´ nagle lub narasta w krótkim czasie. Jest objawem, za którym mogà kryç si´ ró˝ne zmiany chorobowe. Niekiedy ból przebiega z objawami ucisku na korzenie nerwowe – tzw. zespó∏ korzeniowy zwany potocznie rwà kulszowà. Mo˝e si´ on wiàzaç z promieniowaniem bólu do poÊladka, uda lub nawet stopy, niekiedy z zaburzeniami czucia na skórze lub os∏abieniem si∏y mi´Êniowej. Dochodzi do niego, gdy dysk mi´dzykr´gowy wypukla si´ spomi´dzy kr´gów i uciska na nerwy wychodzàce z rdzenia i biegnàce w okolicy dysku. Czasem ból pleców jest jednym z objawów choroby nerek lub trzustki. Najcz´Êciej wyst´puje wspólnie ze wzmo˝onym napi´ciem mi´Êni grzbietu, poniewa˝ organizm broni si´ przed ruchami nasilajàcymi ból i napina prostowniki grzbietu, tworzàc jakby naturalny gorset unieruchamiajàcy. Ból mo˝e byç wynikiem przecià˝enia lub urazu zwiàzanego z aktywnoÊcià zawodowà, formà sp´dzania wolnego czasu, a tak˝e wiekiem. B Kogo mo˝e boleç? Potencjalnie ka˝dego z nas, kto sp´dza du˝o czasu w pozycji siedzàcej, jednej z najbardziej obcià˝ajàcych odcinek l´dêwiowy kr´gos∏upa. Pracujàc przy komputerze, jadàc samochodem, stojàc lub d∏ugo przebywajàc w pozycji ze zgi´tym kr´gos∏upem, obcià˝amy go statycznie. To doproPasy Gibortho gwarantujà wysokie wartoÊci terapeutyczne oraz komfort i estetyk´. PAMIĘTAJ! ➤ Kręgosłup masz tylko jeden. To, czy dobrze siedzisz i w prawidłowych pozycjach wykonujesz różne czynności, twój organizm szybko zweryfikuje. ➤ Zarówno obciążenia statyczne, jak i zginanie kręgosłupa podczas podnoszenia przedmiotów są dla niego niekorzystne. ➤ Mięśnie brzucha i grzbietu to naturalny gorset dla kręgosłupa, który chroni go przed przeciążeniami. wadza do zm´czenia mi´Êni oraz do zwi´kszonego obcià˝enia dysków mi´dzykr´gowych, a w konsekwencji do bólu, który jest objawem obronnym organizmu, mówiàcym „zmieƒ coÊ”. Sytuacj´ pot´guje nadwaga oraz niekiedy zmiana Êrodka ci´˝koÊci (rosnàcy brzuch). D∏ugotrwale dzia∏ajàce niekorzystne warunki, np. zwi´kszone obcià˝enie, mogà prowadziç do trwa∏ego uszkodzenia dysków mi´dzykr´gowych, niekiedy z wypchni´ciem ich z przestrzeni mi´dzykr´gowej i uciskiem na korzenie nerwowe, a w d∏u˝szej perspektywie do powstawania zmian zwyrodnieniowych. Na ból nara˝one sà osoby dor´czajàce przesy∏ki, przenoszàce ci´˝kie przedmioty, a tak˝e wykonujàce cz´sto czynnoÊci obcià˝ajàce kr´gos∏up, chocia˝by zwyk∏e prace domowe. Gdy zaczyna boleç DolegliwoÊci kr´gos∏upa nie nale˝y bagatelizowaç. Warto zwróciç si´ do lekarza, bo przyczyna bólu w tej okolicy mo˝e byç ró˝na. Poza badaniem lekarskim cz´sto potrzebna jest dalsza diagnostyka, np. RTG, w niektórych przypad- 10 LUX-MED czerwiec 2007 kach tomografia czy rezonans magnetyczny lub inne badania obrazowe. Naj∏agodniejszà formà bólu sà dolegliwoÊci mi´Êni, niekiedy jednak problemy z kr´gos∏upem wià˝à si´ z zaburzeniami neurologicznymi, takimi jak zaburzenia czucia czy os∏abienie si∏y mi´Êniowej. W zale˝noÊci od przyczyny leczenie mo˝e polegaç na odpoczynku w pozycji odcià˝ajàcej kr´gos∏up, podawaniu leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych lub leków zmniejszajàcych napi´cie mi´Êni. Niektórzy pacjenci mogà nawet wymagaç hospitalizacji, niekiedy tak˝e zaopatrzenia w gorset sztywny lub pó∏sztywny. W okreÊlonych przypadkach warto skorzystaç z wysokiej jakoÊci, dobranych przez specjalist´ pasów l´dêwiowych. Przy wyborze nale˝y jednak pami´taç o kilku istotnych elementach – po pierwsze, powinny uwzgl´dniaç ró˝nice w budowie anatomicznej kobiet i m´˝czyzn. Wa˝ne jest te˝ u∏o˝enie elementów usztywniajàcych w pasach w kszta∏cie litery V, które powoduje, ˝e pas lepiej przylega do pleców, przez co stabilizuje mocno dwa ostatnie kr´gi l´dêwiowe. Pas powinien równomiernie przylegaç tak˝e do Êciany brzucha, wspomagajàc mi´Ênie, które jà tworzà. Dzi´ki dobremu dopasowaniu orteza (urzàdzenie wykonane z materia∏u i elementów usztywniajàcych, które ustawia cz´Êç cia∏a np. w pozycji wyprostowanej) dzia∏a rozgrzewajàco i rozluêniajàco na mi´Ênie grzbietu, zmniejszajàc nawet do 50% ich napi´cie, zmniejsza nacisk na krà˝ki mi´dzykr´gowe i zmniejsza dolegliwoÊci bólowe. Chroni te˝ przed ponownym urazem lub przecià˝eniem, gdy˝ przypomina o prawid∏owej postawie i odcià˝a kr´gos∏up. Takie pasy oferuje np. firma Gibaud. Pasy l´dêwiowe GIBORTHO WORKWEAR (dla m´˝czyzn) i JEANSWEAR (dla kobiet) dost´pne sà w klinikach LUX-MED. W celu dobrania w∏aÊciwego pasa wystarczy skonsultowaç si´ z lekarzem. Tomasz J´dral, Lekarz Konsultant GIBAUD C E N T R U M U WA G I lato dla dzieci dr n. med. Agata Lange pediatra klinika medyczna LUX-MED w ¸odzi Nie przed ekranem Zapowiedzi meteorologów sà optymistyczne i dajà nadziej´ na upalne, goràce lato. Jak majà sp´dziç ten czas nasze pociechy, aby nabra∏y si∏, wzmocni∏y naturalnà odpornoÊç i szcz´Êliwie powróci∏y do domu? ie trzeba nikogo przekonywaç, ˝e najlepiej sp´dzaç wakacje poza miastem, na Êwie˝ym powietrzu. Nie wszyscy mogà wyjechaç na dalekie wyprawy zagraniczne. Zresztà, zastanówmy si´, czy dla naszych pociech tydzieƒ w Tunezji czy Egipcie w klimatyzowanym hotelu to szczyt marzeƒ? Na pewno d∏u˝szy wyjazd na wieÊ do dziadków, sp´dzenie czasu na wyprawie kajakowej czy rejsie ˝eglarskim to tak˝e wspania∏a okazja nie tylko do nabrania si∏, uzupe∏nienia niedoborów s∏oƒca, ale równie˝ mo˝liwoÊç pokazania naszym pociechom uroków polskiego krajobrazu. Tak czy inaczej dajmy dzieciom mo˝liwoÊç przebywania jak najd∏u˝ej na powietrzu. Nie pozwólmy im ca∏ymi godzinami zasiadaç przed ekranem monitora komputerowego. niem promieniowania UV, stosujàc kremy ochronne, a tak˝e odpowiedni ubiór. Przede wszystkim zaopatrzmy dziecko w czapk´, która ochroni je przed udarem s∏onecznym. N Leczenie klimatyczne tylko wówczas ma sens, gdy trwa minimum miesiàc. Wówczas organizm dziecka skorzysta najwi´cej i dzi´ki temu jesienià, po powrocie z wakacji, rzadsze b´dà zaka˝enia górnych i dolnych dróg oddechowych. Woda i s∏oƒce Przed samodzielnym wyjazdem dziecka pomyÊlmy o bezpieczeƒstwie, nie tylko w czasie drogi, ale tak˝e w trakcie samego wypoczynku, zw∏aszcza nad wodà. Wakacje to wspania∏y czas, ale jednoczeÊnie okres, gdy gwa∏townie wzrasta liczba nieszcz´Êliwych wypadków. Nie pozostawiajmy dzieci bez w∏aÊciwej opieki, zw∏aszcza nad wodà. Nie pozwalajmy na skoki do wody w zakazanych miejscach. Niosà za sobà ryzyko nie tylko utraty zdrowia, ale tak˝e ci´˝kiego inwalidztwa, a nawet utraty ˝ycia. Warto tak˝e przypomnieç o rozsàdnym korzystaniu z kàpieli s∏onecznych. Opalajmy si´, ale z umiarem, raczej w ruchu, podczas gry w pi∏k´ pla˝owà czy spacerów brzegiem morza, a nie le˝akowania. S∏oƒce w ostatnich latach operuje w naszych szerokoÊciach geograficznych bardzo intensywnie. Pami´tajmy o ochronie skóry przed intensywnym dzia∏a- Foto: Shutterstock P ORADNIK 11 LUX-MED czerwiec 2007 Jak zwykle profilaktyka Chcia∏abym tak˝e przypomnieç o profilaktyce chorób zakaênych i koniecznoÊci uzupe∏nienia szczepieƒ ochronnych, na przyk∏ad przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Uczulmy nasze dzieci, jeÊli wybierajà si´ na obozy czy kolonie, aby przestrzega∏y zasad higieny, zw∏aszcza cz´sto my∏y r´ce. Przed wieloma zaka˝eniami drobnoustrojami chorobotwórczymi mo˝na si´ uchroniç dzi´ki prostym nawykom. Piszàc o bezpieczeƒstwie podró˝owania i sp´dzania wakacji, nie mo˝na zapomnieç o koniecznoÊci dostosowania formy i miejsca wypoczynku do aktualnego stanu zdrowia naszych pociech i wydolnoÊci ich organizmu. W dzisiejszych czasach bardzo cz´stym problemem zdrowotnym sà ró˝nego rodzaju alergie. Dzieciom uczulonym na py∏ki roÊlin najlepiej zorganizowaç wypoczynek nad morzem, z dala od kwitnàcych ∏àk i lasów. Tam pylenie ma zwykle mniejsze nasilenie. Zaopatrzmy pociechy w leki, których u˝ywajà stale, a w przypadku alergii na jad owadów b∏onkoskrzyd∏ych miejmy ze sobà zawsze specjalnà autostrzykawk´ z lekiem ratujàcym ˝ycie po ukàszeniu owada. Warto przypomnieç tak˝e o od˝ywianiu w czasie wakacji. Nasza dieta powinna zawieraç mniej s∏odyczy, lodów, gofrów, a jak najwi´cej warzyw i owoców, zw∏aszcza tych sezonowych. Takich rad na pewno uzbiera∏oby si´ wi´cej, jednak najwa˝niejsze jest to, aby sp´dziç czas wakacji jak najbardziej aktywnie – na Êwie˝ym powietrzu – a wi´c rower, kajak, p∏ywanie, w´drówki po górach – tak! Le˝akowanie na intensywnym s∏oƒcu, przesiadywanie przed komputerem czy telewizorem – nie! C E N T R U M U WA G I lato doros∏ych Dorota Âlebioda Kierownik Rehabilitacji klinika medyczna LUX-MED w Warszawie MED lek. med. Janusz Mielczarek geriatra, paliatyk klinika medyczna LUX-MED w Gdaƒsku Foto na kolumnach: Shutterstock W LUX Odpocznij zdrowo Urlop to czas regeneracji organizmu po ci´˝kiej ca∏orocznej pracy, ale tak˝e mo˝liwoÊç ∏adowania akumulatorów na ca∏y nast´pny rok. nie tylko), kiedy przez wiele godzin nogi sà opuszczone, kolana zgi´te, a mo˝liwoÊç ruchu ograniczona. Aby zapobiec wystàpieniu zakrzepicy ˝y∏ g∏´bokich, nale˝y przestrzegaç kilku prostych zasad: ➤ unikaç ciasnych ubraƒ; ➤ przed lotem i w jego trakcie piç jak najwi´cej wody i jak najmniej alkoholu oraz napojów z kofeinà; ➤ unikaç krzy˝owania i zginania nóg – jak najcz´Êciej je prostowaç, zw∏aszcza we Ênie; ➤ w pozycji siedzàcej wykonywaç çwiczenia mi´Êni ∏ydek (zginanie i prostowanie stóp), które dzia∏ajà na krà˝enie ˝ylne jak pompa; ➤ wstawaç i spacerowaç tak cz´sto, jak to mo˝liwe. Urlop nad wodà stwarza wiele mo˝liwoÊci aktywnego wypoczynku. C zekamy na wyt´skniony urlop. JeÊli chcemy, aby by∏ udany, musimy zadbaç o siebie zarówno w trakcie podró˝y, jak i podczas wypoczynku. Na poczàtku nale˝y dotrzeç zdrowo na miejsce, gdzie mamy zamiar wypoczywaç. Podró˝ W czasie drogi pami´tajmy o ca∏ym naszym organizmie, np. kr´gos∏up nie lubi, kiedy d∏ugo jesteÊmy w pozycji siedzàcej, dlatego podczas podró˝y postarajmy si´ podeprzeç odcinek l´dêwiowy kr´gos∏upa wa∏kiem lub zwini´tym w rulon r´cznikiem. Warto te˝ co dwie godziny wstaç i odchyliç tu∏ów do ty∏u. Podczas podró˝y istnieje zwi´kszone ryzyko wystàpienia zakrzepicy ˝y∏ g∏´bokich i jej groênych dla ˝ycia powik∏aƒ. Mo˝e do tego dojÊç podczas d∏ugich podró˝y (przede wszystkim lotniczych, choç Wypoczynek Gdy ju˝ uda nam si´ w dobrym humorze i zdrowiu dotrzeç na miejsce, nie zapominajmy, ˝e nic tak dobrze nie wp∏ywa na nasze samopoczucie jak ruch na Êwie˝ym powietrzu. Tym, którzy wybierajà si´ w góry, z pewnoÊcià ruchu nie zabraknie. Gorzej z amatorami pla˝. Tu wypoczynek bardzo cz´sto przybiera form´ wylegiwania si´. Koniecznie trzeba to zmieniç. Korzystanie z wodnych kàpieli to wspania∏a forma relaksu i treningu. Woda stwarza doskona∏à okazj´ do çwiczeƒ wszystkim, bez wzgl´du na wiek, stopieƒ wytrenowania czy umiej´tnoÊci sportowe. Najprostszym çwiczeniem mogà byç spacery w wodzie. Opór wody jest czynnikiem zmuszajàcym nasze serce i uk∏ad krà˝enia do zwi´kszonej aktywnoÊci. Marsze w wodzie wymagajà od naszych mi´Êni bardzo intensywnej pracy. Warto tak˝e spróbowaç innych prostych 12 LUX-MED czerwiec 2007 çwiczeƒ. Mo˝e to byç powtarzane kilkakrotnie zanurzanie si´ w wodzie i energiczne wyskakiwanie w gór´. Doskona∏à zabawà i jednoczeÊnie treningiem jest p∏ywanie. Nie mniej wa˝ne sà marsze i biegi po piaszczystej pla˝y, które mogà byç wspania∏ym çwiczeniem kszta∏tujàcym stop´ i ∏ydk´ oraz zapobiegajàcym p∏askostopiu u dzieci. Odpoczywajàc na pla˝y, powinniÊmy rozwijaç swoje umiej´tnoÊci sportowe, np. grajàc w pi∏k´. Jest to forma ruchu pe∏na wymachów, przysiadów, wyskoków, która wp∏ywa korzystnie na nasz stan zdrowia, a tak˝e pomaga uzyskaç smuk∏à sylwetk´. Woda i piaszczysta pla˝a sà prawdziwà salà treningowà. Wyje˝d˝ajàc, warto pomyÊleç o zabraniu ze sobà rowerów. Mo˝e to byç znakomite uzupe∏nienie naszego wypoczynku. Z rowerowego siode∏ka uda si´ dostrzec wiele rzeczy, które umykajà uwadze, gdy jedzie si´ samochodem. Powrót Chocia˝ wszyscy twierdzà, ˝e urlop móg∏by trwaç ca∏y rok, to tak jak wszystko co dobre, szybko si´ koƒczy, a my musimy wróciç do swoich obowiàzków. Pami´tajmy, ˝e zawsze warto wróciç troch´ wczeÊniej, nie w ostatniej chwili, dzi´ki temu b´dziemy spokojniej jechaç i zostanie nam troch´ czasu na aklimatyzacj´. Potem wystarczy tylko przetrwaç pierwszy dzieƒ w pracy i wszystko wróci do normy, z tà tylko ró˝nicà, ˝e wypocz´ci b´dziemy zdrowsi i bardziej ch´tni do podejmowania nowych wyzwaƒ. Byç mo˝e zapoczàtkowany na urlopie aktywny sposób odpoczynku na sta∏e zagoÊci w naszym ˝yciu… Nuda i monotonia zwiàzane z codziennie powtarzanymi czynnoÊciami sà przyczynà zm´czenia i zniech´cenia. Odpoczynek nale˝y si´ osobom w ka˝dym wieku i w ka˝dej sytuacji ˝yciowej. Aktywne lato seniora M yÊlàc o wakacjach, niewiele osób za- ce. W Polsce taka forma wypoczynku nie jest stanawia si´, jak ten czas sp´dzajà jeszcze rozpowszechniona ze wzgl´du ludzie w podesz∏ym wieku. Cz´sto na ograniczenia finansowe wi´kszoÊci emewydaje nam si´, ˝e ju˝ sama emerytura to forma rytów. Prawie 80% starszych Polaków jest d∏ugiego urlopu, który beztrosko up∏ywa na sie- na tyle zdrowych i sprawnych, ˝e mog∏oby dzeniu przed telewizorem i spa˝yç radoÊnie i aktywcerze do najbli˝szego sklepu. Pami´tajmy – ka˝da forma nie, jednak „wybiera” Statystyczny polski senior sp´- aktywnoÊci jest dobra, jej domowà samotnoÊç. dza czas na kanapie, pali papie- wybór zale˝y od naszych Nawet jeÊli wyjazdy rosy i nieprawid∏owo si´ od˝y- zainteresowaƒ i ch´ci. sà zbyt drogie, warto, wia. Warto, aby nie tylko w lato, Najwa˝niejsze, by zrobiç co- aby ludzie starsi roale przez ca∏y rok osoby b´dàce kolwiek, aby ka˝dy kolejny zejrzeli si´ w najbli˝na emeryturze stara∏y si´ uroz- dzieƒ by∏ inny ni˝ poprzedni. szej okolicy. W domaicaç swój czas. Interesujàce mach kultury, stowazaj´cia powinny stanowiç wyzwanie i dla mó- rzyszeniach czy miejscach spotkaƒ organizozgu, i dla cia∏a oraz w miar´ regularnie przepla- wane sà ró˝nego typu aktywnoÊci dostosowataç si´ z odpoczynkiem i rozrywkà. ne w∏aÊnie do ich potrzeb i mo˝liwoÊci. Na uwag´ zas∏uguje te˝ Uniwersytet TrzeWycieczka czy spacer ciego Wieku, gdzie wszyscy ch´tni mogà Wi´kszoÊç emerytów jest obecnie niezale˝- chodziç na wyk∏ady, uczyç si´ j´zyków obna finansowo od swoich dzieci i mo˝e sp´- cych czy rozwijaç swoje zainteresowania. dzaç czas wed∏ug w∏asnego uznania. Dzi- I chocia˝ w wakacje w wi´kszoÊci z nich zasiejsi 70-latkowie w krajach cywilizacji euro- j´cia si´ nie odbywajà, ju˝ teraz mo˝na zainatlantyckiej w ramach wakacji korzystajà teresowaç si´, jak na taki uniwersytet dostaç z wyspecjalizowanych biur podró˝y, które si´ jesienià. proponujà specjalne wczasy, z uwzgl´dnieniem wydolnoÊci fizycznej i umys∏owej ludzi Opiekun te˝ musi odpoczàç starszych. Biura te proponujà wycieczki Oprócz form sp´dzania wolnego czasu o charakterze bardziej „pobytowym”, space- przez same osoby starsze na uwag´ zas∏ury, çwiczenia, diet´ bogatà w warzywa i owo- gujà te˝ ich opiekunowie. Wi´kszoÊç osób 13 LUX-MED czerwiec 2007 opiekujàcych si´ swoimi rodzicami o urlopie i w∏asnym odpoczynku myÊli z ogromnà dawkà poczucia winy, a nie powinno tak byç. Ka˝demu z nas potrzebny jest odpoczynek, a zw∏aszcza osobom, które poza pracà zawodowà zajmujà si´ sprawowaniem opieki nad kimÊ w podesz∏ym wieku. Urlop opiekunów zale˝ny jest w du˝ej mierze od stopnia niepe∏nosprawnoÊci rodziców. Je˝eli rodzice, pomimo ró˝nych chorób sà jeszcze zdolni do samoobs∏ugi (przyrzàdzania sobie prostego posi∏ku, normalnego za∏atwiania potrzeb fizjologicznych, ubrania si´, mycia i uczesania), wówczas na czas urlopu nale˝y zapewniç opiek´ ze strony sàsiadów lub opiekunek z agencji opiekuƒczych. Wa˝ne jest, by sàsiedzi lub opiekunowie mogli raz lub dwa razy dziennie zajrzeç do starszej osoby, sprawdziç, czy nie pogorszy∏ si´ stan zdrowia podopiecznego, czy przyjmuje leki, posi∏ki i p∏yny. Nale˝y te˝ zostawiç numer kontaktowy do lekarza i piel´gniarki Êrodowiskowej, by w razie pogorszenia si´ stanu zdrowia staruszka mogli oni udzieliç fachowej porady. Je˝eli niepe∏nosprawnoÊç osoby starszej jest na tyle du˝a, ˝e nie mo˝emy zostawiç jej samej, warto, abyÊmy choç na kilka dni zatrudnili opiekunk´ na ca∏à dob´, a sami odpocz´li. ELIETON afrodyzjaki KUCHNIA MI¸OÂCI C hcesz bia∏og∏ow´ jakàÊ usidliç mi∏oÊcià ku sobie? NoÊ przy sobie mi´so êrebi´cia ususzone w garnku nowym polewanym i przechowywanym przez noc Êwi´tojaƒskà w piecu, z którego Êwie˝o co chleb wyj´to. Do którejkolwiek je przy∏o˝ysz, kochaç ci´ b´dzie wielkà mi∏oÊcià na wieki. Jeszcze lepszy skutek wywo∏a „sta∏e noszenie przy sobie w∏osów koƒca ogona wilczego”. Zwolennicy sztuki kulinarnej mogà przygotowaç bardziej skomplikowane „lubczyki” gwarantujàce skutecznoÊç! Takich porad nie mog∏o zabraknàç w ˝adnym poradniku, zielniku lub kalendarzu w dawnej Polsce. Chocia˝ dzisiejsze czasopisma popularne tak˝e nie stronià od poradnictwa damsko-m´skiego, to zakres porad jest zupe∏nie inny i rzadko pisze si´ o zale˝noÊci pomi´dzy spo˝ywaniem produktów spo˝ywczych a „m´skà jurnoÊcià” lub „chucià bia∏og∏owy”. Czynaprawdęistniejąafrodyzjaki? Afrodyzjakami nazywamy wszystkie Êrodki majàce na celu spowodowanie podniecenia i wzbudzenie lub wzmo˝enie pop´du seksualnego. Stosowane w tym celu preparaty roÊlinne, zwierz´ce lub chemiczne majà dzia∏aç bezpoÊrednio na ca∏y organizm lub na wybrany narzàd, a ich skutek powinien wystàpiç tak˝e w sytuacji, gdy afrodyzjak podano bez wiedzy zainteresowanego. Czyli, ˝e ma on dzia∏aç niezale˝nie od woli osoby, której podano taki preparat. OczywiÊcie zastosowanie afrodyzjaku dzia∏ajàcego w ten sposób mog∏oby si´ nawet staç przest´pstwem. DoÊç cz´sto pisze si´ o tzw. pigu∏kach gwa∏tu. Pod ich wp∏ywem dochodzi∏o do wykorzystywania seksualnego, gwa∏tów zbiorowych itp. „Pigu∏ki gwa∏tu” oczywiÊcie nie sà afrodyzjakami. Ale prawdziwe afrodyzjaki istniejà… Używkipriapowe U˝ywki priapowe to najró˝niejsze proszki sporzàdzane z narzàdów zwierz´cych. Najcz´Êciej z jàder zwierzàt uwa˝anych za bardzo jurne. Powszechnym uznaniem cieszà si´ jàdra byka, ogiera, koguta, królika i zajàca. A w krajach egzotycznych najbardziej poszukiwane sà narzàdy p∏ciowe tygrysów i panter. Kto wie, czy nie dlatego z roku na rok znacznie zmniejsza si´ liczba tych w∏aÊnie zwierzàt. MIŁOSNY NAPÓJ Z SELERA Jeżeli nie masz jąder niedźwiedzia ani much hiszpańskich, zawsze możesz kupić seler. Trzeba wybrać dorodne bulwy selera i zetrzeć go drobno, odmierzyć około 400 g i zalać go dwoma litrami białego wina wytrawnego. Odstawić w chłodnym miejscu, ale nie w lodówce, na dwie doby, a potem przecedzić. Napój pić przed jedzeniem, dwa razy dziennie po jednym kieliszku. Cenne sà tak˝e Êwie˝e lub suszone jàdra niedêwiedzi, knurów i koz∏ów. Nie wiadomo dlaczego, ale na liÊcie tej znajdujà si´ tak˝e mózgi wróbli i go∏´bi. Z punktu widzenia chemii i farmakologii wszystkie wymienione narzàdy mogà zawieraç m´skie hormony p∏ciowe (androgeny) i sporo cholesterolu, który jest niezb´dny do wytwarza- Im zawdzi´czamy mi∏e wn´trza LUX-MED serdecznie dzi´kuje Autorom zdj´ç, które zdobià kliniki. 1 2 14 LUX-MED czerwiec 2007 3 nia hormonów p∏ciowych. W stosowaniu afrodyzjaków poza endokrynologià, wielkie znaczenie ma tak˝e i magia. Takie magiczne w∏aÊciwoÊci wzmacniajàce potencj´ majà mieç wyciàgi i proszki z rogu nosoro˝ca, pazurów lwa i poro˝a reniferów. Obok u˝ywek priapowych, w historii medycyny du˝à rol´ odegra∏y ma∏e chrzàszcze znane jako muchy hiszpaƒskie, w których organizmie znajdowano du˝e st´˝enia kantarydyny, zwiàzku chemicznego pobudzajàcego seksualnie, ale i bardzo toksycznego. Pewnie i dziÊ produkuje si´ czekoladki z wyciàgiem z much hiszpaƒskich „do lubie˝noÊci pobudzajàcych”. Z ogrodudo kuchni Zanim dojdzie si´ do kuchni, trzeba troch´ pobuszowaç po grzàdkach i nazbieraç zió∏ rozmaitych. Tu króluje ziele lubczyku. Ale dzi´gielnica, ziele dr˝àczki, bazylia, paproç, szalej, a nawet zwyk∏a zielona pietruszka, tak˝e powinny byç dost´pne w „kuchni mi∏oÊci”. Dalej zostaje ju˝ tylko sztuka kulinarna, czyli jak i z czego przyrzàdziç potrawy „ma∏˝eƒski uczynek pobudzajàce”. A wi´c umiej´tne ∏àczenie przypraw, takich jak wanilia, chilli, cynamon, goêdziki z najró˝niejszymi mi´sami, warzywami i owocami. W „kuchni mi∏oÊci” oddzielne i bardzo wa˝ne miejsce majà ryby oraz wszelkie frutti di mare. Tak˝e warzywa powinny si´ znajdowaç w „spi˝arni mi∏oÊci”. Pietruszka, rzepa, szparagi i seler majà poczesne miejsce w takiej spi˝arni. Wiele osób mo˝e byç zawiedzionych, ale narkotyki nie poprawiajà ani ch´ci, ani mo˝liwoÊci w zakresie ˝ycia erotycznego. ➤ Sylwia Smoczyƒska, klinika al. KEN w Warszawie oraz klinika ul. Roosevelta w Poznaniu (nowa cz´Êç), fot. 1. ➤ Krzysztof Niedba∏a, klinika Al. Jerozolimskie w Warszawie (nowa cz´Êç), fot. 2. ➤ Marek Lejbrandt, klinika ul. Chmielna, Rac∏awicka, Szernera w Warszawie, fot. 3. Foto: archiwum LUX-MED F dr n. med. Medard Lech ginekolog po∏o˝nik klinika medyczna LUX-MED w Warszawie
