1 INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE BIOLOG – KOD ZAWODU

INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE
BIOLOG – KOD ZAWODU 213105
Biolog to jeden z z 2443 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji
zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1145).
W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia
2014 r. zawód ten miał tę sama nazwę i kod.
Do zawodu biolog przygotowuje kierunek studiów biologia. Każda uczelnia dla każdego
kierunku studiów w którym prowadzi kształcenie ustala efekty kształcenia w zakresie wiedzy,
umiejętności i kompetencji społecznych. Określa cele kształcenia i kwalifikacje absolwenta.
Informacje te umieszcza na swoich stronach internetowych. Wykaz uczelni i kierunków
można odnaleźć przy pomocy portalu: http://wybierzstudia.nauka.gov.pl
PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU BIOLOG1
Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz
właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi
umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o
zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie
obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich
poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana.
Osoby które wykonują zawód biologa, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych,
poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co
najmniej czterema kompetencjami:
1. Zdolnościami analitycznymi i podejmowaniem decyzji:
Rozumienie złożonych sytuacji i relacji zachodzących pomiędzy różnymi elementami.
Analizowanie informacji i danych, dostrzeganie zależności, wyciąganie na ich podstawie
wniosków i podejmowanie trafnych decyzji.
2. Sumiennością w dążeniu do rezultatów:
Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością,
uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie
zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet
w obliczu trudności.
3.Gotowością do podnoszenia kwalifikacji:
Otwartość na wiedzę i na zadania umożliwiające jej zdobycie. Wykorzystywanie napotkanych
problemów jako okazji do rozwoju. Chęć eksperymentowania i podejmowania nowych zadań.
Staranna analiza sukcesów i porażek oraz traktowanie tych drugich jako cennej lekcji.
4. Obsługą komputera z wykorzystaniem Internetu:
Korzystanie z dostępnych urządzeń technicznych i aplikacji komputerowych dla usprawnienia
realizacji zadań. Swobodne przeglądanie stron internetowych w celu szybkiego dotarcia do
informacji przydatnych ze względu na wykonywane obowiązki. Skuteczne wyszukiwanie w
1
Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych „Narzędzie do badania kompetencji”, Warszawa 2014
1
sieci potrzebnych wiadomości, formułowanie poleceń wyszukiwania w taki sposób, aby
zapewniały szybkie dotarcie do źródeł na odpowiednim poziomie merytorycznym i brak
konieczności sprawdzania przypadkowych rezultatów wyszukiwania.
ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej na koniec
okresu
sprawozdawczego
Wolne miejsca pracy i
miejsca aktywizacji
zawodowej ogółem
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki na koniec okresu
sprawozdawczego
Osoby do 12 miesięcy
od dnia ukończenia
nauki ogółem
Bezrobotni według
stanu na koniec okresu
sprawozdawczego
Bezrobotni
zarejestrowani w
okresie ogółem
Wyszczególnienie
BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W
ZAWODZIE BIOLOG W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO – POMORSKIM W LATACH 2010 - 20152
2015
121
54
33
9
4
0
2014
115
64
47
16
4
0
2013
156
70
49
9
4
0
2012
153
70
57
12
3
0
2011
143
79
57
13
2
0
2010
166
74
71
16
2
0
Z danych statystycznych analizowanego okresu wynika, że liczba osób z kwalifikacjami do
wykonywania zawodu biolog zarejestrowanych jako osoby bezrobotne w województwie
kujawsko – pomorskim ma generalnie tendencję rosnącą. Liczba osób znajdujących się w
okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki stanowiła ok. 1/3 wszystkich
zarejestrowanych bezrobotnych biologów. Zarejestrowano dla nich znikomą ilość ofert pracy.
W 2014 r. spadła ogólna liczba zarejestrowanych osób w tym zawodzie jednak ciągle połowę
z nich stanowili absolwenci.
W analizowanym okresie zawód biolog został
sklasyfikowany jako zawód
nadwyżkowy3, tzn. taki na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba
2
Informacje te opracowano na podstawie załącznika nr 3 do Sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy Bezrobotni oraz wolne
miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Zgodnie z programem badań
statystycznych statystyki publicznej załącznik ten jest przekazywany przez powiatowe urzędy pracy do wojewódzkich
urzędów pracy do 10. dnia roboczego lipca z danymi za I półrocze danego roku oraz do 10. dnia roboczego stycznia
z danymi za II półrocze roku poprzedniego.
3
Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności
nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w
badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie.
Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość
2
osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Na koniec każdego roku dla
osób
zarejestrowanych w powiatowych urzędach pracy nie było żadnych wolnych miejsc pracy w
zawodzie biologa. Od 2015 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniło
metodologię prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych. Według
nowej metodologii zamiast wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów dokonuje
się wyboru zawodów deficytowych i nadwyżkowych na podstawie trzech wskaźników:
wskaźnika dostępności ofert pracy, wskaźnika długotrwałego bezrobocia oraz wskaźnika
płynności bezrobotnych4. Wprowadzona zmiana spowodowała, że sytuacja znacznej części
zawodów pozostaje nieokreślona – nie przynależy do żadnej z grup, ponieważ żaden ze
wskaźników nie osiągnął wymaganego poziomu. Biolog w 2015 r. również został
zakwalifikowany do grupy zawodów nieokreślonych.
MOŻLIWOŚCI ZATRUDNIENIA
W badaniu pracodawców5 realizowanym przez Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu w
latach 2010-2014 wynika, że w 2012 r. jeden pracodawca z powiatu nakielskiego, zaliczający
się do średniego przedsiębiorstwa, zgłosił zamiar zatrudnienia jednego biologa. Powodem
był wzrost popytu na produkty i usługi. Od kandydata oczekiwano znajomości obsługi
programów komputerowych w zakresie aplikacji biurowych i księgowych, znajomości języka
niemieckiego. Dodatkowym wymaganiem była znajomość technologii produkcji. W zakresie
cech indywidualnych oczekiwano szybkości uczenia się, staranności wykonywania pracy,
dobrej organizacji pracy własnej, gotowości do podnoszenia kwalifikacji oraz samodzielności.
W perspektywie zatrudnienia do 2017 r. w tym samym badaniu pojawiło się raz
zapotrzebowanie na nauczyciela biologii.
W badaniu pracodawców zrealizowanym w 2010 r. i 2011 r. zawód biolog nie wystąpił w
planach zatrudnienia lub zwolnienia.
W badaniu internetowych ofert pracy6 realizowanym na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu
Pracy w Toruniu obejmującym okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015 zawód
biolog nie pojawił się ani razu.
W badaniu przeprowadzonym w powiatach województwa kujawsko-pomorskiego pn.
„Barometr zawodów”7, które jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w
wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik
wynosi poniżej 0,9.
4
Wskaźnik dostępności ofert pracy: iloraz średniomiesięcznej liczby bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym
okresie i średniomiesięcznej liczby wolnych miejsc pracy dostępnych w PUP i Internecie w danej grupie zawodów, w
badanym okresie.
Wskaźnik długotrwałego bezrobocia: iloraz liczby długotrwale bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu i
liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danej grupie zawodów, w końcu okresu.
Wskaźnik płynności bezrobotnych: iloraz odpływu bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie i napływu
bezrobotnych w danej grupie zawodów, w badanym okresie.
5
Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania
pracodawców znajduje się na stronie internetowej WUP oraz na stronie www.podlupa.wup.torun.pl
6
Badanie internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego to kolejne realizowane w ramach projektu
Rynek Pracy pod Lupą II badanie, które ma na celu poszerzenie informacji na temat regionalnego rynku pracy. Celem
badania jest analiza ilościowa i jakościowa treści internetowych ofert pracy dla województwa kujawsko-pomorskiego
zamieszczonych na 4. portalach ogólnopolskich: Pracuj.pl, Praca.Gratka.pl, GazetaPraca.pl, Regiopraca.pl. Badanie
obejmowało okres wrzesień-listopad 2014 oraz luty-kwiecień 2015. Raport z badania dostępny jest na stronie internetowej
WUP w Toruniu www.podlupa.wup.torun.pl
3
poszczególnych zawodach w 2016 r., biolodzy na poziomie województwa zostali
zaklasyfikowani do zawodów zrównoważonych. Oznacza to, że liczba ofert pracy będzie
zbliżona do liczby osób zdolnych do podjęcia zatrudnienia (podaż i popyt zrównoważą się).
W województwie kujawsko – pomorskim uczelnią, która publikuje na swoich stronach wyniki
raportów z badań losów absolwentów jest Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Poniższe informacje pochodzą ze strony internetowej Biura Karier UMK
https://www.biurokarier.umk.pl/badanie-losow-absolwentow
Branże oraz stanowiska pracy, w których znaleźli zatrudnienie badani absolwenci biologii
rocznika 2009
•
•
•
•
•
•
•
Ochrona zdrowia i opieka społeczna (referent, rejestracja medyczna, asystentka
stomatologiczna, laborant)
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo (urzędnik, laborant, pracownik biurowy)
Edukacja (student – doktorant, nauczyciel, wykonawca projektu, inżynier
zootechnik)
Pośrednictwo finansowe (doradca klienta, asystent kierownika, pracownik
administracyjny)
Administracja publiczna i obrona narodowa (technik w sekcji ds. kadrowoorganizacyjnych, asystent)
Pozostała działalność usług., komunalna, społ. i indywid. (laborant, sekretarz
projektu)
Przetwórstwo przemysłowe (specjalista ds. kontroli jakości)
Branże oraz stanowiska pracy, w których znaleźli zatrudnienie badani absolwenci biologii
rocznika 2010
•
•
•
•
Ochrona zdrowia i opieka społeczna (rejestratorka medyczna, laborant, przedstawiciel
medyczny, młodszy asystent, asystentka stomatologiczna)
Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo (laborant, ornitolog)
Edukacja (nauczyciel, instruktor, animator, pomoc nauczyciela w oddziale
przedszkolnym, nauczyciel)
Handel (sprzedawca, przedstawiciel handlowy, doradca klienta prasa/książki,
specjalista ds. rozliczeń z apteką)
ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA
Niniejsza informacja została przygotowana na podstawie przekazanych - na potrzeby
prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych, przez Departament
Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - danych Głównego
Urzędu Statystycznego na temat liczby studentów i absolwentów.
7
„Barometr zawodów” jest prognozą zapotrzebowania na pracowników w 2016 r. Badanie zostało przeprowadzone na
przełomie III i IV kwartału 2015 r. W przypadku wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń, sytuacja w niektórych zawodach
może ulec zmianie. W badaniu tym dane statystyczne pełnią jedynie funkcję pomocniczą, nie są podstawą analizy. Barometr
uwzględnia kwalifikacje pracowników i rzeczywiste przygotowanie do wykonywania zawodu. Raport z badania dostępny
jest pod adresem: http://wup.torun.pl/urzad/publikacje/publikacje-dotyczace-rynku-pracy/
4
Zawód biologa w województwie kujawsko-pomorskim można zdobyć na 2. uczelniach
wyższych: Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz na Uniwersytecie
Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Tabela 1.Absolwenci roku akademickiego 2014/2015 i studenci roku akademickiego
2014/2015 na kierunku biologia.
Lp.
Nazwa szkoły
1
UNIWERSYTET
KAZIMIERZA
WIELKIEGO W
BYDGOSZCZY
UNIWERSYTET
MIKOŁAJA KOPERNIKA
W TORUNIU
WOJEWÓDZTWO
KUJAWSKOPOMORSKIE
Wyszczególnienie
Absolwenci roku
akademickiego
2014/2015
ogółem
37
Studenci roku
akademickiego
stan w dniu
30.09.2015
68
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
12
35
studia magisterskie
jednolite
x
x
studia drugiego stopnia
25
33
po ostatnim roku bez
egzaminu
x
x
ogółem
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
ogółem
studia pierwszego
stopnia z tytułem
licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
70
30
126
67
x
x
40
x
52
7
107
42
194
102
x
x
65
85
x
x
Tabela 2.Absolwenci roku akademickiego 2013/2014 i studenci roku akademickiego
2013/2014 na kierunku biologia.
Lp.
Nazwa szkoły
Wyszczególnienie
Absolwenci roku
akademickiego
2013/2014
52
Studenci roku
akademickiego
stan na 30.09.2014
116
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
16
47
studia magisterskie
jednolite
x
x
ogółem
1
UNIWERSYTET
KAZIMIERZA
WIELKIEGO W
BYDGOSZCZY
5
UNIWERSYTET
MIKOŁAJA KOPERNIKA
W TORUNIU
WOJEWÓDZTWO
KUJAWSKOPOMORSKIE
studia drugiego stopnia
36
69
po ostatnim roku bez
egzaminu
x
x
ogółem
studia pierwszego stopnia
z tytułem licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
ogółem
studia pierwszego
stopnia z tytułem
licencjata
studia magisterskie
jednolite
studia drugiego stopnia
po ostatnim roku bez
egzaminu
99
47
224
126
x
x
52
x
88
10
151
63
340
173
x
x
88
157
10
x
Opracowanie własne na podstawie danych GUS
INNE PRZYDATNE INFORMACJE
http://wybierzstudia.nauka.gov.pl – wyszukiwarka kierunków studiów
Nature – jedno z najstarszych i najbardziej prestiżowych czasopism naukowych. Ukazuje się
w formie tygodnika ilustrowanego.
Science – prestiżowy tygodnik naukowy
W obu czasopismach publikowane są najnowsze odkrycia w dziedzinie nauk przyrodniczych
ale również inżynieryjnych i ekonomicznych.
Opracowała:
Lilla Załęska
doradca zawodowy
Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu, Wydział Centrum Informacji i Planowania Kariery
Zawodowej
Akceptował:
Janusz Bokser
Data ostatniej aktualizacji: czerwiec 2016 r.
6