1. Jak znaleźć ślimaki wstężyki

1. Jak znaleźć ślimaki wstężyki
Wstężyk ogrodowy
Gdzie i kiedy prowadzić poszukiwania
DWA GATUNKI Z RODZAJU CEPAEA I INNE GATUNKI
DUŻYCH ŚLIMAKÓW
Ślimaki wstężyki (wstężyk gajowy i wstężyk ogrodowy) można znaleźć prawie w całym kraju,
we właściwych dla nich środowiskach. Tam, gdzie gleba jest kwaśna lub torfowa, brakuje
wapnia, który jest niezbędny ślimakom do budowy muszli, unikaj więc takich miejsc.
Ślimaki są najbardziej aktywne, gdy jest ciepło i wilgotno – wtedy najłatwiej je znaleźć.
Możesz więc obserwować je jedynie wiosną, latem i wczesną jesienią (koniec marca –
koniec września). Dobrą okazją na poszukiwanie ślimaków jest padający deszcz lub czas tuż
po nim, a także wczesne poranki, gdy na trawie jest rosa.
Z reguły ma białą wargę. Osobniki dorosłe mogą być małe – o średnicy muszli 14mm, jednak
częściej jest to 17-20mm. Można również znaleźć większe osobniki, ale jeśli na danym obszarze
występuje także wstężyk gajowy to wstężyk ogrodowy jest zawsze mniejszy.
Wstężyk gajowy
Wstężyki można znaleźć w różnorodnych siedliskach, takich jak las, zarośla, żywopłoty (w
nich i pod nimi), wysoka roślinność zielna, na przykład pokrzywy, wysoka i niska trawa oraz
krzewy ogrodowe. Coraz częściej spotykane są również w ogrodach w wielu miastach.
Identyfikacja gatunku
Brązowa
warga
Poszukujemy dwóch gatunków z rodzaju wstężyk. Zanotuj różne typy (zwane morfami)
ślimaków o brązowej wardze (wstężyk gajowy)
i białej wardze (wstężyk ogrodowy).
Ślimak zaroślowy Arianta arbustorum
Forma
typowa
Przejrzyj zdjęcia zamieszczone po prawej stronie. Przedstawiono tam rozmaite gatunki
większych ślimaków, które możesz znaleźć razem ze wstężykami.
Oznaczaj wyłącznie dorosłe ślimaki,
gdyż osobniki młodociane nie mają w pełni wykształconej
wargi muszli. Prawidłowe oznaczenie gatunku u osobników,
których warga nie jest w pełni wykształcona może być
bardzo trudne.
Z reguły ma ciemną wargę. Osobniki dorosłe mogą być małe – o średnicy muszli 17mm,
jednak zwykle jest to zakres 20-24mm. W bardzo niewielu miejscach można znaleźć osobniki
o większych muszlach, tj. 26mm i większych.
Biała
warga
Jak i co notować
W rozległym terenie, takim jak boisko szkolne, wyznacz obszar ok. 20m x 20m, szukaj pod
liśćmi i w innych miejscach służących ślimakom jako ukrycie.
Jeśli wybrała(e)ś żywopłot lub ścieżkę, przeszukaj pas o długości ok. 30m.
Możesz przeszukać dowolną liczbę powierzchni badawczych. Ważne, abyś notatki
prowadził(a) dla każdego obszaru osobno. Pamiętaj o zapisaniu każdej z lokalizacji używając
jednoznacznej nazwy. Na stronie MegaLaboratorium Ewolucji znajdziesz mapy i zdjęcia
satelitarne, na których bardzo łatwo zaznaczyć miejsca, gdzie prowadziła(e)ś obserwacje.
Malutki, zbliżony
kształtem do
szczeliny dołek
osiowy
Forma
żółta
Zwykle preferuje miejsca bardziej wilgotne niż wstężyki, ale bardzo często występuje na tym
samym terenie. Kolor muszli jest zmienny – od ciemnobrązowego po żółty, ciemny środkowy pas
może występować lub nie. Występuje malutki, zbliżony kształtem do szczeliny dołek osiowy, a
otwór muszli jest od spodu bardziej zaokrąglony niż u wstężyków. Muszla jest zwykle nakrapiana
lub cętkowana, co nigdy nie zdarza się u wstężyków.
Ślimak kartuzek Monacha cartusiana
Mały
dołek osiowy
20 mm
Muszla jest biaława z
małym dołkiem osiowym
i ciemnym obrzeżeniem
wargi.
Muszle na zdjęciach są w skali zbliżonej do ich naturalnej wielkości, ale należy
pamiętać, że wielkość jest zmienna. Podobnie kolory i wzory są zróżnicowane.
2. Jak znaleźć paskowane ślimaki
Swoje poszukiwania rozpocznij od krawędzi obszaru badań i dokładnie przeszukaj cały teren.
W czasie pracy zaznaczaj każdego znalezionego wstężyka pionową kreską w odpowiednim
okienku na karcie obserwacji. Na przykład, IIII to 4 ślimaki. Piątego ślimaka zaznacz, jako
poziomą kreskę przekreślając poprzednie cztery, tzn. IIII , kolejne znowu zaznaczasz
kreskami pionowymi. Przykład: 7 ślimaków zapisujemy tak: IIII II , a dziesięć w ten sposób IIII
IIII . Kiedy zakończysz pracę, wpisz sumę osobników danego typu w odpowiednim okienku.
Jeśli zaniesiesz ślimaki w miejsca, w których je znalazła(e)ś, zminimalizujesz wpływ badań
na te zwierzęta.
Postaraj się znaleźć 50 dorosłych wstężyków, ale nawet próba złożona z 5 bądź 6 ślimaków
jest wystarczająca, jeśli były to wszystkie ślimaki, które udało się Tobie znaleźć. (Jeśli jest
zbyt sucho, zawsze możesz wrócić później i dokończyć swoją pracę).
Zaroślarka pospolita Fruticicola fruticum
Dołęk
osiowy
Gatunek ten często można znaleźć razem z wstężykami. Na muszli może mieć ciemny środkowy
pasek (może go też brakować), a w niektórych miejscach (zwłaszcza w Europie Wschodniej)
muszla żywych ślimaków może być jasno żółta, przez co bardzo przypomina niektóre odmiany
wstężyków. Jednak nawet w przypadku dorosłych osobników ma duży i wyraźny dołek osiowy.
Wstężyk austriacki Cepaea vindobonensis
Możesz zapisywać obserwacje żywych ślimaków, jak i martwych, pod warunkiem, że puste
muszle są wystarczająco świeże. Pomiń wszystkie puste muszle, które wyglądają na silnie
zwietrzałe.
Kolor muszli: ocena koloru może być trudnym zadaniem, zwłaszcza rozróżnienie między
muszlami różowymi i brązowymi. Najlepiej przyjrzeć się barwie spodniej części muszli;
muszle brązowe mają brązowy kolor z delikatnym purpurowym odcieniem, którego nie mają
muszle różowe.
Wzór na muszli: muszle bez pasków są całkowicie pozbawione nawet śladów paskowania,
muszle z jednym paskiem mają jeden wyraźny, dość wąski pasek, muszle z licznymi
paskami mają ich wiele, ale niekiedy są one ze sobą zlane tworząc jeden bardzo szeroki pas,
może również brakować niektórych fragmentów pasków. W naszych badaniach większość
muszli, których nie potrafimy określić, jako tych “bez pasków” lub “ z jednym paskiem”
powinniśmy zakwalifikować do kategorii „z wieloma paskami”.
Preferuje bardziej suche i otwarte siedliska niż wstężyk gajowy oraz ogrodowy, ale można go
również znaleźć w tych samych miejscach co oba te gatunki. Jego muszla jest zwykle co najmniej
tak szeroka jak u wstężyka gajowego. Jest biaława lub blado żółta, a na jej powierzchni występują
żłobienia. Warga jest częściowo ciemna, ale nie tak równomiernie jak u wstężyka gajowego.
Ślimak przydrożny Helicella obvia
Dołek
osiowy
Chcesz dowiedzieć się więcej?
Bardziej szczegółowe informacje dotyczące identyfikacji gatunków, znajdziesz na naszej
stronie w dziale Identyfikacja.
Muszla silnie spłaszczona z
bardzo dużym dołkiem
osiowym.
Winniczek Helix pomatia
Ślimaki nie są niebezpieczne, natomiast warto przestrzegać kilku zasad podczas wypraw
terenowych, przejrzyj dział Instrukcje lub kartę obserwacji na naszej stronie.
Gdy wypełnisz już kartę obserwacji, zaloguj się na stronie MegaLaboratorium Ewolucji i
wprowadź swoje obserwacje. Na stronie znajdziesz wskazówki, jak to zrobić.
Teraz przejdź na stronę MegaLaboratorium Ewolucji, aby dodać
zebrane przez Ciebie dane:
www.evolutionmegalab.org
Jest zdecydowanie większy od wszystkich wstężyków. U osobników młodocianych brak jest wargi,
ich kształt również jest charakterystyczny, ze znacznie większym, bardziej zaokrąglonym otworem
muszli. W wielu krajach winniczek jest gatunkiem chronionym i nie wolno go zbierać.
20 mm
Muszle na zdjęciach są w skali zbliżonej do ich naturalnej wielkości, ale należy
pamiętać, że wielkość jest zmienna. Podobnie kolory i wzory są zróżnicowane.