Art. 263 TFUE (1)– skarga o stwierdzenie nieważności

Art. 263 TFUE (1)– skarga o stwierdzenie nieważności
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
kontroluje legalność aktów ustawodawczych,
aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku
Centralnego, innych niż zalecenia i opinie, oraz
aktów Parlamentu Europejskiego i Rady
Europejskiej zmierzających do wywarcia skutków
prawnych wobec podmiotów trzecich. Kontroluje
również legalność aktów organów lub jednostek
organizacyjnych Unii, które zmierzają do
wywarcia skutków prawnych wobec osób
trzecich.
Rodzaje aktów podlegających zaskarżeniu na mocy art.
263 TFUE
Akty ustawodawcze – rozporządzenia, dyrektywy decyzje
przyjęte przez PE i Radę w trybie art. 294 TFUE
Akty nieustawodawcze wydane przez Radę, Komisję, EBC
–inne niż zalecenia i opinie
Akty PE i Rady Europejskiej – jeżeli zmierzają do wywarcia
skutków prawnych wobec podmiotów trzecich
Akty organów lub jednostek organizacyjnych Unii, które
zmierzają do wywarcia skutków prawnych wobec osób
trzecich,
Kto posiada bierną legitymację procesową w zakresie
skargi o unieważnienie (art. 263 TFUE)
PE i Rada, Rada, Komisja, EBC, Rada
Europejska,
Inne organy lub jednostki organizacyjne Unii, (pod
warunkiem, że akt przez nie wydany zmierza do
wywarcia skutków prawnych wobec osób
trzecich).
Kto posiada czynną legitymację procesową w zakresie
skargi o unieważnienie (art. 263 akapit 2 i 3 TFUE)
Państwa członkowskie, Rada, PE, Komisja –
legitymacja nieograniczona (tzw. podmioty
uprzywilejowane),
EBC, Trybunał Obrachunkowy, Komitet Regionów
– legitymacja ograniczona do ochrony ich
prerogatyw (tzw. podmioty półuprzywilejowane),
Kto posiada czynną legitymację procesową w zakresie
skargi o unieważnienie (art. 263 akapit 4 TFUE)
Każda osoba fizyczna lub prawna może
wnieść, skargę na:
akty, których jest adresatem lub które
dotyczą jej bezpośrednio i indywidualnie
oraz na akty regulacyjne, które dotyczą jej
bezpośrednio i nie wymagają środków
wykonawczych – tzw. „podmioty
nieuprzywilejowane”.
Jakie akty mogą skarżyć osoby fizyczne lub prawne na
podstawie art. 263 TFUE
1. Akty, których są adresatami.
2. Akty, które dotyczą ich bezpośrednio i
indywidualnie.
3. Akty regulacyjne, które dotyczą ich
bezpośrednio i nie wymagają środków
wykonawczych.
Jakie akty mogą skarżyć osoby fizyczne lub prawne na
podstawie art. 263 TFUE
• 1. Akty, których są adresatami.
(decyzje administracyjne)
Np. Sprawa C-560/12 (Miejskie Przedsiębiorstwo
Energetyki Cieplnej w Brzesku przeciwko Europejskiej
Agencji Chemikaliów) o unieważnienie decyzji
nakładającej na MPEC opłatę administracyjną
Jakie akty mogą skarżyć osoby fizyczne lub prawne na
podstawie art. 263 TFUE
2. Akty, które dotyczą ich bezpośrednio i
indywidualnie
Bezpośrednio – jednostka musi wykazać, że akt
stanowi bezpośrednią przyczynę zmiany jej
sytuacji prawnej.
Indywidualnie – „decyzja musi obejmować
skarżącego ze względu na określone cechy
osobiste lub szczególne okoliczności, które
wyróżniają go spośród wszystkich innych
podmiotów i dzięki temu jest on
indywidualizowany jak adresat”.
Jakie akty mogą skarżyć osoby fizyczne lub prawne na
podstawie art. 263 TFUE
• 3. Akty regulacyjne, które dotyczą ich
bezpośrednio i nie wymagają środków
wykonawczych.
• Akt regulacyjny: sprawa C-583/11 (Inuiit Tapiriit)
NIE JEST AKTEM USTAWODAWCZYM
• Tak więc pojęcie „akt regulacyjny” obejmuje akty
wiążące prawnie o charakterze generalnym, ale
z wyłączeniem aktów ustawodawczych.
Przesłanki nieważności (podstawy zaskarżenia) aktów na
podstawie art. 263 akapit 2 TFUE.
1. Brak kompetencji.
2. Naruszenie istotnych wymogów
proceduralnych.
3. Naruszenie Traktatów lub jakiejkolwiek
reguły prawnej związanej z ich
stosowaniem.
4. Nadużycie władzy.
Kiedy występuje brak kompetencji UE do przyjmowania
aktów prawnych?
1. Podjęcie przez instytucję UE działania w
ramach kompetencji należących do innego
organu UE lub wydanie przez nią aktu
nieprzewidzianego w normie kompetencyjnej.
2. Podjęcie przez instytucję UE działania w
obszarze nienależącym do kompetencji
powierzonych UE lub w ramach kompetencji
dzielonych ale z naruszeniem zasady
pomocniczości.
3. Naruszenie tzw. kompetencji przestrzennej UE
Kiedy występuje naruszenie istotnego wymogu
proceduralnego podczas przyjmowania aktów prawnych?
• Naruszenie wszelkich reguł postępowania,
które obowiązują w prawie UE przy
wydawaniu aktów prawnych (np. przyjęcie
nieodpowiedniej podstawy prawnej dla
danego aktu, naruszenie zasad
dotyczących większości głosów
niezbędnej do przyjęcia aktu, naruszenie
praw proceduralnych strony w
postępowaniu prowadzącym do przyjęcia
danego aktu).
Kiedy występuje naruszenie Traktatów lub jakiejkolwiek
reguły prawnej związanej z ich stosowaniem?
• Niezgodność prawa wtórnego z prawem
pierwotnym UE,
• Niezgodność aktów wykonawczych lub
delegowanych z prawem pierwotnym,
• Niezgodność aktów UE z umowami
międzynarodowymi zawartymi przez UE,
• „reguła prawna” może odnosić się również
do norm zwyczajowego prawa
międzynarodowego
Kiedy występuje „nadużycie władzy”?
• Skarżący musi przedstawić dowód
świadomego stworzenia czy
wykorzystania przez dany organ jakiejś
sytuacji, dla osiągnięcia celu sprzecznego
z normą kompetencyjną,
• Udowodnienie związku przyczynowego
zachodzącego pomiędzy zdarzeniem a
samym działaniem organu UE,
Termin wniesienia skargi.
• 2 miesiące od daty publikacji aktu w
Dz.Urz. UE lub od daty notyfikacji aktu
skarżącemu,
• W razie braku publikacji lub notyfikacji
aktu – termin 2 miesięcy liczony jest od
momentu powzięcia przez skarżącego
wiadomości o akcie,
Art. 264 TFUE.
• Jeżeli skarga jest zasadna, Trybunał
Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzeka o
nieważności danego aktu.
• Jednakże Trybunał wskazuje, jeśli uzna to
za niezbędne, które skutki aktu, o którego
nieważności orzekł, powinny być uważane
za ostateczne.