Rafał Kozłowski, PKO Bank Hipoteczny
Transkrypt
Rafał Kozłowski, PKO Bank Hipoteczny
Rola listów zastawnych w rozwoju rynku obligacji Kontekst Banki polskie są jednymi z najbezpieczniejszych kapitałowo w Europie, co przejawia się wysokim współczynnikiem wypłacalności w sektorze (średnio ponad 15% przy wymaganych 8%) Najistotniejsze ryzyko systemowe polskiego sektora bankowego wynika ze strukturalnej luki płynności – długoterminowe kredyty (np. kredyty mieszkaniowe z 25-letnim kontraktowym tenorem zapadalności) finansowane są przez krótkoterminowe depozyty, najczęściej kilkumiesięczne Rocznie polskie banki sprzedają ponad 30 mld kredytów hipotecznych. Ich wartość w sektorze bankowym przekroczyła 340 mld. Obecny model ich finansowania wyczerpuje swoje możliwości, choćby ze względu na normy płynności. Kluczem do zmniejszenia tych ryzyk jest dywersyfikacja źródeł finansowania banków We współpracy z agencjami ratingowymi w porozumieniu z Komisją Nadzoru Finansowego, Ministerstwa: Finansów i Sprawiedliwości wprowadzają zmiany w sposobie funkcjonowania banków hipotecznych, które skutkować powinny rozwojem listów zastawnych w Polsce. Do banków hipotecznych należących do Grup Commerzbanku i Unicredit dołączy wkrótce PKO Bank Hipoteczny, a kolejne banki deklarują powołanie własnych odnóg hipotecznych. 2 Listy zastawne = Covered bonds Senior bonds Asset-Backed Securities Covered Bonds Pfandbriefe Cèdulas Obligations à l’Habitat • Bank • SPV • Bank • Nieokreślone • Środki ze spłat kredytów • Nieokreślone • Ustalona z góry jednorazowa spłata kapitału • Pass-through • Ustalona z góry jednorazowa spłata kapitału • Brak • Zamknięty katalog kredytów nabytych przez SPV • Kredyty udzielone lub nabyte • Dynamiczny charakter zabezpieczenia • Regres do innych aktywów emitenta Emitent Źródło spłaty Harmonogram spłat Zabezpieczenie 3 Model działania banku hipotecznego Inwestorzy obejmują Bank Hipoteczny kredytuje Bank Hipoteczny Aktywa Sektor publiczny Nowe kredyty Portfel kredytów Pasywa Publiczne listy zastawne Zabezpieczenie Kredyty dla sektora publicznego Publiczne listy zastawne Nowe emisje Portfel listów Spłata kredytów Wykup Zabezpieczenie Właścicieli nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych Nowe kredyty Hipoteczne listy zastawne Kredyty hipoteczne Hipoteczne listy zastawne Nowe emisje Portfel listów Portfel kredytów Wykup Spłata kredytów Dług typu senior Inne aktywa Kapitał 4 Listy zastawne finansują ponad EUR 2,5 biliona kredytów w Europie. Poziom rocznej emisji sięga EUR 700 mld 2 278 2 394 2 502 532 611 2 672 2 812 697 707 2 598 2 024 650 464 2007 2008 2009 429 2010 Nowa emisja 2011 2012 2013 Saldo Źródło: 2014 ECBC European Covered Bond Fact Book 5 Listy zastawne nabywane są głównie przez inwestorów z Europy Zachodniej Podział inwestorów według kraju/regionu (2013 r.) 4% 4% 4% 6% 40% Niemcy Wlk.Brytania Skandynawia 8% Francja Pozostałe Beneluks Płwp. Iberyjski 9% Austria Azja 10% 12% Źródło: Bloomberg 6 Listy zastawne nabywane są głównie przez firmy inwestycyjne i banki Podział inwestorów na rynku listów zastawnych (2013 r.) 5% 8% 39% Banki 10% Asset Managers i Fundusze Emerytalne Firmy Ubezpieczeniowe Banki Centralne Pozostali 38% Źródło: Bloomberg 7 Około 25% emisji trafia do inwestorów krajowych Udział inwestorów krajowych na rynku listów zastawnych* 28% 27% 27% 24% 24% 24% 2012 2013 15% 2007 2008 2009 2010 2011 Źródło: Bloomberg: Udział oszacowany na bazie wybranych krajów (AT, CH, DE, DK, ES, FI, FR, GB, IR, IT, NL, NO, PT, SE), obejmujących c.a. 95% emisji rocznej. Dla rynku niemieckiego udział inwestorów krajowych wynosi 67,1% w 2013 r., podczas gdy w pozostałych jurysdykcjach udział ten kształtuje się w przedziale od 1,5% do 30,7% 8 Wiarygodność listów zastawnych na rynkach finansowych oceniana jest najwyżej Moody's S&P Fitch 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Aaa/AAA Aa/AA A Baa/BBB Ba/BB B or lower Źródło: www. coveredbondnews.com 9 Wiarygodność polskich listów zastawnych może być oceniana na poziomie AA-AAA Maksymalny rating dla listów zastawnych Rating Polski Maksymalny uplift PLN FX PLN FX PLN FX A A- AAA AA- +6 +3 A2 A2 Aa3 Aa3 +2 +2 A A- AA A+ +4 +2 10 Co zawierają założenia reformy listów za stawnych przyjęte przez Radę Ministrów 1 2 3 4 Limity emitenta w OFE • Osobny 5% limit inwestycji w listy zastawne pojedynczego emitenta • Wyłączenie poboru podatku u źródła w zakresie emisji obligacji zabezpieczonych • • • Struktura pass-through po upadłości banku hipotecznego Obowiązkowy bufor płynności Obowiązek 10% nadzabezpieczenia • Limit refinansowania listami zastawnymi kredytów detalicznych na poziomie 80% bankowohipotecznej wartości nieruchomości Podatek u źródła Postępowanie upadłościowe banku hipotecznego Limit refinansowania kredytów detalicznych listami zastawnymi 11 Udział hipotecznych listów zastawnych w finansowaniu kredytów hipotecznych osiągnie 7% 47,7% 43,0% 33,8% 27,0% 24,9% 7% 0,9% 2013 … 2015 2016 2017 2013 2013 2013 2013 2013 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych NBP oraz EMF 12