list zastawny – nowy instrument finansowy na polskim

LIST ZASTAWNY – NOWY INSTRUMENT FINANSOWY NA POLSKIM RYNKU
KAPITAŁOWYM
List zastawny - obecny na polskim rynku kapitałowym od 2000 roku – to długoterminowy
papier dłużny emitowany przez banki hipoteczne, którego podstawę i zabezpieczenie
stanowią wierzytelności z tytułu udzielonych przez nie kredytów, zgodnie z Ustawą o listach
zastawnych i bankach hipotecznych.
Ze względu na podstawę emisji, wyróżnia się 2 rodzaje listów zastawnych:
hipoteczne listy zastawne, których podstawę (zabezpieczenie)
emisji stanowią
wierzytelności z tytułu kredytów zabezpieczonych hipotekami
publiczne
listy
zastawne,
których
podstawę
(zabezpieczenie)
emisji
stanowią
wierzytelności z tytułu kredytów udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego i
podmiotom sektora publicznego lub kredytów posiadających poręczenie tych podmiotów NBP, Europejskiego Banku Centralnego, rządów lub banków centralnych państw
członkowskich Unii Europejskiej, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz
Skarbu Państwa
Świadczenia pieniężne i okres wykupu
Całość świadczeń pieniężnych polega na wypłacie odsetek i wykupie listów zastawnych
zgodnie z warunkami emisji. Odsetki są wypłacane na bazie stałej lub zmiennej stopy
procentowej,a . częstotliwość ich płatności ustalana jest dla każdej emisji indywidualnie.
Głównym celem bankowości hipotecznej jest pozyskanie długoterminowego kapitału dla
finansowania nieruchomości, dlatego są to papiery o pierwotnie długim okresie wykupu.
Zapadalność listów zastawnych emitowanych przez BRE Bank Hipoteczny wynosi 3 lata i
więcej. Przy aktywnym rynku wtórnym inwestorzy mogą upłynnić papiery, sprzedając listy
niezależnie od tego, kiedy przypada termin ich zapadalności.
Bezpieczeństwo inwestycji w listy zastawne
Listy zastawne są instrumentem finansowym o niskim ryzyku inwestycyjnym, wynikającym z
ustawowych wymogów wielostopniowego zabezpieczenia ich emisji i obrotu przez emitenta.
Do głównych czynników ograniczających do minimum ryzyko inwestycji w tego typu papiery
należą:
- Zawężenie zakresu czynności banku hipotecznego, wskutek czego środki pieniężne
pochodzące
-
z
emisji
listów
zastawnych
finansują
jedynie
akcję
kredytową.
Konserwatywna metodologia wyceny finansowanych nieruchomości, stanowiących ich
zabezpieczenie
- Nadzorcza rola niezależnych powierników, działających przy bankach hipotecznych a
powoływanych przez KNF. Kontrolują oni przede wszystkim prawidłowość wpisów do rejestru
zabezpieczenia listów zastawnych, zgodność ustalania wartości bankowo-hipotecznej
nieruchomości z regulacjami KNF oraz zgodność zabezpieczenia znajdujących się w obrocie
listów zastawnych z wymogami Ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych.
Należności posiadaczy listów zastawnych zaspokajane są w pierwszej kolejności, przed
innymi zobowiązaniami banku, w pełnej wysokości i wraz z należnymi odsetkami. Źródłem
środków są zabezpieczenia hipoteczne a w przypadku listów publicznych - poręczenia lub
gwarancje instytucji publicznych, dotyczące kredytów będących podstawą emisji.
Ryzyko inwestowania w listy zastawne porównywalne jest z ryzykiem inwestycji w papiery
skarbowe, o czym świadczą wysokie oceny tych walorów przyznawane przez agencje
ratingowe.
Listy zastawne w Polsce
Listy zastawne w Polsce są młodym instrumentem finansowym, z dziesięcioletnim stażem na
polskim rynku kapitałowym. Są emitowane od 2000 r. kiedy to BRE Bank Hipoteczny, po
ponad półwiecznej przerwie, jako pierwszy wprowadził hipoteczne listy zastawne do obrotu.
Rok 2007 to z kolei czas debiutu publicznych listów zastawnych - których zabezpieczeniem
są kredyty udzielone sektorowi publicznemu - również wyemitowanych po raz pierwszy przez
BRE Bank Hipoteczny.
Oferta inwestycji w listy zastawne skierowana jest do podmiotów instytucjonalnych a ich
głównymi nabywcami są m.in. fundusze inwestycyjne, OFE, towarzystwa ubezpieczeniowe,
banki i spółki bankowe.
W Polsce listy zastawne emitują 3 krajowe banki hipoteczne a liderem emisji pozostaje BRE
Bank Hipoteczny, który obejmuje ok. 70% rynku tych papierów.
Podstawy prawne emisji
Listy zastawne mogą być emitowane jedynie przez banki hipoteczne a podstawę prawną ich
emisji i obrotu stanowią:
1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (tekst
jednolity: Dz. U. z 2003 roku Nr 99, poz. 919, z późn. zm.)
2. Ustawa z dnia 29 czerwca 1995r. o obligacjach (tekst jednolity: Dz. U. z 2001 roku Nr
120, pozycja 1300, z późn. zm.)
3. Umowa emisji lub programu emisji pomiędzy emitentem i bankiem organizującym
emisję.