Emerytury mundurowe – co nas czeka?

PRAWO W SŁUŻBIE
Emerytury mundurowe
– co nas czeka?
Bartosz Pawnik
N
a początku stycznia tego roku na stronie
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych zamieszczony został projekt ustawy
o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy: Policji, Agencji Bezpieczeństwa
Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby
Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu
Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony
Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby
Więziennej oraz ich rodzin, a także niektórych
innych ustaw. Jakkolwiek dokument ten jest jedynie projektem i do czasu jego wejścia w życie
może ulec znaczącym modyfikacjom, to jednak
wskazuje kierunek proponowanych zmian.
W projekcie zapisano
Projekt ustawy pozostawia odrębny system zaopatrzeniowy, z którego nabywa się prawo
do emerytury, nie włączając go do tzw. powszechnego systemu emerytalnego. Zmiany
w nim zaproponowane mają dotyczyć obligatoryjnie funkcjonariuszy przyjętych do służby po
raz pierwszy po 31 grudnia 2012 r., z wyłączeniem tych spośród nich, którzy przed przyjęciem do służby pełnili zawodową służbę wojskową lub służbę kandydacką, do której zostali
powołani przed dniem wejścia w życie ustawy.
Projektodawca dopuszcza jednak sytuację wyboru systemu emerytalnego wobec funkcjonariuszy, którzy pozostają w służbie w dniu wejścia w życie ustawy. Podstawowa zmiana
systemu emerytalnego polega na wydłużeniu
okresu służby i nabyciu uprawnień emerytalnych dopiero wówczas, gdy funkcjonariusz jednocześnie ma 25-letni staż służby i osiągnął
wiek 55 lat.
Jedyna sytuacja, w której funkcjonariusz
może przejść na emeryturę z 25-letnim stażem
służby, nie osiągając wieku 55 lat, ma miejsce,
gdy zwolnienie ze służby następować będzie
z przyczyn leżących nie po stronie funkcjonariusza, tj. w przypadku strażaków PSP: orzeczenia przez komisję lekarską całkowitej niezdolności do służby lub likwidacji jednostki
albo jej reorganizacji połączonej ze zmniejsze-
niem obsady etatowej, jeżeli przeniesienie strażaka za jego zgodą do innej jednostki lub
na inne stanowisko nie jest możliwe.
Inaczej niż w stosunku do funkcjonariuszy
przyjętych przed 31 grudnia 2012 r., podstawą
wymiaru emerytury będzie średnie uposażenie
należne z trzech kolejnych lat służby wraz z nagrodą roczną oraz dodatkami o charakterze stałym. W stosunku do pozostałych funkcjonariuszy
podstawę wymiaru emerytury stanowi uposażenie
na ostatnim zajmowanym stanowisku, wraz z nagrodą roczną oraz dodatkami o charakterze stałym. W ocenie projektodawcy ma to powstrzymać
sztuczne podwyższanie wynagrodzenia na ostatnio zajmowanym stanowisku.
Kiedy i ile?
Wymiar emerytury dla nowo przyjętych funkcjonariuszy ma wynosić 60% podstawy jej wymiaru po 25 latach służby i wzrastać o 3%
za każdy rok tej służby, co oznacza, że po
30 latach jej pełnienia (nabycie prawa do zaopatrzenia emerytalnego z tytułu osiągnięcia
30 lat wysługi emerytalnej stanowi, na podstawie art. 43 ust. 3 pkt 3 ustawy o Państwowej
Straży Pożarnej, podstawę do zwolnienia ze
służby funkcjonariusza pożarnictwa) strażak
otrzyma 75% podstawy wymiaru emerytury.
Wartość ta stanowi też maksymalny wymiar
emerytury. Funkcjonariusze obecnie pełniący
służbę na emeryturę mogą przejść już po 15 latach służby, wysokość ich emerytury wynosi
wówczas 40% podstawy jej wymiaru i wzrasta,
co do zasady, o 2,6% podstawy wymiaru
za każdy dalszy rok tej służby. Oznacza to,
iż po 25 latach służby strażakowi przysługuje
66% podstawy wymiaru emerytury.
W przypadku funkcjonariuszy, którzy podjęli
służbę przed 31 grudnia 2012 r., emerytura jest
podwyższana m.in. wówczas, gdy pełnili służbę bezpośrednio w charakterze nurków i płetwonurków oraz brali udział w zwalczaniu fizycznym terroryzmu (2% podstawy wymiaru
za każdy rok), dotyczy to także służby pełnionej w warunkach szczególnie zagrażających
życiu i zdrowiu (0,5% podstawy za każdy rok).
W stosunku do nowo przyjętych funkcjonariuszy projektodawca nie przewiduje takich okoliczności podwyższania emerytury.
Zmiany w ustawach pragmatycznych, tj.
m.in. w ustawie o Państwowej Straży Pożar2/2012
fot. Jerzy Linder
nej, dostosowują jedynie te akty normatywne
do nowelizacji ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym. Tak więc uchylenie art. 60 ustawy
o Państwowej Straży Pożarnej nie przynosi
żadnego zagrożenia, gdyż ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym (…) stanowi, że emerytura
przysługuje funkcjonariuszowi zwolnionemu
ze służby, który w dniu zwolnienia ma 15 lat
służby.
Przepisy ustawy mają wejść w życie 1 stycznia 2013 r., z wyjątkiem przepisów dotyczących prawa wyboru emerytury, które wchodzą
w życie 1 stycznia 2025 r.
Projektodawca szacuje, że przyjęcie przepisów ustawy będzie skutkowało oszczędnościami budżetowymi od 2027 r., które w 2028 r.
sięgną 52 mln zł w przypadku służb, o których
mowa w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy: Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby
Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura
Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura
Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej
i Służby Więziennej oraz ich rodzin.
Jeszcze raz należy podkreślić, że mamy
do czynienia jedynie z projektem aktu normatywnego, a ustawa, która wejdzie w życie po
przejściu całej ścieżki legislacyjnej, może
znacznie się od niego różnić.

45