Pani Agnieszka Kuchta Dyrektor Domu Dziecka Falbogi 33 05 – 310

Warszawa, 9 grudnia 2015 r.
WOJEWODA MAZOWIECKI
WPS-IX.431.2.15.2015.AP
Pani
Agnieszka Kuchta
Dyrektor
Domu Dziecka
Falbogi 33
05 – 310 Kałuszyn
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 197b ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, zespół inspektorów
Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie: Agnieszka
Woźniak - Markowska – inspektor wojewódzki oraz Aneta Pilecka - Pietrzak – starszy inspektor
wojewódzki, przeprowadzili w dniach 5 - 8 października 2015 r. kontrolę problemową w Domu
Dziecka w Falbogach, Falbogi 33, 05-310 Kałuszyn.
Zakres kontroli obejmował zaspokajanie potrzeb dziecka i respektowanie jego praw w okresie
od 1 stycznia 2014 r. do 6 października 2015 r.
Wyniki kontroli zostały przedstawione w arkuszu ustaleń kontroli, podpisanym przez Panią bez
zastrzeżeń w dniu 4.12.2015 r. Na podstawie art. 197d ww. ustawy oraz na podstawie
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie
przeprowadzania
kontroli
przez
wojewodę
oraz
wzoru
legitymacji
uprawniającej
do przeprowadzania kontroli (Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) przekazuję niniejsze wystąpienie
pokontrolne.
Dom Dziecka w Falbogach działa na podstawie wpisu z dnia 19.06.2002 r. (Decyzja Nr 4)
do Rejestru placówek opiekuńczo – wychowawczych województwa mazowieckiego (pozycja 4), oraz
zezwolenia z dnia 3.01.2011 r. dla Powiatu Mińskiego na prowadzenie całodobowej placówki
opiekuńczo – wychowawczej na czas nieokreślony. Podmiotem prowadzącym placówkę jest Powiat
Miński.
1
Placówka działa w oparciu o statut i regulamin organizacyjny, których treść należy dostosować
do zmian wprowadzonych nowelizacją ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Zmiany, jakich należy dokonać w powyższych dokumentach, przekazano dyrektorowi placówki
ustnie, w dniu podpisania arkusza ustaleń. Ponadto należy uaktualnić publikator ustawy
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
Dom Dziecka w Falbogach jest publiczną placówką opiekuńczo – wychowawczą typu
socjalizacyjnego, w której limit miejsc wynosi 30. W dniu kontroli na listę wychowanków
wpisanych było 29 dzieci w wieku od 5 miesięcy (dziecko wychowanki placówki) do 20 roku życia.
Najmłodsi wychowankowie placówki (poniżej 10 r. ż.) zostali przyjęci do placówki
ze starszym rodzeństwem. W młodzieżowych ośrodkach wychowawczych przebywało
4 wychowanków, w specjalnym ośrodku szkolno – wychowawczym 1 wychowanek,
3 wychowanków uczyło się w zasadniczych szkołach zawodowych z internatem. Na dzień kontroli
żaden z wychowanków nie przebywał na ucieczce.
Wszyscy wychowankowie z uregulowaną sytuacją prawną zostali zgłoszeni do ośrodka
adopcyjnego.
W dniu kontroli w placówce zatrudniony był dyrektor placówki, 9 wychowawców,
psycholog/wychowawca
oraz
pracownik
socjalny/wychowawca.
Psycholog
zatrudniony
w placówce od 23.09.2015 r. przebywa na urlopie macierzyńskim. Pracownik socjalny od
15.09.2014 r. do 31.12.2014 r. zatrudniony był na cały etat, natomiast w okresie od 1.02.2015 r. do
31.08.2015 r. na pół etatu. W dniu kontroli osoba ta była zatrudniona na stanowisku wychowawcy.
Wychowawcy oraz specjaliści zatrudnieni w placówce posiadają kwalifikacje zgodne z przepisami
ww. ustawy.
W trakcie czynności kontrolnych dokonano analizy 8 teczek osobowych pracowników
merytorycznych pod kątem zgodności posiadanych kwalifikacji z aktualnie obowiązującymi
przepisami. W dokumentacji pracowników merytorycznych brakowało oświadczeń pracowników
dotyczących wymogów wynikających z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy.
W okresie objętym kontrolą funkcję dyrektora pełniła p. Agnieszka Kuchta.
Prawo do godziwych i bezpiecznych warunków życia, w tym prawo do opieki zdrowotnej.
Ustaleń dokonano na podstawie rozmowy z dyrektorem placówki, oględzin placówki, analizy
dokumentacji 12 wychowanków, 3 ankiet wypełnianych przez wychowanków, 3 ankiet
wypełnianych przez kadrę pedagogiczną, a także rozmowy z 3 wychowankami.
2
W dniu kontroli limit miejsc w placówce był zachowany. W okresie objętym kontrolą placówka
dwukrotnie występowała do wojewody o zezwolenie na przyjęcie łącznie dwójki dzieci pomimo
przekroczenia dopuszczalnego limitu miejsc.
Wychowankowie
placówki
mieli
do
dyspozycji
pokoje,
łazienki,
miejsca
do nauki,
przygotowywania posiłków i wspólną przestrzeń mieszkalną zgodnie z wymogami określonymi
w § 18 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r.
w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720).
Część pokoi wychowanków została odmalowana w wakacje. W kilku pokojach oraz w mieszkaniu
usamodzielniających się wychowanków (znajdującym się w oddzielnym budynku obok budynku
głównego placówki) ściany wymagają odświeżenia.
Zgodnie
z
ww.
przepisami
placówka
zapewniała
dzieciom:
dostęp
do
podstawowej
i specjalistycznej opieki zdrowotnej, środki czystości i higieny osobistej, podręczniki i przybory
szkolne, dostęp do zajęć dodatkowych i sportowo-rekreacyjnych oraz zajęć specjalistycznych (na
terenie i poza placówką), a także pomoc w nauce ze strony wychowawców. Wychowankowie mieli
zapewniony dostęp do produktów żywnościowych i napojów przez całą dobę. W placówce
przygotowywane były śniadania (drugie śniadanie dzieci zabierały ze sobą do szkoły), obiad,
podwieczorek
oraz
kolacja.
W
okresie
kontrolnym
wychowankowie
uczestniczyli
w zorganizowanym wypoczynku zimowym, letnim oraz w licznych imprezach kulturalno –
rozrywkowych. Dzieci co miesiąc miały wypłacane kieszonkowe w wysokości 20 - 60 zł.
Wychowankowie utrzymywali kontakt z rówieśnikami zapraszając ich do placówki lub odwiedzając
ich w domach. Dzieci potwierdziły w rozmowie powyższe ustalenia.
W placówce nie jest ewidencjonowane podawanie dzieciom leków zleconych przez lekarza, w tym
lekarza psychiatrę.
Praca specjalistów w placówce jest dokumentowana w arkuszach badań i obserwacji
psychologicznych oraz pedagogicznych. W placówce prowadzona jest także kartach udziału
w zajęciach, gdzie wypisane są zajęcia, na jakie dziecko uczęszcza indywidualnie (np. logopeda,
kulinarne, z psychologiem w szkole oraz placówce) i grupowo (np. fitness, zajęcia z elementami
socjoterapii, sportowe, komputerowe, gry i zabawy ruchowe, zajęcia wspomagające rozwój
manualny dla dzieci nieśmiałych) w danym roku. W trakcie czynności kontrolnych poinformowano
dyrektora o konieczności rozszerzenia powyższej karty m.in. o temat zajęć, daty spotkań oraz opis
przebiegu zajęć.
Placówka
ponosi
odpłatność
za
pobyt
wychowanków
w
młodzieżowych
ośrodkach
wychowawczych, specjalnych ośrodkach szkolno – wychowawczych, internatach szkolnych.
3
Podczas czynności kontrolnych ustalono, że opieka nocna sprawowana jest przez dwóch
wychowawców. Wychowawcy nie odnotowują 3-krotnych obchodów nocnych wskazanych w § 12
ust. 2 ww. rozporządzenia.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami
Sposób realizacji praw dziecka określonych w art. 4 ustawy.
Ustaleń dokonano na podstawie rozmowy z dyrektorem placówki, oględzin placówki, analizy
dokumentacji 12 wychowanków, 3 ankiet wypełnianych przez wychowanków, 3 ankiet
wypełnianych przez kadrę pedagogiczną, a także rozmowy z 3 wychowankami.
Placówka podejmuje współpracę z rodzinami wychowanków, która obejmuje kontakt telefoniczny
i osobisty na terenie placówki (pedagogizacja rodziców, omawianie bieżących spraw, problemów),
urlopowanie dzieci do domu rodzinnego, osób bliskich, udział rodzica/ców w posiedzeniach zespołu
do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka. Wychowankowie są urlopowani do domów oraz
odwiedzani w placówce przez bliskich w soboty i niedziele. Placówka współpracuje m.in.:
z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Mińsku Mazowieckim, właściwymi ośrodkami
pomocy społecznej, w tym z asystentami rodziny i sądami. W placówce opracowany został program
pracy z rodziną stanowiący ogólne wytyczne do pracy z rodziną. Na jego podstawie sporządzany jest
dla konkretnej rodziny indywidualny program pracy z rodziną.
W okresie objętym kontrolą odbyło się 7 posiedzeń zespołów ds. okresowej oceny sytuacji dziecka,
oraz dla dzieci nowo przyjętych (13 spotkań). Terminy zwoływania zespołów oraz skład zespołu jest
zgodny z art. 137 i 138 ww. ustawy. O zespołach placówka informuje pisemnie bądź telefonicznie.
Wnioski dotyczące zasadności dalszego pobytu w placówce są przesyłane do właściwych sądów
i powiatowych centrów pomocy rodzinie.
Podczas czynności kontrolnych dyrektor oświadczyła, że placówka realizowała przepis art. 4a ww.
ustawy poprzez rozmowę psychologa, dyrektora z dzieckiem, nie było to jednak nigdzie
odnotowane.
W placówce prowadzona była następując dokumentacja: diagnoza psychofizyczna (obszary zgodne
z przepisami ww. rozporządzenia, jednak nie zawsze wszystkie były opisane; dokument sporządzany
niezwłocznie po przyjęciu dziecka do placówki), plan pomocy (modyfikowany zgodnie z przepisami
ww. rozporządzenia; zawiera cele długo i krótkoterminowe), karta pobytu dziecka (wypełniania raz
w miesiącu, obszary zgodne z ww. rozporządzeniem). Nie wszystkie dokumenty sporządzane
w placówce posiadały daty tworzenia, daty dokonywania wpisów oraz opatrywane były czytelnymi
podpisami.
4
W okresie kontrolnym wychowankowie uczestniczyli w różnego rodzaju imprezach kulturalnych
i rozrywkowych. W 2014 r.: wycieczki szkolne, bal przedszkolaka, zimowisko w Białce Tatrzańskiej,
turniej piłki halowej w Radzyminie, wycieczka do Warszawy z okazji Dnia Dziecka, powitanie lata –
impreza, teatr Collegium Nobilium, triatlon Gdynia, piknik rodzinny, siatkonoga – turniej z inna
placówką, Mikołajki, wycieczka do Muzeum Wojska Polskiego. W 2015 r.: wycieczki szkolne,
piknik na terenie placówki, impreza integracyjna z inną placówką, piknik oraz wyjazd integracyjny
do Warszawy (zwiedzanie Centrum Nauki Kopernik oraz studia telewizyjnego, spektakl w Teatrze
Dramatycznym), kolonie w Serpelicach, Łebie.
W okresie objętym kontrolą wychowankowie uczestniczyli w zajęciach prowadzonych na terenie
placówki (zajęcia fitness, zajęcia z elementami socjoterapii, zajęcia sportowe, terapia logopedyczna,
zajęcia
wspomagające
rozwój
manualny,
zajęcia
grupowe
dla
dzieci
nadpobudliwych
psychoruchowo i z dziećmi nieśmiałymi, zajęcia komputerowe, zajęcia kulinarne oraz
wyrównawcze). Poza placówką wychowankowie brali udział w następujących zajęciach
pozalekcyjnych i rekreacyjno - sportowych: sportowe, siłownia, komputerowe, muzyczne,
językowe (kurs języka angielskiego w prywatnej szkole językowej), zajęcia w straży pożarnej.
Wychowankowie uczestniczyli również w zajęciach specjalistycznych poza placówką: socjoterapia,
rehabilitacja, zajęcia z oligofrenopedagogiem, surdopedagogiem, logopedą, gimnastyka korekcyjna,
korekcyjno – kompensacyjna, zajęcia wyrównawcze oraz z doradcą zawodowym.
Podczas kontroli ustalono, że placówka podejmuje działania, które zmierzają do zwiększenia
samodzielności i odpowiedzialności wychowanków, np. wykonywanie dyżurów porządkowych,
sprzątanie pokoi, terenu wokół placówki, pranie swoich ubrań, nauka przyrządzania posiłków,
samodzielne dokonywanie zakupów, samodzielne dojazdy do szkół. W ramach placówki
funkcjonuje dwuosobowe mieszkanie dla usamodzielnianych wychowanków.
W placówce gromadzona jest dokumentacja dotycząca procesu usamodzielnienia. Terminy
wyznaczania
opiekuna
usamodzielnienia
oraz
sporządzania
indywidualnego
programu
usamodzielnienia zgodne z art. 145 ww. ustawy.
Zasady obowiązujące w placówce, prawa i obowiązki dziecka są przedstawiane nowym
wychowankom przez dyrektora placówki w pierwszych dniach po przyjęciu. Czasami w czasie
spotkań grupowych wychowawca przypomina wszystkim dzieciom o prawach, obowiązkach oraz
zasadach panujących w placówce.
Prawa wychowanków placówki wskazane są w regulaminie organizacyjnym placówki. Ponadto na
tablicy ściennej wywieszone są wzmocnienia pozytywne i negatywne, prawa dziecka, Karta Praw
Dziecka oraz numery telefonów do instytucji zajmujących się prawami dzieci.
5
Dzieci, w przypadku naruszenia ich praw lub sytuacji konfliktowej pomiędzy wychowankiem
a wychowawcą lub rówieśnikami, mogą zgłosić taką sytuację do dyrektora.
Rozmowa przeprowadzona z wychowankami, oraz ankiety wypełnione przez wychowanków nie
wskazywały, aby w placówce miały miejsce niepokojące wydarzenia, sytuacje, które świadczyłyby
o łamaniu prawa dziecka.
W związku z powyższym tę część zadania oceniono: pozytywnie z uchybieniami
Na podstawie art. 197d ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.) oraz na podstawie rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 sierpnia 2015 r. w sprawie przeprowadzania kontroli
przez wojewodę oraz wzoru legitymacji uprawniającej do przeprowadzania kontroli
(Dz. U. z 2015 r. poz. 1477) i wobec stwierdzonych nieprawidłowości kieruję do Pani Dyrektor
następujące zalecenia pokontrolne:
1. Podjąć działania zmierzające do dokumentowania realizacji art. 4a ustawy o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.).
2. Wypełniać wszystkie obszary w diagnozie psychofizycznej zgodnie z § 14 ust. 3
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie
instytucjonalnej pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 292, poz. 1720).
3. Podjąć działania w kierunku rozszerzenia zapisów karty udziału w zajęciach o temat i opis
przebiegu zajęć oraz daty spotkań, aby dokument spełniał wymogi zapisu § 17 ust. 3 ww.
rozporządzenia.
4. Wprowadzić procedurę umożliwiającą monitorowanie realizacji § 12 pkt 2 ww.
rozporządzenia.
Uwagi:
Ponadto należałoby:
1. Dostosować dokumenty organizacyjne placówki do obowiązujących przepisów prawnych
oraz uaktualnić publikator ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
2. Podpisywać czytelnie tworzoną w placówce dokumentację wraz z datami ich powstania,
modyfikacji.
3. Uzupełnić teczki osobowe pracowników merytorycznych o oświadczenia dotyczące
wymogów wynikających z art. 98 ust. 3 pkt 1-3 ww. ustawy.
6
4. Podjąć działania w kierunku odświeżenia ścian w pokojach wychowanków, które tego
wymagają, w budynku głównym oraz w mieszkaniu usamodzielniających się wychowanków.
5. Ewidencjonować podawanie dzieciom leków zleconych przez lekarza, w tym lekarza
psychiatrę.
Zgodnie z art. 197d ust. 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy
zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332 z późn. zm.) kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od
dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego na
adres: Mazowiecki Urząd Wojewódzki, Wydział Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950
Warszawa.
W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń oraz w przypadku nie
zgłoszenia zastrzeżeń do zaleceń, kontrolowana jednostka jest obowiązana w terminie 30 dni
powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu
Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany
wynikające z powyższego faktu.
Starszy inspektor wojewódzki
Aneta Pilecka – Pietrzak
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Artur Subda
Inspektor wojewódzki
Agnieszka Woźniak - Markowska
Zastępca Dyrektora
Wydziału Polityki Społecznej
Do wiadomości:
1. adresat,
2. a/a.
7