Propozycja konspektu lekcji Temat: Alfabet grecki. Celem lekcji jest

Propozycja konspektu lekcji
Temat: Alfabet grecki.
Celem lekcji jest zaznajomienie uczniów klas 4-6 z alfabetem greckim. Nie jest to
typowy konspekt lekcji, ponieważ dotyczy on zagadnienia, które nie jest zawarte w podstawie
programowej historii i społeczeństwa1. Temat pisma omawiany jest zazwyczaj w aspekcie
historycznym (etapy powstawania i ewolucja) oraz kulturowym (jako najważniejsze narzędzie
komunikacji niewerbalnej).
W propozycji na jednostkę dydaktyczną, chciałbym, aby zapoznano uczniów w
praktyce z alfabetem greckim. Lekcja takowa jest atrakcyjna, gdyż poznaje się alfabet będący
podstawą do wykształcenia się alfabetu łacińskiego. Innym aspektem jest atrakcyjność formy
alfabetu, ponieważ poszczególne litery wzbudzą ciekawość i chęć ich powielenia przez uczniów.
Z własnego doświadczenia wiem, że temat ten wzbudza wielki entuzjazm wśród dzieci i z wielką
ciekawością szukają "swojej litery", na którą rozpoczyna się ich imię.
I.
Wstęp do lekcji:
W tej części, proponuję zminimalizować merytoryczne kwestie związane z pismem.
Warto podać uczniom definicję pisma. Proponuję np.:
pismo- graficzny system zapisu myśli człowieka,
Definicja taka jest dość zrozumiała i krótka, co ułatwi zapamiętanie jej uczniom.
Następnie warto powiedzieć dosłownie kilka zdań na temat samego alfabetu greckiego
np.:
Alfabet grecki powstał w starożytności, około XIV w. p.n.e., na terenie Hellady. Pismo te
odkryte zostało przez amerykańskich naukowców w XX wieku. Było podstawą do
stworzenia alfabetu łacińskiego, którym posługuje się większość państw europejskich.
Można także wskazać na inne kwestie związane z alfabetem greckim np.:
a. wyjaśnić znaczenie słów jesteś alfą i omegą, wskazać na szerokie zastosowanie
alfabetu greckiego na oznaczanie wartości pojęć w innych dziedzinach nauki
(matematyka, fizyka).
1
W punkcie 8 treści nauczania w podstawie programowej uczeń: " wyjaśnia znaczenie wynalazku pisma dla
wspólnoty ludzkiej"
1
II.
Lekcja właściwa:
Jest kilka metod na zapoznanie uczniów z wyżej wymienionym alfabetem (prezentacja
multimedialna, odbitki na ksero, pokaz slajdów). Uważam, że najtrafniejszą metodą w
tym wypadku będzie jednak zapis liter na tablicy. W ten sposób, będzie można pokazać
metodę zapisu litery uczniom i systematycznie nazywać je oraz wskazywać polski
odpowiednik. Opracowany przeze mnie alfabet grecki (załącznik nr 1) jest połączeniem
klasycznej wersji alfabetu z odpowiednimi znakami dodatkowymi i jednym dyftongiem.
Celem rozszerzenia alfabetu było umieszczenie możliwie jak największej ilości liter, aby
każdy uczeń znalazł swoje inicjały.
III.
Zakończenie lekcji:
Po tym jak uczniowie zapiszą alfabet, można wykonać ćwiczenie, polegające na zapisie
w zeszytach lub na tablicy swojego imienia. Warto ustalić pewne, uproszczone zasady
pisowni (gdyż z pewnością pojawią się takie pytania):
a. brak zmiękczeń (zamiast ń- n, ć- c, ó- o itd.),
b. brak litery c w alfabecie greckim można prowizorycznie zastąpić literką sigma,
która posłuży za c i s.
Warto zadać także pracę domową: napisz historię swoją lub rodziny za pomocą alfabetu
greckiego. Większość uczniów podchodziło z entuzjazmem do tej pracy domowej, część
z nich przynosiła nawet kilkustronicowe opowiadania.
opracował: mgr Krzysztof Tylus
2
Załącznik nr 1. Alfabet grecki.
Litera
wielka/mała
Αα
Ββ
Γγ
Δδ
Ϝϝ
Ε ϵ
Ζζ
├├
Ιι
Κκ
Λλ
Μμ
Oυ ου
Νν
Ξξ
Οο
Ππ
Ρ ϱ
Σσ
Ττ
Υυ
Φφ
Ωω
Nazwa
litery
alfa
beta
gamma
delta
digamma
epsilon
dzeta
heta
jota
kappa
lambda
my
u
ny
ksi
omikron
pi
rho
sigma
tau
ipsylon
phi
omega
Transliteracja
(polski odpowiednik)
a
b
g
d
w
e
z
h
i
k
l
m
u
n
ks, x
o
p
r, rh
s
t
y
ph (f)
o, ō
3