Jednodniówka Historyczna

Sylwester
Jednodniówka Historyczna
Wydano w ramach działalności kółka historycznego Gimnazjum im. Jana Pawła II w Kochanowicach . Egzemplarz okolicznościowy – bezpłatny.
Sylwester to wigilia Nowego Roku – święta, które przypada na 1 stycznia i jest dniem
ustawowo wolnym od pracy. Sam sylwester świętem nie jest, podobnie jak wigilia Bożego
Narodzenia. Jest natomiast w Kościele Rzymskokatolickim wspomnieniem liturgicznym
papieża Sylwestra I. Właśnie od imienia papieża wziął nazwę sylwester – dzień poprzedzający
Nowy Rok czyli 31 grudnia. Sylwester to zwyczaj świętowania nadejścia nowego roku podczas
hucznych zabaw.
Wigilia Bożego Narodzenia w Polsce
W kościele łacińskim wigilia Bożego Narodzenia jest obchodzona 24 grudnia, w kościele
greckokatolickim i prawosławnym 6 stycznia (w związku z posługiwaniem się kalendarzem
juliańskim), a w kościele katolickim obrządku ormiańskiego 5 stycznia.
Dzień wigilii Bożego Narodzenia bywał też przesuwany. Według tradycji ludowej w latach, gdy 24 grudnia wypada w niedzielę, wigilia nie mogła być obchodzona, ponieważ „niedziela nie przyjmuje postu”. W takim przypadku wieczerzę wigilijną urządzano już w sobotę, a Boże Narodzenie świętowało się przez trzy dni.
'
Święto Nowy Rok rozpoczyna się dopiero o północy z 31 grudnia na 1 stycznia. Sylwester nie
jest dniem wolnym od pracy. Zwyczajowo jednak 31 grudnia wiele instytucji, sklepów i zakładów czynnych jest krócej, a pracownicy zwalniani są do domu wcześniej niż zwykle.
Zgodnie z tradycją w Polsce wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z „pierwszą gwiazdką na niebie”. Jest to symboliczne nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny
Jezusa, którą według Biblii na wschodniej stronie nieba ujrzeli Trzej Królowie. Wieczerzę, jak
każe obyczaj, postną, rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii Mateusza lub
Ewangelii Łukasza w części dotyczącej narodzin Jezusa. Potem uczestnicy wieczerzy wzajemnie
przełamują się opłatkiem, jednocześnie składając sobie życzenia. Na stole przykrytym białym
obrusem z wiązką sianka pod spodem ustawia się o jedno nakrycie więcej, niż wynosi liczba
zgromadzonych osób. Dodatkowe miejsce przy stole wigilijnym przeznaczone jest dla
niezapowiedzianego gościa, a zwyczaj ten upowszechnił się w XIX wieku. Ważnym zwyczajem
towarzyszącym wigilii Bożego Narodzenia jest śpiewanie kolęd. Często też pod choinką
umieszczane są prezenty, które wedle tradycji przynosić ma gwiazdor, św. Mikołaj, dzieciątko lub
gwiazdka. Jeszcze w XIX wieku wierzono, że podczas wieczerzy wigilijnej ujrzeć można osobę
zmarłą w bieżącym roku – byleby tylko wyjść do sieni i spojrzeć do izby przez dziurkę od klucza, a
ujrzy się ją siedzącą wespół z innymi. Do niedawna wierzono, że na wieczerzy wigilijnej pojawiają
się dusze zmarłych. Dla takiego „przybysza z zaświatów” zostawiano nawet wolne miejsce przy
stole – zwyczaj ten przypuszczalnie przetrwał do dzisiaj jako wolne miejsce pozostawione dla
niespodziewanego przybysza.
Dominik Joniec.
Daria Wrzyciel
Stan Wojenny w Polsce
Stan wojenny w Polsce – stan nadzwyczajny na terenie całej Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej, który został wprowadzony 13 grudnia 1981 roku na mocy uchwały
Rady Państwa z dnia 12 grudnia 1981 roku, na polecenie Wojskowej Rady Ocalenia
Narodowego. Został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiony 22 lipca 1983 roku.
W niedzielę, 13 grudnia 1981 roku, rano miliony Polaków dowiedziały się z radiowotelewizyjnego przemówienia gen. Jaruzelskiego, iż w Polsce został wprowadzony stan
wojenny.
„Solidarność” – ogólnopolski związek zawodowy powstały w 1980 dla obrony praw
pracowniczych, do 1989 również jeden z głównych ośrodków opozycji przeciw rządowi Polski
Ludowej i komunizmowi. Początkowo duże wpływy polityczne organizacji w III
Rzeczypospolitej (np. Akcja Wyborcza Solidarność w latach (1997–2001) uległy następnie
znacznemu osłabieniu.
Wiktor Kuśmierski
Piernik „ Last Minute”
Składniki:
100.
g. Masła. 2 łyżki kakao. 2 łyżki przyprawy piernikowej. 2 łyżki miodu. 250
ml mleka. 3 jajka. 200 g mąki.
200.
g. cukru. 1 i 1/3 łyżeczki sody oczyszczonej. 3/4 łyżeczki proszku do
pieczenia. 250 g powideł śliwkowych lub dżemu z czarnej porzeczki.
polewa: 100 g czekolady deserowej + 50 g masła, orzechy pekan, włoskie, suszone
śliwki.
Przygotowanie:
Piekarnik nagrzać do 180 stopni C. Pokrojone masło włożyć do rondelka,
dodać kakao, przyprawę piernikową, miód. Mieszając rozpuścić składniki na gładką
masę. Odstawić z ognia, dodać mleko i wymieszać, następnie dodać jajka i
rozmieszać rózgą.
Do czystej miski wsypać mąkę, dodać cukier, sodę i proszek do pieczenia,
wymiesza. Wlać masę z rondelka i zmiksować na małych obrotach miksera lub
wymieszać rózgą tylko do połączenia się składników w jednolite ciasto.
Masę wlać do formy o wymiarach ok. 20 x 30 cm wyłożonej papierem do
pieczenia i wstawić do piekarnika na 25 - 30 minut (do suchego patyczka).
Wyjąć ciasto z piekarnika i ostudzić, następnie przekroić poziomo na 2 blaty.
Dolny posmarować powidłami, przykryć drugim, wierzch posmarować polewą: w
garnuszku roztapiać na małym ogniu ciągle mieszając połamaną na kosteczki
czekoladę i pokrojone masło. Udekorować orzechami lub suszonymi śliwkami.
Przechowywać w pojemniku na ciasto.
Sonia Nowakowska
„Zupa Grzybowa”
SKŁADNIKI (4 porcje)
1 łyżka masła. 1 łyżka oliwy extra vergine. 1 mała cebula. 5 ziemniaków (1/2 kg).
300 g grzybów (np. 2 prawdziwki i kilka kurek). Szczypta suszonego oregano.1/3
szklanki białego wina wytrawnego (opcjonalnie). 1 litr bulionu drobiowego lub
jarzynowego. natka pietruszki. 150 g śmietany 18%
PRZYGOTOWANIE
W garnku na rozgrzanym maśle i oliwie zeszklić pokrojoną w kosteczkę cebulę.
Dodać obrane i pokrojone w kosteczkę ziemniaki i smażyć co chwilę mieszając przez
ok. 3 minuty.
Dodać opłukane i pokrojone na kawałki grzyby oraz suszone oregano, doprawić solą
oraz pieprzem i mieszając co chwilę smażyć przez ok. 3 minuty. Wlać wino i gotować
przez chwilę.
Wlać gorący bulion i gotować przez ok. 15 minut pod przykryciem aż ziemniaki będą
miękkie. Pod koniec dodać posiekaną natkę pietruszki.
Śmietanę wymieszać najpierw z kilkoma łyżkami zimnej wody, następnie rozmieszać z
kilkoma łyżkami wywaru z zupy. Wlewać do garnka cały czas mieszając. W razie
potrzeby doprawić solą
i pieprzem.
Natalia Drapacz
„Murzynek”
Składniki:
- 1 aromat do ciasta (np. rumowy). 2 szklanki mąki. 4 jaja. 2 łyżeczki proszku do
pieczenia. 1/2 szklanki wody. 1 kostka masła/margaryny. 1,5 szklanki cukru. 4-5
łyżek kakao.
Murzynek był kiedyś bardzo popularnym ciastem w okresie jesiennozimowym. Smak dzieciństwa i chyba jedyne kiedyś ciasto czekoladowe. Dziś
rzadziej go spotykamy na stołach, choć warto do niego powrócić – to jedno z
najprostszych ciast, które do tego zawsze się udaje.
Wszystkie składniki często mamy w domu. Można przygotować murzynka
(podobnie do czekoladowej babki wielkanocnej). Murzynek z tego przepisu jest wilgotny,
czekoladowy i zachowuje świeżość nawet na trzeci dzień. Polewa jest zawarta w cieście – nie
trzeba jej robić dodatkowo.
Igor Sowa
Kolędowanie
Kolędowanie wzięło się z obrzędów ludowych praktykowanych przede
wszystkim w kulturach rolniczych i pasterskich . Kolędowanie wzięło się z kultury Słowian i
Rumunów. Polegała na tym, że grupy kolędników odwiedzały poszczególne
gospodarstwa z życzeniami i pomyślnościami w Nowym Roku za co otrzymywały od gospodarzy dary w
postaci jedzenia lub drobnych datków pieniężnych.
'
Terminem kolęda określano dawniej zarówno sam obrzęd (Chodzenie po
kolędzie), jaki i podarunki składane kolędnikom, a także śpiewane przez nich specjalne pieśni
życzące pomyślności. Dawni Słowianie nazwy tej używali również odnośnie
Święta Godowego. Najczęściej kolędy śpiewamy przy wigilii . Kolędy także
śpiewamy na pasterce w kościele.
Błażej Naporowski