Gilles Deleuze. Struktury - Maszyny

H O R Y Z O N T Y
N O W O C Z E S N O Ś C I
Gilles Deleuze. Struktury - Maszyny - Kreacje to
pierwsza w języku polskim próba całościowej wykładni myśli Deleuzjańskiej. Autor Różnicy i powtórzenia jawi się tu jako twórca nowej filozofii przyrody i
radykalnej myśli społecznej, a także jako filozof
udzielający odpowiedzi na pytanie: co zwie się myśleniem? W każdym z tych trzech obszarów pojęcia
stworzone przez Deleuze'a pozwalają formułować
problemy, które stanowią wyzwanie dla myśli współczesnej.
Michał Herer - związany z Instytutem Filozofii UW.
Publikował eseje poświęcone myśli m.in. Bataille'a,
Foucaulta, Deleuze'a, Kierkegaarda i Hegla. Tłumacz
tekstów Deleuze'a, współautor przekładu książki Hermanna Morchena Władza i panowanie u Heideggera i
Adorna (Warszawa 1999).
www.universitas.com.pl
Spis treści
Wykaz skrótów............................................................................ 6
Wprowadzenie: Gilles Deleuze i problem genezy...................... 7
ROZDZIAŁ I
STRUKTURY........................................................................ ....... 17
1. Z chaosu ku porządkowi................................................ ....... 17
Filozof naiwny............................................................................. 17
Chaos i morfogeneza................................................................ 23
2. Organizacja pola transcendentalnego................................. 28
Wirtualne i aktualne.................................................................. 28
Różniczki, punkty osobliwe.................................................... ..30
Komunikacja serii (pusta przegródka) .................................... 38
Różnica intensywności......................................................... .... 41
Logika degradacji....................................................................... 41
Geneza a warunkowanie............................................................ 48
3. Idea i problem................................................................. ....... 55
„Odwrócenie" platonizmu ................................................ ........ 55
Ucieleśnienie............................................................................... 57
Problemy i rozwiązania...............................................................59
Dynamika współistnienia........................................................... 61
Łamanie języka ......................................................................... 64
Znaki............................................................................................ 67
4. Efekt sensu ............................................................................ 69
Scena prezentacji.............................................................. ........ 69
Husserl i inni............................................................................... 71
Kalkowanie.................................................................. ..... 75
Sens, czyli struktura.................................................. ..... 78
W stronę genezy dynamicznej........................................ 83
Mieszaniny, rzeczy i niecielesny sens............................84
Stawanie-się-podmiotem.................................................86
Od natury ludzkiej do psychogenezy..............................89
Konstytucja powierzchni ......................................... ...... 93
Podmiotowość i to, co nie-ludzkie .......................... ..... 97
ROZDZIAŁ II
MASZYNY......................................................................... 101
1. Po czym rozpoznać maszynizm?.............................. 101
Biografia i bibliografia .............................................. .... 101
Rzut kośćmi.................................................................... 103
Historyczne a priori........................................................ 105
Maszyny konkretne i abstrakcyjne .............................. 109
Diagramatyka przeciw strukturalizmowi...................... 109
Guattari i semiologia.......................................................112
Plan konsystencji..................................................... ..... 114
Pole transcendentalne i to, co społeczne ................... 117
Funkcjonalizm ......................................................... ..... 118
Produkcja........................................................................ 120
Abstrakcja....................................................................... 122
Deterytorializacja............................................................127
2. Stawanie się kapitalizmu........................................... 130
Zarys historii powszechnej........................................... 130
System okrucieństwa.................................................... 133
Alians i filiacja................................................................ 135
Nowe przymierze............................................................ 137
Siła immanencji.............................................................. 138
Kodowanie i aksjomatyka............................................. 140
Terytoria ......................................................................... 147
Granice...................................................................... ..... 150
3. Polityka pragnienia ................................................... 153
Diachronia, synchronia i problem praktyki................. 153
„Strukturalistyczny bohater" ...................................... 155
Procesy subiektywizacji .............................................. 158
Podmiot-maszyna ........................................................ 162
Dramat rodzinny........................................................ .... 163
Urządzenie psychoanalizy........................................ .... 166
Cele pozytywne ........................................................ .... 170
Molekularne maszyny pragnienia..................................172
Kwestia polityczna........................................................ 178
Bohater maszynowy .......................................................181
Eksperymenty................................................................. 184
ROZDZIAŁ III
KREACJE................................................................... .... 187
1 Obraz dogmatyczny.................................................... 187
Filozof i jego cień ..................................................... .... 187
Noologia ......................................................................... 189
Filozofia przedstawienia................................................ 190
Poczwórny mechanizm reprezentacji......................... 192
Cogito i forma Tego Samego.........................................194
Niewystarczalność dedukcji transcendentalnej......... 195
Wola banału jako postać woli prawdy .........................197
Zakłócenia obrazu: błąd, iluzja .................................... 200
Złudzenie transcendentalne ..........................................202
Płaszczyzna immanencji.............................................. 204
2. Immanencja i konstruktywizm.................................. 206
Myśl bez obrazu czy nowy obraz myśli?..................... 206
Rewolucja abstrakcji..................................................... 208
Problematyzacje............................................................ 209
Myślenie i chaos............................................................ 210
Nauka, sztuka, filozofia................................................. 211
„Odstęp" ........................................................................ 217
Doświadczenie transcendentne i prymat zmysłowości 220
Nowa postać pojęciowa ................................................225
Stawanie się myśli........................................................ 226
Bezmyślność.................................................................. 228
„Sabat niegodziwości" ...................................................230
3. Noologia w działaniu (dopisek o Nietzschem) ........ 234
Lektury Deleuze'a........................................................... 234
Nietzsche - zmiana terenu ........................................... 236
Pytanie genealogiczne................................................... 237
Żywioł genealogiczny siły .............................................238
Radykalizacja krytyki..................................................... 240
Miejsce Nietzschego...................................................... 241
Wieczny powrót i forma Tego Samego.........................243
Różnice indywiduujące............................................ .... 245
Imperatyw praktyczny.................................................... 247
Nadczłowiek i selekcja............................................. .... 248
Polityka afirmacji...................................................... .... 251
Zakończenie: aktualność Deleuze'a............................ .253
Bibliografia prac przywoływanych w tekście.............. 273
1. Prace Gilles'a Deleuze'a ............................................273
2. Opracowania na temat Gilles'a Deleuze'a............... 275
3 Literatura pomocnicza ......................................... .... 277
Indeks pojęć.............................................................. .... 283
Indeks nazwisk ......................................................... .... 291
Resume...........................................................................295