docToruńska Orkiestra Symfoniczna
download 
Reklamacja Transkrypt
Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Festiwal pod patronatem: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Małgorzaty Omilanowskiej Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego Prezydenta Miasta Torunia Michała Zaleskiego PROBALTICA 2015 JAKOBSTAD MORZE BAŁTYCKIE TALLINN VISBY RYGA KOPENHAGA WILNO TORUŃ ŁÓDŹ BEDBURG KRAKÓW 4 LWÓW MOSKWA O czym myślimy, kiedy patrzymy w gwiazdy? Niektórzy z pewnością wypatrują nowych światów, które nadal czekają na odkrycie. Inni pewnie poszukują swojej drogi, tu na ziemi, tak jak czynili podróżnicy przez tysiące lat. Gdy spoglądamy tam, w górę, pewność możemy mieć co do jednego: dostrzeżemy te same gwiazdy, które świeciły 22 lata temu, kiedy zabrzmiał pierwszy koncert naszego festiwalu. Gwiazdy te wskazują drogę także naszym tegorocznym gościom, których zadaniem jest oddanie najbardziej osobistych i nieuchwytnych wrażeń, takich doświadczali kompozytorzy którzy, tak jak my teraz, spoglądali w nocne niebo, niejednokrotnie poszukując w ten sposób inspiracji. A podczas koncertów – także pod, miejmy nadzieję, czystym, rozgwieżdżonym niebem – artyści i przemawiający przez nich twórcy – będą porozumiewać się z nami uniwersalnym językiem europejskim, którym jest muzyka, wznosząca się ponad bezsensownymi sporami politycznymi. Dlatego też tegoroczną edycję zainauguruje Lwowska Orkiestra Symfoniczna, w której programie zabrzmi między innymi poemat symfoniczny Step Zygmunta Noskowskiego, oparty na motywach polskich i ukraińskich. Naszym tegorocznym f lisakiem zostanie również ukraiński wirtuoz skrzypiec, Oleksandr Bozhyk. Doskonale wiemy co, patrząc w gwiazdy, dostrzegł najsłynniejszy torunianin – natomiast co ujrzeli tam Carlo Goldoni i Józef Haydn usłyszymy i zobaczymy już 3 maja podczas przedstawienia pierwszej w historii opery fantastycznej Świat na księżycu, skomponowanej 235 lat temu. What do we think about when we look up at the stars? Some of us undoubtedly look for the new worlds still waiting to be discovered. Others are probably trying to find their way here, on earth, as travellers have done over thousands of years. When we look up there we can be certain about one thing: we are going to see the same stars that shone on us 22 years ago when the first concert of our festival began. The stars also indicate the way for our guests whose task is to render most personal and f leeting impressions experienced by the composers who, like us, looked up at the night sky in search of inspiration. And during the concerts – hopefully also under clear, starry skies – artists and music composers with their help will communicate with us in a universal European language of music which is above all political strife. This is why this year’s edition of the festival will be inaugurated by the Lviv Symphony Orchestra which is going to perform, among others, Zygmunt Noskowski’s symphonic poem The steppe, based on Polish and Ukrainian motives. Ukrainian violin virtuoso Oleksandr Bozhyk will be our rafter this year. We know perfectly well what the most famous resident of Toruń saw up in the sky, however, we are going to see and hear what Carlo Goldoni and Joseph Haydn saw on 3 May, at the performance of the first fantastic opera ever, The World on the Moon, composed 235 years ago. As astronomers claim, some constellations in the sky come in pairs and when seen simultaneously, they seem to emanate with a brighter glow. PROBALTICA 2015 5 Jak uczą nas astronomowie, niektóre konstelacje występują na niebie parami, a dostrzeżone równocześnie wydają się emanować jeszcze mocniejszym blaskiem. Dlatego z prawdziwą przyjemnością zapraszamy na podwójny recital Petrasa i Lukasa Geniušasów, ojca i syna z Litwy. Rzadko w historii muzyki zdarza się, aby dwóch najsłynniejszych instrumentalistów z jednego kraju było tak blisko spokrewnionych! Tymczasem na festiwalowym niebo rozświetli także duet, połączony równie bliski więzami. Annę i Ines Walachowskie, charyzmatyczne siostry-pianistki z Niemiec, wystąpią w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki Od Nowa. 250 rocznica urodzin Mikołaja Kleofasa Ogińskiego będzie znakomitą okazją do poznania twórczości autora słynnego poloneza Pożegnanie ojczyzny. Natomiast 150 rocznica urodzin Jeana Sibeliusa jest doskonałym pretekstem do poznania licznych dzieł twórcy muzycznej tożsamości Finlandii. Na zakończenie zabrzmi w Toruniu koncert Orkiestry Symfonicznej im. Artura Rubinsteina z Łodzi, pierwszy od stu lat koncert orkiestry, która przyjedzie z ziemi obiecanej. Mam nadzieję, że każdy koncert i dla gości festiwalu, i dla Państwa, naszej publiczności, będzie jak gwiazdka z nieba. Henryk Giza pomysłodawca, twórca i dyrektor artystyczny Festiwalu Probaltica 6 This is why we are proud to invite you to a double recital of Petras and Lukas Geniušas, a couple from Lithuania. It is truly unusual that the two most talented instrumentalists from one country happen to be such close relatives! However, our festival firmament will be also illuminated by a duet of sisters, Anna and Ines Walachowski, charismatic pianists from Germany, who will give a concert at the Academic Culture and Arts Centre Od Nowa. The 250th anniversary of Michał Kleofas Ogiński’s birth is a splendid opportunity to get familiar with the compositions of the author of the famous polonaise Farewell to Homeland. And the 150th anniversary of Jean Sibelius’ birth is an excellent pretext to get to know numerous pieces by a composer crucial to Finnish music identity. At the end of the festival in Toruń Arthur Rubinstein Symphony Orchestra from Łódź will give its first concert in a 100 years. I hope that each concert will be like a star in the sky, both for the festival’s guests and for you, our audience. Henryk Giza not a violinist but a double bass player creator and artistic director of the PROBALTICA Festival TORUŃ 1.05 19:00 Koncert Prezydencki ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII LWOWSKIEJ (Ukraina) dyrygent Volodymyr Syvokhip, solista Oleksander Bozyk – skrzypce Sala Wielka Dworu Artusa 2.05 16:00 17:00 DZIEŃ FLISAKA, inscenizacje związane z obyczajami flisackimi, Kapela Flisacka Krzysztofa Pilarskiego koncert wirtuoza skrzypiec Oleksandra Bozyka (Ukraina) wraz z zespołem smyczkowym Rynek Staromiejski – koncert plenerowy 3.05 16:00 ARIE ZE ŚWIATA NA KSIĘŻYCU JÓZEFA HAYDNA Wojciech Dyngosz baryton, Agnieszka Olszewska sopran, Wojciech Sarba - fortepian koncert plenerowy z balkonu Dworu Artusa 19:00 opera fantastyczna ŚWIAT NA KSIĘŻYCU JÓZEFA HAYDNA w wykonaniu śpiewaków i Księżycowej Orkiestry pod dyrekcją Łukasza Wódeckiego soliści: Agnieszka Olszewska – sopran, Aleksandra Olczyk – sopran, Lidia Kitlińska – sopran, Monika Litwin–Dyngosz – mezzosopran, Maciej Musiał – tenor, Wojciech Dyngosz – baryton, Dawid Różański – tenor Sala Wielka Dworu Artusa 5.05 18:00 duet fortepianowy INEZ I ANA WALACHOWSKI (NIEMCY), MULTICAMERATA (POLSKA) Akademickie Centrum Kultury i Sztuki Od Nowa, ul. Gagarina 37a 6.05 19:00 GOTLANDS BLASARKVINTETT (SZWECJA), MULTICAMERATA (POLSKA) Ratusz Staromiejski 7.05 19:00 Koncert Kompozytorów Toruńskich CAPELLA GEDANENSIS pod dyrekcją Rafała Kłoczko Ratusz Staromiejski 9.05 18:00 Koncert z okazji 250 rocznicy urodzin M.K. Ogińskiego MUZYKA I TANIEC JEGO EPOKI ELŻBIETA STEFAŃSKA – klawesyn wraz z zespołem Ratusz Staromiejski 10.05 12:00 Orkiestra smyczkowa młodych wirtuozów ZAPOLSKI STRYGERNE pod dyrekcją Aleksandra Zapolskiego (Dania) Ratusz Staromiejski 12.05 19:00 DAN LONNQUIST – organy (Finlandia), MULTICAMERATA pod patronatem Konsula Honorowego Finlandii Tadeusza Pająka Kościół św. Jakuba 13.05 19:00 VIOVAL (Łotwa), Valery Ivanow – skrzypce, Larisa Strelita-Strele – wiolonczela Ratusz Staromiejski 15.05 19:00 TORUŃSKA ORKIESTRA SYMFONICZNA dyrygent Jerzy Salwarowski, solista Eunsol Youn – skrzypce Dwór Artusa 16.05 18:00 Lukas i Petras Geniušas (duet wirtuozów fortepianu, syna i ojca z Litwy) Sala Koncertowa Zespołu Szkół Muzycznych w Toruniu, ul. Szosa Chełmińska 224/226 21.05 19:00 Koncert z okazji 25-lecia samorządności pod patronatem przewodniczącego Rady Miasta Torunia Marcina Czyżniewskiego SUBTILU-Z (Litwa) Ratusz Staromiejski 1.06 19:00 Koncert Marszałkowski ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII ŁÓDZKIEJ im. Artura Rubinsteina dyrygent Paweł Przytocki, solista Lukas Geniušas – fortepian Sala Wielka Dworu Artusa PT. SOB. ND. WT. ŚR. CZW. SOB. ND. WT. ŚR. PT. SOB. CZW. PN. PROBALTICA 2015 7 Koncert Prezydencki Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Lwowskiej (Ukraina) pod dyrekcją Volodymyra Syvokhipa solista: Oleksander Bozyk skrzypce w programie: Sergei Prokofiev – Suita Baletowa Romeo i Julia Myroslaw Skoryk – Koncert skrzypcowy nr 7 Borys Latoszynski – Ballada symfoniczna Grażyna Op. 58 Zygmunt Noskowski – Poemat Symfoniczny Step 8 1.05 Lwowska Orkiestra Symfoniczna Pierwszy koncert Lwowskiej Filharmonii odbył się dokładnie 27 września 1902 roku, a historia pierwszych lat jej działalności, jeszcze pod panowaniem Habsburgów, związana jest z takimi wybitnymi postaciami jak Gustav Mahler i Richard Strauss. Swoją regularną działalność Orkiestra Filharmonii rozpoczęła jednak dopiero w 1933 roku w Rzeczpospolitej Polskiej, występując pod batutą Adama Sołtysa, Jerzego Kołaczkowskiego, Kazimierza Wiłkomirskiego i Grzegorza Fitelberga. Po zajęciu Lwowa przez Związek Radziecki w 1939 roku na bazie filharmonii stworzono przy Okręgowym Komitecie Radiowym orkiestrę symfoniczną, która po II wojnie światowej wznowiła swoją działalność jako Symfoniczna Orkiestra Filharmonii Lwowskiej. Z własnymi koncertami autorskimi występowali tak wybitni kompozytorzy jak Dymitr Szostakowicz, Borys Latoszyński, Aram Chaczaturian, Adolf Schnitke, czy Ehwen Stankowicz. Właśnie ze sceny Filharmonii Lwowskiej wyruszyli w drogę ku wielkiej sztuce znani na całym świecie ukraińscy muzycy Oleg Krysa, Jurij Baszmet, Aleksander Słobodianiuk, Jurij Lisiczenko. W 1998 roku w ramach Filharmonii powstaje nowa orkiestra symfoniczna, której założycielami są wybitny kompozytor ukraiński Myrosław Skoryk, obecny kierownik artystyczny orkiestry oraz Wołodymyr Sywochip. Jako Akademicka Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Lwowskiej przybliżyła ona słuchaczom Szwajcarii, Włoch, Francji, Austrii, Polski, Chin bogatą spuściznę muzyki ukraińskiej. W 2003 roku orkiestra otrzymała nagrodę Radio Swiss Classic za nagranie płytowe Franz Xaver Mozart Klavierkonzerte. Zespół regularnie współpracuje z dyrygentami tej miary co Aleksis Soriano, uczeń Yehudi Menuhina czy Lee Chincao, głównym dyrygentem Chińskiej Filharmonii Narodowej. W jej dorobku znajduje się ponad 20 nagrań płytowych, a także nagrań transmitowanych przez szwedzkie, szwajcarskie i niemieckie stacje telewizyjne. W listopadzie 2014 roku z orkiestrą podczas wspólnego koncertu spotkali się dwaj mistrzowie współczesnej sztuki muzycznej Krzysztof Penderecki i Myroslaw Skoryk. Począwszy od 2006 roku na czele Filharmonii stanął laureat Państwowej Nagrody im. M. Łysenki Wołodymyr Sywochip, twórca Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Kontrasty“ oraz dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Muzycznej „Wirtuozowie“ oraz Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Dyrygenckiej pamięci Mikołaja Kolesy. The Lviv Philharmonic Orchestra first performed on 27 September 1902, so in its initial years it was one of the orchestras of the Habsburg Monarchy. Gustav Mahler and Richard Strauss have performed in it. However, the Philharmonic Orchestra did not start to give regular concerts until 1933, in the Republic of Poland, conducted by Adam Sołtys, Jerzy Kołaczkowski, Kazimierz Wiłkomirski and Grzegorz Fitelberg. After the Soviet Union seized Lviv in 1939, on the basis of the philharmonic a new symphony orchestra was established at the Regional Radio Committee and after WW2 it was reconstituted as the Lviv Philharmonic Symphony Orchestra. Eminent composers have participated in concerts of their own works, such as Dmitri Shostakovich, Boris Lyatoshinsky, Aram Khachaturian, Adolft Schnitke or Ehwen Stankowicz. Many outstanding Ukrainian musicians started their careers with the orchestra and have become world-renowned artists, e.g. Oleh Krysa, Yuri Bashmet, Oleksandr Slobodianiuk, Yuri Lisichenko. In 1998 in the Philharmonic a new symphony orchestra was established by eminent Ukrainian composer Myroslav Skoryk and Volodymyr Syvohip, orchestra’s current artistic director. The Lviv Philharmonic Symphony Orchestra has given concerts of Ukrainian music in Switzerland, Italy, France, Austria, Poland and China. In 2003 the orchestra won the Radio Swiss Classic Award for the recording of Franz Xaver Mozart Klavierkonzerte. Outstanding conductors co-operate with the ensemble, such as Yehudi Menuhin’s student Alexis Soriano or Xincao Li, chief conductor of the China Philharmonic Orchestra. The PROBALTICA 2015 9 ensemble has recorded over 20 albums and has made recordings broadcast by Swedish, Swiss and German TV stations. In November 2014 two great contemporary musicians, Krzysztof Penderecki and Myroslav Skoryk, met at one concert. Since 2006 the orchestra has been run by laureate of the M. Lysenko State Award Volodymyr Syvohip. He created the “Contrasts” International Contemporary Music Festival and is the director of the “Virtuosi” International Music Festival as well as of the Mykola Kolessa International Conductor’s Art Festival. Wołodymyr Sywochip muzykolog i dyrygent. Jest absolwentem wydziału historii i teorii muzyki Lwowskiego Konserwatorium (obecnie – Lwowskiej Narodowej Akademii Muzycznej im. M. Łysenki) i aspirantury przy Instytucie muzykologii, folklorystyki i etnologii im. M. Rylskoho NAN Ukrainy, a także doktorem filozofii. Jako dyrygent rozpoczął swoje występy od 1999r. z Kameralnym chórem „Gloria” i orkestrą „Leopolis”, z którymi przygotował i wykonał wiele autorskich programów kompozytorów współczesnych, takich jak M. Skoryk, J. Łaniuk, A. Nikodemowicz, P. Vasks, A. Pärt, M. Pepy, zrealizował liczne wykonania premierowe utworów kompozytorów współczesnych, między innymi Z. Bujarskiego, I. Szczerbakowa, G. Gawrylec, W. Runczaka, W. Poliowoji, O. Szczetyńskoho, B. Froliak, B. Segina. Z sukcesem występował na wielu festiwalach: „Wirtuozi”, „Kontrasty”, „Dni Europy we Lwowie”, „Zolotowerchyj Kyjiw”, „Kyiv Music Fest”, „Muzyczni premiery sezonu” w Kijowie, „Klawiry morza” (Litwa), „Confiteor” w Krakowie, „Dni Muzyki Ukraińskiej” w Warszawie, „Festiwal Muzyki Dawnej” w Starym Sączu, Międzynarodowe Spotkania Muzyczne „Wschód-Zachód” w Zielonej Górze (Polska), „Freiburg Music Festival” (Niemcy), „Lohtai festvaali Sacred Music” (Finlandia), „ Falera Music Festval” (Szwajcaria) i in. Występował, między innymi z Hillard Ensemble z utworami Arvo Pärta. Zrealizował szereg monumentalnych utworów światowej klasyki, takich jak „Pasja według św. Jana”, „Magnificat”, Wielka msza J.S. Bacha; Introducione e Gloria, Magnificat A. Vivaldiego, Berlińska Msza, Credo, Adam’s Lament Arvo Pärta, Msza I. Strawińskie- 10 go, Harmonie Messe, „Siedem słów”, oraz „Stworzenie świata” J. Haydna; Ein Deutches Requiem J. Brahmsa, Requiem W.A. Mozarta, D. Verdi i A. Schnittke; Carmina Burana C. Orffa. Z chórem Gloria zrealizował nagrania dla zbiorów Narodowej kampanii radiowo-telewizyjnej i Lwowskiej kampanii radiowo-telewizyjnej, poraz pierwszy w Ukrainie zostało zrealizowane nagranie CD opery D. Bortnianśkoho „Alkid” i „Religijnego koncertu- Panachydy” M. Skoryka, CD z muzyką religijną M. Łysenki „Kamo pojdu ot lycia Twojego” i z ukraińskimi kolędami „ LUX AETERNA”. Za aktywną działalność artystyczną i muzyczno-społeczną Wolodymyr Sywochip został nagrodzony obwodową premią im. S. Ludkiewicza, Państwową premią im. Łysenki, odznaczony honorowym tytułem Zasłużony działacz sztuki Ukrainy oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej. Począwszy od 2006 roku jest dyrektorem naczelnym Lwowskiej Filharmonii. Volodymyr Syvohip is a musicologist and conductor. He graduated from the Faculty of Music Theory and History at the Lviv Conservatory (nowadays known as the M. Lysenko Lviv National Music Academy) and completed his postgraduate studies at the M. Rylsky Institute of Musicology, Folk Music and Ethnology. He is also a doctor of philosophy. Volodymyr Syvohip started performing as a conductor in 1999 with the Gloria chamber choir and the Leopolis orchestra. With these bands he has prepared numerous performances of pieces by contemporary composers, such as M. Skoryk, Y. Laniuk. A. Nikodemowicz, P. Vasks, A. Pärt, M. Pepa, and also gave premiere concerts of works by contemporary composers, among others, Z. Bujarski, I. Shcherbakov, G. Gawrylec, V. Runchak, V. Polevoy, A. Shchetynsky, B. Frolyak, B. Segin. He has performed at many festivals: the “Virtuosi”, “Contrasts” , “Lviv European Days”, “Zolotowerchyj Kyjiw”, “Kyiv Music Fest”, “Music premieres” in Kyiv, “Klawiry of the Sea” (Lithuania), “Confiteor” in Cracow, “Ukrainian Music Days” in Warsaw, “Early Music Festival” in Stary Sącz, International Music Meetings “East-West” in Zielona Góra (Poland), “Freiburg Music Festival” (Germany), “Lohtai festvaali Sacred Music” (Finland), “Falera Music Festval” (Switzerland) and others. He has performed Arvo Pärt’s pieces with the Hilliard Ensemble. Volodymyr Syvohip has also performed several monumental classical works, such as “St. John Passion”, “Magnificat”, J.S Bach’s Great Catholic Mass, Introducione e Gloria, A. Vivaldi’s Magnificat, Berlin Mass, Credo, Arvo Pärt’s Adam’s Lament, I. Stravinsky’s Mass, Harmonie Messe, “Seven Words”, and J. Haydn’s “Creation”; J. Brahms’ Ein Deutches Requiem, W.A. Mozart’s Requiem, D. Verdi and A. Schnittke; C. Orff’s Carmina Burana. With the choir Gloria he has recorded for the national radio and television and the Lviv radio and television, he is the first in Ukraine to have a CD recording made of D. Bortniansky’s opera “Alcide” and M. Skoryk’s “Religious concerto – Panikhida”, he has also recorded a CD with M. Lysenko’s religious music and one with Ukrainian carols “LUX AETERNA”. For his involvement in art and music scene Volodomyr Syvohip has been awarded the S. Ludkiewicz Prize, the Lysenko State Award, and given the honorary title Ukraine’s Artistic Achievement Prize and the Order of Merit of the Republic of Poland. Since 2006 he has been the director of the Lviv Philharmonic. PROBALTICA 2015 11 Oleksandr Bożyk wirtuoz skrzypiec i kompozytor jest rodowitym Lwowianinem. Zasłynął grając muzykę z filmu Requiem dla snu jednocześnie na 4 skrzypcach. Naukę gry rozpoczął w szkole muzycznej imienia Salomei Kruszelnickiej, początkowo w klasie Włodzimierza Shurhota a następnie w klasie Jurija Holda. W 1999 roku rozpoczął studia w Narodowej Akademii Muzycznej im. M.Łysenki we Lwowie w klasie profesor Lidii Shutko. Jeszcze będąc studentem pierwszego roku zostaje zastępcą koncertmistrza orkiestry kameralnej „Academia”, a później koncertmistrzem Lwowskiej Filharmonii, Opery we Lwowie, orkiestry kameralnej „Leopolis”, i zespołu „Wioska:-Lwów”. Po zakończeniu studiów koncertuje po całej Europie, a także w Turcji, Korei Południowej i Zjednoczonych Emiratach Arabskich. W tym samym czasie zaczął eksperymentować tworząc nowe metody wydobywania dźwięków ze skrzypiec, dzięki czemu powstają niezwykłe spektakle muzyczne. W latach 2009-2010 uczestniczył w słynnym projekcie Hansa Liberga (150 koncertów w Holandii, Belgii, Anglii, Niemczech, Szwajcarii i Austrii). 12 Prawdziwy przełom w karierze Aleksandra nastąpił w 2010 roku po jego udziale w Programie „Ukraina ma Talent”, w którym zdobył II nagrodę. Jego udział w tym programie wpłynął na zmianę podejścia bardzo wielu osób do muzyki klasycznej, która w jego wydaniu okazała się niezwykle nowoczesna i interesująca. Jednocześnie udowodnił, że skrzypek o klasycznym wykształceniu może być również wielkim showmanem. W tym samym roku został finalistą popularnego rosyjskiego programu „Moment of Glory”. Aleksander Bożyk jest założycielem i dyrektorem kreatywnym orkiestry smyczkowej „Bravissimo” a w 2012 roku powstaje z jego inicjatywy nowy projekt muzyczny - tym razem o rockowym charakterze - „Bożyk Band” (gitara, bas, perkusja, instrumenty klawiszowe, skrzypce). W ramach tego projektu powstają aranżacje utworów klasycznych w rockowym stylu, oraz utwory rockowe w klasycznych aranżacjach. W czerwcu 2012 Aleksander Bożyk wraz z zespołem „Bożyk Band” otworzył oficjalną część Euro-2012 we Lwowie. Oleksandr Bozyk is virtuoso violinist, composer that knows a thing about combi- ning unsurpassable performing and spectacular show. He is equally good at classics, rock, pop, and ethnic music. In December 2012 came the Book of Records of Ukraine. He layed simultaneously on four violins melody from the movie “Requiem for a Dream”. He conquers violin holding it on his head, knee, in the outstretched arm… Oleksandr Bozyk was born in Lviv. He studied in Lviv specialized music school named after Solomiya Krushelnytska. At first he mastered violin in the class of Volodymyra Shurhot and then in the class of Yuri Holda. In 1999 he entered Lviv National Music Academy named after M. Lysenko (class of professor Lidiya Shutko). During first year of studying he became a deputy concertmaster in the chamber orchestra “Academia” headed by people’s artist of Ukraine, professor Artur Mykytka. Oleksandr worked in numerous orchestras as concertmaster and deputy concertmaster, in particular in Lviv Philharmonic, in the orchestra of Opera studio at Lviv National Music Academy named after M. Lysenko, in chamber orchestra “Leopolis”, in orchestra “Trembita”, in international orchestras “INSO-Lviv”, in the orchestras of Opera House, as well as in the orchestras of Magdeburg, Kyiv, Yalta… Apart from studying Oleksandr gave numerous concerts, went for tours in the countries of Europe and Asia, in particular in France, Italy, the Netherlands, Belgium, England, Germany, Switzerland, Austria, Hungary, Slovenia, Slovakia, Poland, Lithuania, Czech Republic, Russia, Turkey, South Korea, United Arab Emirates. At the same time he started experimenting with his violin, making up new methods of playing it, creating unusual performances. During 2009-2010 he went with tours to European countries together with famous European showman Hans Liberg (they gave more than 150 concerts in the Netherlands, Belgium, England, Germany, Switzerland, and Austria). A real breakthrough in the career of Oleksandr Bozhyk occurred after his participation in show Ukrayina maye talant!-2 (“Ukraine has the talent!-2”) on STB channel. In 2010 the violinist won second prize in this project. The program items that enslaved the hearts of the audience included playing two violins simultaneously, performance when the strings on the violin are cut one by one until single string is left, nevertheless the melody continues. In order to demonstrate his talent to whole Ukraine he terminated his contract with Hans Liberg and left his creative work in the Netherlands. Thanks to his participation in show Ukrayina maye talant!-2 (“Ukraine has the talent!-2”) Bozhyk managed both to change the attitude of many people to the classical music that may sound unusual, modern and interesting, and to prove that a violinist with conservatory education is capable of being a successful showman as well.After Ukrayina maye talant became a finalist of popular Russian show Khvylyna slavy (“Moment of glory”). Oleksandr Bozhyk is the founder and creative manager of string orchestra “Bravissimo”. And in 2012 he launched new musical project – group “Bozhyk Band”. Within the frames of this project he plays classical works in rock variants, experiments with styles and compositions together with professional musicians (guitar, bass, drums, keyboard instruments). On 7 June 2012 Bozhyk and “Bozyk Band” opened official fan area of Euro-2012 in Lviv. PROBALTICA 2015 13 Dzień Flisaka, inscenizacje związane z obyczajami flisackimi Kapela Flisacka Krzysztof Pilarski – skrzypce Marek Grabski – akordeon Wiesław Błaszkiewicz – kontrabas incenizacja obyczajów flisackich Stowarzyszenie Dąb Pomorza koncert wirtuoza skrzypiec Oleksandra Bozyka (Ukraina) wraz z zespołem smyczkowym w programie: A. Vivaldi – Lato, K. Gardell – Zapach kobiety, R. Lovland – Pieśń z Tajemniczego Ogrodu, H. Zimmer – Piraci z Karaibów, 14 J. Brahms – Taniec węgierski nr 5, M. Skoryk – Rapsodia Karpacka, V. Monti – Czardasz, O. Bozyk – Bajka, Kolomyika, Cztery żywioły 2.05 Dzień Flisaka wprowadzenie Z okazji 100 i 1-szej rocznicy odsłonięcia pomnika Flisaka na festiwalu nie mogło zabraknąć inscenizacji f lisaczych tradycji. Usłyszymy więc koncert skocznych pieśni wiślanej braci w wykonaniu Flisackiej Kapeli. Zobaczymy również frycowanie młodych f lisaków. W postać legendarnego Flisaka wcieli się tym razem wirtuoz z Ukrainy Oleksander Bozyk, który potrafi grać jednocześnie nawet na czterech skrzypcach. Rafter Day Since we are celebrating the 101st anniversary of the unveiling the Rafter monument, the festival would be incomplete without some shows drawing on rafters’ traditions. We will also have an opportunity to listen to lively music at the concert given by Rafters’ Band. This year virtuoso Oleksander Bozyk from Ukraine, who can play up to four violins simultaneously, will become the legendary Rafter. PROBALTICA 2015 15 Arie ze Świata na Księżycu Józefa Haydna Wojciech Dyngosz – baryton, Agnieszka Olszewska – sopran, Wojciech Sarba – fortepian opera fantastyczna Świat na księżycu Józefa Haydna w wykonaniu śpiewaków i Księżycowej Orkiestry pod dyrekcją Łukasza Wódeckiego soliści: Lisetta – Agnieszka Olszewska, sopran, Flamina – Aleksandra Olczyk, sopran, Clarice – Lidia Kitlińska, sopran, Ernesto – Monika Litwin–Dyngosz, mezzosopran, Cecco – Maciej Musiał, tenor, Bounafede – Wojciech Dyngosz, baryton, Ecclitico – Dawid Różański, tenor 16 3.05 Il mondo della luna Świat na księżycu to opera buffa Josepha Haydna, do której libretto napisał w 1750 roku Carlo Goldoni. Operę wystawioną po raz pierwszy w dniu 3 sierpnia 1777 z okazji ceremonii ślubnej hrabiego Mikołaja Esterházy, młodszego syna patrona Haydna, Księcia Mikołaja, z hrabiną Marią Anną Wissenwolf roku w Esterháza w Monarchii Habsburskiej. Utwór jest prawdopodobnie jednym z pierwszych przykładów science fiction w XVIII-wiecznej operze. Akt 1 Taras w domu fałszywego astronoma Ecclitico; wieża obserwacyjna z teleskopem. Gwiaździsta noc, księżyc w pełni. Ecclitico i jego czterech uczniów śpiewają pieśń do księżyca i Ecclitico chełpi się, że może oszukać głupiego Buonafede, który wkrótce się pojawia. Buonafede nie ma pojęcia, jak jest na księżycu, a Ecclitico wyjaśnia mu, że przez silny teleskop dojrzy przezroczystą powierzchnię księżyca i będzie mógł też oglądać, co się dzieje w mieście na jego powierzchni. Buonafede zaciekawiony próbuje spojrzeć przez teleskop, podczas gdy służący Ecclitico ustawiają karykatury przed obiektywem teleskopu. Podstęp się udaje. Buonafede opisuje to, sceny miłosne, które jak mniema zobaczył, następnie wręcza Ecclitico monety i odchodzi. Kiedy zostaje sam, Ecclitico stwierdza, że wcale nie zależy mu na pieniądzach starego człowieka, tylko na tym aby ożenić się z jego córką Clarice. Ernesto, szlachcic zakochany we Flaminii, siostrze Clarice, oraz jego służący Cecco, zakochany w Liset’cie, służącej Buonafede, dołączają do Ecclitico. Tymczasem Buonafede zamierza wydać obie córki zamożnym konkurentom. Jednak Ecclitico zapewnia Ernesta i Cecca, że pieniądze rozwiążą wszystkie ich problemy. W poważniejszej arii („Begli occhi vezzosi”) Ernesto śpiewa o oczach Flaminii i niecierpliwie wyczekuje chwili, kiedy będą mogli razem zamieszkać. Pokój w domu Buonafede Siostry Clarice i Flaminia marzą o ucieczce od ojca tyrana. W długiej arii Fla- minia stwierdza, iż nawet jeśli racjonalność może ujarzmić duszę, to kiedy nadchodzi miłość, kontroluje wszystko. Clarice natomiast jest przyziemna i jej arie charakteryzuje pełen determinacji pragmatyzm. Buonafede wyśmiewa upór Clarice, jednak ta hardo stwierdza, że sama znajdzie sobie dobrego męża, skoro on nie jest w stanie dla niej tego zrobić. Następnie Buonafede zaprasza Lisettę, służącą jego córki, aby również zobaczyła cuda przez teleskop, chcąc zyskać jej względy. Lisetta ponieważ pragnie jego pieniędzy, zapewnia go o swojej miłości do niego, o swej wierności i zaletach, choć to wszystko nieprawda. Przybywa Ecclitico i oznajmia Buonafede, że Cesarz Księżyca zaprosił go na swój dwór i zostanie przeniesiony na księżyc po wypiciu eliksiru. Buonafede pragnie polecieć z nim i dlatego prosi o nieco eliksiru. Ecclitico zgadza się i udając że wypija połowę, daje resztę Buonafede. Ten ją wypija, po czym zasypia i w snach leci na księżyc. Clarice i Lisetta najpierw myślą, że nie żyje, potem pocieszają się perspektywą spadku, który odziedziczą. Akt 2 Ogród Ecclitico, udekorowany tak, aby przekonać Buonafede, że znajduje się na księżycu. Ecclitico i Ernesto rozmawiają o tym, co robić dalej, a kiedy Buonafede się budzi, jest przekonany, że jest na księżycu. Jest elegancko odziany i zabawia go balet. Ecclitico mówi mu, że dołączą do niego córki i służący. Księżycowym zwyczajem kobiety są potulne. Zjawia się Cecco przebrany za Cesarza Księżyca, w towarzystwie Ernesta jako Gwiazdy Wieczornej. Buonafede zachwyconego życiem na księżycu zabawia kolejny balet. Kiedy wchodzi Lisetta, Buonafede zaczyna się do niej zalecać, ale Cecco prosi ją by stała się Cesarzową Księżyca. Lisetta, nie do końca wiedząc o co chodzi, jest na początku zdezorientowana. Przybywają obie córki i w absurdalnej ceremonii składają hołd Cesarzowi. Flaminia odchodzi z Ernesto, a Clarice z Ecclitico, podczas gdy Cecco przygotowuje koronację Lisetty na Cesarzową. W zamieszaniu maskaradą Buonafede godzi się na trzy PROBALTICA 2015 17 małżeństwa, a kiedy orientuje się, że został oszukany, jest już za późno. Akt 3 Pokój w domu Ecclitico Konspiratorzy, znowu w normalnych ubraniach, zamknęli Buonafede w jego własnym domu, Aby odzyskać wolność musi wybaczyć córkom ich małżeństwa oraz zapewnić każdej posag. W końcu ulega. Rozgwieżdżone niebo, księżyc w pełni Clarice i Ecclitico śpiewają o swej miłości. Buonafede żałuje swej dawnej surowości i w ich domu panuje świąteczna atmosfera. Il mondo della luna The World on the Moon is an opera buffa by Joseph Haydn with a libretto written by Carlo Goldoni in 1750, first performed at Eszterháza, Hungary, on 3 August 1777 during the wedding celebrations of Count Nikolaus Esterházy, the younger son of Haydn’s patron, Prince Nikolaus Esterházy, and the Countess Maria Anna Wissenwolf. The work is perhaps one of the earliest examples of science fiction in 18th century opera Act 1 A terrace in the house of the bogus astronomer Ecclitico; an observatory tower with a telescope. A starlit night, with full moon. Ecclitico and his four students sing a hymn to the moon, and Ecclitico boasts of how he can dupe the foolish – such as Buonafede, who now appears. Buonafede does not have a clue what the moon is. Ecclitico explains to him that through his powerful telescope he will be able to see the moon’s transparent surface all the way through the houses and able to spy on ladies as they undress before going to bed. Buonafede then attempts to view the moon through Ecclitico’s telescope while Ecclitico’s servants move caricatures in front of the telescope’s lens. The trick works: Buonafede describes what he thinks he has seen: a very beautiful young girl caressing an old man, a husband ready to punish his wife 18 for her infidelity, and a man who completely dominates his female lover. He rewards Ecclitico with some coins and leaves. Alone, Ecclitico muses that it is not the old man’s money he wants, but to wed his daughter Clarice. Ernesto, a nobleman who is in love with Clarice’s sister Flaminia, and his servant Cecco (in love with Buonafede’s servant, Lisetta) now join Ecclitico. Buonafede intends to marry the sisters off to rich suitors. Ecclitico assures Ernesto and Cecco that with a little money all their difficulties will be solved. In a more serious aria Ernesto sings of Flaminia’s eyes and awaits impatiently the moment in which the two of them will spend their lives together. A room in Buonafede’s house The sisters Clarice and Flaminia dream of escaping their tyrannical father. In a long aria, Flaminia recognises that even if reason is to dominate the soul, when love intervenes it takes control of everything. Buonafede mocks Clarice’s stubbornness but she answers back, threatening him that she will find a husband for herself if he is not capable of providing one for her. The two sisters are clearly differentiated: Clarice is down to earth and her arias are full of determined pragmatism. Buonafede invites Lisetta (his daughters’ maid) to share the wonders he has seen through the telescope, in an attempt to win her over. Interested in his money, she reassures him of her love for him, her fidelity and her virtues, none of which is true. Ecclitico arrives and tells Buonafede that the Emperor of the Moon has invited him to his court. By drinking an elixir he will be transported to the moon. Buonafede is tempted to travel with him and, therefore, asks for some of the liquor. Ecclitico agrees and, pretending to drink half of it, gives the rest to Buonafede who drinks it, falls asleep, and dreams of f lying to the moon. Clarice and Lisetta believe at first that he is dead, then console themselves with the inheritance they will be getting. Act 2 Ecclitico’s garden, decorated so as to convince Buonafede that he is on the moon Ecclitico and Ernesto discuss the progress of their plot, and when Buonafede awakens he is convinced he is on the moon. [5] He is entertained by a ballet and clothed in elegant gowns. Ecclitico tells him that he will be joined by his daughters and servant. According to lunar custom the women will be meek. Cecco appears disguised as the Emperor of the Moon, with Ernesto as the star Hesperus. Buonafede, delighted with life on the moon, is entertained by another ballet. When Lisetta enters, Buonafede tries to court her, but Cecco asks her to become Empress of the Moon. Lisetta, not fully aware of the plot, is at first puzzled. The two daughters arrive and pay homage to the Emperor in a nonsense ceremony. Flaminia goes off with Ernesto and Clarice with Ecclitico, while Cecco prepares to crown Lisetta as Empress. In the confusion of the masquerade, Buonafede is tricked into consenting to the three marriages, only realising that he has been duped when it is too late. Act 3 A room in Ecclitico’s house The conspirators, back in normal dress, have locked Buonafede in his own house – the price of his freedom will be forgiveness for his daughters and their dowries. At last he yields. A starlit night with a full moon Clarice and Ecclitico sing of their love. Buonafede repents of his previous strictness and there is general rejoicing and celebration. PROBALTICA 2015 19 Łukasz Wódecki - przygodę z muzyką rozpoczął w wieku 7 lat w klasie skrzypiec profesora Antoniego Kostyły w ZSM im. K. Szymanowskiego w Toruniu. Następnie doskonalił grę skrzypcową w PZSM im. A. Rubinsteina w Bydgoszczy w klasie prof. Ireny Żarnowskiej oraz ad. dr Bolesława Siarkiewicza, by kolejno studiować pod jego okiem oraz prof. Jadwigi Kaliszewskiej w Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, kończąc Wydział Instrumentalny Akademii Muzycznej z tytułem magistra sztuki. Ponad cztery lata temu rozpoczął studia w macierzystej Uczelni na Wydziale Dyrygentury, Jazzu i Edukacji Muzycznej, specjalność dyrygentura symfoniczno-operowa w klasie prof. dr Zygmunta Rycherta. Od początku nauki współpracuje z Orkiestrą Symfoniczną Akademii Muzycznej, z którą zadebiutował w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy (2010). Aktywnie uczestniczył w kursach dyrygentury symfonicznej w Juilliard School w Nowym Jorku prowa- 20 dzonych przez Maestro Jamesa Andersona DePreist, a także w Schwob School of Music w Columbus University gdzie doskonalił swoje umiejętności pod okiem Maestro Paula Hostettera. W roku 2011 został zaproszony przez wybitną kompozytorkę Joannę Bruzdowicz do Francji gdzie poprowadził „Orchestre Perpignan Mediterranee” podczas sesji nagraniowych jej utworów. W styczniu 2012 wraz z orkiestrą kameralną „Profonica” odbył tournée po Chinach. W 2013 roku dyrygował orkiestrą kameralną akademii muzycznej w Bydgoszczy podczas Polsko-Białoruskiego Forum Muzycznego a także po raz kolejny poprowadził Toruńską Orkiestrę Symfoniczną, która wystąpiła z najzdolniejszymi uczniami szkoły muzycznej w Toruniu. W grudniu 2013 roku otrzymał wyróżnienie podczas I Ogólnopolskiego Konkursu Studentów Dyrygentury im. Adama Kopycińskiego we Wrocławiu. Łukasz Wódecki jest stypendystą Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Agnieszka Olszewska absolwentka Akademi Muzycznej w Bydgoszczy, ukończyła wydział wokalno-aktorski w klasie śpiewu Ireny Maculewicz-Żejmo. Swoje umiejętności doskonaliła na Kursach Wokalnych i Seminariach Mistrzowskich wybitnych pedagogów z Polski , Niemiec i Włoch. Otrzymała nagrodę publiczności za wykonanie pieśni do słów Herberta zarejestrowanej na koncercie w Studio im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie. Jest laureatką statuetki Srebrnego Delfina przyznawaną przez Wydział Promocji UM w Toruniu. Nagrała program telewizyjny ,,Szczęście raz sie uśmiecha” z piosenkami Hanki Ordonówny oraz płytę CD ,,Retro wiecznie młode” z utworami lat dwudziestych i trzydziestych w nowych aranżacjach Piotra Olszewskiego. Prowadzi działalność pedagogiczną w Zespole Szkół Muzycznych w Toruniu i Szkole Muzycznej w Inowrocławiu. Aleksandra Olczyk, sopran, studentka Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Laureatka wielu nagród na konkursach wokalnych, min. Grand Prix na VII Międzynarodowym Konkursie Wokalnym im. H. Halskiej-Fijałkowskiej. Debiutowała partią Królowej nocy z opery Czarodziejski f let, W. A. Mozarta, na deskach Opery Nova w Bydgoszczy. Ma na swoim koncie występy na wielu estradach Polski oraz zagranicy, między innymi Filharmonia Pomorska w Bydgoszczy, Filharmonia Krakowska, Filharmonia Podkarpacka w Rzeszowie, Opera Wrocławska a także Tokyo Metreopolitan Theater w Japonii. PROBALTICA 2015 21 Lidia Kitlińska - edukację muzyczną rozpoczęła grą na skrzypcach w wieku sześciu lat. W późniejszych latach zamieniła instrument na śpiew solowy, którym to w 2011r. ukończyła z wyróżnieniem Wydział Wokalno-Aktorski w klasie śpiewu prof. Katarzyny Rymarczyk w Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, otrzymując tytuł magistra sztuki. W latach 2009/2010 uczestniczyła w programie Erasmus na Łotwie (Ryga), gdzie doskonaliła swoje umiejętności wokalne pod kierunkiem profesor Kristine Gailite. W czasie studiów brała udział w Mistrzowskich Kursach Wokalnych prowadzonych przez wybitnych profesorów śpiewu: Anita Garanca, Matjaz Robavs, Ewa Iżykowska, Włodzimierz Zalewski. Swój debiut sceniczny zawdzięcza roli Małgosi z opery „Jaś i Małgosia” E. Humperdincka, który miał miejsce w 2008 roku na scenie Opery Nova w Bydgoszczy. W roku 2013 ukończyła podyplomowe studium pieśni na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Monika Litwin – Dyngosz - mezzosopran. Absolwentka Wydziału Wychowania Muzycznego Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz Wydziału Wokalno-Aktorskiego tejże uczelni w klasie prof. Alicji Marczak Faberowej. Swoje umiejętności wokalne doskonaliła na kursach mistrzowskich prowadzonych przez: G. Kahrego, F. Barbieri, H. Łazarską, J. Gadulankę, J. Monarchę oraz M. Fołtyn. Od 1997 r. współpracuje z Operą Nova w Bydgoszczy na scenie której zadebiutowała w partii - Niclausa w operze Opowieści Hoffmanna G. Offenbacha. Prowadzi ożywioną działalność koncertową. Współpracuje z Filharmoniami oraz scenami operowymi w kraju oraz za granicą . 22 Maciej Musiał, tenor, student roku dyplomowego na wydziale wokalno-aktorskim na Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy, w klasie prof. Macieja Witkiewicza. Swoje umiejętności doskonalił na wielu kursach mistrzowskich w kraju i za granicą. W latach 2004-2005 pobierał naukę w Universität für Musik und Darstellende Kunst Wien. Następnie w latach 2006-2008 pracował w Operze Wrocławskiej. Obecnie współpracuje z Operą Nova w Bydgoszczy. Wojciech Dyngosz – baryton Ukończył z wyróżnieniem studia na Wydziale Wokalno- Aktorskim Akademii Muzycznej im Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy w klasie prof. Macieja Witkiewicza. Laureat konkursów wokalnych w Dusznikach–Zdroju oraz Nowym Sączu. Prowadzi ożywioną działalność koncertową występując na wielu scenach operowych oraz estradach filharmonicznych w kraju i za granicą. Asystent w klasie śpiewu solowego na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Prowadzi również klasę śpiewu solowego w ZSM im. Karola Szymanowskiego w Toruniu. Dawid Różański – tenor Absolwent wydziału wokalno - aktorskiego Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. Jest zdobywcą wielu nagród w tym: III miejsca na VIII Ogólnopolskim Konkursie Wokalnym w Dusznikach - Zdroju w kategorii operowej; Złotego Słowika IV Festiwalu Wokalnego BelCanto w Nałęczowie; nagrody Marszałka Województwa Kujawsko - Pomorskiego; stypendium „Yamaha Music Foundation of Europe”; wyróżnienia na Międzynarodowym Konkursie im. Ady Sari w Nowym Sączu. Prowadzi ożywioną działalność koncertową w kraju i zagranicą. Ma w swoim dorobku udział miedzy innymi w takich operach, jak „Czarodziejski f let” Mozarta, „Maria di Rohan” Donizettiego, „Lucrezia Borgia” Donizettiego, „Łucja z Lamermoor” Donizettiego, „Capuleti i Montecchi” Belliniego, „Straszny dwór” Moniuszki, „Rigoletto” Verdiego, „Cyganeria” Pucciniego. PROBALTICA 2015 23 duet fortepianowy Inez i Ana Walachowski (Niemcy) Zespół Kameralny MULTICAMERATA 5.05 aktor - Jacek Pietruski skład zespołu Daniel Rybicki - flet Katarzyna Skrzypczak - klarnet Paweł Witulski - ksylofon Wojciech Kołaczyk - skrzypce Dariusz Groblewski - skrzypce Zbigniew Szczęch - altówka Michał Litwa - wiolonczela Henryk Giza - kontrabas w programie: G. Gershwin – Błękitna Rapsodia. Trzy preludia na dwa fortepiany, C. Saint-Saëns – Karnawał zwierząt życiorys MULTICAMERATY str. 28 24 Anna i Ines pochodzą z Wrocławia. Swoją muzyczną edukację rozpoczęły w wieku sześciu i czterech lat. Są absolwentkami Wyższej Szkoły Muzycznej w Hanoverze i Mozarteum w Salzburgu. Wielki wpływ na ich muzyczny rozwój miała praca pod kierunkiem prof.Karl-Heinz Kämmerlinga, prof. Alfons Kontarsky i prof. Josef Anton Scherrera. I to właśnie Profesor Kontarsky, który ze swoim bratem Aloys’em tworzył słynny na całym świecie duet fortepianowy, określił duet sióstr Walachowskich jako „...doskonale zgrany duet o wysokiej technice i prezycyjnym uderzeniu. Obie siostry są silnymi osobowościami, o ogromnej woli i sile przebicia. Dlatego nie dziwią sukcesy na wielu scenach koncertowych”. Prof. Kontarsky wystąpił z duetem sióstr Walachowskich w koncercie Mozarta na trzy fortepiany F-Dur KV 242. Anna i Ines jako duet zadebiutowały w roku 1996, zdobywając liczne nagrody na konkursach w Niemczech i we Włoszech. Wystąpiły w tak znanych salach koncertowych jak Berliner Philharmonie, Prinzregententheater w Monachium czy Gewandhaus w Lipsku, biorąc udział w takich festiwalach jak Europäisches Musikfest w Stuttgarcie, Festiwal Szlezwik Holstein Dresdner Musikfestspiele, sięgając nawet po odległą Tajlandię i Chiny. Anna i Ines gościły na atenie stacji telewizyjnych i wielu rozgłośni radiowych. Nagranie koncertu duetu zarejestrowane w berlińskiej filharmonii, a następnie z Sali koncertowej Radia Bremen zostało odtworzone przez 27 stacji radiowych, a wśród nich Radio Moskwa, National Public Radio Washington iBBC London. Latem 2003 roku telewizja WDR dla kanału ARTE nakręciła film o duecie Walachowski zatytułowany Klavier-Doppel. Nagrania płytowe duetu sióstr obejmują dziewięć pozycji prezentujących dzieła Saint-Saensa, Mendelssohna, Poulenca, Mozarta, Chopina, Czajkowskiego, Brahmsa, Rachmaninowa, Ravela i Gershwina Born in Poland, Anna and Ines Walachowski began their musical training when they were six and four years old. They attended the Musical Academy for highly talented children in Breslau before continuing their studies at the Mozarteum in Salzburg and at the University of Music and Drama in Hannover. Here they participated famous master classes led by Alfons Kontarsky, Karl-Heinz Kämmerling and Josef Anton Scherrer. Alfons Kontarsky, internationally renown for being part of the Kontarsky Piano Duo, has lauded the Walachowski sisters as „a piano duo perfectly harmonizing with one another, with technical accuracy and precise touch. Their strong personalities show both confident determination and assertiveness”. According to Kontarsky, who already appeared with them on stage (Mozart concerto for 3 pianos F major K.242) „they have achieved considerable success on the concert platform”. The Walachowski sisters made their debut as a duo in 1996 and have since been prize winners in a number of international contests in Germany, Poland and Italy. They are well known in major concert venues, such as Berlin, Munich and have been guests at the music festivals in Stuttgart, Schlezwig-Holstein and in Mecklenburg-West Pomerania. The legendary American music critic and ‘high priest of the piano’ Harold C. Schonberg wrote of the Walachowski Piano Duo: „They are very good. They seem to have unlimited technique, they use a very wide dynamic palette, they have oodles of temperament and unfaltering rhythm. We will be hearing from them again”. Their success on stage was rapidly followed by interviews and recordings for radio and television appearances in Germany and Austria. The live concert recordings at the Berlin Philharmonic produced by and broadcast on Radio Bremen were transmitted by 27 broadcasting corporations worldwide, including Societé Radio France Paris, National Public Radio Washington, National Radio Moskow and BBC London. In the summer of 2003, the German TV station WDR produced the documentary Klavier-Doppel – a musical portrait of the piano duo, for the European art channel ARTE. To date, Anna and Ines have recorded 9 CDs which, apart from Saint-Saëns, also include works ranging from Mozart, Brahms, Chopin, Tschaikowsky, Rachmaninov, Ravel and Gershwin to orchestra recordings by Mendelssohn and Poulenc. PROBALTICA 2015 25 Gotlands Blasarkvintett (Szwecja) MULTICAMERATA (Polska) skład zespołu Gotlands Blasarkvintett: Lars Linna - flet, David Nisbel - obój, Mangus Dungner - klarnet, Zbigniew Jakubowski - fagot, Tomas Danielsson - waltornia skład zespołu MULITICAMERATA: Wojciech Kołaczyk - skrzypce Dariusz Groblewski - skrzypce Zbigniew Szczęch - altówka Michał Litwa - wiolonczela Henryk Giza - kontrabas w programie: A. Koszewski – Reflex, J. Jonsson – Pallkanten Ryby Bałtyckie, C. Franke – Amber prawykonanie, W. Petersson-Berger arr. M. Lundqvist – Frösö blomster, G. Onslow – Nonet a-moll 26 6.05 Gotlands Blasarkvintett powstał w 1971 roku. W jego skład wchodzą: f let, obój, klar net, waltornia i fagot. W jego repertuarze znajdują się głównie utwory XIX i XX wiecznych kompozytorów pisane na małe zespoły instrumentów dętych (ostatnio koncentruje się na kompozycjach pochodzących z krajów nadbałtyckich). Szczególną pozycję zajmują wśród nich utwory uznanych kompozytorów skandynawskich dedykowane kwintetowi z Gotlandii. Zespół koncertował jak dotąd w niemalże wszystkich krajach europejskich, regularnie odwiedzając m.in. Danię, Norwegię, Niemcy, Wlk. Brytanię czy Francję. Brał udział w większości znaczących festiwali odbywających się na Półwyspie Skandynawskim. Dokonał również licznych nagrań radiowych. W swojej kolekcji ma siedem płyt poświęconych głównie muzyce bałtyckiej XX wieku. Od dwudziestu lat zespół współpracuje z toruńskim kwintetem smyczkowym Multicamerata. We wrześniu 2009 roku z okazji 70-tej rocznicy wybuchu II wojny światowej Gotlands Blasarkvintett wraz z Multica- meratą zorganizował tournee koncertowe pt. Szlakiem ORP Orzeł z koncertami w Polsce, Holandii, Szkocji, Estonii i Szwecji. Gotlands Blasarkvintett was established in 1971. The artists play the following instruments: the f lute, oboe, clarinet, French horn and bassoon. The quintet’s repertoire comprises mainly the works by 19th-century composers written specifically for small groups performing on woodwind instruments. Recently the band has concentrated on compositions created in the Baltic Countries with the special emphasis on music pieces by renowned Scandinavian composers dedicated to the quintet from Gotland, that is Gotlands Blasarkvintett. The group has performed in nearly all European countries, regularly visiting Denmark, Norway, Germany, Great Britain and France. It has participated in most significant festivals held on the Scandinavian Peninsula. The quintet has also made numerous radio recordings. The band also boasts seven records concentrating mainly on 20th-century Baltic music. PROBALTICA 2015 27 Zespół Kameralny MULTICAMERATA zainaugurował swoją działalność w 1991 roku cyklem Niedzielne Koncerty Pałacowe w nowo-odrestaurowanym Pałacu Dąmbskich w Toruniu. Od tego czasu zespół wykonał ponad 600 koncertów w kraju i za granicą. W Polsce koncertował m.in. na Zamku Królewskim w Warszawie, Filharmonii Narodowej, w Auli Adama Mickiewicza i Teatrze Wielkim w Poznaniu, Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie etc. Koncerty zespołu objęły również szereg miast w Niemczech, Francji, Hiszpanii, Włoch, Holandii, Litwy, Łotwy, Estonii, Rosji, Szwecji, Finlandii, Wielkiej Brytanii, Austrii, Słowenii oraz Watykan. Dla uczczenia pamięci najznakomitszego toruńczyka Mikołaja Kopernika w związku z przypadającą w 1993 r. 520 rocznicą urodzin i 450 rocznicą I wydania „De Revolutionibus” oraz 450 rocznicy śmierci, Multicamerata zorganizowała wielkie tournee koncertowe w miejscach jego pobytu w Polsce i we Włoszech pt. „Hommage à Kopernik”. W 1999 roku dla uczczenia obchodów 150 rocznicy śmierci Fryderyka Chopina MULTICAMERATA zorganizowała europejskie tournee z koncertami we Francji, Hiszpanii, 28 Szwecji, Litwie i Łotwie. Ideą koncertów było wykonywanie muzyki wielkiego kompozytora wraz z pianistami mieszkającymi w krajach, w których odbywały się koncerty. MULTICAMERATA jest pomysłodawcą i organizatorem Festiwalu Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich PROBALTICA. Ideą przewodnią Festiwalu jest inicjowanie współpracy szczególnie w dziedzinie muzyki i sztuk pięknych oraz prezentowanie dorobku kulturalnego państw morza bałtyckiego. W dotychczasowych 20 edycjach festiwalu wzięło udział ponad 8000 artystów. W ramach promocji Festiwalu PROBALTICA pod patronatem Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP na przełomie października i listopada 2001 odbyło się również tournee koncertowe zespołu kameralnego Multicamerata w 9 krajach bałtyckich. Tournee, po jego inauguracji koncertem w Filharmonii Narodowej w Wilnie w dniu 16 października 2001, kontynuowane było koncertami w Sali Koncertowej Ryszarda Wagnera w Rydze (Łotwa), w Ratuszu w Tallinnie (Estonia), w Muzeum Ermitagu w St. Petersburgu (Rosja), w Kościele na Skale w Helsinkach (Finlandia), w Teatrze Strindberga w Sztokholmie (Szwecja), w Kompagni w Kopenhadze (Dania), w Hamburgu (Niemcy) w Londynie oraz Edynburgu. W 2003 roku odbyły się pierwsze edycje festiwalu PROBALTICA na Litwie i w Szwecji. W 2006 roku z okazji obchodów 15-lecia zespół zorganizował bałtyckie tournee, w ramach, którego odbyło się 15 koncertów. Po inauguracji w Toruniu trasa koncertowa wiodła po Litwie, Łotwie, Estonii, Finlandii, Szwecji, Danii i Niemczech. W 2007 roku zespół rozpoczął cykl koncertów Europejska Akademia Sztuki prezentujący muzykę, literaturę i sztuki plastyczne narodów Europy, a w 2008 roku zrealizował koncerty i nagranie albumu „Hommage a Zbigniew Herbert”, stanowiącego rejestrację koncertu laureatów Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego poświęconego twórczości Zbigniewa Herberta. Od dwudziestu lat zespół współpracuje z Gotlands Blasarkvintett. W wrześniu 2009 roku z okazji 70-tej rocznicy wybuchu II wojny światowej Multicamerata wraz Gotlands Blasarkvintett zorganizowała tournee koncertowe pt. „Szlakiem ORP Orzeł”. Multicamerata nagrała 11 płyt CD, dokonała licznych nagrań telewizyjnych i radiowych. The MULTICAMERATA Chamber Ensemble gave its first concert on 15 September 1991 as part of a series of concerts called Sunday Palace Concerts, held at the Golden Hall of the newly restored Dąmbski Palace in Toruń. Since then the ensemble has given over 600 concerts both in Poland and abroad. In Poland it has performed at the Royal Castle in Warsaw, the National Philharmonic, the Adam Mickiewicz Hall and the Grand Theatre in Poznań, the Castle of the Pomeranian Princes and many other venues. The ensemble has also given concerts in many towns and cities in Germany, France, Spain, Italy, Holland, Lithuania, Latvia, Estonia, Russia, Sweden, Finland, Great Britain, Austria, Slovenia and the Vatican. In 1993, in order to pay tribute to Toruń’s most prominent citizen, Nicholas Copernicus and to commemorate the 520th anniversary of his birth, the 450th anniversary of his death and the publication of the first edition of „De Revolutionibus”, the MultiCamerata organised a great concert tour called „Hommage à Copernic”, visiting the Polish and Italian towns that had welcomed the great astronomer. Also in 1993 the ensemble recorded the first album with music by Handel, Janiewicz, Koszewski and Lutosławski. In 1999, to commemorate the 150th anniversary of Frederic Chopin’s death, the Multicamerata organised a European concert tour, performing in France, Spain, Sweden, Lithuania and Latvia. The concerts were unusual because pianists living in the countries where concerts were held performed with the ensemble. In 2001, to celebrate its 10th anniversary, the Multicamerata toured nine Baltic countries under the auspices of the Polish Ministry of Foreign Affairs. The tour was inaugurated on 16 October 2001 at the National Philharmonic in Vilnius and then continued at the R.Wagner Concert Hall in Riga, the Townhall in Tallinn, the Ermitage Museum in Saint Petersburg, the Church on the Rock in Helsinki, the Strindberg Theatre in Stockholm, Kompagna in Copenhagen and the Museum fur Volkerkunde in Hamburg. As part of the same tour the Multicamerata also performed in London and Edinburgh. In 2006, to celebrate its 15th anniversary, the Multicamerata toured to eight Baltic countries.The ensemble’s repertoire comprises compositions by classic composers, J.S. Bach, F. Handel, A. Vivaldi. W.A. Mozart but specialises in music by 19th and 20th-century Polish composers. The MULTICAMERATA is the founder and organiser of the PROBALTICA Music and Art Festival of the Baltic Countries. The main aim of the festival is to initiate co-operation, especially in the field of music and fine arts, as well as to present the cultural heritage of all the participating Baltic countries. During the twenty one editions of the festival we have had the pleasure to welcome over 8000 artists. In 2003 the first regular editions of the PROBALTICA Festival were held in Lithuania and Sweden. The Multicamerata has co-operated with the Swedish Gotlands Blasarkvintett for twenty years. During the nineteen years of performing the ensemble has recorded eleven CDs and has made numerous radio and TV recordings. PROBALTICA 2015 29 Koncert Kompozytorów Toruńskich Capella Gedanensis dyrygent - Rafała Kłoczko soliści: Magdalena Sławińska - flet, Szymon Laskiewicz - klarnet w programie: Zygmunt Moczyński - Preludium - Perpetuum Mobile Bernadetta Matuszczak - Momenti Musicali na flet i orkiestrę smyczkową Piotr Perkowski - Szkice Toruńskie, W stronę Atmy Jan Michał Wieczorek, Strofy Kaszubskie Suita POMERANIA (kompozycja zbiorowa) Tomasz Cywiński - Zamek Krzyżacki Rafał Kłoczko - Kamienica pod Gwiazdą Jędrzej Rochecki - Fortefikacje toruńskie Ewa Fabiańska-Jelińska - Katedra Świętych Janów Magdalena Cynk - Jarmark Katarzyński 30 7.05 Pomorskie Towarzystwo Muzyczne zostało powołane18 marca w 1921 na wniosek Konfraterni Artystów. Zawsze zajmowało się organizowaniem wydarzeń kulturalnych, poszerzaniem oferty muzycznej w regionie oraz edukacją. Do jej najważniejszych zasług należy założenie Konserwatorium Muzycznego, obecnego Zespołu Szkół Muzycznych w Toruniu. Wtedy było to wydarzeniem na miarę krajową. Dzięki utworzeniu Konserwatorium Toruń urósł do roli ważnego ośrodka kultury muzycznej w kraju. PTM organizowało koncerty w Toruniu i w innych miastach Pomorza, na których wykonawcami byli wybitni muzycy. Przez wiele lat działała symfoniczna i kameralna orkiestra PTM, którą dyrygowali Adam Kuryłło, założyciel Towarzystwa i jego członek honorowy. Tradycją były koncerty uczniów i nauczycieli. Pierwszy taki koncert miał miejsce 8 maja 1921.Po wojnie kontynuowano tradycje koncertowe, zwłaszcza międzyszkolne popisy. Towarzystwo jednak zawiesiło swoją działalność w1998. Po 15-letniej przerwie w listopadzie 2012 powróciło do tradycji organizowania koncertów i działalności edukacyjnej. W Ośrodku UMK w Bachotku organizuje warsztaty instrumentalne w ramach Muzycznych Wakacji z Pasją dla dzieci i młodzieży z naszego regionu. Zaproponowało też stały cykl koncertów towarzyskich, których istotą i głównym celem jest kształtowanie muzycznej tożsamości melomanów i muzyków regionu w oparciu o związek z regionem, tradycją i twórczością współczesną. Dziś podczas Festiwalu Probaltica, jest współorganizatorem wieczoru muzyki kompozytorów toruńskich w ramach cyklu koncertów towarzyskich. Wykonane będą utwory kompozytorów mających istotny związek z regionem, znanych i uznanych w świecie muzycznym, niektórych wcześniej związanych z PTM. Zabrzmią ciekawe i zróżnicowane kompozycje, również specjalnie napisane na tę okazję przez współczesnych twórców. Zostanie prawykonana Suita Pomerania, napisana dla Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego, nawiązująca do miejsc i wydarzeń związanych z regionem. Wykonawcą będzie uznany w świecie muzycznym zespół Cappella Gedanensis pod batutą Rafała Kłoczko. The Pomeranian Music Society was established on 18 March 1921 by the Confraternity of Artists. One of its most important achievements was the founding of the Music Conservatory (now a complex of music schools in Toruń), which was then an event of national importance and which transformed the town of Toruń into an important music centre. The Society also organized concerts, with most famous performers of the time, in Toruń and other towns across Pomerania. The symphony and chamber orchestra of the Pomeranian Music Society also gave numerous concerts over the years. It was led by Adam Kuryłło, founder of the Society and its honorary member. After the first concert held on 8 May 1921, it became a tradition to organize performances of the conservatory’s stu- PROBALTICA 2015 31 dents and teachers. After the Second World War, the tradition was continued, especially the concerts of students from various schools. The Society, however, suspended its activity in 1998. After a fifteen-year-long break, in November 2012 the Society started to organize concerts and educational events again. Today, the Society is a co-organizer of this concert of contemporary music with the participation of composers from Toruń, who first graduated from the Toruń Music School, later from various music academies and now are vibrant artists in many music centres across Poland. Most of the compositions are performed for the first time today. Cappella Gedanensis rozpoczyna działalność artystyczną w roku 1981 a w roku 1992 otrzymuje status instytucji kultury. Nawiązuje do bogatej twórczości muzycznej dawnego Gdańska, kontynuując tradycje Kapeli Rady Miejskiej założonej w XVI wieku i po mistrzowsku wykonując opracowane i wydane drukiem arcydzieła muzyki gdańskiej. W dorobku repertuarowym zespołu znajdują się dzieła gdańskich kompozytorów - F. de Rivulo, P. Sieferta, C. Fórstera, C. Bűthnera, Ch. Wernera, N. Zangiusa, J.V. Medera, T.A. Volckmara, M.D. Freislicha, J.B.Ch. Freislicha oraz utwory J.Th. Roemhildta. Poza repertuarem gdańskim zespół wykonuje również wielkie dzieła oratoryjno - kantatowe - G.F. Händla, J.S. Bacha, A. Vivaldiego, G.B. Pergolesiego, W.A.Mozarta, F. Schuberta, J. Hydna. Zespół chętnie też sięga po dzieła współczesnych kompozytorów. Część tego bogatego dorobku artystycznego została wydana na płytach analogowych i kompaktowych - 34 CD. Cappella ma w swym dorobku dwie Platynowe Płyty - Antoniego Vivaldiego, Pory roku - 2000 oraz kolędy Nowy Rok u Ojca Świętego - 2002. Płyta L. Boccheriniego, Stabat Mater z udziałem A. Tomaszewskiej została nominowana do NAGRODY FRYDERYK 2008. Cappella koncertuje niemal na całym świecie - w USA, Chinach, Izraelu oraz większości państw europejskich. Uczestniczy w licznych festiwalach międzynarodowych, m.in. zespół bierze udział w - Festiwalu Radiowym WDR w Herne i Schwabisch Gmünd (Spalt, Niemcy), Festiwalu Muzyki Sakralnej w Abu Gosh (Izrael) Wratislavia Cantans, Festiwalu Muzyki Dawnej (Bruksela), Festiwalu Muzyki Barokowej (Niemcy, Litwa, Polska), Royal Music Festiwal (Sztokholm), Festiwalu Chóralnym (Brema). Zespół miał zaszczyt występować także przed Ojcem Świętym Janem Pawłem II oraz uczestniczyć w znaczących wydarzeniach historycznych z udziałem prezydentów i monarchów Europy. Cappella Gedanensis prezentuje szeroki zakres działalności, m.in. audycje szkolne, promuje młodych muzyków. Współpracuje także z wybitnymi artystami jak: Gail Gilmore, Mirel Iancovici, Wanda Wiłkomirska, Konstanty Andrzej Kulka, Roman Jabłoński, Takashi Yamamoto / laureat III nagrody Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. F.Chopina w Warszawie 2005 /, Vadim Brodski, Konstanty Wileński, Bożena Harasimowicz, Łukasz Długosz / laureat Konkursu ARD w Monachium/, Anatoly Kogan, Monika Czalej-Pujol, Magdalena Gruszczyńska, Monika Cybulska, Joanna Mądroszkiewicz. Cappella Gedanensis realizuje wspólne projekty z Reinhardem Goebelem / Musica Antiqua Köln, Kwintetem Filharmoników Berlińskich, Triem Sigiswalda Kuijkena oraz z Zespołem Capilla Flamenca. Cappella Gedanensis występuje okazjonalnie ze znakomitymi dyrygentami -Tadeuszem Wojciechowskim, Tadeuszem Wicherkiem, Michałem Dworzańskim, Kai Bumannem, Wolfgangiem Helbichem, Miguelem Ortegą, Alfonso Reverte, Paulem Esswoodem i Rafałem Kłoczko. W 2004 roku Cappella Gedanensis wspólnie z Radą Miasta Gdańska zapoczątkowuje cykl koncertów Muzyka w Nowym Ratuszu. Promocje młodych talentów. Promocja młodych talentów daje szansę działalności koncertowej młodym artystom m.in. 32 stypendystom i laureatom Nagród Prezydenta Miasta Gdańska. Dokonania młodych artystów i ich mistrzów wydawane są na płytach w ramach projektu Złota Kolekcja Talentów Gdańskich. Prezentacje najmłodszego pokolenia artystów odnoszących sukcesy w konkursach krajowych i zagranicznych, przybliżają społeczeństwu osiągnięcia gdańszczan w dziedzinie kultury. Zespół obok działalności koncertowej i nagraniowej zrealizował także widowisko poetycko-muzyczne Kantata na urodziny Króla Augusta III wspólnie z Teatrem Ekspresji Wojciecha Misiuro oraz spektakle Katharsis, Solidarni z historią i tradycją, Znaki czasu w reżyserii Wiesława Janasza. Cappella Gedanensis jest zespołem, który gra na instrumentach dawnych oraz współczesnych. Rafał Kłoczko sztuki dyrygenckiej uczył się pod okiem takich sław jak R. Delekta, W. Michniewski, J. Przybylski, M. Guidarini, J. Kaspszyk, a wreszcie C. Metters, E. WIesztordt czy G. Chmura. W 2013 r. został półfinalistą Międzynarodowego Konkursu Dyrygentów Operowych Blue Danube. Na co dzień współpracuje z Pomorskim Towarzystwem Muzycznym, orkiestrą symfoniczną w Gdyni oraz orkiestrą symfoniczną Tutta Forza. Pod batutą młodego artysty znalazły się również liczne orkiestry symfoniczne, wykonujące premierowe opery. Wśród nich wspomnieć trzeba o wszystkich częściach cyklu „Il trittico” G. Pucciniego (Il Tabarro, Suor Angelica, Gianni Schicchi), „Cosi fan tutte” W.A. Mozarta, „Orfeo ed Euridice” Ch.W. Glucka, „Francesca da Rimini” i „Aleko” S. Rachmaninowa, „Verbum Nobile” S. Moniuszki, „Weksel Małżeński” G. Rossiniego, czy „Le Villi” G. Pucciniego. Magdalena Cynk jest rodowitą torunianką. Pisze kompozycje solowe, kameralne, orkiestrowe i chóralne, które wykonywane są w wielu miastach regionu, Polski i Europy, m. in. w Kłajpedzie, na Gotlandii, w Szwajcarii, na Węgrzech, Ukrainie, Holandii, Belgii, a także w Stanach Zjednoczonych i Brazylii. Pisze dla Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej oraz kwintetu Multicamerata, Cappella Bydgostiensis, ale jej utwory wykonywali również m. in. Gotlands Blassarkvintett, Hevelius Brass, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Pomorskiej, Narodowa Orkiestra Łotewska, Międzynarodowa Orkiestra Symfoniczna „PROBALTICA”. Jej utwory PROBALTICA 2015 33 prezentowane były na festiwalu Warszawska Jesień i Poznańska Wiosna Muzyczna. Jest absolwentką toruńskiego Zespołu Szkół Muzycznych oraz Akademii Muzycznej w Bydgoszczy (klasa kompozycji prof. Franciszka Woźniaka). Studiowała naukę gry na carillonie w Akademii Muzycznej w Gdańsku oraz w Królewskiej Szkole Carillonowej w Mechelen w Belgii. Występuje na Festiwalu „Tour de Carillon”, którego jest pomysłodawczynią i kierownikiem artystycznym. W Zespole Szkół Muzycznych w Toruniu prowadzi zajęcia teoretyczne oraz zajęcia z kompozycji. Organizuje koncerty kompozytorskie „Szkolna partytura”, w których prezentowane są utwory uczniów, absolwentów oraz pedagogów Szkoły. Jest pomysłodawczynią odbywającej się coroczne w Toruniu „Pięciolinii dla Papieża”, koncertu kompozytorskiego twór- ców Pomorza i Kujaw, a także Koncertów Towarzyskich, odbywających się w różnych miejscach województwa Kujawko- pomorskiego. Jej działalność została wielokrotnie wyróżniona prestiżowymi nagrodami Marszałka Województwa i Prezydenta Miasta Torunia. W 2001 roku za aktywność twórczą otrzymałam Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury. Jest trzykrotną stypendystką Prezydenta Miasta Torunia oraz laureatką Nagrody Prezydenta na działalność pedagogiczną. W 2006 r. otrzymała Stypendium - Nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego za wybitne osiągnięcia w prowadzeniu działalności społecznie użytecznej, służącej wszechstronnemu rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Ewa Fabiańska, kompozytorka, absolwentka Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu. Od 2012 roku kontynuuje naukę kompozycji w Universität für Musik und darstellende Kunst w Wiedniu pod kierunkiem Reinharda Kargera. Laureatka programu stypendialnego Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Młoda Polska”. Stypendystka Prezydenta Miasta Torunia i Poznania. Jej utwory są wykonywane w kraju (np. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, Międzynarodowy Festiwal „Muzyka w Starym Krakowie”) oraz za granicą (w Czechach, Austrii, Holandii, Luksemburgu, na Słowenii, USA). Jest laureatką ogólnopolskich i międzynarodowych konkursów kompozytorskich m.in. Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego „Gramodeska” w Pradze czy Ogólnopolskiego Konkursu Kompozytorskiego KM Związku Kompozytorów Polskich im. Z. Mycielskiego (2013). Jej utwory są wydawane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne oraz Norsk Musikforlag z Norwegii. 34 Jędrzej Roch Rochecki kompozytor urodzony w Toruniu. Ukończył Ogólnokształcącą Szkołę Muzyczną w Toruniu w klasie skrzypiec. Studiował kompozycję, teorię muzyki i reżyserię dźwięku w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Doskonalił warsztat kompozytorski u M.Jasińskiego, Z. Bargielskiego oraz M. Borkowskiego. W 2012 roku uzyskał dy- plom ukończenia studiów magisterskich z kompozycji. W latach 2011/2013 kontynuował studia z reżyserii dźwięku na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Jest laureatem m.in. nagrody publiczności na festiwalu „Dźwiękowe Perspektywy Ekranu” w Bydgoszczy, II nagrody w Ogólnouczelnianym Konkursie na Concerto Grosso, I nagrody w Konkursie Kompozytorskim im. M. Gordiejuka w Bydgoszczy W 2012 roku otrzymał II nagrodę w konkursie RUMAKI 2012, organizowanym przez Grupę MAKRUM oraz TVP Bydgoszcz. Jego utwory wystawiane są na w Polsce i za granicą. Zajmuje się także wykonawstwem muzyki współczesnej. W swoich pracach kompozytorskich wykorzystuje możliwości muzyki elektronicznej, a także realizuje projekty intermedialne. Współpracuje z innymi twórcami komponując muzykę do filmów i animacji, tworząc ścieżkę dźwiękową, czy też udźwiękawiając instalacje plastyczne i wystawy. W sezonie artystycznym 2012/2013 pełnił funkcję kompozytora-rezydenta Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej w ramach programu „Kompozytor-rezydent” Instytutu Muzyki i Tańca. Tomasz Cywiński. skrzypek i kompozytor. Jako aranżer współpracował m.in. z Toruńską Orkiestrą Symfoniczną, festiwalem Tour de Carillon, Toruńskim Kwartetem Dętym Blaszanym, gdańskim kwintetem Hevelius Brass, Tomaszem Kamińskim. Wyróżniony w Konkursie Kompozytorskim Fides et Ratio (2009) oraz w Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim Muzyka Ogrodowa Wrocław-Kraków (2010/11). Otrzymał II nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim na Chóralny Utwór Liturgiczny (2011). PROBALTICA 2015 35 Koncert z okazji 250 rocznicy urodzin M.K. Ogińskiego MUZYKA i TANIEC JEGO EPOKI Elżbieta Stefańska – klawesyn wraz z zespołem skład zespołu: Bożena Zawiślak-Dolny - mezzosopran Romana Agnel - choreografia, taniec Dariusz Brojek - taniec Mariko Kato - klawesyn Jan Popis - prelekcja w programie: M.K. Ogiński Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”, Polonez B-dur, Polonez B-dur, Polonez G-dur na 3 ręce, Polonez G-dur na 4 ręce, Polonez f-moll, Polonez d-moll, Romans „Wstało już słonko na niebie”, Romans „Do Dafnisa”, Menuet a-moll, Walc D-dur, Polonez B-dur, Polonez d-moll, Polonez G-dur, Romans „Rodzinna wieś”, Romans „Zamilcz, ach zamilcz już”, Mazurek D-dur Mazurek A-dur 36 9.05 Michał Kleofas Ogiński przyszedł na świat w Guzowie niedaleko Sochaczewa w 1765r. Pochodził z rodu znanego zarówno w Polsce, jak i na Litwie, z którego pochodził hetman wielki litewski Michał Kazimierz Ogiński, twórca kanału wodnego, który połączył dorzecze Dniepru i Niemna, a zatem pośrednio Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym. Już w dzieciństwie uczył się gry na fortepianie i na skrzypcach występując w dworach szlacheckich z dziełami Haydna, Mozarta, a nawet wczesnymi kompozycjami Beethovena. W Słonimiu, w trakcie pobytów u stryja Michała Kazimierza poznał wystawiane tam opery włoskie i francuskie. Wcześniej ujawnił się u niego talent kompozytorski, jednak rodzina zadecydowała, aby poświęcił się karierze politycznej. W wieku zaledwie 21 lat Michał Kleofas Ogiński został wybrany posłem na Sejm. W latach 1790 – 1791 odbywał podróże dyplomatyczne do Hagi, Amsterdamu, czy Londynu. Po powrocie do kraju kontynuował działalność polityczną, biorąc udział w obradach sejmu Czteroletniego, jednak podobnie jak większość szlachty w 1792 roku opowiedział się po stronie konfederatów targowickich. Pomimo to gdy w 1794 r. wybuchło Powstanie Kościuszkowskie, Ogiński zdecydował się stanąć do walki przeciw siłom Katarzyny II. Dowodził wówczas częścią wojsk na północy Litwy. Niestety powstanie zakończyło się klęską. Majątek Ogińskiego został skonfiskowany, a on sam ratował się ucieczką w damskim przebraniu do Wiednia. Przez kolejne pięć lat podróżował po Włoch, Konstantynopola i na Bałkany, kończąc swoją wyprawę w Paryżu, gdzie osobiście poznał Napoleona Bonaparte. Po rozwodzie ze swoją pierwszą żoną, Izabelą Lasocką ożenił się ponownie z włoską śpiewaczką Marią Neri. Para postanowiła osiedlić się na Litwie. Jednak po postanowieniach Kongresu Wiedeńskiego i stworzeniu marionetkowego Królestwa Polskiego utracił resztki wiary w sens działań politycznych. Wyjechał do Florencji, w której zmarł w 1833 roku. Został pochowany w bazylice Santa Croce obok tak wielkich postaci jak Galileusz i Michał Anioł. Komponował mazurki, romanse, pieśni, kadryle, menuety, walce i polonezy. Stworzył też jedną operę Zelis i Valcour czyli Napoleon w Kairze, która niestety nigdy nie doczekała się wystawienia. Międzynarodową sławę zapewnił mu natomiast Polonez nr 1 F-dur nazwany Polonezem Śmierci. Bezsprzecznie najbardziej rozpoznawanym utworem Ogińskiego jest Polonez a-moll Nr 13 Pożegnanie Ojczyzny, który został opublikowany w 1794r. Powinniśmy jeszcze wspomnieć, że badania historyczne prowadzone przez Adama Załuskiego, jednego z potomków księcia Michała dowodziły, że 1797 roku posłał on generałowi Henrykowi Dąbrowskiemu Marsz dla Legionów. Możliwe więc, że Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu powinniśmy zawdzięczać pochodzenie melodii Mazurka Dąbrowskiego. Na 37 sesji Konferencji Generalnej UNESCO w 2013 r. ogłoszono listę rocznic obchodzonych pod auspicjami UNESCO w latach 2014-2015. Wśród nich znalazła się 250 rocznica urodzin Michała Kleofasa Ogińskiego obchodzona w 2015 r., jako wspólna rocznica Polski, Litwy i Białorusi. PROBALTICA 2015 37 Elżbieta Stefańska urodziła się w Krakowie jako córka słynnej pianistki HALINY CZERNY-STEFAŃSKIEJ i profesora fortepianu Ludwika Stefańskiego. Gry na fortepianie uczyła się u swego ojca. Studia ukończyła w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, pod kierunkiem wybitnego klawesynisty niemieckiego, profesora Hansa Pischnera z Berlina. Po uzyskaniu dyplomu swoje umiejętności wzbogacała na międzynarodowych kursach w Sienie i Weimarze. W roku 1964 otrzymała dwie pierwsze nagrody na Konkursie Muzyki Dawnej w Łodzi za wykonanie utworów kompozytorów epoki baroku - na fortepianie i klawesynie. W roku 1965 została laureatką głównej nagrody Międzynarodowego Konkursu Muzycznego w Genewie, otrzymując równocześnie nagrodę specjalną im. Henri Ghez dla najlepszego klawesynisty konkursu. W następnych latach, za wybitne osiągnięcia artystyczne Trio Barokowego, została uhonorowana Nagrodą Miasta Krakowa. Uczestnicy również wielokrotnie w wielu krajowych i zagranicznych festiwalach jako solistka i kameralistka, m. in. w Hanowerze, Halle (Festiwal Haendlowski), Lipsku (Festiwal Bachowski), Shiraz (Iran), Orvieto, Interlaken (Szwajcaria), Gaming (Austria), Paryż. 38 W repertuarze Elżbiety Stefańskiej znajdują się dzieła muzyki solowej i kameralnej epoki renesansu, baroku, klasycznej, jak również XX-wiecznej. Artystka w swej wieloletniej karierze muzycznej dokonała bardzo licznych nagrań radiowych i telewizyjnych, jak również płytowych dla Polskich Nagrań, Emi Elektroli, Decca, Fonit Cetra. W latach 1974-82 była etatową solistką Radia i Telewizji. Elżbieta Stefańska, oprócz działalności koncertowej, brała czynny udział jako juror w konkursach muzycznych tak krajowych jak i zagranicznych. W roku 1970 uczestniczyła w jury Międzynarodowego Konkursu Klawesynowego w Monachium. W 1992 roku brała udział w jury Międzynarodowego Konkursu Bachowskiego w Lipsku, a w 1993 w Międzynarodowym Konkursie Klawesynowym w Warszawie. W roku 1990 jako juror uczestniczyła w Konkursie Pianistycznym w Taipei (Tajwan). Jest profesorem Akademii Muzycznej w Krakowie, gdzie prowadzi klasę klawesynu. W latach 1981-90 pełniła funkcję kierownika Katedry Klawesynu i Instrumentów Dawnych. Z okazji Roku Mozartowskiego w firmie fonograficznej Pony Canyon (Tokio) nagrała osiemnaście Sonat W. A. Mozarta (sześć płyt CD) na instrumencie -pianoforte- z czasów kompozytora. Od 1991 do 2001 występowała w duecie fortepianowym ze swoją matką Haliną Czerny-Stefańską, koncertując z powodzeniem w kraju i zagranicą. Razem z matką nagrała dla firmy DUX CD z tańcami polskimi od Renesansu do Chopina. Dla tej samej firmy dokonała również nagrania koncertów klawesynowych J. S. Bacha ze swoimi studentami. Płyta ta otrzymała nominację do nagrody „Fryderyk”. Bożena Zawiślak-Dolny powszechnie uznana za jedną z najlepszych polskich odtwórczyń partii tytułowej Carmen w operze Bizeta. Postać tę kreowała w teatrach operowych Krakowa, Warszawy, Gdańska, Bytomia, Łodzi, Szczecina. Jest śpiewaczką wszechstronną z powodzeniem śpiewa również w operetce i musicalu, nieobcy jest jej również repertuar Fascynacja tańcem barokowym i renesansowym artystki zaowocowała współpracą z baletem „Ardente Sole”, specjalizującym się w kultywowaniu tańca historycznego. W ostatnich latach otrzymała następujące nagrody: 1. Nagroda Wojewody Krakowskiego w dziedzinie Kultury i Sztuki za rok 1998. 2. Nagroda im. Ray E. & Ruth A. Robinson za doskonałe wyniki nauczania (rok 2000). 3. Nagroda Stołecznego, Królewskiego Miasta Krakowa w dziedzinie Kultury i Sztuki za rok 2003. oratoryjno-kantowy (Stabat Mater Pergolesiego i Szymanowskiego, Requiem Verdiego i Dworzaka, VII Symfonia Mahlera, Czarodziejska miłość De Falli). Ogromny sukces przyniosło artystce wykonanie songów Kurta Weilla, najpierw w przedstawieniu w Teatrze Stu u boku Jana Peszka, a potem w przygotowanym przez Operę Ślaską spektaklu Zagraj mi melodię z dawnych lat. Ostatni sukces tego gatunku to znakomita kreacja Aldonzy-Dulcynei w musicalu Człowiek z La Manchy M. Leigha, wystawionym w Łódzkim Teatrze Muzycznym i Operze Krakowskiej. Karierę poprzedziła rzetelnymi studiami w Studium Wokalno-Aktorskim D. Baduszkowej przy Teatrze Muzycznym w Gdyni. Pierwsze lata swojej scenicznej pracy związała z Gdyńskim Teatrem Muzycznym, a następnie rozpoczęła współpracę z Operą Bałtycką. Od 1988 roku jest solistką Opery Krakowskiej. Została uhonorowana w 1997 roku Nagrodą Wojewody Małopolskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury i sztuki, z tych samych powodów przyznano jej statuetkę Ariona przez ZASP oraz Złoty Krzyż Zasługi i ostatnio srebrny medal Gloria Artis przyznawany przez Ministra Kultury Sztuki i Dziedzictwa Narodowego. PROBALTICA 2015 39 Romana Agnel Tancerka, choreograf, pedagog tańca, historyk sztuki; założycielka Baletu Dworskiego „Cracovia Danza”, którego jest dyrektorem. Absolwentka Społecznej Szkoły Baletowej w Krakowie i historii sztuki (Uniwersytet Sorbony). We Francji poznała tańce różnych narodów i specjalizacje w zakresie tańców charakterystycznych oraz historycznych. Jedyna w Polsce specjalistka tańców barokowych wykształcona w Theěâtre Baroque de France. Jest również tancerką klasycznego tańca indyjskiego Bharata Natyam, którego uczyła się w Madrasie. Stworzyła choreografię do większości spektakli Baletu Dworskiego „Cracovia Danza”. Jako tancerka i choreograf współpracuje z licznymi instytucjami, m.in. z Teatrami (im. J. Słowackiego, STU, Ludowym, „Groteską” w Krakowie; Nowym im. K. Dejmka w Łodzi), operami (m.in. Warszawską Operą Kameralną, Opera Krakowską, Theatre Champs Elysées w Paryżu). Laureatka m.in. II nagrody paryskiego konkursu La Scéne Française w technice tańca charakterystycznego; została uhonorowana m.in. Srebrnym Krzyżem Zasługi przyznawanym przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej oraz najwyższym odznaczeniem rządu francuskiego - Orderem Legii Honorowej. Dariusz Brojek Tancerz, choreograf, absolwent Państwowej Szkoły Baletowej w Gdańsku (klasa U. Azimowa, 2000r.). Doświadczenia w zakresie tańca klasycznego rozwijał w Operze Bałtyckiej w Gdańsku oraz w Dolnośląskiej Operze we Wrocławiu. W 2001 r. rozpoczął współpracę z Baletem Dworskim „Ardente Sole”, od 2006 r. Baletem Dworskim „Cracovia Danza”. Wraz z zespołem bierze udział w licznych koncertach i spektaklach w kraju i zagranicą. W 2013 r. wziął udział w produkcji spektaklu zatytułowanego „Da sola” z francuskim Zespołem „l’Eventail” (chor. M.-G. Massé). Regularnie współpracuje z młodzieżowymi zespołami muzyki i tańca dawnego w Polsce. Od kilku lat realizuje spektakle dla dzieci w Teatrze „Syrena” w Londynie. 40 Mariko Kato urodziła się na Hokkaido w Japonii. Studia pianistyczne odbyła w School of Music w UOZU w Japonii u Prof. Jiro Yamamoto i w tym czasie została laureatką konkursów pianistycznych w Japonii. Mariko Kato była również uczestniczką międzynarodowych kursów muzycznych prowadzonych przez Prof. Halinę-Czerny Stefańską. Ukończyła studia w zakresie gry na fortepianie u prof. Stefana Wojtasa, oraz klawesyn u prof. Elżbiety Stefańskiej w ra- mach studiów podyplomowych w Akademii Muzycznej w Krakowie. Koncertuje na fortepianie i klawesynie, równiż w duecie ze swoją Profesorką Elżbietą Stefańską w Polsce, Francji, na Ukrainie i w Japonii. W czerwcu 2008 roku uczestniczyła w mistrzowskim kursie klawesynowym w Budapeszcie u prof. Jacques’a Ogg’a. Wraz z Prof. Elżbietą Stefańską dokonała nagrania CD Polonezów Ogińskiego. We wrześniu 2007 nagrała na CD Koncert f-moll Jana Sebastiana Bacha, BWV 1056. PROBALTICA 2015 41 Orkiestra smyczkowa młodych wirtuozów Zapolski Strygerne (Dania) dyrygent - Aleksander Zapolski w programie: Piotr Czajkowski - Uwertura Serenada op. 48 Fritz Kreisler - Preludium arr. G. Pugnani Jan Jiri - Benda Grave George Friedrich Haendel - Mesjasz Alleluja George Faure - Apres un Reve Carl Nielsen - Alladyn, Marsz orientalny Henryk Wieniawski - Wariacje na temat własny op. 15 Piotr Czajkowski - Album dla dzieci op. 39 w arr. A. Zapolskiego Carl Nielsen - Preludium z Koncertu na skrzypce Sergiusz Prokofiew - Marsz z baletu Romeo i Julia Piotr Czajkowski - Canzonetta z Koncertu skrzypcowego D-dur op. 35 Piotr Czajkowski - Taniec rosyjski z Jeziora łabędziego Herman Hupfeld - As Time Goes By z Casablanki Jean-Luc Ponty - New Country Hans Christian Lumbye - Champagne Galop 42 10.05 Muzycznej zakłada orkiestrę dziecięcą Zapolski Strygerne. Począwszy od 2003 roku jest również profesorem na Królewskiej Duńskiej Akademii Muzycznej. Jego twórczość jako kompozytora obejmuje utwory napisane głównie na kwartet smyczkowy, wśród których warto wymienić trzy kompozycje inspirowane bajką Słowik H. Andersena. a także wiele aranżacji muzycznych przenoszących w świat klasyki utwory Deep Purple czy Jimmiego Hendriksa. Zapolski Strygerne to wyjątkowa orkiestra kameralna. W jej skład wchodzą dzieci w wieku od lat 7 kształcone pod kierunkiem znakomitego pedagoga Alexandra Zapolskiego, który pełni funkcję dyrektora artystycznego i jednocześnie autora znaczącej liczby kompozycji wykonywanych przez orkiestrę. Pomimo młodego wieku wykonawców orkiestra uchodzi za jeden z najlepszych niezawodowych zespołów wykonujących muzykę klasyczną w Skandynawii, często koncertując w rodzimej Danii oraz Szwecji. Założycielem orkiestry jest Alexander Zapolski, który od ponad 20 lat prowadzi aktywną działalność jako skrzypek, kompozytor i wykładowca w Danii. Urodzony w Odessie studiował na Kijowskim Konserwatorium pod kierunkiem Olgi Parchomenko. W 1973 roku został laureatem pierwszej nagrody na I Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Łysenki. Później zakłada Ukraińskie Trio Fortepianowe, które w 1983 roku zdobywa główną nagrodę na Międzynarodowych Konkursie Muzyki Kameralnej w Kijowie. Następnie zostaje koncertmistrzem orkiestr moskiewskich jednocześnie będąc wykładowcą na Konserwatorium im. S. Prokofiewa. W 1992 roku przeprowadza się do Danii, zostając wkrótce koncertmistrzem Copenhagen Festival Orchestra. Począwszy od 1993 jako wykładowca w Kopenhaskiej Szkole The Zapolski Strygerne is a unique chamber orchestra consisting of children at the age of 7. They are educated by eminent teacher Alexander Zapolski, who is the band’s artistic director and the author of many of the compositions performed by the orchestra. Despite the young age of the musicians, the orchestra is considered to be one of the best non-professional bands performing classical music in Scandinavia, often giving concerts in their native Denmark and Sweden. The orchestra was established by Alexander Zapolski, who has been active for 20 years as a violinist, composer and lecturer in Denmark. Born in Odessa, he studied at the Kiev Conservatory under Olga Parchomenko. In 1973 he won the First Prize at the 1st Lysenko International Violin Competition. Later he founded the Ukrainian Piano Trio, which in 1983 won the main Prize at the International Chamber Music Competition in Kiev. Later he became concertmaster at Moscovian orchestras and a lecturer at the S. Prokofiev Conservatory. In 1992 he moved to Denmark and soon afterwards became the concertmaster at the Copenhagen Festival Orchestra. In 1993, as a lecturer at the Copenhagen School of Music, he established the children’s orchestra Zapolski Strygerne. Since 2003 he has been a professor at the Royal Danish Academy of Music. As a composer he has mostly written pieces for a string quartet, including compositions inspired by H.Andersen’s fairy tale Nightingale, and numerous arrangements of songs by Deep Purple or Jimmy Hendrix, transposing them into the realm of classical music. PROBALTICA 2015 43 Dan Lonnquist – organy (Finlandia), MULTICAMERATA pod patronatem Konsula Honorowego Finlandii Tadeusza Pająka w programie: J. Sibelius - Kwartet smyczkowy „Voces intimae” op. 56, T. Albinoni - Adagio, J. Haydn - Koncert F-dur na organy i orkiestrę smyczkową, T. Kuusisto - Pastorale, G. Böhm - Vater unser im Himmelreich, G.F. Haendel - Koncert g-moll, finał Dan Lönnqvist studiował w Akademii Muzycznej J.Sibeliusa w Helsinkach, w klasie Folke Forsmana, tytuł magistra muzyki kościelnej otrzymał w 1987 roku. W tym samym roku zagrał debiutancki recital w helsińskiej katedrze. Kontynuował studia za granicą u profesorów: Hansa Fagius (w Sztokholmie), Jon Laukvik (w Stuttgarcie) i Jacques van Oortmerssen (w Amsterdamie). Uczestniczył w wielu kursach mistrzowskich. Dan Lönnqvist jest niezwykle aktywnym artystą, występował w krajach skandynawskich, a także w Niemczech, Polsce (około 50 koncertów i recitali m.in.: Kamień Pomorski, Leżajsk, Szczecin, Gdańsk, Polkowice, Pabianice, Katowice, Bielsko-Biała, Częstochowa, Lędziny, Wisła, Cieszyn, Pogórze, Kraków, Warszawa), Litwie, Łotwie, Szwajcarii, Luksemburgu, Włoszech, Republice Czeskiej i USA (Washington National Cathedral). Wykonał wiele koncertów gościnnych na Letnim Festiwalu Organowym w Turyngii, gdzie również działał jako członek jury konkursu „Orgelland Thüringen”. Dan Lönnqvist zajmuje stanowisko Principal Lecturer w Novia University of Applied Sciences w Jakobstad, Finlandia. Jako wieloletni przewodniczący Stowarzyszenia „Calcanten” zorganizował wiele imprez mu- 44 12.05 zycznych jak: “Music for a Summer’s Evening” and “Organ Concerts in Jakobstad”. W 1989 roku założył Chór Kameralny Bel Canto i został jego dyrygentem. Prowadził wykonania takich utworów jak: Johannes Brahms - Niemieckie Requiem, Johann Sebastian Bach - Pasja według św. Mateusza, Oratorium na Boże Narodzenie, Luigi Cherubini - Requiem, Wolfgang Amadeus Mozart - Requiem, Giocchino Rossini - Messe Solennelle, Antoniego Dvoraka - Msza D-dur i Carla Orffa - Carmina Burana. Z chórem koncertował w 10 krajach wśród festiwalowych wyróżnień należy wymienić brąz w International competition for choirs in Llangollen, Wales w 2005 r. Dan Lönnqvist studied with Folke Forsman at the Sibelius Academy, graduating as an A-class organist (diploma) and gaining a Masters degree in church music. He gave his debut organ recital in Helsinki Cathedral. His studies of the organ have taken him abroad: playing for professors Hans Fagius (in Stockholm), Jon Laukvik (in Stuttgart) and Jacques van Oortmerssen (in Amsterdam). He has also participated in several master classes. Dan Lönnqvist has performed not only in the Nordic countries, but also in Ger- many, Poland, Lithuania, Latvia, Switzerland, Luxemburg, Italy, Czech Republic and in the USA (Washington National Cathedral). Lönnqvist has for several years been teaching at the International Organ Academy in Leufsta Bruk, Sweden. This year he gives concerts abroad in Sweden, Poland, Czeck Republic, Italy, Germany and Estonia. Dan Lönnqvist holds a Principal Lecturer post at Novia University of Applied Sciences in Jakobstad. As a long-standing chairman of the Calcanten society he has arranged Organ Festivals in Jakobstad. In 1989 he founded the Bel Canto Chamber Choir and has been its conductor ever since and now celebrating its 25y anniversary. The Bel Canto Chamber Choir has played a key role in Lönnqvist’s engineering and conducting performances of such works as “A German Requiem” by Johannes Brahms, Johann Sebastian Bach’s “St. Matthew Passion” and “Christmas Oratorio”, Luigi Cherubini’s & Wolfgang Amadeus Mozarts “Requiem”, Giocchino Rossini’s “Messe Solennelle”, Anton Dvorak’s “Mass in D” and Carl Orff’s “Carmina Burana”. Lönnqvist was in 2014 awarded a culture price for his engagement for the local music life in Ostrobotnia, Finland. TAT Electronic Centrum organów kościelnych 87-100 Toruń ul. Kociewska 30a tel.: 056 655-06-12 tel.kom.: 601-623-478 e-mail: [email protected] PROBALTICA 2015 45 VioVal (Łotwa) Valery Ivanow – skrzypce, Larisa Strelita-Strele – wiolonczela w programie: G.B. Cirri - Duet 1 op. 7, N. Paganini - Sonata C-dur, G.B. Cirri - Duet 4 op 12, F. Shubert - Ave-Maria, V. Ivanovs - Fantazija, A. Engelmanis - Meditation na wiolonczelę solo, A. Engelmanis - Duet, J. Brahms - Taniec węgierski G-dur, G. F. Handel - J. Halvorsen - Passacaglia 46 13.05 Valery Ivanow – skrzypce Larisa Strelita-Strele – wiolonczela. Absolwenci Łotewskiej Akademii Muzycznej w Rydze (Łotwa).Po jej ukończeniu do 2010 roku pracowali jako koncertmistrzowie w Orkiestrze Symfonicznej w Liepaja (Łotwa), z którą koncertowali w Hiszpanii, Szwecji, w Niemczech, Anglii, Irlandii, Austrii, w Malezji. Występowali również w trio, kwartetach, kwintetach i innych składach. Koncertowali z kwartetem w Szwecji i w Malezji. Regularnie biorą udział w projektach «Nordic Symphony Orchestra» w Tallinie (Estonia), z którą koncertowali w Estonii, Niemczech, Austrii, Słowenii, Słowacji i na Węgrzech. W 2010 roku stworzyli duet, wykonujący utwory na skrzypce i wiolonczelę. Obecnie zamieszkali w Polsce. Wśród wybranych ich projektów, w których uczestniczył zespół w ostatnich latach należy wymienić Międzynarodowy Festiwal Gwiazdy pianistyki w Lipawie na Łotwie, Projekty Rapsody in Rock w Szwecji, Finlandii, Danii i w londyńskim Royal Albert Hall (w latach 1999-2003); Nordic Symphony Orchestra z koncertami w Budapeszcie, w Bartok Bela National Hall, Maribor Unio Hall, Bratysława Historyczny Teatr Narodowy. Valery Ivanov – violin Larisa Strelita-Strele – cello Graduated from Latvian Academy of Music in Riga . After graduating worked at Liepaja Symphony Orchestra (Latvia) till the year 2010. They travelled around the world and played music in the country`s such as Spain, Sweden, Germany, England, Ireland, Malaysia, Austria. Performed with trio, quartet, quintet and other ensembles. Performed act in Sweden and Malaysia. Now that living in Olsztyn (Poland)regularly take part in project «Nordic Symphony Orchestra» in Tallinn (Estonia), and performs in Estonia, Germany, Austria, Slovenia, Slovakia and Hungary. The duo of cello and violin was found on a year 2010 thanks to an idea to arrange compositions for violin and cello. Performed projects such as — 1994 -2010 The International Festival «Pianism Stars» in Liepaja (Latvia). From 1999 to 2003-project with the one of the most famous pianists in Sweden Robert Wells Rapsody in Rock. The shows took place in Sweden, Finland and Denmark and at the Royal Allbert Hall in London. 2010 Nordic Symphony Orchestra concert in Budapest Bela Bartok National Hall, Maribor Unio Hall, Bratislava Historic National Theatre. PROBALTICA 2015 47 Toruńska Orkiestra Symfoniczna dyrygent Jerzy Salwarowski, solistka Eunsol Youn – skrzypce w programie: W.A. Mozart - Uwertura do opery „Don Giovanni” KV 527 W.A. Mozart - Koncert skrzypcowy G-dur KV 216, L. van Beethoven - VI symfonia F-dur op. 68 „Pastoralna” 48 15.05 Toruńska Orkiestra Symfoniczna w roku 2015 obchodzi swoje XXXVI urodziny Założona jako Toruńska Orkiestra Kameralna w sezonie artystycznym 1978/79, pod zarząd Miasta Toruń przeszła w 1990 roku. Utrzymywana jest przez Miasto Toruń i jemu zawdzięcza dynamiczny rozwój. W lutym 2006 roku zmieniła nazwę na Toruńską Orkiestrę Symfoniczną. Na przestrzeni swojej ponad trzydziestoletniej działalności orkiestra wykonała około dwóch tysięcy koncertów we wszystkich znaczących miastach Polski oraz w wielu krajach Europy (m.in. Belgia, Szwajcaria, Czechy, Słowacja, Niemcy, Dania, Wielka Brytania, Włochy, Francja, Białoruś, Litwa), a także na prestiżowych festiwalach. Ostatnio Orkiestra może się również poszczycić miesięcznym tournee w Chinach oraz uczestnictwem w Gali Operowej w Pamplonie. W październiku 2010 roku Toruńska Orkiestra Symfoniczna zagrała koncert w Cirque Royal w Brukseli. Znaczącym wydarzeniem w historii Toruńskiej Orkiestry jest organizowanie od 1997 roku Międzynarodowego Letniego Festiwalu Toruń – Muzyka i Architektura, którego 18 edycja odbyła się latem 2014. Orkiestra brała udział w licznych festiwalach krajowych i europejskich, ma na swym koncie nagrania dla Polskiego Radia i Telewizji oraz Radia Suisse Romande. W 1996 roku, jeszcze jako Toruńska Orkiestra Kameralna, nagrała pod kierunkiem Jerzego Salwarowskiego CD „Słynne miniatury klasyczne”, rok później CD monograficzny z muzyką F. Mendelssohna-Bartholdy’ego. Kolejne nagrania płytowe orkiestry z muzyką W.A. Mozarta powstały w Danii w latach 1997, 1999 i 2001. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat z Orkiestrą współpracowali najlepsi dyrygenci: T. Bugaj, M. J. Błaszczyk, J. Domarkas, D. Gimenez, J. Kaspszyk, K. Missona, M. Pijarowski, J. Salwarowski, J. Swoboda, K. Stryja, T. Wojciechowski oraz wybitni soliści: A. Bauer, R. Blechacz, V. Brodski, K. Danczowska, A. Hiolski, E. Indjic, J. Jakowicz, K. Jakowicz, M. Jaszwili, K. Kenner, U. Kryger, K. A. Kulka, P. Kusiewicz, W. Malicki, J. Mechliński, I.Monighetti, P. Paleczny, P.Pławner, J. Rappe, B. Ringeissen, K.Suska, W. Wiłkomirska, A. Zdunikowski. W lipcu 2010 roku zespół Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej towarzyszył Jose Carrerasowi podczas jego występu na toruńskiej Motoarenie. Dyrektorem Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej jest Paweł Dudzik, a zespół artystyczny tworzy 56 muzyków. W listopadzie 2015 roku Orkiestra zainauguruje otwarcie nowej sali koncertowej PROBALTICA 2015 49 Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki w Toruniu. The State Chamber Orchestra was a state institution until 1990. Then it was taken over by the Toruń Muncipal Authorities and on 22 October 1992 it assumed the name of the Toruń Chamber Orchestra. On 9 February 2006 our great dream came true. That day The Toruń Council set up the Toruń Symphony Orchestra. In the artistic season 2014/2014 the Toruń Symphony orchestra celebrated a great feast – The Orchestra’s 35th anniversary. Orchestra give concerts mostly in Toruń, but music lovers from other cities know us very well – we take part in various cultural events. Orchestra also perform abroad and has given concerts in Belgium, Switzerland, Slovakia, Germany, Denmark, the UK, Italy, France, Belarus, China and Lithuania. Toruń Symphony Orchestra perform with Jose Carreras during his concert in Torun, in July of 2010. The most important event organized is the annual Toruń – Music and Architecture Festival, initiated in 1997. The main idea of the festival is to present classical music in historic interiors. The festival concerts take place during the summer holidays in July and August in the most beautiful monuments of the Toruń Old Town. The festival has become a landmark in the cultural calendar of the city, emphasising the unique ambient of the 50 treasures of the Toruń architecture. The artists who participate in the summer concerts come from various countries from a world and show mastery in their domains. In 1996 the Toruń Chamber Orchestra recorded a CD entitled Famous Classical Miniatures and in 1997 a monographic CD with F. Mendelssohn-Bartholdy’s music. Another CDs were recorded in Denmark with Mozart’s Production in 1997, 1999 and 2001. Orchestra has also made recordings for the Polish Radio and Television, as well as Suisse Romande Radio. The Orchestra is proud to have cooperated with such Conductors as: M. J. Błaszczyk, Ł. Borowicz, S. Chrzanowski, J. Domarkas, A. Duczmal, Z. Frieman, J. Maksymiuk, M. Niesiołowski, J. Salwarowski, R. Silva, T. Wicherek, T. Wojciechowski, S.A. Wróblewski, such soloists instrumentalists as: A. Bauer, B. Bilińska, R. Blechacz, V. Brodski, K. Danczowska, E. Indjic, R. Jabłoński, J. Jakowicz, K. Jakowicz, M. Yashvili, R. Kabara, K. Kenner, A. Klocek, K. A. Kulka, A. Makowicz, W. Malicki, I. Monighetti, B. Nizioł, J. Olejniczak, P. Paleczny, P. Piekutowska, P. Pławner, R. Smendzianka, A. M. Staśkiewicz, D. Stabrawa, J. Stanienda, T. Wojnowicz, W. Wiłkomirska, Z. Zgraja, G. Żyslin. Nowadays there are 56 musicians in our artistic group, Paweł Dudzik is general manager of the orchestra. Eunsol Youn ukończyła Yewon High School Junior Art. W 2008 roku rozpoczęła Korean National University of Arts. W 2012 roku rozpoczęła naukę w Hochschule für Musik und Theater München (studia magisterskie). Koncerty: – Stowarzyszenie koreańsko-amerykańskie – Koncert Noworoczny – Występowała z: Masan, Dae-gu, Busan, KBS Orkiestra Symfoniczna, Jin-Ju, In-chun – Philharmonic Orchestra, Tenjin (w Tenjin, Chiny) jako solistka – Gumho Prodigy Recital, Gumho Young artist Recital – Memorial Concert for President Seong-Yong, Park (at Gumho Art Hall) – 2008 Ishikawa Muzyka Music Award Academy. Nagrody: – II nagroda na Konkursie Muzyki Barokowej w Seulu, – I nagroda na Busan Music Competition, – I nagroda na Joongang Music Competition, – Finalistka Henri Marteau International Competition (Nagroda specjalna – Najlepsza Interpretacja Mozarta, Max Reger) – I nagroda w Konkursie KBS – I nagroda na Andrea Postacchini International Competition – III nagroda na III Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym – Toruń 2013 Eunsol Youn graduated from Yewon Junior High Art School. In 2008 she entered Korean National University of Arts (selected as a prodigy artist). In 2012 she began to study in Hochschule für Musik und Theater München (Master Studies). She performed in: – Korean-American SocietyNew Year’s Concert – Performance with Masan, Dae-gu, Busan, Korean symphony, Jin-ju, In-chun, KBS – Philharmonic Orchestra, Tenjin (at Tenjin, China) as a soloist – Gumho Prodigy Recital, Gumho Young artist Recital – Memorial Concert for President Seong-Yong, Park (at Gumho Art Hall) – 2008 Ishikawa Music Academy Music Award. Prizes: – Baroque Music Competition in Seoul 2nd Prize, – Busan Music Competition in Busan 1st Prize, – Joongang Music Competition 1st Prize, – Henri Marteau International Competition Finalist (Special prize – Best Interpretation Mozart, Max Reger) – KBS Competition 1st Prize, – Andrea Postacchini International Competition 1st Prize. – III prize on the III International Violin Competition – Torun 2013 PROBALTICA 2015 51 Petras i Lukas Geniušas duet wirtuozów fortepianu, ojca i syna z Litwy w programie: E. Grieg - Suita z Czasy Holberga, J.S. Bach - Preludium i Fuga a–moll, L v. Beethoven - Sonata nr 3, P. Czajkowski - Romans op. 5 i Scherzo humoristique op. 19, S. Rachmaninow - Etude-tableaux op.33 no.2, F. Liszt - Etiuda transcendentalna 52 16.05 Petras Geniušas, urodzony w roku 1961, to uznany litewski pianista. Pochodzi z rodziny o skłonnościach artystycznych: ojciec, Rimas Geniušas, był znanym litewskim dyrygentem, zaś matka, Irena Žemaitytė-Geniušiene, jest malarzem i grafikiem, w której pracach są zresztą wyraźnie widoczne muzyczne fascynacje. Brat Julius jest dyrygentem. Kształcił się w Litewskiej Akademii Muzycznej pod kierunkiem Jurgisa Karnavičiusa, a następnie w Konserwatorium Moskiewskim im. Czajkowskiego pod kierunkiem wybitnego pedagoga, Wiery Gornastaevej. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród w międzynarodowych konkursach pianistycznych, między innymi w Saragossie, Oberlin czy Cincinnati. W duecie grał m.in. z Roztropowiczem, Geringasem, Menuhinem czy Cherkassinem. Koncertował w wielu salach koncertowych całego świata, w tym Nowym Jorku i wiedeńskiej Musikverein. Poza imponująca karierą pianistyczną, Petras Geniušas jest także powszechnie poważanym pedagogiem, czego dowodem są przede wszystkim sympatia i autorytet, jakimi darzą go uczniowie i studenci. Jego kursy mistrzowskie, prowadzone jak dotąd m. in. na Litwie, w Osace czy w Londynie, przyciągają rzesze pianistów. Przez kilka lat prowadził także kursy dla tokijskiej Yamahy. Jest także szanowanym jurorem konkursów pianistycznych. Mało kto wie, że niekiedy pojawia się nawet w produkcjach muzycznych i na scenie dramatycznej, choćby w „Mistrzu i Małgorzacie” w reżyserii Oscara Koršunovasa. Otrzymał Litewską Nagrodę Narodową oraz WIPO Creativity Award. Nagrodzony został także przez litewskie Ministerstwo Kultury, a niedawno został mu nadany Order Wielkiego Księcia Giedymina. Należy do najciekawszych postaci świata litewskiej kultury. Ceni sobie repertuar klasyczny, jednak jego muzyczne zainteresowania są bardzo szerokie. Chętnie wykonuje muzykę od baroku po współczesność. Lubi kompozytorów nieco mniej popularnych, takich jak Szymanowski czy Grieg. Doskonale czuje się w impresjonistycznych kompozycjach Debussy’ego, urzeka i porusza jego podejście do Rachmaninowa. Znany jest także z prezentowania całkiem współczesnych utworów kompozytorów rosyjskich i litewskich, takich jak Schnittke, Kutavičius, Balakauskas, Šenderovas, Desyatnikov czy amerykański „maksymalistyczny minimalista” John Adams. Jego zainteresowania muzyczne zaskakują, obejmując zarówno klasykę, jak i muzykę świata, awangardę i muzykę elektroniczną. Występuje solo, z orkiestrami i zespołami kameralnymi, jak choćby Kwartetem Čiurlionisa, ale także z muzykami jazzowymi jak saksofonista i klarnecista Liudas Mockūnas. Towarzyszył także zespołowi gospel HARK! Dyskografia Petrasa Geniuša obejmuje albumy, wydaje przez niemieckie, japońskie i litewskie wytwórnie płytowe. Do najciekawszych, dowodzących, iż pianista dobrze się czuje na płaszczyźnie artystycznej w towarzystwie rodziny, jest płyta z koncertami Rachmaninowa, na której jeden z koncertów wykonuje on sam, zaś drugi – jego syn, Lukas, laureat wielu konkursów pianistycznych, w tym II nagrody w XVI Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im/ Fryderyka Chopina w Moskwie – wykonanie prowadzi natomiast Julius Geniusas. Jeszcze w tym roku odbędzie się premiera płyty ze spokojną muzyką kameralną, od baroku, do współczesności, przygotowywana razem z The Lithuanian Trio, założonego z innymi osobowościami muzycznymi, skrzypkiem Vilhelmasem Čepinskisem i wiolonczelistą Vytautasem Sondeckisem. Gościem Probaltiki był dwukrotnie, w roku 2007, z Litewską Narodową Orkiestrą Symfoniczną wykonując IV Symfonię koncertującą Szymanowskiego pod batutą Dainiusa Pavilionisa. W najbliższym czasie będzie kształcił pianistów trakcie odbywającego się w sierpniu festiwalu Vivace Vilnius. Pianist Petras Geniušas is one of the most prominent, versatile and adventurous Lithuanian performers. Having mastered an extensive repertoire of classical, romantic and contemporary works, he frequently appears in recitals and concerts with Lithuanian symphony orchestras, and various chamber ensembles and musicians.He have chared a stage with the such a giants as Rostropovich, Menuchin, PROBALTICA 2015 53 Kniazev, Geringas, Chekassin, Tarasov among others. But apart from his appearances as a classical musician, Petras Geniušas can also be often seen perform on drama stage and in musical performances, as well as in jazz and crossover projects. His musical interests range far beyond his background as a classical concert pianist – from English virginalists and ethnic music from different parts of the world to avant-garde, jazz and electronic dance beats. This also affects the way he interprets classical music, which makes this piano virtuoso so special. Born into a musical family in Vilnius, Petras Geniušas graduated from the Lithuanian Academy of Music under Prof. Jurgis Karnavičius, and continued his studies at the Moscow Conservatory under Prof. Vera Gornostayeva. A series of highest awards at the top-notch piano competitions (including the 2nd prize in the 1989 Pilar Bayona Piano Competition, Zaragoza; the 1st prize in the 1991 Y.C.A.A. International Piano Competition, Oberlin; 3rd prize in the 1991 A.M.S.A. World Piano Competition, Cincinnati; and 1st prize in the 1992 Palm Beach Invitational International Piano Competition) remarkably confirmed his reputation as one of the most gifted and accomplished pianists of his generation. In addition to regular engagements in Lithuania, Petras Geniušas has toured over forty countries around the world, and performed at the world’s major concert venues including the St. Petersburg Philharmonic Great Hall, New York Lincoln Center’s Alice Tully Hall and Avery Fisher Hall, Tokyo Geijitsu Geikijo, and Vienna’s Musikverein. Petras Geniušas’ career as a teacher included such engagements as Master Classes in Tokyo and Osaka, The Swedish-Baltic Master Classes “Academia Baltica” and the Royal Academy of Music in London (1996-8). From 1992 to 1998 he was teaching regularly at the Yamaha Master Class in Tokyo, and currently holds professorship from the Lithuanian Academy of Music and Theatre. Petras Geniušas recorded several critically acclaimed CDs for different labels in Germany, Japan and Lithuania. A documentary “Improvisation. Theme: Petras Geniušas” was shot in 2004 (directed by Monika Juozapavičiūtė for the Lithuanian National Radio and Television), which portrays his many-sided personality not in the standard concert tuxedo, but in his casual gear, sharing his time with the family, colleagues, friends and pupils between Vilnius, Moscow and London. In recognition of his wide-ranging concert activities and artistic accomplishments, he became the recipient of the Lithuanian National Award 1992 and WIPO Creativity Award 2004. In 2011 he received by the Ministry of Culture medal „Bring your light and Believe.” In 2015 Petras Geniušas was awarded the Order of the Grand Duke Gediminas. Lukas Geniušas urodził się 1 lipca 1990 roku jako potomek dwóch muzycznych dynastii. Dominują w niej pianiści. Zarówno matka, Ksenia Knorre, i babka Wiera Gornostajewa, pierwszy i najważniejszy nauczyciel Lukasa, to cenieni profesorzy Konserwatorium Moskiewskiego im. Piotra Czajkowskiego. Pianistą i pedagogiem jest też jego ojciec, Petras Geniušas, profesor Litewskiej Akademii Teatru i Muzyki. W rodzinie Lukasa są też dyrygenci: wuj Julius, brat ojca, i dziadek, Rimas Geniušas. Nawet w pracach drugiej babki młodego pianisty, Ireny Žemaitytė-Geniušiene, szczególnie w grafikach, widoczne są muzyczne fascynacje. W wieku 5 lat rozpoczął naukę w Kolegium Muzycznym im. F. Chopina, które ukończył z wyróżnieniem. Jako nastolatek brał udział w licznych międzynarodowych konkursach, w tym w Moskwie, Petersburgu i San Marino. W 2003 roku po raz pierwszy zagrał w Polsce, wykonując jeden z koncertów Chopina pod batutą Wojciecha Rodka, z którym w roku 2014 w Lublinie spotkał się ponownie, tym razem przy wykonaniu koncertu Beethovena. Lukas Geniušas jest stypendystą Fundacji Wladimira Spiwakowa i Mścisława Rostropowicza oraz stałym uczestnikiem koncertów Fundacji The New Names. Otrzymał państwową nagrodę Federacji Rosyjskiej „Młode talenty” oraz „Młodzi Utalentowani XXI wieku”. Jest także laureatem prestiżowej nagrody German Piano Award. 54 Rok 2010 był dla pianisty przełomowy. Wygrał Międzynarodowy Konkurs Artystyczny Giny Bachauer w Salt Lake City, z kolei w XVI Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina w Warszawie zdobył II nagrodę oraz wyróżnienie za najlepsze wykonanie poloneza – i odtąd uznawany jest za jednego z najważniejszych pianistów młodego pokolenia. Nagrał kilka albumów, w tym dwa dla polskiej wytwórni Dux, zawierających m.in. oba opusy etiud Chopina oraz jego Koncert e-moll. W roku 2013 ukazał się jego album z preludiami Rachmaninowa, a jesienią ubiegłego roku Piano Classic wydała jego sonaty fortepianowe Beethovena i Brahmsa. Koncertował z najważniejszymi orkiestrami z całego świata i z wieloma uznanymi dyrygentami, między innymi z Yurijem Temirkanovem, Sauliusem Sondeckisem, Antonim Wittem, Janem Lathamem-Koenigiem czy Stanislawem Kochanowskim. Ceni go publiczność sal koncertowych i festiwali – w tym prestiżowego La Roque d’Antheron, w tracie którego wystąpił już dwukrotnie. Zimą odbył debiutancką trasę koncertową po Chinach z Filharmonikami Berlińskimi, w kwietniu debiutował w londyńskiej Wigmore Hall, gdzie został przyjęty z wielkim entuzjazmem. W roku 2014 usłyszeć go można było m.in. w trakcie urodzin Fryderyka Chopina w Warszawie oraz w trakcie festiwalu „Chopin w barwach jesieni” w Antoninie. W sierpniu na jego recital możemy się udać do Dusznik. Repertuar Lukasa Geniušasa jest bardzo szeroki i obejmuje twórczość kompozytorów od baroku do najnowszej współczesności. Chętnie wykonuje Prokofjewa, Szostakowicza, Bartoka czy Hindelmitha, nie stroni jednak od Mozarta czy cudownej polifonii Bacha. Wiele uwagi poświęca współczesnym kompozytorom rosyjskim, takim jak Desyatnikov, Arzumanov czy Ryabov. Wiele serca poświęca też muzyce romantycznej – tym Chopinowi i Beethovenowi – a także Rachmaninowowi. Jako jeden z niewielu pianistów wykonuje też mniej znany, przepiękny Koncert fortepianowy op. 44 nr 2 Czajkowskiego. Pianista uwielbia muzyczne wyzwania, czego dowodem jest choćby wykonanie wszystkich pięciu koncertów fortepianowych Beetho- vena z dwiema różnymi orkiestrami w Genui w roku 2013, a następnie, w dwa dni, w Wilnie. Interpretacje Lukasa Geniušasa wnoszą powiew młodości do współczesnego rozumienia muzyki klasycznej. Łączy konsekwentne dążenie do jak największej poprawności tekstu utworu z ogromną wrażliwością i głębokim zrozumieniem jego emocjonalnej warstwy. Nieudawana skromność i szalona pracowitość sprawią, że nigdy nie przysłania swą osobowością muzyki – zawsze na nią kierując pełną uwagę słuchaczy. Utwory dynamiczne pod jego palcami stają się burzliwe i pełne pasji, prowadzone są po męsku i stanowczo. Interpretacje kompozycji o delikatniejszym charakterze ukazują refleksyjne podejście do dzieła muzycznego, subtelność, słodycz oraz rzadką umiejętność nadawania dźwiękom miękkości i niezwykłej, pełnej barwy. Obecnie Lukas Geniušas przygotowuje się do udziału w Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Piotra Czajkowskiego w Moskwie i kończy studia podyplomowe w Konserwatorium Moskiewskim. Lukas Geniušas was born on 1 July in 1990 as member of two musical dynasties. Grandmother, Vera Gornostaeva – his first, most impacting, beloved piano teacher and mentor – was prominent professor at the Moscow Conservatory. Mother Ksenia Knorre took after her. His father Petras Geniušas is famous profesor at the Lithuanian Academy of Music and Theatre. His grandfather Rimas Geniušas was well-known conductor – this way was choosen also by Lukas’ uncle, Julius. Even in works of grandmother Irena Žemaitytė-Geniušiene you we find easily musical fascination, especially in graphics. Lukas Geniušas started piano studies at the age of 5 at the preparatory department of F. Chopin Music College in Moscow, going on to graduate with top honours. As teenager, he participeated in international piano competitions in Moscow, St. Petersburg, San Marino and many others. His debut in Poland took place in 2003 with Chopin piano concerto under the baton of Wojciech Rodek, who Lukas met again with in 2014 – performing Beethoven Piano Concerto No. 5. PROBALTICA 2015 55 Young pinanist has been awarded scholarships by the Vladimir Spivakov Foundation and the Mstislav Rostropovich Foundation. He has also performed regularly for the New Names Foundation. Won the Russian Federation state award „Young Talents” and the Gifted Youth of 21st Century. He became the recipient of the German Piano Award in Frankfurt am Main. Year 2010 was decisive for his career: Lukas won Gina Bachauer International Piano Competition in Salt Lake City and took silver medal and special prize for the best polonaise interpretation in 16th International Chopin Piano Competition in Warsaw. Since then, he is considered as one of most noteworthy pianist of young generation. He had recorded few albums, including, for Polish label Dux, with Chopin works: etudes 10&25 and Piano Concerto No.1. In 2013 was released his Rachmaninov 24 preludes, and in 2014 Beethoven and Brahms piano sonatas. He has appeared with numerous orchestras including the Hamburg Symphony, BBC Scottish Symphony, St. Petersburg Philharmonic, Kremerata Baltica. He has also collaborated with conductors such as Yuri Temirkanov, Saulius Sondeckis, Antoni Wit, Jan Latham-Koenig, Stanislav Kochanovsky amongst others. Lukas Geniušas won audience’s heart in many prestigious concert halls and international festivals as La Roque d’Antheron where performed twice already. Last winter he had? first turnée in China with Berliner Philharmoniker, in April he debuted very successfully in Wigmore Hall in London. Speaking about concerts in Poland, in 2014 he joined to whole-week project, celebrating Chopin’s Birthday in Warsaw and performed on Chopin in Fall Colours 56 Festiwal in Antonin. This year we can listen to Lukas’ performance in Duszniki-Zdrój. His musical interests are extensive and he explores a wide range of repertoire from Baroque right up to works by contemporary composers. Lukas Geniušas likes Rachmaninov, Prokofiev, Shostakovich, Bartók and Hindelmith, from the other side – loves Mozart and marvellous polyphony of Bach. His repertoire includes Beethoven and Chopin as well as contemporary Russian composers: Desyatnikov, Arzumanov and Ryabov. Interesting fact is he performs both Tchaikovsky piano concertos, not only well-known Piano Concerto No.1. He is hardworking type who likes challenges like to perform all 5 Beethoven piano concertos in one day with two different symphony orchestras in Genova in 2013 and again the same program in two days, in Vilnius. His approach to music brings fresh air to current understanding of classical music. Lukas combines stunning technique with amazing sensitivity and deep emotional level of each composition. After unquestionable success, he is modest, humble, truly dedicated to music – what is most important, never focus audience’s attention on himself instead of beauty of music. In dramatic pieces, he is stormy and full of passion, leading music in firm, manly style. Intepretation of quieter works shows his subtlety, charm and rare talent to play in mild way even highest notes with full, original sound. Lukas Geniušas is going to participate in International Tchaikovsky Competition in Moscow and finishing post-graduated study in Moscow Conservatory. 21.05 Subtilu-Z (Litwa) Koncert z okazji 25-lecia samorządności pod patronatem przewodniczącego Rady Miasta Torunia Marcina Czyżniewskiego w programie: P. Velikis - Come back home, A. Piazzolla - Preparense, Motion Trio - The Heart, Vamp Tir - N’a Noir, P. Velikis - Liberation, T. Makačinas - Morning in Lazdynai, Subtilu-Z - Symphony No. 43, R. Rodgers - Blue Moon, D. Mihailovs - Copy-Paste, D. Ellington - Caravan PROBALTICA 2015 57 skład zespołu Laurynas Vaitkus - birbyne Dmitrijs Mihailovs - akordeon Povilas Velikis - akordeon Vytautas Švažas - bębny, instrumenty perkusyjne Artyści z zespołu Subtilu-Z określani są mianem nurków muzyki, ponieważ zachęcają publiczność do wspólnego pogrążenia się w jej kolorowym oceanie. Są cenieni ze względu na to, że potrafią w muzyce zatracić się całkiem, dać jej unieść – a jednocześnie, będąc na scenie, doskonale wyczuwają i oddają nastroje publiczności. Są prawdziwymi miłośnikami tej formy sztuki – dlatego wykonywana przez nich muzyka jest niezwykle wciągająca, intensywna… i oczywiście nadzwyczaj subtelna. Jest też pełna życia i wykonywana zawsze z ogromną przyjemnością, bo kwartet gra przede wszystkim taką muzykę, jaką sam lubi i jaką wspólne komponuje. Początki zespołu sięgają roku 2005 i wspólnego muzykowania Povilasa Velikisa i Dmitrijsa Mihailovsa, będących jeszcze wtedystudentami Litewskiej Akademii Muzyki i Teatru. Duet szybko zrozumiał, że brzmienie akordeonu warto urozmaicić, więcw 2007 roku do zespołu zaprosili perkusistę Vytautasa Švažasa. Rok później dołączył do nich Laurynas Vaitkus – guru tenorowego birbyne, jednego z tradycyjnych instrumentów litewskich. Obecnie zespół tworzą więc cztery odmienne osobowości o bardzo różnych zainteresowaniach. Laurynas Vaitkus jest pozornie spokojny, cierpliwy i doskonale zorganizowany – co zapewne bardzo pomaga w pracy w charakterze nauczyciela muzyki. Poza Subtilu-Z gra także w zespole Reversio, składającym się z 4 birbynistów. Pedagogiem jest też Povilas, odpowiedzialny ojciec bliźniaków, opowiadający najśmieszniejsze żarty z całkowitą powagą. Vytautas, poza prowadzeniem warsztatów muzycznych, jest właścicielem firmy Banbu, w ramach której konstruuje instrumenty perkusyjne. Dmitrijs jest za to bardzo spokojny i pogodny, a jego pozamuzyczne hobby to… rynek finansowy. Gra nie tylko na akordeonie, lecz także na 58 fortepianie. Członków zespołu to także wielcy esteci, nie tylko w kwestiach muzycznych: poza jednorazowym wybrykiem, jakim był koncert w… piżamach, panowie występują zawsze w nienagannych, eleganckich i kolorowych strojach oraz oryginalnych, wesołych muchach. Od swego powstania grupa Subtilu–Z zorganizowała dwa tournée koncertowe na Litwie i jedno w Norwegii, chętnie koncertują w salach koncertowych i artystycznych pubach na Litwie. Zespół brał udział w akcjach charytatywnych: „Aby żyć, nie można umrzeć” („Gyventi negalima mirti”) (2010, 2011) oraz „Zainspirowani kampanią na rzecz spełnienia“ („Išsipildymo akcijos įkvėpti”) (2011). Muzycy nie stronią od eksperymentów, więc pewnego razu zagrali koncert o 7:30 rano... w piżamach. Zespół występował na wielu festiwalach, np. Kristupo kalėdos, Sostinės dienos oraz na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Akordeonowej 2009 w Wilnie („Tarptautinis akordeono muzikos festivalis 2009”). Zespółbrał udział w różnych konkursach i festiwalach międzynarodowych na Łotwie, w Estonii, Polsce, Włoszech, Niemczech, Rosji i Norwegii. W 2008 roku zdobył Pierwszą Nagrodę w 18. Międzynarodowym Konkursie Akordeonowym „Citta di Lanciano” (Włochy). W 2009 roku Subtilu–Z przyznano trzecią nagrodę w kategorii zespołów na jednym w najbardziej prestiżowych konkursów muzyki akordeonowej „Citta di Castelfidardo” (Włochy), natomiast w 2010 roku zostali wyróżnieni Oficjalnym listem podziękowania od Pani Prezydent Litwy Dalii Grybauskaite. W roku 2011 zespółzdobył pierwszą nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Muzyki Akordeonowej „Wilno–2011”. Subtilu–Z wyróżniono również„Złotym dyskiem” – nagrodą publiczności – na „Wielkiej Paradzie Muzyków” w 2011 roku. Zespół Subtilu–Z koncertował ze zdobywczyniąNagrody Państwowej Astą Krikščiūnaitė oraz śpiewaczką jazzową Valentiną Yaron, a w ostatnim czasie także z Rutą Švipaitė. Ma za sobą także pierwsze koncerty z hangistą Tomasem Byčkovasem. Zespół wydał trzy albumy, dwa, Pradžia (The Beginning) i Strong Insertion w 2012 roku, z utworami aranżowanymi i własnej kompozycji, a także album Mėlynom Gatvelėm (Streets In Blue Color) z Astą Krikščiūnaitė. Każdy koncertSubtilu–Z to czysta przyjemność i zastrzyk radości życia. Niezwykłe, jak zabawna i różnorodna może być muzyka akordeonu, tenorowego birbyne oraz perkusji. W tym roku wykonaniu muzyków mamy okazję posłuchać jazzowych standardów Taylora, Hancocka czy Ellingtona, zmysłowych utworów Piazzolli i Motion Trio oraz własnych kompozycji muzyków Subtilu–Z, takich jak delikatne Come Back To Home czy elektryzujące Copy-Paste (pełen uroku jest także teledysk do tego utworu, możliwy do obejrzenia na stronie internetowej zespołu). Muzycy zadziwiająsłuchaczy nie tylko nieskazitelną techniką i ekspresją, lecz także wyobraźnią i poczuciem harmonii w zakresie improwizacji. Z drugiej strony, zgodnie z nazwą, kwartet zachwycadelikatnością i łagodnością, budując w trakcie koncertu intymny, ciepły nastrój, i dostarczając doznać prawdziwie metafizycznych. W informacjach o zespole brakuje jednego – wyjaśnienia znaczenia owego tajemniczego „z”… Ale o to trzeba już zespół pytać osobiście, a następnie, aby było jeszcze ciekawiej, samemu wybrać jedną z interpretacji. People call the Subtilu-Z the divers of the music, who incite audiences to dive together in the colourful oceans of music. The band is much admired because of their ability to get absorbed in music and convey their emotions to the audience. They are real devotees of this form of art and play stunning, sensitive and involving music. The instrumental music group Subtilu–Z, established in 2005, is a group of four professional musicians. The first musicians were two accordionists Povilas Velikis and Dmitrijs Mihailovs. At that time they were still students at the Lithuanian Music and Theatre Academy. The duet realized that the timbre of accordion could be accompanied by different sounds, therefore they invited percussionist Vytautas Svazas to join their group in 2007. One year later, Laurynas Vaitkus – the guru of the tenor birbyne – joined the band. So far the Subtilu–Z have managed to arrange two concert tours in Lithuania and one in Norway. They have taken part in charity campaigns: “To live it is impossible to die” (“Gyventi negalima mirti”) (2010, 2011) and “Inspired by fulfilment campaign“ (“Išsipildymo akcijos įkvėpti”) (2011). The musicians are not afraid to experiment, so once they held a concert at 07.30 in the morning. They have performed at numerous festivals, such as “The Christmas of Kristup 2011” (“Kristupo kalėdos 2011”), the “Days of capital 2010“ (“Sostinės dienos 2010”) and the “International Festival of Accordion Music 2009” in Vilnius (“Tarptautinis akordeono muzikos festivalis 2009”). The group has taken part in various international festivals and competitions in Latvia, Estonia, Poland, Italy, Germany, Russia and Norway. In 2008, they won the 1st Prize at the 18th International Accordionists Competition “Citta di Lanciano” (Italy). In 2009, the „Subtilu–Z“ won the 3rd Prize in the category of ensembles at one of the most prestigious competitions of accordion music “Citta di Castelfidardo” (Italy), while in 2010 they were awarded the Official letter of thanks by Lithuanian President Dalia Grybauskaite. In 2011, the group won the 1st Prize at the International Competition of Accordion Music “Vilnius–2011”. The Subtilu–Z was also awarded the “Golden Disc” – the prize of the audience – at the “Great Parade of Musicians” in 2011. The Subtilu–Z has performed with National Award winner Asta Krikščiūnaitė and jazz singer Valentina Yaron. You will never regret coming to the concert of the Subtilu–Z, in fact, you might be surprised how amusing and various accordion music, tenor birbyne and percussion may be. You will have an opportunity to listen to B. Taylor, H. Hancock and D. Ellington’s themes which have already become the standard of jazz, as well as to some French ballads, amazing A. Piazzolla and the compositions created by the musicians of the Subtilu–Z. In their hands, the instruments become a real orchestra, of which they themselves are conductors. The Subtilu–Z amazes audiences not only by the f lawless technique and improvisation but also by their delicate and expressive music. PROBALTICA 2015 59 Koncert Marszałkowski Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina koncert w ramach obchodów 100-lecia powstania orkiestry dyrygent Paweł Przytocki, solista Lukas Geniušas – fortepian w programie: J. Sibelius - uwertura Finlandia, S. Rachmaninow - Koncert fortepianowy nr 3 d-moll, Op. 30 (I. Allegro ma non tanto, II. Adagio, III. Alla breve), A. Dvořák - IX Symfonia „Z Nowego Świata” (I. Adagio – Allegro molto, II. Largo, III. Scherzo: Molto vivace – Poco sostenuto, IV. Allegro con fuoco) 60 1.06 Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Łódzkiej im. Artura Rubinsteina jest jedną z najstarszych orkiestr w Polsce: jej protoplastą była działająca od 1915 roku Łódzka Orkiestra Symfoniczna, założona i prowadzona przez Tadeusza Mazurkiewicza. Zespół od początku występował pod batutą wybitnych dyrygentów: Hermanna Abendrotha, Waleriana Bierdiajewa, Zdzisława Birnbauma, Grzegorza Fitelberga, Pawła Kleckiego, Sergiusza Kusewickiego, Emila Młynarskiego, Stanisława Skrowaczewskiego. W ostatnich latach zespół prowadzili m.in. Muhai Tang, Jan Krenz, Krzysztof Penderecki, Łukasz Borowicz, Karel Mark Chichon, Peter Hanke, Carlo Montanaro, Michael Zilm, Simon Gaudenz, Vladimir Kiradjiev, Jerzy Maksymiuk, Shlomo Mintz, Michał Nesterowicz, Michael Sanderling, Andrzej Straszyński, Michał Dworzyński i Krzysztof Urbański. Od września 2008 roku – głównym dyrygentem zespołu jest Daniel Raiskin. Z muzykami na stałe współpracuje również I dyrygent gościnny Kai Bumann oraz artysta rezydent, wiolonczelista i dyrygent Ivan Monighetti. Splendoru orkiestrze dodają również nazwiska solistów, którzy z nią występowali. Byli to m.in.: Dawid i Igor Ojstrachowie, Światosław Richter, Mścisław Rostropowicz, Grażyna Bacewicz, Witold Małcużyński, Henryk Szeryng, Imre Ungar, Krystian Zimerman, a w ostatnich latach: Lang Lang, Piotr Anderszewski, Midori, Elina Garanča, Maria Guleghina, Evelyn Glennie, Ivo Pogorelich, Rafał Blechacz, Sergej Krylov, Alexei Volodin, Simon Trpčeski, Markus Schirmer, Avri Levitan, Jonathan Plowright, Natalie Clein, Julian Rachlin, Natalia Gutman, Sharon Kam, Elżbieta Chojnacka, Aleksandra Kurzak, Mariusz Kwiecień, Garrick Ohlsson. Za „tłuste lata” Filharmonii Łódzkiej uważa się okres, kiedy stanowisko dyrektora artystycznego piastował Henryk Czyż (1957–1960 oraz 1972–1980) – charyzmatyczny dyrygent, kompozytor i popularyzator muzyki. Prowadził telewizyjne cykle programów „Nie taki diabeł straszny” oraz „I co dalej, laureacie?”, dzięki którym twarze łódzkich filharmoników stały się znane telewidzom. W latach 1971–1987, a więc w znacznej części razem z Czyżem, z Filharmonią Łódzką związany był, jako dyrygent i zastępca dyrektora do spraw artystycznych, Zdzisław Szostak. Ten znakomity dyrygent i kompozytor zasłynął zwłaszcza jako twórca muzyki filmowej, którą nagrywał z udziałem łódzkich filharmoników. Niezbędne w takich przypadkach wyczucie czasu miał opanowane w stopniu niedoścignionym. Szczególnie pielęgnowana jest pamięć o koncertach z udziałem patrona Filharmonii, pianisty Artura Rubinsteina, który wystąpił między innymi podczas obchodów 60-lecia Filharmonii w 1975 roku. Orkiestra i Chór FŁ dokonały kilkunastu nagrań płytowych. W ich wykonaniu zarejestrowana została m.in. II Symfonia Karola Szymanowskiego, V Symfonia Ludwiga van Beethovena i Carmina Burana Carla Orffa. Najnowszą produkcją jest wydana pod koniec 2013 roku nakładem firmy fonograficznej DUX płyta z utworami Witolda Lutosławskiego na głos i orkiestrę. Zespół odbył wiele zagranicznych tournées. W ostatnich latach odwiedził Austrię, Belgię, Holandię, Niemcy, Norwegię, Szwajcarię i Włochy, występując w tak prestiżowych salach koncertowych, jak Tonhalle w Zurychu, Salle de Musique w La Chaux-de-Fonds, Sala Królowej Elżbiety w Antwerpii, Filharmonia w Kolonii, Sala Verdiego w Konserwatorium w Mediolanie, czy głównej siedzibie Filharmonii w Rotterdamie – De Doelen. W programie orkiestry coraz częściej można usłyszeć również muzykę współczesną (Krzysztof Penderecki, Gija Kanczeli, Ivan Fedele, Pēteris Vasks, Joep Franssens, Marta Ptaszyńska, Paweł Mykietyn, Philip Glass, Andrzej Kwieciński, Paweł Szymański). The Arthur Rubinstein Philharmonic Orchestra (ARPO) is one of the oldest orchestras in Poland: its predecessor was the Łódź Symphony Orchestra established in 1915 by Tadeusz Mazurkiewicz, who was also its first conductor and director. Currently, Chief Conductor of the ARPO is Daniel Raiskin, who was appointed to that position in September 2008. The orchestra also works on a regular basis with its First Gu- PROBALTICA 2015 61 est Conductor Kai Bumann and Artist-in-Residence, cellist and conductor, Ivan Monighetti. Over the past several years, the ARPO has been led by such conductors as: Muhai Tang, Karel Mark Chichon, Peter Hanke, Carlo Montanaro, Jan Krenz, Krzysztof Penderecki, Łukasz Borowicz, Michael Zilm, Simon Gaudenz, Vladimir Kiradjiev, Jerzy Maksymiuk, Shlomo Mintz, Michał Nesterowicz, Michael Sanderling, Andrzej Straszyński Michał Dworzyński, and Krzysztof Urbański. The ARPO is also proud to have performed with many renowned soloists, including: Lang Lang, Midori, Elina Garanča, Maria Guleghina, Evelyn Glennie, Kevin Kenner, Piotr Anderszewski, Rafał Blechacz, Sergej Krylov, Alexei Volodin, Ivo Pogorelich, Simon Trpčeski, Markus Schirmer, Avri Levitan, Jonathan Plowright, Natalie Clein, Julian Rachlin, Natalia Gutman, Sharon Kam, Elżbieta Chojnacka, Aleksandra Kurzak, Mariusz Kwiecień, and Garrick Ohlsson. The Arthur Rubinstein Philharmonic is one of the few institutions of this type in Poland that can boast a mixed chorus alongside a symphony orchestra. The chorus was established in 1959 and comprises only of professional vocalists. Currently, its repertoire encompas- 62 ses approximately 130 famous oratorios and cantatas as well as many small compositions in a variety of styles. The Arthur Rubinstein Philharmonic Orchestra and Chorus have made over a dozen recordings, and at the end of 2013 a CD with Witold Lutosławski’s works for voice and orchestra was released under the DUX label. The ARPO has made many international tours. It has recently visited Austria, Belgium, the Netherlands, Germany, Norway, Switzerland, and Italy, giving concerts at such prestigious concert halls as the Tonhalle in Zurich, the Salle de Musique in La Chaux-de-Fonds, the Queen Elisabeth Hall in Antwerp, the Cologne Philharmonic Hall, the Verdi Hall at the Milan Conservatory, and De Doelen (home of the Rotterdam Philharmonic Orchestra). The ARPO has also given performances in other Polish cities. Along with a classical repertoire, the ARPO often plays contemporary music, e.g., by Krzysztof Penderecki, Giya Kancheli, Sofia Gubaidulina, Ivan Fedele, Peteris Vasks, Joep Franssens, Marta Ptaszyńska, Paweł Mykietyn, Philip Glass, Andrzej Kwieciński, and Paweł Szymański. NASZE CIEPŁO W TWOIM DOMU CIEPŁO PRZEZ CAŁY ROK • dostarczamy ciepło cały rok, również w chłodne dni wiosny i lata • węzeł włącza się i wyłącza automatyczne w zależności od temperatury zewnętrznej i potrzeb Klientów edftorun.pl Dyrektor Naczelny i Artystyczny Festiwalu Henryk Giza Organizatorzy: Fundacja Europejskiej Akademii Sztuki ul. Szosa Chełmińska 50 e-mail: [email protected] www.probaltica.art.pl Zespół Kameralny MULTICAMERATA Współpraca: Paweł Dudzik, dyrektor Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej Marek Rubnikowicz, dyrektor Muzeum Okręgowego w Toruniu Magdalena Cynk, prezes Pomorskiego Towarzystwa Muzycznego Centrum Kultury DWÓR ARTUSA w Toruniu ks. kanonik mgr Wojciech Karol Kiedrowicz, proboszcz parafii św. Jakuba Apostoła w Toruniu Tłumaczenia na język angielski: Anna i Wojciech Kallas Zdjęcia: Sławomir Adam Czalej, Wiesława Dalecka (s. 57), Piotr Giza, Kasper Gustavsson, T. Korczynski, Darek Marcinkowski, Daniel Pach, Ilja van de Pavert, Piotr Potępa (s. 16, 19), Kravs Yevheniy oraz archiwa zespołów Projekt i skład: Agencja Reklamowa GALL, Toruń, ul. Szosa Chełmińska 50 Druk: P. W. “FORMATOR” sp. z o.o., 87-100 Toruń, ul. Grudziądzka 163 Organizatorzy pragną podziękować: Piotrowi Całbeckiemu Marszałkowi Województwa Kujawsko-Pomorskiego Michałowi Zaleskiemu Prezydentowi Miasta Torunia Jerzemu Janczarskiemu Dyrektorowi Departamentu Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego Zbigniewowi Derkowskiemu Dyrektorowi Wydziału Kultury Urzędu Miasta Torunia 66 FESTIWAL FINANSOWANY PRZEZ WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE MIASTO TORUŃ SPONSORZY PATRONAT MEDIALNY DZIENNIK TORUŃSKI HOTEL FESTIWALOWY PRZEWOŹNIK FESTIWALOWY www.probaltica.art.pl
