tworzenie programów własnych, innowacji, projektów edukacyjnych

TWORZENIE PROGRAMÓW WŁASNYCH,
INNOWACJI, PROJEKTÓW EDUKACYJNYCH
I MATERIAŁÓW DYDAKTYCZNYCH
opracowała
Iwona Kucharska
05 marca 2009r.
PODSTAWA PRAWNA
Ustawa z dnia 07 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity:
Dz. U. z 1996 r., nr 67, poz. 329 z późniejszymi zmianami).
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity
Dz.U. z 2003r., nr 118, poz. 1112 z późniejszymi zmianami).
Rozporządzenie MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002 r. nr 51, poz.458).
Rozporządzenie MENiS z dnia 5 lutego 2004r. w sprawie
dopuszczania do uŜytku szkolnego programów wychowania
przedszkolnego, programów nauczania, podręczników oraz cofania
dopuszczenia (Dz. U. z 2004 r., nr 6, poz. 45).
Rozporządzenie MENiS z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentów
przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. z 2002 r., nr 56, poz. 506)
DEFINICJA PROGRAMU WŁASNEGO
– Program nauczania dla zajęć edukacyjnych
z zakresu kształcenia ogólnego stanowi opis
sposobu realizacji zadań edukacyjnych
ustalonych w podstawie programowej
kształcenia ogólnego.
– Program nauczania ogólnego obejmuje co
najmniej jeden etap edukacyjny i dotyczy
kształcenia zintegrowanego, przedmiotu,
ścieŜki edukacyjnej, bloku przedmiotowego
lub jej ich części.
PODSTAWOWE ZAŁOśENIA
PROGRAMU WŁASNEGO
a/ Szczegółowe cele edukacyjne – kształcenia i wychowania
b/ Materiał nauczania związany ze szczegółowymi celami edukacyjnymi,
uwzględniający treści nauczania określone w podstawie programowej
kształcenia ogólnego
c/ Procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych
d/ Opis załoŜonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny,
z uwzględnieniem i standardów wymagań, będących podstawą
przeprowadzania sprawdzianu i egzaminów zewnętrznych
e/ Omówienie załoŜeń dydaktycznych i wychowawczych, na jakich
została oparta koncepcja programu, relacji do zakresu podstawy
programowej kształcenia ogólnego, a takŜe ewentualnych specjalnych
warunków dotyczących realizacji programu.
PROGRAM WŁASNY POWINIEN:
a/ być poprawny pod względem merytorycznym
i dydaktycznym, w szczególności uwzględniać
aktualny stan wiedzy naukowej, w tym metodycznej
b/ zawierać treści zgodne z przepisami prawa, w tym
ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi
– Własny program nauczania ogólnego nauczyciele mogą opracować
samodzielnie lub z wykorzystaniem programów wpisanych do
wykazu MENiS.
– Własny program nauczania powinien być zbieŜny ze
zdiagnozowanymi potrzebami uczniów lub priorytetami szkoły,
wynikającymi z Programu Rozwoju
WARUNKI DOPUSZCZENIA DO
UśYTKU SZKOLNEGO PROGRAMU
WŁASNEGO
– Program nauczania ogólnego opracowany przez nauczyciela moŜe
zostać dopuszczony do uŜytku szkolnego po uzyskaniu pozytywnej
opinii nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, posiadającego
wykształcenie wyŜsze w zakresie zgodnym z zakresem treści
nauczania, które program obejmuje.
– Własny program nauczania dopuszcza do uŜytku w danej szkole
i włącza do szkolnego zestawu programów dyrektor szkoły po
zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady szkoły (rady rodziców
lub innego przedstawicielstwa).
– W szczególnych przypadkach dyrektor moŜe zasięgnąć na temat
programu własnego nauczyciela dodatkowo opinii doradcy
metodycznego (konsultanta) z ośrodka doskonalenia.
DEFINICJA INNOWACJI
PEDAGOGICZNEJ
Innowacją pedagogiczną są nowatorskie
rozwiązania programowe, organizacyjne
lub metodyczne, mające na celu poprawę
jakości pracy szkoły.
ZAŁOśENIA INNOWACJI
PEDAGOGICZNEJ
– Innowacja nie moŜe prowadzić do zmiany typu szkoły
– Innowacja moŜe obejmować wszystkie lub wybrane
zajęcia edukacyjne, całą szkołę, oddział lub grupę
– Innowacje nie mogą naruszać prawa ucznia do bezpłatnej
nauki, wychowania i opieki, a takŜe w zakresie uzyskania
wiadomości i umiejętności niezbędnych do ukończenia
danego typu szkoły oraz warunków i sposobu
prowadzenia egzaminów i sprawdzianów
DOPUSZCZENIE INNOWACJI
DO UśYTKU SZKOLNEGO
1. Rada pedagogiczna podejmuje uchwałę w sprawie wprowadzenia innowacji pedagogicznej.
2. Uchwała w sprawie innowacji moŜe być podjęta po uzyskaniu:
a/ Zgody nauczycieli, którzy będą uczestniczyć w innowacji
b/ Opinii rady szkoły
c/ Pisemnej zgody autora lub zespołu autorskiego innowacji na jej prowadzenie w szkole,
w przypadku, gdy załoŜenia innowacji nie były wcześniej opublikowane.
3. Uchwałę rady pedagogicznej w sprawie wprowadzenia innowacji wraz z opisem jej zasad oraz
opinią rady szkoły i zgodą autora lub zespołu autorskiego dyrektor szkoły przekazuje
kuratorowi oświaty i organowi prowadzącemu szkołę w terminie do dnia 31 marca roku
poprzedzającego rok szkolny, w którym jest planowane rozpoczęcie innowacji.
4. Rozpoczęcie innowacji jest moŜliwe po zapewnieniu przez szkołę odpowiednich warunków
kadrowych i organizacyjnych, niezbędnych do realizacji zaplanowanych działań.
5. Innowacje wymagające przyznania szkole dodatkowych środków budŜetowych mogą być
podjęte po wyraŜeniu przez organ prowadzący pisemnej zgody na finansowanie działań.
6. W szczególnych przypadkach dyrektor moŜe zasięgnąć na temat innowacji dodatkowo opinii
doradcy metodycznego (konsultanta) z ośrodka doskonalenia.
EWALUACJA PROGRAMU
WŁASNEGO I INNOWACJI
–
–
Innowacja i program własny nauczyciela
podlegają ewaluacji bieŜącej i sumującej.
Wyniki są prezentowane przez autorów na
plenarnych radach pedagogicznych po II
semestrze.
Ewaluacja programu własnego i innowacji
przebiega zgodnie z projektem ewaluacji,
dołączonym do innowacji lub programu
własnego.
PROJEKT
PROJEKT wg J. Tokarskiego („Słownik
wyrazów obcych”) – zamierzony plan
działania, postępowania; pomysł, plan,
szkic jakiegoś przedsięwzięcia, np. ustawy,
dokument zawierający rysunki techniczne,
obliczenia, opisy, kosztorysy itp., związane
z zamierzoną budową obiektu
budowlanego lub urządzenia technicznego.
PROJEKT W EDUKACJI
PROJEKT – przedsięwzięcie innowacyjne,
wymagające odmiennych od dotychczas
stosowanych metod działania,
efektywniejszych sposobów
komunikowania się i współpracy
CECHY PROJEKTU
- czasowe ograniczenie
- kompleksowość
- nowatorstwo
CECHY SKŁADOWE
PROJEKTU
ma określone cele i ma przynieść określone rezultaty,
ma określone terminy realizacji całości przedsięwzięcia
i poszczególnych etapów,
wyznaczone są osoby odpowiedzialne za jego realizację,
uczniowie w znacznym stopniu pracują samodzielnie i na
własną odpowiedzialność,
jest przedsięwzięciem kompleksowym, a jego realizacja
wykracza zazwyczaj poza ramy istniejących form
organizacyjnych (lekcja),
znane są kryteria oceny,
rezultaty pracy prezentowane są publicznie (na forum
klasy, szkoły itp.),
KORZYŚCI WYNIKAJĄCE DLA
UCZNIA Z PRACY METODĄ
PROJEKTU
umiejętność pracy w zespole
formułowanie problemów
formułowanie celów (projektów)
planowanie i organizacja własnej pracy
korzystanie z róŜnych źródeł informacji
klasyfikowanie informacji z punktu widzenia celów
(projektu)
umiejętność integrowania wiedzy z róŜnych przedmiotów,
krytyczne analizowanie informacji
zapisywanie i prezentowanie zebranych materiałów
(w róŜnych formach)
C.D.
przygotowywanie i praktykowanie wystąpień
publicznych
formułowanie i wyraŜanie swoich opinii
słuchanie opinii wyraŜanych przez innych
członków grupy
podejmowanie decyzji grupowych
rozwiązywanie konfliktów
samoocena pracy
rozwój twórczego myślenia
integrowania wiedzy szkolnej i pozaszkolnej
ETAPY REALIZACJI
PROJEKTU
I. Zainicjowanie
II. Opis
III. Spisanie kontraktu
IV. Opracowanie planu
V. Wykonanie projektu i raportu
VI. Prezentacja
VII. Ocena
I. ZAINICJOWANIE
PROJEKTU
Sposób nr 1:
nauczyciel określa ogólnie ramy projektu
podział uczniów na grupy
uczniowie samodzielnie w grupach formułują tematy
Sposób nr 2:
nauczyciel sam określa pulę tematów, a uczniowie,
podzieleni na grupy, wybierają jeden do opracowania
Sposób nr 3:
wszystkie grupy realizują ten sam temat określony przez
nauczyciela
II. OPIS PROJEKTU
Opis projektu – wykonany jest w ramach
pracy domowej a następnie przedstawiony
nauczycielowi. Opis projektu powinien
zawierać:
szczegółowy temat projektu,
cele projektu,
formę realizacji i prezentacji.
III. SPISANIE KONTRAKTU
Kontrakt powinien zawierać następujące
elementy:
temat projektu i jego cele,
zadania dla poszczególnych członków grupy,
źródła, które uczniowie powinni wykorzystać,
termin prezentacji (ewentualnie terminy
konsultacji z nauczycielem),
sposób prezentacji i czas,
kryteria oceny projektu.
IV. OPRACOWANIE PLANU
PROJEKTU
WaŜne są tu następujące elementy:
opisanie problemu,
zdefiniowanie celów,
propozycja rozwiązań,
przydział zadań członkom zespołu,
rozplanowanie działań w czasie,
kryteria oceny projektu.
V. WYKONANIE PROJEKTU
I RAPORTU
samodzielnie przez uczniów,
umoŜliwić częściowe wykonanie
w ramach godzin lekcyjnych, w znacznym
stopniu w ramach pracy domowej,
nauczyciel wspiera uczniów i udziela
konsultacji.
VI. PROPOZYCJE PREZENTACJI
PROJEKTU
wystawa prac (albumy, plakaty, rysunki,
modele) z ich komentarzem,
inscenizacja,
wykład,
pokaz filmu wideo,
prezentacja modelu,
gazetka, ksiąŜeczki, broszury itp.
VII. OCENA PROJEKTU
Warto wspólnie z uczniami opracować arkusz
oceny, który będzie zwierał przydział punktów za
poszczególne umiejętności:
precyzyjność sformułowania tematu, jasne określenie
celów projektu, innowacyjność projektu, pomysłowość
rozwiązania problemu określonego w temacie, selekcja
informacji, przestrzeganie harmonogramu, stopień
realizacji zamierzonych celów, wykorzystanie czasu
prezentacji, zainteresowanie innych uczniów, właściwa
terminologia, zastosowanie środków wizualnych,
zaangaŜowanie członków zespołu w pracę, samoocena
postępów w pracy
Dziękuję za uwagę
Iwona Kucharska
doradca metodyczny