Stanowisko w sprawie wykonywania cięcia cesarskiego bez

Stanowisko nr 43/13/P-VI
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej
z dnia 17 maja 2013 r.
w sprawie wykonywania cięcia cesarskiego bez wskazań medycznych
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej wyraża zaniepokojenie działaniami
niektórych mediów, które podważają zaufanie pacjentów do lekarzy. Wywoływanie
strachu przed leczeniem oraz nieufności wobec umiejętności i wiedzy lekarza
sprawia, że pacjenci mogą podejmować niekorzystne dla ich zdrowia decyzje
dotyczące procesu terapeutycznego. Działania takie mogą mieć nieodwracalne skutki
i dla pacjentów i dla społeczeństwa. Coraz częściej pojawia się błędne przekonanie,
że to pacjent ustala, na co choruje i jakie należy podjąć działania terapeutyczne, a
obowiązkiem lekarza jest jedynie wykonanie oczekiwanych przez pacjenta czynności.
Prowadzi ono również do rosnącej agresji wobec pracowników ochrony zdrowia.
Na szczególną uwagę zasługuje zagadnienie cesarskiego cięcia „na
życzenie” tj. zabiegu operacyjnego przeprowadzanego w sytuacji, gdy nie istnieją
wskazania medyczne uzasadniające wybór takiej metody porodu. Szczególnie
niepokoi fakt, że żądanie cesarskiego cięcia bez uzasadnionych wskazań
medycznych przybiera niekiedy agresywną formę, zdarza się, że lekarzowi grozi się
poniesieniem odpowiedzialności prawnej za niewykonanie zabiegu.
Według danych statystycznych w ostatnich latach znacząco wzrasta w Polsce
odsetek cięć cesarskich. Obecnie około 37 % porodów odbywa się tą drogą. W
niektórych szpitalach odsetek ten jest jeszcze większy i często przekracza 50 %.
Przyczyną wzrostu zainteresowania rodzących tą metodą jest między innymi
propagowana przez niektóre media moda na komfortowy poród. Cięcie cesarskie
bywa również przedstawiane jako metoda pozostawiająca bardziej estetyczną bliznę
niż tradycyjny poród. Próbuje się wreszcie przedstawiać cięcie cesarskie, jako
metodę bezpieczniejszą niż poród drogami natury.
1
Wybór operacyjnej metody rozwiązania ciąży powinien być uzasadniony
wyłącznie wskazaniami medycznymi. Dostępne dane wskazują, że wykonanie cięcia
cesarskiego wiąże się z większym ryzykiem zdrowotnym dla matki i dziecka niż
poród drogami natury. Większa jest zachorowalność i umieralność matek. Wzrasta
ryzyko zakażeń, a to oznacza dłuższą hospitalizację. Częściej obserwuje się
zaburzenia oddychania i przetrwałe krążenie płodowe u noworodka. W czasie porodu
naturalnego układ pokarmowy i skóra noworodka są zasiedlane naturalną florą
bakteryjną. Po porodzie drogami natury dziecko jest kładzione na piersi matki by
nastąpiła kolonizacja skóry. W przypadku cięcia cesarskiego jest to praktycznie
niemożliwe do wykonania. Ponadto po cięciu cesarskim dziecko pozbawione jest
przez pierwsze godziny pokarmu matki, który zawiera probiotyki i prebiotyki oraz
stymuluje rozwój właściwej flory bakteryjnej przewodu pokarmowego.
Prezydium zaznacza, że wymienione względy medyczne przemawiające za
ograniczeniem
cięcia
cesarskiego
do
sytuacji
uzasadnionych
wskazaniami
medycznymi znajdują odzwierciedlenie w załączniku do rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. w sprawie standardów postępowania
medycznego
przy
okołoporodowej
udzielaniu
sprawowanej
świadczeń
nad
kobietą
zdrowotnych
w
okresie
z
zakresu
opieki
fizjologicznej
ciąży,
fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem (Dz.U. 2012, poz.
1100), w którym opisano obszernie standardy postępowania medycznego przy
udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej. W załączniku
podkreślono, że interwencje medyczne w postaci cięcia cesarskiego należy
ograniczyć do niezbędnego minimum.
2