boża mądrość

DZIEŃ WYDAWNICTWA „ZNAKI CZASU”
Lekcja IV — 24 stycznia
BOŻA MĄDROŚĆ
STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: Prz 8,1-21; Mt 16,26; Prz 8,22-31; Rdz 1,31;
Prz 8,32-9,18.
TEKST PAMIĘCIOWY: „Pan stworzył mnie jako pierwociny swojego
stworzenia, na początku swych dzieł, z dawna” (Prz 8,22).
W 8. rozdziale Księgi Przysłów ponownie pojawia się mądrość (por. Prz
1,20-21). Z wersetów, które będziemy studiować w tej lekcji, jasno wynika, że
mądrość jest prawdą — taką, jaka istnieje w Bogu, źródle i podstawie wszelkiej prawdy.
Ów nacisk na absolutny charakter prawdy przeciwstawia się niektórym
współczesnym trendom myślowym (zwłaszcza w świecie zachodnim), według
których prawda jest względna i uwarunkowana kulturowo, a więc prawda głoszona przez jednego człowieka może się różnić od prawdy głoszonej przez
innych ludzi.
Jednak ten pogląd jest niebiblijny. Według Pisma Świętego moja prawda
powinna być taka sama jak twoja, ponieważ prawda jest uniwersalna. Prawda
nie jest własnością nikogo indywidualnie, ale należy do wszystkich, całej ludzkości, nawet jeśli nie cała ludzkość zdaje sobie z tego sprawę.
Co ciekawe, słynne pytanie Piłata: „Co to jest prawda?” (J 18,38), padło
w odpowiedzi na stwierdzenie Jezusa:
— „Każdy, kto z prawdy jest, słucha głosu mego” (J 18,37).
Prawda, absolutna prawda, istnieje, a nawet przemawia do nas. Kwestią
dla nas ważną jest to, czy będziemy jej słuchać, czy nie oraz czy będziemy
przestrzegać tego, co Prawda do nas mówi.
32
Mądrość nawołuje
NIEDZIELA — 18 stycznia
Przeczytaj Prz 8,1-21. Na czym polega wartość mądrości według tego fragmentu księgi?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Mądrość jest tak ważna, że musi dotrzeć do wszystkich. Bóg stworzył całą
ludzkość, a Chrystus umarł za każdego z nas. Tak więc mądrość — wiedza
o Bogu i zbawieniu, które nam oferuje — jest przeznaczona dla wszystkich
ludzi.
Zwróć uwagę na słowa zastosowane w opisie dającej się usłyszeć obecności mądrości: głośno woła, głos, odzywa się, usta mówią, wargi, słowa. Niezależnie od tego, jak ktoś odbierze te przenośnie, to, co jest w tym fragmencie
księgi oczywiste, to przesłanie, że mądrość będzie głoszona i że zostanie usłyszana przez wszystkich, którzy będą jej słuchali. W końcu, jak wspomnieliśmy
w poprzedniej lekcji, to, co mówi mądrość, jest sprawą życia i śmierci.
Ośmiokrotnie mądrość podkreśla prawdziwość swoich słów. Warto zauważyć, że znajdujący się tu opis mądrości przypomina opis Pana zamieszczony w Pwt 32,4. Podobieństwo to nie powinno oczywiście dziwić, ponieważ Bóg
jako Stwórca wszystkich rzeczy (zob. J 1,1-3) jest podstawą wszelkiej prawdy.
Przeczytaj Prz 8,10-11. Co te wersety mówią o mądrości?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Tak wielu ludzi żyło i wciąż żyje w niewiedzy, głupocie i ciemności. Wielu żyje zupełnie bez nadziei lub ze złudnymi nadziejami. Tym, co czyni ten
smutny stan rzeczy jeszcze smutniejszym, jest fakt, że mądrość i prawda są tak
wspaniałe, wypełnione nadzieją i obietnicą lepszego życia tutaj oraz pewnością wiecznego życia w nowym niebie i na nowej ziemi — a to wszystko dzięki ofierze Jezusa. Całe bogactwo świata jest nic niewarte (zob. Koh 2,11-13)
w porównaniu z poznaniem Boga.
Przeczytaj Mt 16,26 i zadaj samemu sobie pytanie: W jakim stopniu moje
życie odzwierciedla zasadniczą prawdę zawartą w tych słowach Jezusa?
33
Mądrość i stworzenie
PONIEDZIAŁEK — 19 stycznia
Przeczytaj Prz 8,22-31. W jaki sposób mądrość powiązana jest ze stworzeniem?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
W powyższym fragmencie księgi mądrość w tajemniczy sposób odnosi
się do Boga jako Stwórcy. Pojawia się tu wiele słów znajdujących się również w opisie stworzenia w 1. i 2. rozdziale Księgi Rodzaju, a także pojawia się
podobna konstrukcja literacka utworzona wokół trzech podstawowych części
składowych naszego świata: nieba, wody i ziemi. Zamiarem tego porównania
było podkreślenie zasadniczego znaczenia mądrości. Jeżeli sam Wiekuisty posłużył się nią do stworzenia i jeśli jest ona najstarszym narzędziem, starszym
niż wszechświat i tak fundamentalnym dla jego egzystencji, tym ważniejsze
jest, byśmy posługiwali się nią we wszelkich działaniach, jakie podejmujemy
w naszym życiu.
Wspomniane wersety kładą także silny nacisk na boskie pochodzenie mądrości. Pierwszym słowem tego fragmentu księgi jest Pan, Jahwe, który stworzył (drugie słowo) mądrość. Hebrajskie słowo qanah, tłumaczone najczęściej
jako stworzył/utworzył lub miał (BG/NBG/BB), a bardzo rzadko jako posiadł
(BJW) i zrodził (BT), oznacza raczej zrodzenie niż stworzenie (zob. Pwt 32,6;
Rdz 4,1). Następne hebrajskie słowo reszit (początek) jest terminem kojarzonym z opisem stworzenia z Księgi Rodzaju i można je znaleźć w pierwszym jej
wersecie: „Na początku stworzył Bóg niebo i ziemię”.
Jednak słowo początek pojawia się w Prz 8,22 w innym kontekście niż
w Księdze Rodzaju. W Rdz 1,1 odnosi się ono do stworzenia, natomiast w Księdze Przysłów do samego Boga, Jego drogi (hebr. derek) oznaczającej Jego naturę. Tak więc mądrość jest częścią natury Wiekuistego.
Dlatego też mądrość pojawiła się jeszcze przed stworzeniem wszechświata. Jej istnienie wtedy, gdy nie było niczego poza Bogiem, wskazuje na jej odwieczne trwanie.
Mądrość nie bierze się z nas, ale raczej odnosi się do nas — jest czymś,
czego się uczymy, czymś, co nas poucza. Nie potrafimy sami jej wytworzyć.
Chodzenie we własnym świetle jest z pewnością chodzeniem w ciemnościach.
Napisano, że Jezus jest prawdziwą światłością, „która oświeca każdego człowieka” (J 1,9). Każdy człowiek potrzebuje takiej mądrości.
34
Radość ze stworzenia
WTOREK — 20 stycznia
W 1. rozdziale Księgi Rodzaju każdy etap stworzenia jest zakończony bardzo podobnymi słowami: I widział Bóg, że to było dobre (zob. Rdz
1,4.10.12.18.21.25.31). W ostatnim stwierdzeniu (zob. Rdz 1,31) autor opisu
posunął się o krok dalej: „Było to bardzo dobre”. Hebrajskie słowo tłumaczone jako dobre zawiera w sobie ideę radości, a także sugeruje relację, więź.
Kończąc tydzień stworzenia, Pan odpoczął, by w pełni nacieszyć się swym
stworzeniem (zob. Rdz 2,1-3). Czas Jego odpoczynku, dzień szabatu, jest
święty. Podobnie fragment z Księgi Przysłów zakończony jest obrazem mądrości cieszącej się stworzeniem.
Przeczytaj 8,30-31. Dlaczego mądrość się radowała?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Radość mądrości jest odbiciem Boga cieszącego się ze stworzenia. Owa
radość pojawiała się nie tylko codziennie, na kolejnych etapach stworzenia,
ale także zwieńczyła całość pracy, gdy stworzenie życia na ziemi zostało już
ukończone.
W 8. rozdziale Księgi Przysłów odnajdujemy powód radości mądrości:
„rozkoszując się synami ludzkimi” (Prz 8,31). Pod koniec tygodnia stworzenia, w szabat, Najwyższy zapoczątkował swoją więź z ludźmi. Natychmiastowe wprowadzenie Bożego odpoczynku i radości po tygodniu pracy wpłynęło na przeżywanie szabatu przez ludzi: „Podążając za przykładem Stwórcy,
człowiek także mógł spojrzeć na ukończoną pracę z radością, przyjemnością
i satysfakcją. W ten sposób człowiek może radować się nie tylko z Bożego
stworzenia, ale też ze swej odpowiedzialnej władzy nad stworzeniem, lecz nie
z wyzyskiwania go”1.
Przeczytaj Kol 1,15-17; 2,3; Ap 3,14 i J 1,1-14. Co mówią nam te wersety
o roli Jezusa w stworzeniu? Dlaczego zrozumienie Jego roli jako Stwórcy jest
tak ważne dla zrozumienia Jego roli jako Odkupiciela?
1
Gerhard F. Hasel, w: Kenneth A. Strand, The Sabbath in Scripture and History, 1982, s. 23.
35
Wezwanie mądrości
ŚRODA — 21 stycznia
W kilku ostatnich wersetach 8. rozdziału Księgi Przysłów następuje powrót
do osobistego i praktycznego wymiaru posiadania mądrości. Intelektualna
świadomość preegzystencji mądrości i jej obecności w akcie stworzenia jest
z pewnością głęboka. Jednak w Biblii prawda zawsze w pewnym momencie
musi zejść niżej — do ludzkiego poziomu i do naszej odpowiedzi na to, co
zostało nam dane w Chrystusie.
Przeczytaj Prz 8,32-36. Jaka wiadomość dotycząca kwestii życia i śmierci
została tu zawarta?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Hebrajskie słowo przetłumaczone jako błogosławiony znaczy szczęśliwy.
Zostało ono użyte dwukrotnie. Najpierw słowo to opisuje działanie: „Błogosławieni ci, którzy się trzymają moich dróg!” (Prz 8,32). Podobny język zastosowano w odniesieniu do prawa w Ps 119,1-2: „Błogosławieni ci, którzy żyją
nienagannie, którzy postępują według zakonu Pana! Błogosławieni ci, którzy
stosują się do napomnień jego”.
Drugi raz zastosowano to słowo w opisie postawy: „Błogosławiony człowiek,
który mnie słucha” (Prz 8,34). Obydwa fragmenty księgi wskazują na potrzebę
podjęcia świadomego wysiłku. Nie wystarczy odkrycie właściwej drogi — trzeba
jeszcze się jej trzymać. Nie wystarczy usłyszeć słowo Boże — trzeba jeszcze czuwać dzień w dzień i podążać za tym, co wiemy. Tak jak powiedział Jezus:
— „Błogosławieni są raczej ci, którzy słuchają Słowa Bożego i strzegą go”
(Łk 11,28).
„Czy godnym pożądania szczęściem jest to, które można znaleźć na ścieżce nieposłuszeństwa i przestępowania praw fizycznych i moralnych? Życie
Chrystusa wskazuje, co jest prawdziwym źródłem szczęścia i jak można do niego dotrzeć. (...). Jeśli ludzie mają być naprawdę szczęśliwi, powinni z pogodą
ducha trwać na posterunku obowiązku, czyniąc wiernie dzieło, które zostało
im powierzone, oraz doprowadzając swoje serce i postępowanie do zgodności
z doskonałym wzorcem”1.
Szczęście może być ulotne. Im bardziej usiłujemy go zakosztować, tym
trudniejsze wydaje się jego osiągnięcie. Dlaczego zaufanie Bogu, w przeciwieństwie do pogoni za szczęściem, powinno być naszym priorytetem? W jaki
sposób łatwiej odnaleźć szczęście — goniąc za nim czy szukając najpierw
królestwa Bożego? Dlaczego?
1
Ellen G. White, My Life Today, Waszyngton 1952, s. 162.
36
Albo — albo
CZWARTEK — 22 stycznia
Podążając za wezwaniem mądrości, natchniony autor 9. rozdziału Księgi
Przysłów nawołuje, by jego czytelnicy już dziś dokonali wyboru między dwoma
stylami życia: mądrością i głupotą. Podobieństwo pierwszych i ostatnich sześciu wersetów (zob. Prz 9,1-6.13-18) podkreśla różnicę między przeciwnymi
obozami.
Porównaj Prz 9,1-6 i 9,13-18. Jaka jest różnica między mądrością a głupotą?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
1. Mądrość jest efektywna i była zaangażowana w stworzenie. W rozważanym fragmencie księgi pojawia się siedem czasowników opisujących jej działania (zob. Prz 9,1-3). Siedem słupów, które postawiła (zob. Prz 9,1), nawiązuje
do siedmiu dni stworzenia. Natomiast głupota jest przedstawiona, jak siedzi
i nic nie robi; udaje tylko, że jest kimś, podczas gdy, jak mówi autor, jest to
„prostaczka, i nic nieumiejąca” (Prz 9,13 BG).
2. Choć mądrość i głupota tak samo nawołują ludzi (zauważ podobieństwo obu wersetów Prz 9,4.16), to, co im oferują, jest skrajnie odmienne. Mądrość zaprasza ludzi, by jedli chleb i pili wino, które przygotowała (zob. Prz
9,5). Głupota nie oferuje niczego do jedzenia ani do picia i przechwala się
jedynie kradzionymi dobrami (zob. Prz 9,17).
3. Mądrość nawołuje, byśmy porzucili głupotę i dzięki temu żyli. Głupota
jest bardziej tolerancyjna — nie nawołuje nas do porzucenia czegokolwiek,
choć skutkiem tego jest śmierć. Ci, którzy wybierają mądrość, będą robili postępy: „Chodźcie drogą roztropności!” (Prz 9,6). Ci, którzy wybierają głupotę,
stoją w miejscu i są jak prostak, który nic „nie wie” (Prz 9,18).
Przeczytaj Prz 9,7-9. W jaki sposób reaguje na pouczenia mądrości człowiek mądry, a jak — bezbożnik? Co czyni człowieka mądrego mądrzejszym
od bezbożnika?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Kluczem do mądrości jest pokora. Mądrym jest człowiek otwarty na naukę i przyjmujący pouczenia z otwartym umysłem. Mądrość przychodzi tylko
do tego, kto jak dziecko pragnie wzrastać. Oto dlaczego w najprostszy sposób
Jezus nauczał, że „jeśli się (...) nie staniecie jak dzieci, nie wejdziecie do Królestwa Niebios” (Mt 18,3).
37
PIĄTEK — 23 stycznia
DO DALSZEGO STUDIUM
„Władca wszechświata nie był sam w swym dziele czynienia dobra. Miał
towarzysza — współpracownika, który mógł pojąć Jego zamierzenia oraz
dzielić z Nim radość płynącą z obdarzania stworzonych istot szczęściem. »Na
początku było Słowo, a Słowo było u Boga, a Bogiem było Słowo. Ono było
na początku u Boga« (J 1,1-2). Chrystus, Słowo, jednorodzony Syn Boży, był
jedno z wiecznym Ojcem — jedno w naturze, charakterze, celu — jedyną istotą, która miała przystęp do wszystkich zamierzeń i planów Bożych. »I nazwą
go: Cudowny Doradca, Bóg Mocny, Ojciec Odwieczny, Książę Pokoju« (Iz
9,5). »Wyjścia jego są z dawna, ode dni wiecznych« (Mi 5,2 BG). A sam Syn
Boży oświadczył:
— „Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed
wszystkiemi czasy. (...) Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie
przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi” (Prz 8,22.29
BG)”1.
PYTANIA DO DYSKUSJI
1. Dlaczego wiara w opis stworzenia z Księgi Rodzaju jest podstawą biblijnej
mądrości? Dlaczego teoria ewolucji jest sprzeczna z Biblią w każdy możliwy sposób?
2. Zastanów się głębiej na faktem, iż prawdziwa mądrość nie jest czymś, co
możemy wytworzyć sami z siebie, lecz musi zostać nam ona objawiona.
Poszukaj przykładów ważnych prawd, których nigdy byśmy nie poznali,
jeśli nie zostałyby nam objawione dzięki Bożemu natchnieniu. Na przykład skąd moglibyśmy wiedzieć o śmierci Jezusa na krzyżu i jej znaczeniu dla nas, gdyby nie została ona objawiona? A co z szabatem, siódmym
dniem tygodnia, albo powtórnym przyjściem Chrystusa?
3. W jaki sposób Boże dzieło objawione w 1. rozdziale Księgi Rodzaju przemawia za tym, że dobro nie może być mieszane ze złem? Jakie elementy
twojej odpowiedzi możesz zastosować na przykład w sytuacji, gdy ktoś
łączy ewolucjonizm z biblijną historią stworzenia?
4. W jaki sposób radość Wiekuistego ze stworzenia życia na ziemi pomaga
nam zrozumieć, jak możemy pogłębić i wzbogacić swoje przeżywanie szabatu?
1
Ellen G. White, Patriarchowie i prorocy, Warszawa 2014, wyd. VI, s. 9-10.
38
polecamy nowość
„To poradnik dla zagonionych. Autorka (...)
napisała go tak, by każdy
rozdział można było
przeczytać w pięć minut”
(Tygodnik Newsweek
Polska).
„Treść (...) na świetnym
poziomie. Mam w swoim
księgozbiorze (...) analogiczne książeczki (...). Zawierają [one] sporo przydatnych rad, lecz według
mojej opinii ustępują
pierwsze miejsce książce
opracowanej przez Panią
[Edytę Überhuber]. (...).
Podziwiam ilość i trafny
wybór cytatów z Pisma
Świętego! Ile w nich
mądrości!” (Doc. dr hab.
Aleksander Ożarowski).
• Witaminy, których potrzebujemy
• Jak zachować młody wygląd?
• Uwaga na dodatki do żywności!
• Roślinni sprzymierzeńcy w walce z reumatyzmem i innymi chorobami stawów
• Dobrodziejstwa ziołowych kuracji
• Woda — cudowny lek
• Lecznicze właściwości węgla drzewnego
Ważne pytania wymagają prostej i krótkiej odpowiedzi. Niewielu z nas może poświęcić czas na czytanie opasłych tomów, ale każdy interesuje się swoim zdrowiem.
5 minut dla ciała i ducha. Jak żyć mądrze i szczęśliwie? to książka dla ludzi ceniących czas. Każdy rozdział można przeczytać w ciągu pięciu minut. Poświęć ten czas,
aby poznać tajniki zdrowia fizycznego i psychicznego. Trud, którego się podejmiesz,
może być pierwszym krokiem na drodze do zdrowego i lepszego życia.
sklep.znakiczasu.pl