pobierz pełną analizę

Investor Ameryka Łacińska
KOMENTARZ RYNKOWY - grudzień 2012
Brazylia: gospodarcza perła Ameryki Łacińskiej
Brazylia, obok Meksyku, to najbardziej obiecujący ekonomicznie rynek Ameryki Łacińskiej. Na jego korzyść przemawia młode społeczeństwo, silny rynek wewnętrzny i bogactwo surowców naturalnych. Perspektywa dwóch
wielkich imprez sportowych, takich jak Igrzyska Olimpijskie i Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej dodatkowo
mogą przyczynić się do sukcesu ekonomicznego tego kraju. I nie chodzi tu tylko o inwestycje infrastrukturalne
sfinansowane z gigantycznych rezerw walutowych Brazylii, lecz również o promocję na arenie międzynarodowej,
co pozwoli zwiększyć napływ środków z BIZ (bezpośrednich inwestycji zagranicznych), jak i z turystyki. Bolączką
Brazylii jest bez wątpienia wciąż wysokie rozwarstwienie społeczne, słabo rozwinięta infrastruktura oraz niski
poziom edukacji ludności. Są to jednak powszechne problemy krajów rozwijających się, a Brazylia nie jest tutaj
wyjątkiem. Fundamenty przemawiają jednak na korzyść tego kraju i dają mu szansę na cud gospodarczy podobny
do tego, jaki obserwujemy już od wielu lat w Chinach.
Gospodarka przyspiesza a dług publiczny spada
Wzrost gospodarczy Brazylii przyspieszył w ostatnich latach, ujawniając potencjał gospodarki. W latach 2004–
2011 średnioroczny wzrost gospodarczy Brazylii wyniósł 4,25%, podczas gdy średnia dla lat 1993–2003 to 3,25%.
I choć w 2012 r. należy spodziewać się spowolnienia, to prognozy na lata 2013–2017 mówią o gospodarce
rozwijającej się w tempie ponad 4%. Istnieje duża szansa, iż w 2017 r. Brazylia wyprzedzi Francję i stanie się
5 największą gospodarką świata (za USA, Chinami, Japonią i Niemcami).
Od 2000 r., dług publiczny utrzymuje się przeciętnie na poziomie 68% PKB i spośród krajów BRIC, jedynie
w Indiach jest on wyższy. Prognozy na lata 2013–2017 przewidują jego systematyczną redukcję z 64% w roku
2012, do blisko 54% w 2017 r.
Pomimo, że brazylijski bank w odpowiedzi na wyhamowującą gospodarkę zdecydował się na znaczne obniżki
stóp procentowych (500 punktów bazowych w ostatnich trzynastu miesiącach), inflacja spadła z 6,5% w roku
2011 do 5% obecnie. I choć prognozy mówią o ożywieniu gospodarczym w ciągu najbliższych 5 lat, to nie zakładają one wzrostu inflacji, która w przyszłym roku ma wynieść 5%, a w 2014 r. ma spaść do 4,5%.
Niskie bezrobocie i rosnące inwestycje
Obecnie bezrobocie w Brazylii waha się w granicach 6%, czyli jeden punkt procentowy więcej niż w latach
1990–2005, kiedy wskaźnik ten przyjmował najniższe wartości. Prognozy na lata następne przewidują jego utrzymywanie się na poziomie 6–7%, czyli mniej niż średnia za lata 1990–2011.
Od 2010 r. wartość inwestycji stanowi ponad 20% PKB Brazylii i powinna stale wzrastać – z ok. 20,2% PKB w tym
roku do 22,4% PKB w 2017 r. W najbliższych latach Brazylię może czekać boom w budownictwie mieszkaniowym
oraz silny rozwój infrastruktury sportowej i drogowej w związku z organizacją Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej
w 2014 r. oraz Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rio de Janeiro w 2016 r. Łączny koszt tych imprez wyniesie ponad
200 mld USD.
Duży rynek wewnętrzny i bogactwo surowców naturalnych
Kraj ten zamieszkuje blisko 200 milionów osób. Mediana wieku wynosi niespełna 30 lat. Prawie 25% populacji
jest poniżej 14 roku życia. O coraz większej skłonności do konsumpcji świadczy wzrost kredytu, jako udziału PKB
z 24% w 2004 r. do 49% w roku 2011, a łączna wartość handlu zagranicznego (eksport plus import) wynosząca
25% PKB ukazuje siłę rynku wewnętrznego.
Kraj ten zajmuje czołowe miejsca w wydobyciu rud żelaza i boksytów. Dodatkowo w ostatnich latach odkryto
gigantyczne złoża ropy naftowej u wybrzeży kraju. Szacuje się rozpoczęcie ich eksploatacji za 7–10 lat i wówczas Brazylia ma szansę stać się 3 największym wydobywcą ropy naftowej na świecie – za Rosją i krajami Zatoki
Perskiej. Brazylia jest największym producentem i eksporterem cukru, kawy, soku pomarańczowego.
Rynek akcji barometrem perspektywicznej gospodarki
Brazylia przez ostatnie 10 lat należała do ulubionych krajów globalnych inwestorów. Indeks Bovespa wzrósł w tym
czasie o ponad 330% (około 5 razy więcej niż WIG20). Średnioroczna stopa zwrotu na przestrzeni ostatnich 10 lat
z szerokiego indeksu MSCI Brazil wyniosła ponad 22% i była najwyższa spośród krajów BRIC.
1/4
Investor Ameryka Łacińska
KOMENTARZ RYNKOWY - grudzień 2012
Brazylia ujawniła gospodarczy potencjał
W latach 2004–2011 średnioroczny wzrost gospodarczy Brazylii wyniósł 4,25%, czyli więcej niż średnia dla lat
1993–2003 kiedy wartość ta wynosiła 3,25%. W 2012 r. tempo wzrostu PKB spadnie do 1,5%, co jest efektem
spadku inwestycji, niepewności panującej wśród konsumentów i 
spowolnienia w 
wymianie handlowej
z Argentyną. Negatywnie na dynamikę PKB przełożył
się również spadek popytu na nowe samochody, któDynamika PKB w krajach BRIC (%PKB)
rych produkcja stanowi 10% sektora przemysłowego
15%
Brazylii. Prognozy na lata 2013–2017 dają jednak
10%
powody do 
umiarkowanego optymizmu. Zakładają
5%
bowiem średnioroczny wzrost na poziomie przekracza0%
jącym 4%. Istnieje duża szansa, że w 2017 r. Brazylia
Brazylia
-5%
wyprzedzi Francję i stanie się 5 największą gospoRosja
Indie
-10%
darką świata (za USA, Chinami, Japonią i Niemcami).
Chiny
Dług publiczny będzie spadać
-15%
Od 2000 r. dług publiczny brutto utrzymuje się przeciętnie na poziomie 68% PKB, co oznacza, że Brazylia
jest poza Indiami najbardziej zadłużonym krajem BRIC.
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
Prognozy na lata 2013–2017 przewidują systematyczną
redukcję zadłużenia (z 64% PKB w 2012 r., do blisko
54% PKB w roku 2017) w wyniku utrzymującej się nadwyżki budżetowej. Co więcej, zadłużenie zagraniczne
wynoszące blisko 400 mld USD ma niemalże całkowite
pokrycie w rezerwach walutowych tego kraju. Czynniki
te, w połączeniu z perspektywami rozwoju gospodarki
blisko potencjału sprawiają, że poziom zadłużenia
Brazylii, choć jeden z wyższych spośród krajów BRIC,
nie powinien niepokoić.
Optymistyczne projekcje inflacji
Pomimo obniżki stóp procentowych o 500 punktów
bazowych na przestrzeni minionych trzynastu miesięcy, inflacja spadła z 6,5% w roku 2011 do 5%
obecnie. Jest to efekt dekoniunktury w gospodarce
i 
wynikającej z 
niej negatywnej luki produkcyjnej.
I choć prognozy mówią o ożywieniu gospodarczym
w ciągu najbliższych 5 lat, to jednak średniookresowe
projekcje inflacji są optymistyczne, a jej poziom powinien wynieść 5% w 2013 r. i 4,5% rok później.
Czynnikami, które mogą wywierać presję inflacyjną
w średnim okresie są deprecjacja kursu reala w stosunku do 
walut głównych partnerów handlowych,
opóźniony efekt obniżki stóp procentowych i powrót
gospodarki na ścieżkę potencjalnego wzrostu.
Niski poziom bezrobocia
1993
1997
2002
2007
2012(P) 2017(P)
Dług publiczny Brazylii na tle krajów BRIC (%PKB)
100%
Brazylia
Rosja
80%
Indie
Chiny
60%
40%
20%
0%
2000
2005
2010
2015(P)
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
Inflacja (%)
15%
10%
5%
0%
2000
2005
2010
2014(P)
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
Bezrobocie (%)
15%
10%
5%
Pomimo spowolnienia gospodarczego, bezrobocie
w Brazylii wynosi ok. 6%, czyli tylko jeden punkt
0%
1990
1994
1998
2002
2006
2010 2014(P)
procentowy więcej niż w latach 1990–1995, kiedy
wskaźnik ten przyjmował historycznie najniższe warŹródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
tości. Prognozy na lata następne przewidują jego
utrzymywanie się na poziomie 6–7%, czyli mniej niż średnia za lata 1990–2011. Problemem tego kraju jest
jednak niski poziom kwalifikacji pracowników, co hamuje efektywność i obniża tym samym tempo potencjalnego
wzrostu PKB.
2/4
Investor Ameryka Łacińska
KOMENTARZ RYNKOWY - grudzień 2012
Inwestycje rosną
Od 2010 r. wartość inwestycji stanowi ponad 20% PKB Brazylii i powinna stale wzrastać. Podczas, gdy w 2012 r.
prawdopodobnie będą one stanowiły 20,2% PKB, zgodnie z prognozami w roku 2017 będzie to już 22,4% PKB.
Z uwagi na systematyczny wzrost zamożności społeczeństwa, programy rządowe wspierające kupujących mieszkania, większą dostępność kredytów hipotecznych wynikającą z niższych realnych stóp procentowych oraz ciągły
deficyt mieszkaniowy Brazylię może czekać w najbliższych latach boom w budownictwie mieszkaniowym.
Inwestycje (%)
Poza przewidywanym silnym wzrostem inwestycji
15%
mieszkaniowych, Brazylia ma znakomite perspektywy
rozwoju infrastruktury sportowej i drogowej w związku
10%
z 
organizacją Mistrzostw Świata w 
Piłce Nożnej
w 2014 r. oraz Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rio de
5%
Janeiro w 2016 r. Łączny koszt obu imprez ma wynieść
ponad 200 mld USD.
Siła Brazylii to ogromny rynek wewnętrzny
Kraj ten zamieszkuje blisko 200 milionów osób.
Mediana wieku wynosi niespełna 30 lat, a prawie 25%
populacji jest poniżej 14 roku życia. Doskonała sytuacja
demograficzna pozwala stwierdzić, że pod względem
potencjału społecznego kraj ten jest w lepszym położeniu niż Chiny i Rosja ze swoimi starzejącymi się
społeczeństwami, a porównywać go można do Indii.
O coraz większej skłonności do konsumpcji świadczy
wzrost kredytu, jako udziału PKB z 24% w 2004 r.
do 49% w roku 2011. Pomimo to, sektor bankowy
Brazylii uważany jest za niezwykle stabilny, a udział
kredytów niespłacanych, tzw. NPL (non-performing
loans), to zaledwie 3,8%. Co więcej, łączna wartość
handlu zagranicznego (eksport plus import) wynosząca zaledwie 25% PKB (średnia dla krajów G-20
to ok. 50% PKB) ukazuje siłę rynku wewnętrznego.
Podczas, gdy finalne wydatki gospodarstw domowych
wahały się w ostatnim dwudziestoleciu pomiędzy 60
a 70% PKB, konsumpcja prywatna w ujęciu realnym
wzrosła 2,5-krotnie. W ślad za wysokim poziomem
konsumpcji idzie również jedna z najniższych wśród
krajów G-20, skłonność do oszczędzania przez gospodarstwa domowe, która wynika z dobrze rozwiniętego
systemu emerytalnego.
0%
1990
1994
1998
2002
2006
2010 2014(P)
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
Struktura wieku populacji Brazylii na tle krajów BRIC
120%
0-14
65<
15-64
100%
80%
60%
40%
20%
0%
Chiny
Indie
Brazylia
Rosja
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
Konsumpcja a PKB
2,5%
80%
Finalne wydatki gosp.dom.(% PKB), prawa skala
Wartość realnego PKB, lewa skala
2,0%
70%
1,5%
60%
1,0%
0,5%
1990
1995
2000
2005
2010
2017(P)
50%
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
Brazylia sukcesywnie redukuje stopień rozwarstwienia społecznego, które jest przyczyną konfliktów wewnętrznych i wzrostu przestępczości. Indeks Giniego, będący najpopularniejszym miernikiem tego zjawiska (im wyższe
przybiera wartości, tym wyższe jest rozwarstwienie) osiągał wartość 63,3 w roku 1989, podczas gdy obecnie
wynosi 51,9. Jeśli trend ten będzie kontynuowany, w średnim okresie Brazylia może osiagnąć niższy poziom nierówności społecznej niż ten w Stanach Zjednoczonych, czy Chinach.
Bogactwo surowców naturalnych i płodów rolnych
Kraj ten zajmuje czołowe miejsca w wydobyciu rud żelaza i boksytów. Dodatkowo w ostatnich latach odkryto
gigantyczne złoża ropy naftowej u wybrzeży kraju. Szacuje się, że ich eksploatacja rozpocznie się za 7–10 lat
i wówczas Brazylia ma szansę stać się 3 największym wydobywcą ropy naftowej na świecie – za Rosją i krajami
Zatoki Perskiej. Brazylia jest największym producentem i eksporterem cukru, kawy, soku pomarańczowego.
Hossa na rynku towarów rolnych, które stanowią 50% eksportu (np. cena cukru w okresie 2002 – 2012 wzrosła
4-krotnie) jest zatem bardzo korzystna dla Brazylii – jako czołowego eksportera płodów rolnych na świecie. Zaletą
3/4
Investor Ameryka Łacińska
KOMENTARZ RYNKOWY - grudzień 2012
eksportu Brazylii jest również jej dywersyfikacja regionalna, czyli niskie uzależnienie od jednego rynku,
gdyż główni odbiorcy, to: Europa (21%), Azja (15%),
Ameryka Łacińska (12%), oraz USA (10%).
Stopa zwrotu MSCI Brazil vs MSCI BRIC (1994=1)
Rynek akcji barometrem gospodarki
4
Brazylia przez ostatnie 10 lat należała do ulubionych
krajów inwestorów globalnych. Indeks Bovespa wzrósł
w tym czasie o ponad 330% (około 5 razy więcej niż
WIG20). Średnioroczna stopa zwrotu na przestrzeni
ostatnich 10 lat z szerokiego indeksu MSCI Brazil
wyniosła ponad 22% i była najwyższa spośród krajów
BRIC.
Pod względem wartości wskaźnika P/E, spółki
Brazylijskie plasują się na drugim miejscu spośród
wszystkich krajów BRIC. Są one dużo droższe, niż
te z 
chińskiego i 
rosyjskiego rynku kapitałowego,
ale też tańsze niż w Indiach. Nie powinno to jednak
dziwić, biorąc pod uwagę stopę zwrotu z indeksu
MSCI Brazil, która był w ostatnim dziesięcioleciu
imponująca. Indeks BOVESPA cechuje się dużą zmiennością od początku 2012 r., wahając się w przedziale
od 52000 do 68000 punktów. Od stycznia do grudnia
jego wartość nie uległa jednak praktycznie zmianie,
osiągając obecnie poziom bliski temu z początku roku
(-0,3%).
Należy jednak mieć na uwadze, że lata 2011–2012
to okres spowolnienia gospodarczego Brazylii. Rok
2013, oraz lata następne powinny się cechować
większą dynamiką PKB, co powinno znaleźć swoje
odzwierciedlenie w wycenie akcji. Co więcej, spośród
1000 dużych przedsiębiorstw w Brazylii zaledwie 30%
to spółki publiczne, zatem rozkwit tamtejszego rynku
kapitałowego jeszcze przed nami.
7
MSCI BRIC
MSCI Brazil
6
5
3
2
1
0
1995 1997 1999
2001
2003
2005
2007
2009
2011
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
Wartości P/E w krajach BRIC
60
P/E MSCI Brazylia
P/E MSCI Rosja
P/E MSCI Indie
P/E MSCI Chiny
50
40
30
20
10
0
2000
2002
2004
2006
2008
2010
2012
wrz paź
lis gru
Źródło : Opracowanie własne na podstawie IMF
BOVESPA: styczeń-grudzień 2012
80000
70000
60000
50000
sty lut mar kwi maj cze
lip
sie
Źródło : Opracowanie własne na podstawie stooq.pl
Jakub Banaszewski
Analityk w Departamencie Inwestycji Investors TFI
Przedstawiony komentarz rynkowy oraz prognozy stanowią wyraz poglądów Investors TFI SA, przy czym Investors TFI SA zastrzega sobie
możliwość zmiany opinii ze względu na dynamikę rynku bez konieczności powiadamiania. Investors TFI SA nie gwarantuje przedstawionych
scenariuszy ani prognoz. Przedstawione komentarze i prognozy oparte zostały na informacjach pozyskanych z powszechnie dostępnych
i uznanych za wiarygodne źródeł. Wnioski wyciągnięte na podstawie przedstawionych komentarzy i prognoz nie mogą stanowić podstawy
do decyzji inwestycyjnej. Niniejszy materiał w odniesieniu do danych Funduszy ma charakter informacyjny i nie zawiera pełnych informacji
niezbędnych do oceny ryzyka związanego z inwestycją w Fundusze oraz nie stanowi przekazu reklamowego. Szczegółowy opis czynników
ryzyka, zasady sprzedaży jednostek uczestnictwa Funduszy, tabela opłat manipulacyjnych oraz szczegółowe informacje podatkowe
zawarte są w Prospektach Informacyjnych Funduszy, dostępnych w punktach dystrybucji Funduszy, w siedzibie Towarzystwa oraz na stronie
www. investors.pl. Zyski osiągnięte z inwestycji w jednostki funduszy obciążone są podatkiem od dochodów kapitałowych.
4/4