Delegacja Adwokatury Polskiej oddała hołd pamięci

PALESTRA
Varia
Delegacja Adwokatury Polskiej oddała hołd
pamięci adwokatom zamordowanym w Katyniu
i ofiarom katastrofy w Smoleńsku
Grupa przedstawicieli Adwokatury Polskiej
odbyła podróż autokarową przez Białoruś do
Rosji w terminie od 10 do 12 kwietnia. Inicjatorem i organizatorem wyjazdu był adw. Bartosz Grohman, zastępca sekretarza Naczelnej
Rady Adwokackiej. W delegacji uczestniczyli
m.in. adwokaci z izby warszawskiej: Tomasz
Chmal, Sławomir Ciemny – przewodniczący
Wyższej Komisji Rewizyjnej, Bartosz Grohman, Wojciech Jaworski, Jerzy Naumann,
Piotr Nowaczyk, Andrzej Orliński – wicedziekan ORA w Warszawie, Artur Wdowczyk. Izbę rzeszowską reprezentował adw.
Antoni Put. Z Monachium dotarł adw. Oskar
Derkacz, który specjalnie z Niemiec przybył
do Warszawy, aby wziąć udział w wyjeździe
adwokackim do Katynia i Smoleńska. Wśród
uczestników był też pracownik biura prasowego NRA, członkowie rodzin adwokackich
oraz inne osoby, które chciały przyłączyć się
do adwokackiej inicjatywy i również złożyć hołd Polakom, którzy zginęli w Katyniu
i Smoleńsku. Wszyscy uczestnicy pokrywali pełne koszty wyjazdu we własnym zakresie.
Pierwszym miejscem szczególnej pamięci
narodowej, które adwokaci odwiedzili rankiem 11 kwietnia, był las katyński. Wśród
ponad 4,4 tys. polskich oficerów zostało tam
zamordowanych 110 adwokatów. By uczcić ich
pamięć, delegacja adwokatów złożyła wieniec
biało-czerwonych kwiatów od Adwokatury
Polskiej i zapaliła znicze. Delegaci zostawili też
na polskim cmentarzu wojennym chorągiewki
z napisem „Adwokatura Polska pamięta” i logo
Adwokatury Polskiej.
Następnie grupa adwokatów udała się do
oddalonego o kilka kilometrów Gniezdowa,
na małą stację kolejową. W tym miejscu polscy
oficerowie po raz ostatni wysiadali z bydlęcych
wagonów, stąd ciężarówkami przewożono ich
na miejsce kaźni. Miejsce nie jest w żaden spo-
260
sób oznaczone, dlatego trudno jest odnaleźć
niepozorną stację kolejową.
Z Gniezdowa delegacja udała się do Smoleńska, gdzie pięć lat temu w katastrofie rządowego tupolewa zginęło czworo adwokatów.
W trakcie przejazdu adw. Grohman podzielił
się osobistym wspomnieniem adw. Joanny
Agackiej-Indeckiej, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej oraz adw. Stanisława Mikke, redaktora naczelnego „Palestry”, zaangażowanego
w badanie zbrodni katyńskiej, który przyczynił się do powstania polskiego cmentarza wojskowego w Katyniu. Wskazał, że razem z nimi
zginęli także adwokaci: posłanka na Sejm RP
adw. Jolanta Szymanek-Deresz oraz senator RP
adw. Stanisław Zając. Przypomniał o dniach
wielkiej żałoby po katastrofie smoleńskiej,
o inicjatywie Adwokatury, by wystawić wartę
honorową przy trumnach z ciałami Koleżanek
i Kolegów, które przywieziono z Rosji do kaplicy na Torwarze. Adwokaci w togach pełnili
wartę przez okrągłą dobę, a chętni przybywali
z całego kraju. W autokarze odbyła się też projekcja spektaklu Ja jestem Żyd z „Wesela”, który
poprzedza wywiad z adw. Joanną Agacką-Indecką, zarejestrowany na kilka miesięcy przed
jej śmiercią.
W Smoleńsku delegacja Adwokatury
udała się na miejsce, w którym odbywają się
uroczystości dla upamiętnienia 96 ofiar katastrofy, tuż przy terenie, gdzie znajdowały się
szczątki samolotu prezydenckiego. Na spotkanie przyjechał przedstawiciel Konsulatu RP
w Smoleńsku oraz franciszkanin ojciec Ptolomeusz. Polski kapłan, od lat posługujący duszpastersko w Smoleńsku, odprawił mszę świętą
polową dla delegacji Adwokatury w intencji
czworga polskich adwokatów, którzy zginęli
w katastrofie. W homilii szczególnie wspominał swoją znajomość z adw. Stanisławem Mikke, którego spotykał w Katyniu, gdy ten angażował się w badania nad zbrodnią katyńską.
Varia
5–6/2015
– Miałem szczęście poznać
Pana Mecenasa, tak samo wy
mieliście szczęście poznać adwokatów, którzy zginęli w tej
katastrofie, pracować z nimi,
być ich przyjaciółmi – mówił.
– To, co dzisiaj możemy zrobić,
to pamiętać o nich, modlić się
za nich, wspierać duchowo ich
rodziny.
Po zakończeniu mszy
świętej polska delegacja
złożyła wieniec od Adwokatury Polskiej i zapaliła
znicze pod pamiątkowym
kamieniem oraz pozostawiła chorągiewki.
Trzydniowy wyjazd autokarowy do Katynia
i Smoleńska przygotowało biuro turystyczne
„Bezkresy”. Prócz dwóch kluczowych celów
wyjazdu w programie znalazły się także inne
punkty związane z historią Polski – między innymi zwiedzanie samego Smoleńska.
Delegacja nocowała w Orszy na Białorusi,
a następnie w Mińsku. W Berezie Kartuskiej
uczestnicy wyjazdu obejrzeli pozostałości po
polskim obozie, miejscu odosobnienia, w którym osadzano głównie więźniów politycznych w latach 30. ubiegłego wieku. Delegacja
obejrzała też ruiny po klasztorze kartuzów
– największym, jaki istniał w Rzeczypospolitej
Polskiej w XVII wieku.
Na weekend 10–12 kwietnia przypadła
Wielkanoc świętowana przez Kościoły wschodnie. Stąd można było obserwować świąteczne
przygotowania liturgiczne w cerkwiach, mijanych na Białorusi i w Rosji. 11 kwietnia dla
prawosławnych był dniem Wielkiej Soboty.
W soborze Zaśnięcia Matki Bożej w Smoleńsku
trwały uroczystości poświęcenia pokarmów
i adorowania „płaszczenicy” – płótna z wizerunkiem umarłego Chrystusa. 12 kwietnia to
prawosławny poranek Wielkanocny. Tego dnia
uczestnicy wyprawy zwiedzali stolicę Białorusi, a następnie Nieśwież, gdzie znajduje się zrekonstruowana siedziba Radziwiłłów oraz ich
nekropolia. W drodze powrotnej odwiedzono
także Mir, magnacką siedzibę na dawnych
Kresach.
Na zakończenie adw. Bartosz Grohman podziękował wszystkim uczestnikom za udział
w wyjeździe, stwierdzając, że takie inicjatywy
są potrzebne, aby upamiętniać miejsca kaźni narodu polskiego i wiedzę o tych wydarzeniach
przybliżać kolejnym pokoleniom Polaków, nie
zapominając zarazem o roli Adwokatury i jej
członkach, którzy ponieśli największą ofiarę za
wolną Polskę. Przewodnikiem grupy podczas
wyjazdu był Waldemar Ławecki z Biura Turystyki „Bezkresy”.
Izabela Matjasik
Doroczne Spotkanie Sekcji Polskiej
Międzynarodowej Komisji Prawników
– wręczenie nagród w Konkursie „Sędzia Europejski”
24 kwietnia 2015 r. w głównej Sali posiedzeń
w Sądzie Najwyższym odbyło się Doroczne
Spotkanie zorganizowane przez Zarząd Główny Polskiej Sekcji Międzynarodowej Komisji
261
Varia
Prawników, podczas którego wręczono nagrody w Konkursie o tytuł honorowy „Sędzia
Europejski 2014”.
Była to już XIV edycja Konkursu, którego
celem jest promowanie najwyższego poziomu pracy sędziów, a ocenie poddawane są
uzasadnienia zgłoszonych do konkursu orzeczeń, które zapadły w sprawach rozstrzygniętych w poprzednim roku. Jury Konkursowe
stanowili: Prezes Sądu Najwyższego prof. dr
hab. Lech Paprzycki (przewodniczący), radca
prawny Dorota Hajduk, prof. dr hab. Zbigniew
Lasocik, sędzia SN w stanie spoczynku Teresa Romer, Prezes Trybunału Konstytucyjnego
prof. dr hab. Andrzej Rzepliński oraz adwokat Marek Zieliński. Patronat nad Konkursem
sprawowali: Prezes Trybunału Konstytucyjnego, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego prof.
dr hab. Małgorzata Gersdorf oraz Sekretarz
Generalny Rady Europy Torbjørn Jagland.
W uroczystości uczestniczyli przedstawiciele najwyższych instancji sądowniczych,
nauki prawa oraz praktyki, a także parlamentu, rządu i prezydenta.
Spotkanie otworzył prof. Zbigniew Lasocik, przewodniczący Zarządu Głównego
Sekcji Polskiej Międzynarodowej Komisji
Prawników, który przypomniał, że organizacja powstała w 1954 r. w związku z przyjęciem przez Radę Europy Konwencji Praw
Człowieka w celu propagowania jej oraz idei
rządów prawa. Polska sekcja MKP powstała
natomiast w 1992 r., wkrótce po ratyfikowaniu przez Polskę konwencji Rady Europy
i stanowi ją około 60 prawników polskich.
Siedziba MKP znajduje się w Genewie.
Wyniki konkursu przedstawił przewodniczący Jury sędzia SN prof. Lech Paprzycki.
Nagrody przyznano w czterech kategoriach,
sędziów sądów: rejonowych, okręgowych
i apelacyjnych oraz wojewódzkich sądów
administracyjnych. Laureatami zostali: sędzia
Jerzy Rażewski z SR we Włocławku, sędzia Jacek Szerer z SO w Świdnicy, sędzia Marzena
Konsek-Bitkowska z SA w Warszawie oraz
262
PALESTRA
sędzia Dagmara Dominik-Ogińska z WSA we
Wrocławiu. Wszystkie nagrodzone orzeczenia
w uzasadnieniach oparte zostały na głębokiej
analizie nie tylko polskiego prawa i orzecznictwa, ale i prawa europejskiego (unijnego),
są przykładem umiejętnego łączenia obydwu porządków w uzasadnieniu wyroku.
Spośród nagrodzonych orzeczeń szczególnie
głośna była sprawa rozstrzygnięta przez SO
w Świdnicy. Dotyczyła ona procesu z pozwu
Stowarzyszenia Autorów ZAiKS przeciwko
wałbrzyskiemu drobnemu przedsiębiorcy
(fryzjerowi). Sąd, przeprowadzając dokładną
analizę prawa polskiego (ustawy o prawie
autorskim i prawach pokrewnych) i unijnego,
uznał, że przewidziany w ustawie dozwolony
użytek utworu występuje wówczas po stronie
użytkownika odbiornika radiowego, w tym
drobnego przedsiębiorcy, gdy nie łączy się to
ze wzrostem jego przychodów. W analizowanym przypadku zdaniem sądu nie powstał –
w związku z powyższym – obowiązek zapłaty
tantiem na rzecz ZAiKS. Nagrodzony sędzia
w uzasadnieniu przywołał orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE z 2012 r., w którym
Trybunał uznał, że stomatolog (z Włoch) nie
ma obowiązku płacenia tantiem za emitowanie muzyki w swoim gabinecie.
Gościem specjalnym był prof. dr hab. Maciej Szpunar, Rzecznik Generalny Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wcześniej
adwokat, który wygłosił wykład pt. System
ochrony praw człowieka w Unii Europejskiej: uwagi na tle opinii 2/13 Trybunału Sprawiedliwości
UE w sprawie przystąpienia UE do Europejskiej
Konwencji Praw Człowieka. Referent przedstawił dzieje dyskusji nad tym, czy Unia Europejska jako podmiot prawa międzynarodowego
powinna stać się stroną EKPCz – co wynika
z traktatu lizbońskiego. Tytułowa opinia 2/13
stwierdza, że UE nie powinna stawać się
stroną Konwencji, gdyż przyniesie to więcej
problemów prawnych niż stan obecny, kiedy
to każdy kraj członkowski UE jest samodzielnie stroną konwencji.
AJR