Podstawy genetyki - BIOL-CHEM UWB

Podstawy genetyki
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Elementy sylabusu
Opis
Nazwa jednostki
prowadzącej kierunek
Nazwa kierunku studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Uniwersytet w Białymstoku, Wydział Biologiczno-Chemiczny
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne
Liczba godzin zajęć
dydaktycznych z podziałem
na formy prowadzenia zajęć
przedmiot obowiązkowy, moduł podstawowy
II rok / III semestr
Student powinien spełniać efekty kształcenia na poziomie matury podstawowej z biologii
Założenia i cele przedmiotu
Metody dydaktyczne oraz
ogólna forma zaliczenia
przedmiotu
Ochrona środowiska
studia pierwszego stopnia
ogólnoakademicki
stacjonarne
0200-OS1-2POG
polski
wykład – 15 godz.
konwersatoria – 15 godz.
Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zasadami dziedziczenia oraz
podłożem zmienności organizmów. Student poznaje jaka jest zależność między genotypem
a fenotypem osobnika. Studenci zostają wprowadzeni w dziedzinę nowoczesnych
zastosowań genetyki wynikających z gwałtownego rozwoju inżynierii genetycznej i
biotechnologii.
Metody dydaktyczne: wykład, dyskusja, konsultacje, nauczanie zdalne przy pomocy
platformy internetowej Blackboard
Formy zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę konwersatoriów, zaliczenie na ocenę
wykładów
Odniesienie do kierunkowych
efektów kształcenia
Efekty kształceniai
1. Student charakteryzuje podstawowe zasady dziedziczenia i źródła
zmienności organizmów żywych.
2. Student opisuje zależności pomiędzy genotypem, fenotypem i środowiskiem
życia
3. Student przedstawia zastosowania genetyki w przemyśle farmaceutycznym,
medycynie, rolnictwie i hodowli
4. Student rozwiązuje problemy genetyczne w grupie bądź samodzielnie, z
poszanowaniem pracy własnej i innych osób
5. Student posługuje się platformą internetową w celu samokształcenia i
kontroli własnych osiągnięć
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studentaii
Wskaźniki ilościowe
Data opracowania:
K_W09, K_U03, K_U06, K_U14
K_W03, K_W09, K_U07,
K_U08, K_K05, K_K12
K_U20, K_K03, K_K04, K_K09
K_U03, K_U06, K_K05, K_K11
2
Ogólny nakład pracy studenta: 50 godz. w tym: udział w wykładach: 15 godz.;
udział w zajęciach pozawykładowych: 15 godz.; przygotowanie się do zajęć, zaliczeń,
egzaminów: 16 godz.; udział w konsultacjach, zaliczeniach, egzaminie: 4 godz.
Nakład pracy studenta związany z zajęciami iii:
Liczba godzin
Punkty ECTS
34
1,4
wymagającymi bezpośredniego udziału nauczyciela
35
1,4
o charakterze praktycznym
7.05.2014
Koordynator
przedmiotu:
dr hab. Agata Banaszek
SYLABUS
B. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Podstawy genetyki
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
0200-OS1-2POG
Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
polski
Rok studiów/ semestr
II rok/ III semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
15 godz., wykład stacjonarny (6 godz), wykład-prezentacja z
testem na Blackboardzie (9 godz)
dr hab. Agata Banaszek
Treści merytoryczne przedmiotu:
1.
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Opis
Poziomy organizacji biologicznej (molekularny,
organizmalny, populacyjny i gatunkowy). Struktura genomu u
organizmów prokariotycznych i eukariotycznych. Geny
podzielone u Eucaryota. Podstawowe pojęcia genetyczne i
typy dziedziczenia. Cykle życiowe organizmów. Podstawy
genetyki klasycznej - segregacja mendlowska. Zależności
pomiędzy prawami Mendla a zachowaniem chromosomów w
mejozie – lokalizacja genów w chromosomach. Dziedziczenie
pozajądrowe u Eucaryota. Dziedziczenie matczyne. Segregacja
niemendlowska. Interakcje jądrowo-cytoplazmatyczne.
2. Determinacja płci u człowieka, myszy, muszki owocowej,
lemingów. Chromosomowe typy dziedziczenia płci. Regulacja
aktywności genów związanych z chromosomem X. Podstawy
genetyki klasycznej - dziedziczenie cech sprzężonych z płcią.
3. Podstawy genetyki cech ilościowych. Zmienność ciągła.
Odziedziczalność. Geny kumulatywne i model dziedziczenia
poligenowego. Transgresja. Cechy poligenowe o zmienności
nieciągłej – efekt progowy.
4. Dziedziczenie cech sprzężonych. Odróżnianie cech
niezależnych od sprzężonych. Maksymalna frekwencja
rekombinacji. Tworzenie map sprzężeniowych.
5. Podstawy genetyki molekularnej. Molekularne mechanizmy
mutacji. Mutacje spontaniczne i indukowane. Dziełanie
czynników mutagenicznych - Testy na mutageny. Efekty
mutacji punktowych. Bloki metaboliczne.
6. Aberracje chromosomowe i ich wpływ na przebieg procesu
mejozy. Zmiany w liczbie chromosomów. Aneuploidalność u
ludzi. Poliploidalność. Ewolucja i powstawanie gatunków
poprzez poliploidyzację.
7. Techniki inżynierii genetycznej. Banki genów. Rodzaje
wektorów. Enzymy restrykcyjne i mapy restrykcyjne.
Biotechnologia w przemyśle farmaceutycznym, medycynie,
hodowli roślin i zwierząt. Organizmy transgeniczne, GMO –
znaczenie i zastosowania. Ukierunkowana mutageneza.
Somatyczna terapia genowa.
Efekty kształcenia:
1. Student charakteryzuje podstawowe zasady dziedziczenia
i źródła zmienności organizmów żywych.
2. Student opisuje zależności pomiędzy genotypem,
fenotypem i środowiskiem życia
3. Student przedstawia zastosowania genetyki w przemyśle
farmaceutycznym, medycynie, rolnictwie i hodowli
4. Student posługuje się platformą internetową w celu
samokształcenia i kontroli własnych osiągnięć
Sposoby weryfikacji:
1. Testy na platformie internetowej
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
2. Zaliczenie pisemne podsumowujący przedmiot (krótkie pytania
otwarte, pytania zamknięte)
1. Pozytywna ocena z zaliczenia konwersatoriów.
2. Pozytywna ocena z zaliczenia wykładów.
Literatura podstawowa:
1. Charon K. M., Świtoński M. 2000. Genetyka zwierząt.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
2. Sadakierska – Chudy A., Dąbrowska G., Goc A. 2004.
Genetyka ogólna. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika, Toruń.
3. Friedman J. M., Fred J. D., Hayden M. R., McGillivray B.
C. 1997. Genetyka. Wydawnictwo Medyczne, Wrocław.
Literatura uzupełniająca:
1. Węgleński P. (red.) 1995. Genetyka molekularna, PWN,
Warszawa.
2. Brown. Genomy. PWN 2009
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
SYLABUS
C. Informacje szczegółowe
Elementy składowe sylabusu
Nazwa przedmiotu
Podstawy genetyki
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek
Język przedmiotu
0200-OS1-2POG
Ochrona środowiska, studia pierwszego stopnia
Wydział Biologiczno-Chemiczny UwB, Instytut Biologii
Polski
Rok studiów/ semestr
II rok/III semestr
Liczba godzin zajęć dydaktycznych oraz
forma prowadzenia zajęć
Prowadzący
15 godz., konwersatoria stacjonarne (6 godz.), konwersatoriaprezentacje z testami na Blackboardzie (9 godzin)
dr Agata Banaszek
Treści merytoryczne przedmiotu:
Efekty kształcenia wraz ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
Opis
Prawa Mendla. Stosunki dominowania między allelami
jednego genu: pełna dominacja, niepełna dominacja,
kodominacja, naddominacja. Rozwiązywanie krzyżówek
dotyczących dziedziczenia jednej cechy i dziedziczenia
dwóch cech niezależnych. Krzyżówka testowa
2. Chromosomowe typy dziedziczenia płci. Dziedziczenie
cech sprzeżonych z płcią. Konsekwencje nondysjunkcji
chromosomów płci.
3. Dziedziczenie cech sprzężonych, odróżnianie
dziedziczenia cech niezależnych od sprzężonych. Zasady
tworzenia mapy genetycznej
4. Analiza dziedziczenia cech ilościowych. Wykorzystanie w
hodowli zjawiska transgresji. Dziedziczenie cech
cytoplazmatycznych, wykazanie różnic w stosunku do
dziedziczenia jądrowego.
5. Zastosowanie analizy statystycznej w genetyce i hodowli
zwierząt: zasada dodawania, zasada mnożenia,
permutacje, kombinacje. Obliczanie prawdopodobieństwa
sumy i iloczynu zdarzeń. Prawdopodobieństwo zdarzeń o
rozkładzie dwumianowym. Trójkąt Pascala.
Prawdopodobieństwo warunkowe. Test chi-kwadrat.
6. Kod genetyczny. Mutacje genowe. Pierwotne i wtórne
konsekwencje mutacji. Mutacje chromosomowe i
genomowe.
7. Podstawy genetyki populacji. Pojęcie populacji
mendlowskiej. Obliczanie częstości alleli i genotypów w
populacji. Prawo Hardy’ego – Weinberga i jego
praktyczne zastosowanie.
Efekty kształcenia:
1. Student charakteryzuje podstawowe zasady dziedziczenia i
źródła zmienności organizmów żywych.
2. Student rozwiązuje problemy genetyczne w grupie bądź
samodzielnie, z poszanowaniem pracy własnej i innych osób
3. Student posługuje się platformą internetową w celu
samokształcenia i kontroli własnych osiągnięć
Sposoby weryfikacji:
1. Testy do każdego modułu na platformie Blackboard
2. Bieżąca ocena pracy studenta na zajęciach stacjonarnych
1. Obecność na zajęciach stacjonarnych
2. Pozytywna ocena pracy studenta podczas zajęć
3. Pozytywna ocena zaliczenia testów na platformie internetowej
Literatura podstawowa:
1. Charon K. M., Świtoński M. 2000. Genetyka zwierząt.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
2. Piątkowska B., Goc A., Dąbrowska G. 1998. Zbiór zadań i
pytań z genetyki. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika, Toruń.
3. Sadakierska – Chudy A., Dąbrowska G., Goc A. 2004.
1.
Genetyka ogólna. Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja
Kopernika, Toruń.
Literatura uzupełniająca:
1. Lorkiewicz M., Tarkowski J. 1978. Zbior zadań z genetyki
i metod doskonalenia zwierząt. Państwowe Wydawnictwo
Naukowe, Warszawa.
2. Węgleński P. (red.) 1995. Genetyka molekularna, PWN,
Warszawa.
……………………………….
podpis osoby składającej sylabus
i
Opis zakładanych efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, z uwzględnieniem form zajęć.
Uwzględnia się tylko efekty możliwe do sprawdzenia (mierzalne / weryfikowalne).
ii
Przykładowe rodzaje aktywności: udział w wykładach, ćwiczeniach, przygotowanie do zajęć, udział w konsultacjach,
realizacja zadań projektowych, pisanie eseju, przygotowanie do egzaminu. Liczba godzin nakładu pracy studenta powinna
być zgodna z przypisanymi do tego przedmiotu punktami ECTS wg przelicznika : 1 ECTS – 25÷30 h.
iii
Zajęcia wymagające bezpośredniego udziału nauczyciela są to tzw. godziny kontaktowe (również te nieujęte w rozkładzie
zajęć, np. konsultacje lub zaliczenia/egzaminy). Suma punktów ECTS obu nakładów może być większa od ogólnej liczby
punktów ECTS przypisanej temu przedmiotowi.