2.Przyjrzyj się mapie i wykonaj poniższe zadania. a) Na mapie
Transkrypt
2.Przyjrzyj się mapie i wykonaj poniższe zadania. a) Na mapie
2. Przyjrzyj się mapie i wykonaj poniższe zadania. a) Na mapie zaznacz nazwy miejscowości, pod którymi Rzeczpospolita stoczyła wielkie bitwy: Cecora, Chocim, Beresteczko, Kircholm, Kłuszyn, Warszawa. b) Z kim wojska Rzeczypospolitej stoczyły wymienione bitwy? Podaj ich daty, nazwiska polskich dowódców oraz stronę zwycięską. Miejsce bitwy Strona przeciwna Cecora Chocim Beresteczko Kircholm 28 Ćwiczenia Data bitwy Dowódca Strona zwycięska Kłuszyn Warszawa 3. Przyporządkuj pojęcia do definicji. spahisowie, kaprzy, husarze, kozacy, rajtarzy, lisowczycy, dragoni a Korsarze najmujący się w czasie wojny na służbę walczących państw, które udzieliły im licencji na prowadzenie działań przeciw flocie przeciwnika. Zajęte na morzu statki stawały się własnością korsarzy, którzy dzielili się łupem z najmującym ich władcą. b Bractwo żołnierskie – powstało podczas wojny polsko-szwedzkiej w Inflantach na początku XVII w. c Kawalerzyści, którzy w zamian za służbę wojskową otrzymywali dożywotnie nadania ziemskie. 4. W tabeli umieszczono krótkie charakterystyki wojen toczonych w epoce nowożytnej, nazwij te konflikty i podaj lata, w których się toczyły. Charakterystyka Nazwa konfliktu a Konflikt europejski, w który przerodziła się wewnętrzna wojna w monarchii habsburskiej, zasięgiem swym obejmował większość kontynentu i głęboko oddziałał na historię stosunków międzynarodowych. Wyrastał on z jednej strony z nasilających się od połowy XVI w. sprzeczności ekonomicznych i kulturowych, z drugiej zaś z rywalizacji o hegemonię w Europie¹. b Osamotniona cesarzowa Maria Teresa zrezygnowała z myśli o odzyskaniu Śląska i zaczęła zabiegać o pokój z Prusami. [...] Fryderyk II utrzymał swą najważniejszą zdobycz – prowincję śląską, utwierdzając tym samym mocarstwowy status Prus. August III odzyskał Saksonię, doszczętnie zrujnowaną działaniami wojennymi i wieloletnią okupacją pruską. [...] zakończyły się w Paryżu rokowania między Anglią i Francją. Pokonawszy Francuzów w Kanadzie oraz w wojnach na Karaibach, w Bengalu i na Filipinach, Anglicy powstrzymali się jednak przed aneksją wszystkich kolonii przeciwnika². Daty ¹ A. Kersten, Historia powszechna. Wiek XVII, Warszawa 1987, s. 114. ² T. Cegielski, K. Zielińska, Historia. Dzieje nowożytne. Podręcznik dla szkół średnich klasy II liceum ogólnokształcącego, Warszawa 1991, WSiP, s. 272. Czasy nowożytne: 1492–1696 29 c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Uporządkuj chronologicznie bitwy z okresu napoleońskiego (od najwcześniejszej do najpóźniejszej), wstawiając cyfry od 1 do 6. Krzyżykiem zaznacz bitwę morską. a Borodino b Waterloo c Frydland d Austerlitz e Jena f Raszyn g Trafalgar 5. Przeczytaj tekst źródłowy i wykonaj polecenia. Odezwa Napoleona do narodu, Zatoka Jouan, 1 marca 1815 r.² Francuzi! Na wygnaniu doszły do mnie wasze skargi i wasze życzenia. Przyzywacie na powrót przez was obrany rząd, jedynie legalny [...]. Wśród niebezpieczeństw rozlicznych przebyłem morze. Obecnie wracam do was, aby moje prawa, które również są waszymi, uchwycić znowu w swe ręce [...]. Francuzi! Nie ma żadnego narodu [...], który nie miałby prawa uchylenia się od hańby [...] słuchania władcy, którego narzucił wam chwilowo zwycięski nieprzyjaciel [...]. Toteż będę się zawsze chlubić, że jedynie wam i moim dzielnym żołnierzom zawdzięczam całą moją potęgę. a) W jakich okolicznościach Napoleon wydał odezwę do Francuzów? b) O jakim wygnaniu wspominał Napoleon? c) Kim był władca, „którego narzucił [...] chwilowo zwycięski nieprzyjaciel”? d) Na jakie prawa do tronu powoływał się Napoleon? ² Legiony Dąbrowskiego. Europa w dobie wojen napoleońskich, oprac. J. Willaume, „Teksty źródłowe do nauki historii w szkole”, nr 26, PZWS, Warszawa 1960, s. 49. Czasy nowożytne: 1697–1871 63 5. Przyporządkuj informacje do nazw XVIII-wiecznych konstytucji. a) konstytucja Stanów Zjednoczonych b) Konstytucja 3 maja 1791 r. c) konstytucja francuska z 3 września 1791 r. d) konstytucja francuska z 1793 r. (jakobińska) 1. 2. 3. 4. 5. 6. zagwarantowanie prawa do pracy, opieki społecznej i oświaty monarcha i Straż Praw władzą wykonawczą prezydent władzą wykonawczą monarchia dziedziczna z królem z dynastii We�inów przysługujące królowi prawo weta zawieszającego władzą ustawodawczą dwuizbowy Kongres, dzielący się na Senat i Izbę Reprezentantów 7. brak trójpodziału władzy 8. jednoizbowy parlament wyłaniany w wyborach pośrednich O d p o w i e d z i: a) . . . . , b) . . . . , c) . . . . , d) . . . . 6. Przyjrzyj się ilustracji i odpowiedz na pytania. a) Kogo określano mianem „sankiuloci”? b) Czym, według autora karykatury, zajmowali się sankiuloci? c) Jaki był cel stworzenia takiego portretu rewolucjonistów? Czy przedstawioną sytuację należy pojmować dosłownie? Rodzina sankiulotów odpoczywająca po trudach dnia O d p o w i e d z i: a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Ćwiczenia