Nie daj się tzw. „ grypie jelitowej”.

Nie daj się tzw. „ grypie jelitowej”.
Pojawiająca się nagle biegunka i/lub wymioty, gorączka, bóle głowy, stawów , to najczęstsze objawy
wystąpienia tzw. „ grypy jelitowej”. Choroba zazwyczaj rozwija się w ciągu 1-2 dni od zakażenia,
u zdrowych, dorosłych osób trwa krótko, a objawy mijają najczęściej bez powikłań. Winowajcą są
norowirusy. Należą one do głównych czynników powstawania zakażeń pokarmowych o nieustalonej
lub wirusowej etiologii, zwłaszcza u osób dorosłych. Są one niebezpieczne dla osób z osłabioną
odpornością i ludzi w starszym wieku, ponieważ przyczyniają się do groźnego dla życia odwodnienia
organizmu.
Źródłem zakażenia może być zanieczyszczona wirusem żywność i woda, a także kontakt z chorymi
osobami, przedmiotami ( naczynia, sztućce) i powierzchniami ( toaleta), na których znajdują się
cząstki wirusa pochodzące z wymiocin lub fekaliów.
Do zakażeń najczęściej dochodzi w miejscach żywienia zbiorowego typu: stołówki, restauracje, domy
przyjęć oraz podczas rodzinnych
przyjęć okolicznościowych ( wesela, komunie itp.). W tych
miejscach, w skutek nieprzestrzegania zasad higieny podczas przygotowywania potraw, może dojść
do bezpośredniego lub pośredniego zanieczyszczenia żywności.
Do zakażenia norowirusami może również dojść po spożyciu świeżych lub mrożonych warzyw
i owoców, nie poddanych procesowi obróbki cieplnej, które mogły zostać zanieczyszczone
norowirusami na etapie zbioru, skupu lub produkcji. Dzieje się tak zazwyczaj wtedy, kiedy osoby
zatrudnione przy zbiorze owoców lub warzyw nie przestrzegają podstawowych zasad higieny
osobistej. Mycie lub podlewanie roślin wodą zanieczyszczoną fekaliami ludzkimi również niesie
ze sobą poważne ryzyko rozprzestrzeniania się norowirusów, a tym samym wzrostu liczby zakażeń..
Zapobieganie zanieczyszczeniu świeżych i mrożonych warzyw i owoców.
Ponieważ
zanieczyszczona fekaliami gleba lub woda są głównym źródłem zakażenia świeżych
owoców i warzyw , to stosowanie przez plantatorów zasad Dobrej Praktyki Rolniczej (GAP),
Produkcyjnej (GMP) i Higienicznej (GHP) już na etapie uprawy i zbioru jest najlepszą metodą
eliminowania ryzyka zanieczyszczenia płodów rolnych norowirusami. W dalszym ciągu łańcucha
żywnościowego tj, przetwórcy, zakłady żywienia zbiorowego muszą stosować zasady systemu
HACCP ( Analiza Zagrożeń i Kontroli Punktów Krytycznych) i Dobrej Praktyki Produkcyjnej
( GMP), aby wyeliminować źródła zakażeń tymi drobnoustrojami.
Podstawowe zasady, które winne być stosowane w celu ograniczenia ryzyka zakażenia norowirusami
to:
− Osoby, które mają objawy chorobowe (m.in. biegunkę, wymioty), nie powinny mieć kontaktu
z żywnością (nie mogą prowadzić zbioru, produkcji, sprzedaży żywności, przygotowywać posiłków
etc.).Osoby te powinny zgłosić się do lekarza.
− Pracownicy musza mieć dostęp do czystej, dezynfekowanej toalety.
− Należy dopilnować aby pracownicy przed rozpoczęciem pracy, w przerwie, po skorzystaniu
z toalety, każdorazowo myli ręce.
− Woda i gleba na obszarach upraw rolniczych nie mogą być zanieczyszczone fekaliami.
− Woda stosowana do podlewania roślin, do mycia żywności, musi spełniać wymagania stawiane
wodzie do picia.
– Plantacje nie mogą być nawożone fekaliami ludzkimi.
– Sprzęt używany do zbioru, transportu, przechowywania, sprzedaży i przetwórstwa owoców
i warzyw powinien być myty i dezynfekowany zgodnie z wdrożonymi procedurami mycia
i dezynfekcji.
–Należy pamiętać, że przedsiębiorca na każdym etapie produkcji ma obowiązek zapewnić możliwość
prześledzenia drogi surowców i produktów „krok w tył, krok w przód” – aby w każdej chwili można
było ustalić od kogo kupił surowce, które użył do produkcji i komu sprzedał swoje produkty.
Ponieważ jesteśmy u progu sezonu na świeże, smakowite
truskawki, jagody, a także
owoce miękkie typu maliny,
warzywa gruntowe, każdy konsument powinien pamiętać, aby
zawsze myć owoce i warzywa przed spożyciem.
Natomiast przedsiębiorcy w tym rolnicy powinni mieć świadomość, że podstawowe znaczenie dla
bezpieczeństwa żywności ma zachowanie zasad higieny „ od pola do stołu”, a więc w czasie całej
drogi jaką przebywają produkty spożywcze, zanim trafią na stół konsumenta.
Ciekawostki:
Norowirusy należą do rodziny Caliciviridae. Do grupy tej należą wirusy określane dawniej
jako Norwalk, Norwalk-like (Norwalk podobne) oraz wirusy Sapporo i Saporo-like. Obecnie
znane są co najmniej 4 ich genotypy: GI, GII, GIII i G IV.
Wirusy te są oporne na rozpuszczalniki lipidów i łagodne detergenty, ulegają inaktywacji
w środowisku kwaśnym o pH 3 do 5. Dobre skutki mają też związki chloru i woda utleniona.
Temperatura 60° C inaktywuje norowirusy w ciągu 30 minut.
Opracowano na podstawie: “Opinion of the Scientific Committee on veterinary measures
relating to public health on Norwalk-like viruses, adopted on 30-31 January 2002,
European Commission, DG SANCO, Directorate C - Scientific Opinions