Autor: mgr Dorota Koldun Szkoła Podstawowa nr 65 w

Autor: mgr Dorota Koldun
Szkoła Podstawowa nr 65
w Bydgoszczy
SCENARIUSZ LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V
OPRACOWANY NA PODSTAWIE PODRĘCZNIKA
A. ŁUCZAK I A. MURDZEK „MIĘDZY NAMI”
GDAŃSKIEGO WYDAWNICTWA OŚWIATOWEGO
BLOK TEMATYCZNY: OCALMY ZIEMIĘ!
TEMAT: Jakim człowiekiem jest osoba mówiąca w wierszu Czesława
Janczarskiego „Nie mijam”?
CELE:
− rozumienie tekstu poetyckiego na poziomie semantycznym i krytycznotwórczym;
− określanie i charakteryzowanie osoby mówiącej (podmiotu lirycznego);
− rozumienie funkcji przenośni i ich interpretacja;
− wyszukiwanie w tekście poetyckim odpowiedzi na postawione pytania;
− gromadzenie wyrazów kojarzących się z tytułem wiersza;
− rozumienie słowa altruista;
− redagowanie kilkuzdaniowej wypowiedzi na temat własnych przeżyć;
− dokonanie samooceny.
METODY I TECHNIKI: słoneczko skojarzeniowe, praca z tekstem, ćwiczenia
redakcyjne
FORMY PRACY: indywidualna, w parach
MATERIAŁ LITERACKI: wiersz Czesława Janczarskiego „Nie mijam”, A.
Łuczak, A. Murdzek „Między nami”, podręcznik do
klasy V
POMOCE DYDAKTYCZNE: przygotowane w kopertach kartki z
rzeczownikami pomocnymi przy analizie utworu (praca w parach); arkusz
szarego papieru potrzebny przy autorefleksji; dla każdego ucznia mała
karteczka, na której oceni swoją postawę; kapelusz lub pudełko, do którego będą
wrzucane karteczki.
ORGANIZACJA LEKCJI:
1. Wprowadzenie.
Analiza tytułu wiersza „Nie mijam”. Zapisanie skojarzeń.
pomagam
zatrzymuję się
nie pozostawiam
nie mijam
nie przechodzę obok
nie jestem obojętny
2. Lektura wiersza.
Po zapoznaniu się z treścią wiersza sprawdzamy, czy skojarzenia uczniów były
adekwatne do tematu. W razie potrzeby nanosimy poprawki.
3. Analiza treści pierwszej strofki.
Wobec czego osoba mówiąca w wierszu nie jest obojętna? Komu pomaga?
nie mijam
skrzywdzonego kota
psa z kulawą nogą
motyla leżącego na szynach
ptaka z połamanym skrzydłem
odnoszę – do domu zerwany kwiat
schylam się – nad zbłąkaną mrówką
4. Próba interpretacji przenośni (praca w parach).
Spróbujmy pod postaciami zwierząt odnaleźć ludzi. Co im się mogło
przydarzyć? Co czują? Pomocne będą wyrazy w kopertach.
(Wyrazy, które przygotował nauczyciel, to: agresja, bezpieczeństwo, zagubienie,
nieśmiałość, niebezpieczeństwo, kalectwo, wyrozumiałość, zagrożenie,
samotność, opieka, bieda, lęk, ból, krzywda).
Przykładowy zapis na tablicy:
nie mijam
skrzywdzonego kota – krzywda, agresja
psa z kulawą nogą – bieda, wyrozumiałość
motyla leżącego na szynach – zagrożenie,
niebezpieczeństwo
ptaka z połamanym skrzydłem – kalectwo,
wyrozumiałość
odnoszę – do domu zerwany kwiat – zagubienie, samotność
schylam się – nad zbłąkaną mrówką – opieka, bezpieczeństwo
5. Ćw. 1, str. 92, podręcznik
Jak scharakteryzowałbyś osobę mówiącą w wierszu?
Zapisanie tematu lekcji.
Osoba mówiąca w wierszu jest dobra, wrażliwa, pomocna, wyrozumiała,
opiekuńcza.
Wyjaśnienie znaczenia słowa altruista.
6. Analiza treści drugiej zwrotki.
Ćw. 2, str. 92, podręcznik
Wyjaśnienie przenośni charakteryzujących postawy ludzi we współczesnym
świecie.
podstępny krok kocich łap – ludzie są podstępni, oszukują, ukrywają swoje
zamiary;
psim zębem patrzą na siebie wrogo – są zaborczy, krzywdzą, ranią, nie chcą
pomagać, nie chcą się dzielić;
7. Z podanych przez nauczyciela na kartkach rzeczowników wybierz ten, który
mówi o sytuacji, z którą się spotkałeś.
(Uczniowie redagują krótką wypowiedź).
Wybrałem rzeczownik zagubienie, ponieważ…
8. Analiza treści trzeciej zwrotki i zarazem autorefleksja.
Na dużym arkuszu papieru zapisujemy:
Mijam
Czasami mijam
Nie mijam
Uczniowie na małych karteczkach anonimowo zapisują, używając zwrotów,
które są na dużym arkuszu, jak zazwyczaj postępują, gdy napotykają kogoś
potrzebującego pomocy, i jak oceniają swoje postępowanie. Karteczki wrzucają
do kapelusza lub pudełka.
Zapisanie wyników na dużym arkuszu. Próba odpowiedzi na pytanie zawarte w
ostatniej zwrotce.
9. Zadanie domowe.
Ćw. 3, str. 92, podręcznik
Dla chętnych: Napisz apel do uczniów naszej szkoły, by nie przechodzili
obojętnie wobec krzywdy innych.