Obligacje alternatywą dla kredytu

Obligacje alternatywą dla kredytu
Wpisany przez Marcin Pijaczyński
Obligacje komunalne już są i będą jednym z narzędzi umożliwiających pełniejsze wykorzystanie
przez samorządy funduszy unijnych dzięki pozyskaniu środków potrzebnych na sfinansowanie
wkładu własnego.
Polskie samorządy wykazują coraz większe zainteresowanie emisją obligacji
komunalnych. Zadłużenie gmin, miast, powiatów i województw z tytułu już
wyemitowanych obligacji komunalnych powoli zbliża się do 3 mld zł. Rosnąca
popularność tego instrumentu jako sposobu na sfinansowanie wkładu własnego przy
realizacji programów inwestycyjnych ze środków Unii Europejskiej doprowadzi z
pewnością do dalszego szybkiego rozwoju tego rynku.
Obligacje komunalne są papierami wartościowymi, które mogą być emitowane przez gminy,
powiaty i województwa. Decyzję o emisji obligacji podejmują rady gminy, powiatu czy
województwa. Skorzystanie z tego instrumentu pozwala samorządom na pozyskanie kapitału
bezpośrednio z rynku.
O wzroście rynku obligacji komunalnych donosiła niedawno „Rzeczpospolita". W minionym
kwartale organizatorzy emisji sprzedali 52 transze tych papierów o łącznej wartości 168 mln zł.
Ożywienie na rynku było widoczne już w zeszłym kwartale, co znamionuje nadchodzący boom.
Zwykle bowiem pierwsze półrocze jest słabsze, jeżeli chodzi o ilość i wartość emisji.
„W II kwartale wartość rynku obligacji komunalnych wzrosła o 5,0 proc. Wśród samorządów,
które wyemitowały obligacje komunalne na łączną kwotę 167 mln zł są gminy: Biała Podlaska,
Bukowiec, Kobylnica, Poznań, Prusice, Radom, Ruda Śląska, Stargard Szczeciński, Wołów,
Wschowa, Zwoleń, Żmigród. Emisji o łącznej wartości 16,85 mln zł dokonały powiaty:
białobrzeski, kętrzyński, kluczborski, lubański, obornicki, olsztyński, świecki, wołomiński,
zduńskowolski i zielonogórski" - czytamy w raporcie Fitch Polska na temat polskiego rynku
pozaskarbowych papierów dłużnych.
Obligacje komunalne stanowią już blisko 12 proc. rynku pozaskarbowych papierów dłużnych.
Jeszcze w 2000 r. polski rynek obligacji komunalnych był wart 860 mln zł przy 89 emitentach. W
drugim kwartale tego roku wartość tego rynku wynosiła już 2,773 mld zł przy 211 samorządach
sprzedających obligacje.
Największym organizatorem emisji obligacji komunalnych jest bank PKO BP, który w ramach
105 programów wyemitował obligacje samorządów na kwotę 967 mln zł. Drugie miejsce
zajmuje Pekao SA z 20 programami i obligacjami o wartości 561 mln zł. Wśród liczących się
1/4
Obligacje alternatywą dla kredytu
Wpisany przez Marcin Pijaczyński
organizatorów emisji są jeszcze: BOŚ, BRE Bank, BGK, BZ WBK i Bank Millenium.
Obligacje komunalne są w Polsce najczęściej kupowane przez organizujące emisje banki. Gdy
rynek ten wejdzie już w fazę dojrzałości i duże emisje nie będą rzadkością, wzrośnie zapewne
zainteresowanie inwestowaniem w te papiery przez fundusze emerytalne.
Coraz więcej podejmowanych przez samorządy emisji obligacji komunalnych ma służyć
sfinansowaniu wkładu własnego do inwestycji współfinansowanych ze środków Unii
Europejskiej. Samorządy muszą zwykle wyłożyć 25 proc. wartości inwestycji finansowanej z
unijnych funduszy strukturalnych jako tzw. wkład własny.
Pierwszym przykładem wykorzystania tego instrumentu do sfinansowania wkładu własnego w
projekcie współfinansowanym z unijnych pieniędzy jest emisja obligacji Nidzicy. Agentem emisji
o wartości 5,2 mln zł został niekwestionowany lider rynku obligacji komunalnych, bank PKO BP.
Zdobyte w ten sposób przez Nidzicę środki posłużą m.in. na budowę kanalizacji
sanitarno-deszczowej na jednej z ulic miasta.
- Samorządy nie są w stanie z bieżących dochodów sfinansować wkładu własnego potrzebnego
do uruchomienia finansowania z funduszy unijnych, dlatego muszą szukać pieniędzy w
bankach albo bezpośrednio na rynku kapitałowym i w tej chwili widać wyraźnie, że wszystkie
samorządy szukają takich możliwości i wiążą z nimi bardzo duże nadzieje. A potrzeby
inwestycyjne w samorządach są rzeczywiście olbrzymie - stwierdził w I Programie Polskiego
Radia Wojciech Lipka, prezes agencji ratingowej Fitch Polska.
Zalety obligacji komunalnych
2/4
Obligacje alternatywą dla kredytu
Wpisany przez Marcin Pijaczyński
Zdaniem specjalistów, emisja obligacji jest dla samorządów bardziej opłacalna od zaciągania
kredytów bankowych. Inną zaletą tego instrumentu jest to, że emitowane zwykle w kilku
transzach obligacje nie nastręczają później przy spłacie wielkich problemów - łatwiej jest
spłacać kilka razy w ciągu roku relatywnie niewielką sumę niż całość zadłużenia za jednym
razem. Wśród podkreślanych często przez samorządowców przewag obligacji komunalnych
nad kredytami bankowymi jest to, że przy tych pierwszych niepotrzebne jest zabezpieczenie. W
przypadku kredytu znalezienie satysfakcjonującego bankowców zabezpieczenia często sprawia
kłopoty. Nie do przecenienia jest też efekt marketingowy emisji obligacji przez gminę.
Informacje o tym fakcie często trafiają do mediów podnosząc prestiż emitenta.
Jeśli chodzi o niższy koszt obligacji w stosunku do kredytu, to wynika on z dwóch
podstawowych przyczyn: niższego oprocentowania i częstości spłaty odsetek. Za podstawę
oprocentowania obligacji przyjmuje się zwykle rentowność 52-tygodniowych bonów skarbowych
powiększoną o marżę. W przypadku kredytu liczy się zwykle stawkę WIBOR i dodaje do niej
marżę. Koszt pieniądza na rynku międzybankowym jest przeważnie wyższy od oprocentowania
52-tygodniowych bonów skarbowych. Drugim z czynników przemawiających za niższym
kosztem obsługi obligacji samorządowych jest to, że odsetki płaci się tu najczęściej raz do roku,
podczas gdy w przypadku kredytu może to być nawet co miesiąc.
Obligacje komunalne są najczęściej emitowane na 4-5 lat, ale zdarzają się i takie o okresie
zapadalności 10-11 lat. Nabywca obligacji komunalnych nie ponosi wielkiego ryzyka inwestując
w te papiery. Polskie prawo ogranicza możliwość zadłużania się gmin, co w dużym stopniu
gwarantuje wypłacalność samorządów. Inwestując w obligacje komunalne można przede
wszystkim liczyć na lepsze oprocentowanie niż daje instrument bazowy, długoterminowe
relatywnie korzystne ulokowanie środków i regularne płatności odsetkowe.
3/4
Obligacje alternatywą dla kredytu
Wpisany przez Marcin Pijaczyński
Jak wykazują statystyki, polskie samorządy przekonały się do obligacji komunalnych. Ten
bardzo popularny w Europie Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych papier wartościowy
zdobywa również swoje miejsce w Polsce. W naszym kraju w najbliższych latach obligacje
komunalne staną się prawdopodobnie jednym z narzędzi pozwalających na pełniejsze
wykorzystanie funduszy unijnych dzięki umożliwieniu samorządom pozyskania środków
potrzebnych do sfinansowania wkładu własnego.
4/4