Seminaria europejskie

Seminaria europejskie
5. seminarium
koordynator: Joanna Różycka-Thiriet
3 grudnia 2014 r.
[email protected]
Temat: Nowe rozdanie w unijnych instytucjach
Goście:
- prof. Zbigniew Czachór, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
- Ignacy Niemczycki, starszy analityk ds. europejskich w Polityce Insight
SŁOWNICZEK PRZETRWANIA
Przewodniczący Rady Europejskiej – przewodniczy spotkaniom szefów państw i rządów krajów UE oraz
szczytom państw strefy euro, to jedno z najważniejszych stanowisk w Unii. Kadencja przewodniczącego trwa 2,5
roku i jest jednokrotnie odnawialna. Wcześniej (przed wejściem w życie traktatu lizbońskiego) posiedzeniom Rady
Europejskiej szefował przywódca kraju, który pełnił półroczną prezydencję Unii (a więc obowiązywała rotacja). Do
zadań przewodniczącego należy kierowanie posiedzeniami Rady i ich przygotowanie. Zapewnia też ciągłość prac
Rady Europejskiej i ma pomagać w osiąganiu porozumień w jej łonie. To ostatnie z powodu sprzecznych interesów
państw członkowskich nie jest łatwe. Przewodniczący reprezentuje Unię Europejską na zewnątrz. Ale te ostatnie
obowiązki musi dzielić z Wysokim Przedstawicielem Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa. Z racji
funkcji przewodniczącego trudno na tym stanowisku ugrać coś dla swojego kraju ojczystego.
Wysoki Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa – a w praktyce Wysoka
Przedstawicielka, bo stanowisko to zajęła już druga z rzędu kobieta – po Brytyjce Catherine Ashton Włoszka
Federica Mogherini. Urząd ten wprowadził w 2009 roku traktat lizboński. Przedstawiciel jest automatycznie
wiceprzewodniczącym Komisji Europejskiej. Bierze udział w określaniu polityki zagranicznej UE, jednak jest to
obszar, gdzie bardzo silną rolę odgrywają nadal państwa członkowskie (decyzje zapadają jednomyślnie).
Przedstawiciel realizuje ich postanowienia. Reprezentuje też Unię na zewnątrz oraz przewodniczy Radzie do Spraw
Zagranicznych (posiedzeniom ministrów spraw zagranicznych krajów UE).
Dzielnica Europejska w Brukseli – dzielnica belgijskiej stolicy, w której znajdują się nowoczesne budynki unijnych
instytucji. Główna arteria tej części miasta to ulica Prawa (rue de la Loi) dochodząca do ronda Roberta Schumana.
Najsłynniejszym budynkiem jest Berlaymont - pochodząca z lat 60-tych siedziba Komisji Europejskiej w kształcie
czteroramiennej gwiazdy. Naprzeciwko znajduje się Justus Lipsius, budynek Rady UE i Rady Europejskiej.
Niedługo jednak przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk przeniesie się do gabinetu w nowym budynku.
Nieco dalej znajduje się espace Léopold, budynek Parlamentu Europejskiego.
FRAZA DNIA
Nie zazdroszczę mu. Ja nie miałem łatwego życia i pan Donald Tusk też go mieć nie będzie - powiedział
TVN24 Herman Van Rompuy, pierwszy w historii stały przewodniczący Rady Europejskiej po wyborze Donalda
Tuska na kolejnego przewodniczącego. Na osłodę swoich wysiłków Donald Tusk będzie otrzymywał godne
Działania Fundacji Schumana są współfinansowane przez Unię Europejską, w ramach
Programu Europa dla Obywateli
Seminaria objęte są patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce
wynagrodzenie – aktualny przewodniczący zarabia miesięcznie około 25 000 euro. Do tego dochodzi dodatek na
mieszkanie.
Herman Van Rompuy, wcześniej premier Belgii zaledwie przez kilka miesięcy, nie był typem charyzmatycznego
przywódcy. Co dla jednych było jego zaletą (jego ambicje nie wchodziły w paradę innym liderom), a dla innych było
wadą (Ma pan charyzmę mokrego mopa i wygląd urzędniczyny z banku – powiedział Van Rompuyowi brytyjski
europoseł Nigel Farage). Za to okazał się poetą (podczas pełnienia obowiązków przewodniczącego zdążył wydać
dwa zbiory swoich wierszy haiku). Jak sam powiedział, prostota haiku dobrze oddaje jego osobowość. Van Rompuy
okazał się sprawnym organizatorem i dobrym mediatorem na trudne czasy (zapewne praktyka w niezwykle złożonej
belgijskiej federacji była bezcenna). Jak wiadomo, Donald Tusk preferuje piłkę nożną od pisania wierszy. Ma też
dużo dłuższy staż na stanowisku premiera i większą przebojowość. Do Brukseli zabiera byłego rzecznika rządu
Pawła Grasia oraz Piotra Serafina, który odpowiadał za sprawy europejskie w MSZ. Ale wśród jego
współpracowników ma być też grupa obcokrajowców. Jakie oceny zbierze za kilka lat Donald Tusk? Jego kadencja
rozpoczęła się 1 grudnia.
PORTRETY MNIEJ ZNANYCH MĘŻCZYZN I KOBIET
Ur. w 1954 roku Jean-Claude Juncker to nowa-stara twarz Unii Europejskiej. Jego wybór
na przewodniczącego Komisji Europejskiej (oficjalnie stanowisko objął 1 listopada br.) to
polityczny come back Junckera, po niezbyt długiej zresztą przerwie. Juncker, nałogowy
palacz, to wyjadacz unijnych salonów. Przy nim Donald Tusk, a zwłaszcza Federica
Mogherini to debiutanci. Był premierem Luksemburga przez 18 lat (1995-2013). Dodatkowo
w latach 2005-2013 przewodniczył Eurogrupie, posiedzeniom ministrów finansów państw
strefy euro, w najgorętszym momencie kryzysu gospodarczego i finansowego. Jednak jego
związki z UE sięgają jeszcze głębiej. Jako minister finansów (był nim w latach 1989-2009)
pracował nad zapisami traktatu z Maastricht (1992). Od 1974 roku ten prawnik
Źródło:
z wykształcenia związany jest z luksemburską Chrześcijańsko-Społeczną Partią Ludową
https://www.flickr.com/photos/e
(CSV), która jest członkiem Europejskiej Partii Ludowej (EPL), europejskiej chadecji.
ppofficial/12995014393/
To z nadania EPL Juncker był w ostatnich wyborach do Parlamentu Europejskiego
Autor: Europejska Partia Ludowa
oficjalnym kandydatem na stanowisko przewodniczącego Komisji – unijnego rządu
(europejskie partie prezentowały swoich kandydatów na przewodniczącego po raz pierwszy w historii wyborów
europejskich, co miało zachęcić Europejczyków do głosowania). W kampanii wyborczej obiecywał działać na rzecz
wzrostu gospodarczego i zatrudnienia; unii energetycznej w Europie; „rozsądnej i zrównoważonej umowy handlową
z USA” (tzw. TTIP); reformy strefy euro i „pracować dla uczciwego porozumienia z Wielką Brytanią” (która chciałaby
renegocjować swoje miejsce w Unii). Niestety już w pierwszych dniach urzędowania Junkcer potknął się na aferze
Lux Leaks – dziennikarskie śledztwo ujawniło, że międzynarodowe korporacje uzyskiwały w Luksemburgu za
czasów jego premierostwa atrakcyjne obniżki podatków. Takie pomaganie w unikaniu podatków, choć
praktykowane też w innych państwach, wiele osób uważa za nietyczne.
41-letnia Federica Mogherini to dotychczasowa minister spraw zagranicznych Włoch.
1 listopada objęła stanowisko Wysokiej Przedstawiciel Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki
Bezpieczeństwa. Francuski „Le Monde” napisał, że jest 5 powodów tej nominacji. 1. Państwa
członkowskie, zwłaszcza duże, chcą zachować swoją własną dyplomację, a Włoszce brakuje
dyplomatycznego doświadczenia. 2. Przewodniczący Rady Europejskiej jest Polakiem, więc
potrzeba było geograficznej równowagi (w dodatku za Mogherini ciągnie się opinia polityk
prorosyjskiej). 3. Jest kobietą (Juncker, Tusk i szef Parlamentu Europejskiego Martin Schulz
to mężczyźni, a jak wiadomo dla równowagi także i kobiety powinny mieć w UE jakieś
wysokie stanowiska).). 4. Jest socjaldemokratką (Tusk i Juncker związani są z prawicą).
5. Sprawienie przyjemności włoskiemu premierowi Matteo Renziemu, który lobbował za
wyborem swojej rodaczki. Dodatkowo Mogherini to przedstawicielka młodego pokolenia
europejskich polityków.
Źródło: Secretary Kerry and
Foreign Minister Mogherini.jpg
Autor: US Department of State
Działania Fundacji Schumana są współfinansowane przez Unię Europejską, w ramach
Programu Europa dla Obywateli
Seminaria objęte są patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce