komunikacja interpersonalna - scenariusz nr 2

Stowarzyszenie Grupa Inicjatyw Kulturalnych
ul. K. Bielskiego 3/17, 20-153 Lublin
KONSPEKT 2
CZY JUŻ JESTEM ZA GRANICĄ?
czyli
granice w komunikacji i bariery komunikacyjne
Cele: Po zajęciach uczestnicy:
- będą umieli wskazać rolę granic w relacjach międzyludzkich;
- będą potrafili wskazać najpopularniejsze bariery komunikacyjne;
- rozwiną swoje umiejętności komunikacyjne w zakresie prawidłowego formułowania komunikatów bez barier
komunikacyjnych.
Lp.
1.
Przebieg
Złoty środek – co nam dają granice?
Materiały
Czas
10 min
Prowadzący dzieli uczestników na dwie grupy. Ustawia je na dwóch
końcach długiego korytarza lub innej rozleglej przestrzeni. Zadaniem
pierwszej grupy będzie pokazywanie trzech różnych sytuacji, zadaniem
drugiej – odgadnięcie, o jakie sytuacje chodzi.
Przy odegraniu pierwszej sytuacji grupy powinny stać w maksymalnym
oddaleniu od siebie,: tak, aby słabo się widziały. Przy odegraniu drugiej
powinna dzielić ich optymalna odległość: ok. 3 – 5 metrów. Przy trzeciej
odgrywający i oglądający powinni zostać ustawieni na małej przestrzeni,
między sobą, z naruszeniem przestrzeni intymnej.
Propozycje sytuacji do odegrania:
a) Nowy słoń w zoo;
b) Babcia u dentysty;
c) Leśniczy na basenie.
Prowadzący pyta uczestników z drugiej grupy, czy udało im się odgadnąć
prezentowane hasła. Obu grupom zadaje pytanie: w której z trzech sytuacji
było najłatwiej pokazywać lub odgadywać? Dlaczego? W której sytuacji
oglądający zwracali uwagę na takie szczegóły jak mimika i emocje
pokazujących? Która z sytuacji była dla nich najmniej komfortowa? Jak
wygląda przekraczanie granic w przypadku rozmowy, komunikowania się?
Prowadzący podsumowuje dyskusję: mówi o granicach w kontaktach
społecznych. Zbyt daleko postawione granice wiążą się z obojętnością i
samotnością, jednak kiedy przekraczamy cudzą granicę i jesteśmy zbyt
blisko powoduje to duży dyskomfort i prowadzi do eskalacji trudnych emocji
– to z kolei sprawia, że zamiast zajmować się rzeczywistym problemem,
zajmujemy się swoimi trudnymi emocjami.
2.
Bariery komunikacyjne: krótki kurs przekraczania granic.
Prowadzący wprowadza w ćwiczenie krótkim wykładem:
Również w przypadku komunikacji możemy mówić o przekraczaniu granic.
Ćwiczenie, w którym wezmą udział uczestnicy ma pomóc im dostrzegać
Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji,
finansowanego z Funduszy EOG. Projekt ma na celu zmniejszenie
zjawiska stosowania mowy nienawiści w Internecie wśród uczniów
gimnazjów z terenu woj. lubelskiego i woj. podkarpackiego. Projekt
jest finansowany w kwocie 346473,00 zł.
www.eeagrants.org www.hateover.pl www.eegrants.hu
załącznik 3 15 min
”Bariery
min
komunikacyjne
– karty ról,
załącznik 4 -
Stowarzyszenie Grupa Inicjatyw Kulturalnych
ul. K. Bielskiego 3/17, 20-153 Lublin
popełniane błędy i pomóc w innym, lepszym wyrażaniu się.
Tydzień przed zajęciami prowadzący powinien wybrać cztery osoby, które
będą w parach odgrywały sytuacje (jeśli klasa pracuje na wysokim poziomie
można zrobić to na bieżąco w trakcie zajęć). Każdej z osób podaje jedną z
kart ról (załącznik 3 - ”Bariery komunikacyjne – karty ról”) i prosi, by osoby
zastanowiły się, jak zechcą to odegrać. Uczestnicy nie mogą komunikować
się w parach odnośnie sposobu odgrywania.
”Bariery
komunikacyjne
– formularz”),
ołówki
Prowadzący mówi uczestnikom, że za chwilę przed ich oczami zostaną
odegrane dwie sytuacje. Wręcza każdemu z uczestników dwa formularze
(załącznik 4 - ”Bariery komunikacyjne – formularz”): po jednym na każdą z
sytuacji. Zadaniem uczestników będzie uważna obserwacja prezentowanych
sytuacji i wypełnienie formularzy.
Po zakończeniu prowadzący zbiera obserwacje uczestników na podstawie
notatek z formularzy. Prosi aktorów o dodanie swojej opinii i odczuć na
zadane w formularzach pytania.
Wyjaśnia uczniom, że w odgrywanych sytuacjach zawarte były dwie
najczęściej stosowane bariery komunikacyjne: uogólnianie i agresywne
komunikaty, oraz (w obydwu sytuacjach) obwinianie. Pyta, czy w
codziennym życiu uczestnicy spotykają się z tymi rodzajami barier
komunikacyjnych?
3.
„Klepak” – ćwiczenie na porozumienie bez barier.
10 min
Prowadzący dzieli uczestników na trzy grupy poprzez odliczanie. Grupy
mają siąść w trzech równoległych rzędach, tak aby twarze uczestników były
skierowane w jedną stronę. Przed uczestnikami stoi ławka, na której
znajduje się miękki przedmiot. Prowadzący staje z tyłu, z monetą w dłoni
(patrz rysunek poniżej: jasna część kół to strona, w którą powinny kierować
się twarze uczestników).
2 zł
stół z
piłką
Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji,
finansowanego z Funduszy EOG. Projekt ma na celu zmniejszenie
zjawiska stosowania mowy nienawiści w Internecie wśród uczniów
gimnazjów z terenu woj. lubelskiego i woj. podkarpackiego. Projekt
jest finansowany w kwocie 346473,00 zł.
www.eeagrants.org www.hateover.pl www.eegrants.hu
Stowarzyszenie Grupa Inicjatyw Kulturalnych
ul. K. Bielskiego 3/17, 20-153 Lublin
Prowadzący tłumaczy zasady gry:
1. Uczestnicy muszą siedzieć cały czas zwróceni w tą samą stronę:
nie wolno im się odwracać. Ostatnia osoba z rzędu będzie patrzyła
na prowadzącego i decydowała. Kolejne osoby z rzędu będą
przekazywały sygnał. Pierwsza (i tylko pierwsza) osoba z rzędu
może sięgnąć po leżący na stole przedmiot.
2. Prowadzący będzie rzucał monetą. Ostatnie osoby mają to
obserwować – jeśli wypadnie reszka – przekazują (poprzez lekkie
uderzenie w ramię) ta informację do przodu rzędu. Jeśli osoba na
przodzie poczuje uderzenie – ma jak najszybciej złapać przedmiot
ze stolika. Jeśli kilka pierwszych osób poderwie się, by złapać
przedmiot, wygrywa ta, która dotknie go jako pierwsza.
3. Jeśli grupa odniosła sukces i jej przedstawicielowi udało się złapać
przedmiot – siada on na końcu rzędu a pozostałe osoby
przesuwają się o jedno miejsce to przodu.
4. Jeśli grupa się pomyli puszczając sygnał w przypadku orła (lub
złamie zasadę dotyczącą odwracania się, lub pierwsza osoba
wstanie słysząc dźwięk, a nie czując uderzenie na ramieniu itd.)
grupa otrzymuje punkt karny – osoba z końca przesiada się na
przód, a pozostali jej członkowie przesuwają się o jedno miejsce do
tyłu.
Przy podsumowaniu ćwiczenia prowadzący, korzystając z poczynionych
podczas ćwiczenia obserwacji oraz wiedzy dotyczących barier
komunikacyjnych powinien zadać znajdujące się poniżej pytania i odnieść
się do sytuacji, które miały miejsce podczas ćwiczenia:
- czy emocje spowodowały jakieś nieprawidłowe komunikaty (zwłaszcza:
obrażanie, uogólnianie, osądzanie?
- jakie zachowania lub komunikaty pomagały odnieść sukces?
- co pomagało grupom pracować a co przeszkadzało?
- które osoby ponosiły odpowiedzialność za pracę grupy? Czy można je
wyróżnić? Czy były osoby, które ponosiły większą odpowiedzialność niż
inne?
Bardzo często uczestnicy mocno angażują się w to ćwiczenie i bardzo
zależy im na osiągnięciu wygranej. Zdarza się, że starając się wygrać
szukają winnych niepowodzenia lub złoszczą się na poszczególnych swoich
członków za ich faktyczne lub domniemane winy. Jeśli dojdzie do takiej
sytuacji warto przerwać ćwiczenie w połowie, opisać uczestnikom ich
zachowanie odwołując się do ich wiedzy o barierach komunikacyjnych i
właściwym formułowaniu komunikatów. Można również skorzystać z
następującej metafory:
Wyobraźcie sobie mecz piłki nożnej w mistrzostwach świata. Drużyna z
waszego kraju bardzo chciała wygrać, ale w pierwszej połowie meczu
Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji,
finansowanego z Funduszy EOG. Projekt ma na celu zmniejszenie
zjawiska stosowania mowy nienawiści w Internecie wśród uczniów
gimnazjów z terenu woj. lubelskiego i woj. podkarpackiego. Projekt
jest finansowany w kwocie 346473,00 zł.
www.eeagrants.org www.hateover.pl www.eegrants.hu
Stowarzyszenie Grupa Inicjatyw Kulturalnych
ul. K. Bielskiego 3/17, 20-153 Lublin
zdecydowanie się nie popisali: kiepskie podania, nieudane rzuty, kilka
żółtych kartek… Pomimo tego, że przed meczem ćwiczyli do upadłego, w
tym momencie nie widać tego efektów.
Drużyna schodzi na przerwę do szatni. Przychodzi trener i mówi:
- Wy łamagi? Oczu nie macie? Graliście beznadziejnie! Kowalski, to głównie
twoja wina, żebyś wiedział. Zupełnie się nie staraliście. No co wy tam
robiliście?
Jak myślicie, z jakim nastawieniem drużyna wyjdzie na boisko rozegrać
drugą połowę meczu?
A gdyby do tej samej drużyny przyszedł trener i powiedział:
- Widziałem, że na boisku staraliście się dać z siebie wszystko. Za nami
dopiero pierwsza połowa. Przygotowywaliście się przez tyle czasu, wiem, że
potraficie dać z siebie wiele. Wyjdźcie teraz i pokażcie im, na co was stać!
Zróbcie wszystko, co w waszej mocy!
4.
Wyzwanie na zadanie
5 min
Prowadzący zachęca uczestników, by w przeciągu tygodnia, do czasu
kolejnych zajęć spróbowali w jednej sytuacji zrezygnować z uogólniania i
agresywnych przekazów, a zamiast tego użyli jakiejś motywującej
wypowiedzi. Prosi uczestników, by o skutkach tego zadania opowiedzieli na
kolejnych zajęciach.
Razem: 45 min
Projekt realizowany w ramach programu Obywatele dla Demokracji,
finansowanego z Funduszy EOG. Projekt ma na celu zmniejszenie
zjawiska stosowania mowy nienawiści w Internecie wśród uczniów
gimnazjów z terenu woj. lubelskiego i woj. podkarpackiego. Projekt
jest finansowany w kwocie 346473,00 zł.
www.eeagrants.org www.hateover.pl www.eegrants.hu