docLegal Newsletter - D.Dobkowski sp.k. stowarzyszona z KPMG w
download 
Reklamacja Transkrypt
Legal Newsletter - D.Dobkowski sp.k. stowarzyszona z KPMG w
D.Dobkowski sp.k. Luty 2013 Legal Newsletter • Środki ochrony pracodawcy w przypadku bezzasadnego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia • Skutki procesowe podziału przez wydzielenie • Opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego (renta planistyczna) • Mniej formalności po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego. LEGAL NEWSLETTER Środki ochrony pracodawcy w przypadku bezzasadnego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia Przepisy kodeksu pracy dają tak pracodawcom jak i pracownikom możliwość rozwiązania łączącego ich stosunku pracy. Zasadniczym trybem jest wypowiedzenie. Kodeks pracy (dalej k.p.) przewiduje również możliwość rozwiązania stosunku pracy w trybie natychmiastowym, bez wypowiedzenia. Niniejszy artykuł poświęcony jest sytuacji, w której to pracownik postanawia rozwiązać umowę o pracę w trybie natychmiastowym. Jego celem jest naświetlenie częstych w praktyce, przypadków nadużywania przez pracowników uprawnień wynikających z k.p., w zakresie odnoszącym się do takiego właśnie rozwiązywania umów o pracę. Jak wspomniano wyżej, rozwiązywanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, jest niejako trybem szczególnym, a tym samym obarczone jest pewnymi warunkami i ograniczone do konkretnych, wyszczególnionych w przepisach k.p. sytuacji. W przypadku pracowników jest to artykuł 55 k.p., który uprawnia ich do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Ponadto pracownikowi przysługuje określone odpowiednio odszkodowanie (art. 55 § 11 k.p.). W sytuacji zaistnienia przesłanek do rozwiązania umowy w powyższym trybie pracownik ma obowiązek skierować do pracodawcy pisemne oświadczenie z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. częściej, dobrze płatnych i cieszących się atrakcyjnością na rynku pracy, menagerów, odpowiedzialnych w firmach za duże, wielopłaszczyznowe projekty. W takiej sytuacji natychmiastowe odejście menagera, czy kierownika nie tylko pozostawia pracodawcę bez osoby odpowiedzialnej za dane przedsięwzięcie, ale także negatywnie wpływa na projekt i zaangażowanych w niego pracowników. Ponadto odejście pracownika w omawianym trybie wpływa demoralizująco na pozostałych pracowników, a także stawia samego pracodawcę w niekorzystnym świetle. Dopóki bowiem pracodawca nie udowodni swoich racji przed sądem, dopóty pozostaje on z zarzutem naruszenia prawa, co z pewnością nie pozostaje bez wpływu na sposób w jaki postrzegają go jego podwładni. Zasadniczym pytaniem w przedstawionej sytuacji jest po pierwsze, jak powinien zachować się pracodawca, po drugie zaś, jakie prawne środki ochrony mu przysługują. Jak już była mowa, pracownik musi skierować do pracodawcy pisemne oświadczenie z podaniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy. Należy w tym miejscu zaznaczyć bardzo ważną rzecz, której często nieświadomi pozostają pracodawcy, mianowicie, iż oświadczenie pracownika o wypowiedzeniu umowy o pracę w trybie natychmiastowym, nawet, powołujące się na oczywiście nieprawdziwą przyczynę, jest skuteczne! Pracodawca ma prawny obowiązek przyjąć oświadczenie pracownika i z tą chwilą umowa o pracę zostaje skutecznie rozwiązana. Nierzadkie są przypadki gdy pracownicy, mając w zanadrzu propozycję innej pracy, chcąc jak najszybciej rozwiązać stosunek pracy łączący ich z dotychczasowym pracodawcą, składają oświadczenia o rozwiązaniu umowy w trybie 11 art. 55 k.p. Podają przy tym jako przykłady naruszenia podstawowych obowiązków, bądź to powody nieistniejące bądź też drobne naruszenia, które w żadnym wypadku nie dają się zaklasyfikować jako spełniające przesłanki z art. 55 § 11 k.p. Co zrobić jednak, gdy zastosowany przez pracownika tryb rozwiązania umowy na podstawie art. 55 § 11 k.p. jest bezpodstawny, zaś powołanego zachowania pracodawcy nie można zakwalifikować, jako ciężkiego naruszenia obowiązków? Jak więc pracodawca ma udowodnić, iż nie dopuścił się ciężkiego naruszenia obowiązków wobec pracownika, a tym samym uwolnić się od obowiązku płacenia odszkodowania? Jedyną możliwością obrony w powyższej sytuacji, jest dla pracodawcy wytoczenie powództwa. Opisane powyżej, z pewnością nieuczciwe zachowanie pracowników, jest nie tylko nadużyciem kodeksowych uprawnień, ale także stawia pracodawców w trudnej sytuacji. Dotyczy to także pracowników wyższych szczebli, a coraz Zgodnie z treścią art. 611 oraz 612 k.p., w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 § 11 k.p., pracodawcy przysługuje roszczenie o odszkodowanie. © 2013 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Legal Newsletter | 3 Pracodawca powinien zatem zwrócić się przeciwko pracownikowi z pozwem do sądu pracy, o zapłatę odszkodowania z tytułu bezzasadnego rozwiązania umowy o pracę przez pracownika. Dopiero orzeczenie sądu zgodne z żądaniem pozwu definitywnie uwalnia pracodawcę od obowiązku zapłaty odszkodowania, jednocześnie, w zależności od okoliczności, zasądzając stosowne odszkodowanie na rzecz pracodawcy. w opinii pracodawcy bezzasadne, jest skuteczne, a zatem umowa ulega rozwiązaniu. Ponadto dopóki pracodawca nie udowodni przed sądem, iż zastosowanie omawianego trybu było nieuzasadnione, dopóty narażony jest on na żądanie zapłaty stosownego odszkodowania. Jeśli zaś sąd podzieli argumenty pracodawcy i uzna bezzasadność rozwiązania umowy, wtedy to pracownik będzie zobowiązany do zapłaty odszkodowania. Podsumowując powyższe, po pierwsze, rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika w trybie art. 55 §11 k.p., nawet jeśli Autor: Michał Wołoszczuk Radca prawny Natalia Kotłowska Aplikant radcowski E: [email protected] E: [email protected] © 2013 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. LEGAL NEWSLETTER Skutki procesowe podziału przez wydzielenie Dla uczestników obrotu gospodarczego stykających się z problematyką restrukturyzacji także w kontekście jej wpływu na skuteczną windykację wierzytelności warte uwagi jest postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2012 r. II CSK 356/11 (OSNC 2012/12/143, Biul.SN 2012/9/6), w którym stwierdza się, że spółka przejmująca (art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h.) może wejść do toczącej się sprawy w miejsce spółki dzielonej bez zezwolenia strony przeciwnej. Takie podejście spójne jest z innym cytowanym w uzasadnieniu poglądem Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2004 r. V CZ 53/04 (“Biuletyn SN” 2004, nr 11, s. 11), w którym zauważono, że gdy przejście praw lub obowiązków dotyczących przedmiotu procesu nie jest rezultatem czynności materialnoprawnej stron, a sukcesja uniwersalna częściowa niewątpliwie do nich się nie zalicza, wejście nowych podmiotów do toczącego się postępowania może odbyć się automatycznie. Reakcja na zmianę w życiu gospodarczym Opisane powyżej podejście nie było jednak tak jednoznacznie reprezentowane w dotychczasowym orzecznictwie, w którym podział przez wydzielenie, z uwagi na kontynuację bytu prawnego przez spółkę dzieloną był traktowany inaczej niż te formy restrukturyzacji, gdzie byt prawny dotychczasowej strony procesu ulegał zakończeniu. Sąd Najwyższy motywując swoje orzeczenie pokusił się o bardzo ciekawą konstatację stwierdzając, że w sferze stosowania prawa przez podmioty gospodarcze nastąpiła znacząca zmiana ilościowa w sięganiu po instytucje przewidujące sukcesję uniwersalną na gruncie kodeksu spółek handlowych. Zwrócił w związku z tym uwagę na nieporównywalną z poprzednim okresem intensyfikację obrotu gospodarczego, przejawiającą się także w odpowiednich przekształceniach strukturalnych m.in. spółek akcyjnych i pojawieniu się różnych, nieraz oryginalnych podziałów tych spółek, w tym tzw. podziału przez wydzielenie (art. 529 § 1 pkt 4 k.s.h.). Wynika z tego, że Sąd Najwyższy dostosowuje swoją linie orzeczniczą do pewnych danych empirycznych, bez jakiejkolwiek interwencji ustawodawcy. Nie jest to oczywiście pierwszy tego typu przypadek, ale zwłaszcza w świetle ostatnich zmian w procedurze cywilnej wzmacniających pozycję sędziego można spojrzeć na taką praktykę, jako na niewątpliwy przejaw znaczenia władzy sądowniczej w Polsce. Spójne systemowo ujęcie skutków sukcesji uniwersalnej częściowej Z uznaniem trzeba przyjąć logicznie spójny wywód Sądu, w którym stwierdza, że z systematycznego punktu widzenia niezrozumiała jest sytuacja, gdzie różnicuje się procesowe skutki całkowitego i częściowego następstwa prawnego, będącego rezultatem podziału przez wydzielenie. Prawdą jest, bowiem, iż nie można przyjmować, że podział powoda, przybierający postać przeniesienia części przedsiębiorstwa spółki dzielonej, należy ujmować w kategoriach jedynie zbycia rzeczy lub prawa w toku sprawy w rozumieniu art. 192 pkt 3 k.p.c. Nabycie przez następcę prawnego określonych wierzytelności poprzednika, które są przedmiotem procesu, stanowi przecież tylko jeden z wielu efektów prawnych szerszej operacji reorganizacyjnej obejmującej obie osoby prawne. Sąd Najwyższy tym samym przesądził, że sformułowanie art. 192 pkt 3 k.p.c. o „zbyciu prawa lub rzeczy w toku sprawy” nie odnosi się do sukcesji uniwersalnej częściowej, w ramach, której przejście prawa lub rzeczy na spółkę wydzielaną następuje z mocy prawa. © 2013 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Ochrona wierzyciela Konsekwencją tego było uznanie, że dla skutecznego wejścia spółki wydzielonej do procesu w miejsce spółki dzielonej, w zakresie praw i obowiązków skutecznie nabytych przez spółkę wydzieloną wymagana jest wyraźna zgody drugiej strony pod rygorem oddalenia pozwu z uwagi na brak legitymacji czynnej powoda. Tego typu pogląd powodował dość oczywiste naruszenie interesów wierzycieli, którzy decydując się na restrukturyzację w formie podziału przez wydzielenie musieli liczyć się z realnym ryzykiem, że wierzytelności będące przedmiotem postępowań sądowych, które są przekazywane do spółki wydzielonej będą w praktyce stracone. Jest, bowiem dość oczywiste, że dłużnicy nie wyrażą zgody na wstąpienie do procesu spółki wydzielanej, jeśli w ten sposób uzyskają w łatwy sposób korzystne dla siebie rozstrzygniecie w postaci oddalenia skierowanego przeciw nim powództwa. Autor: Rafał Krzyżak Adwokat E: [email protected] LEGAL NEWSLETTER Opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego (renta planistyczna) Jeżeli w związku z uchwaleniem planu miejscowego albo jego zmianą wartość nieruchomości wzrosła, a właściciel lub użytkownik wieczysty zbywa tę nieruchomość, wójt, burmistrz albo prezydent miasta pobiera jednorazową opłatę ustaloną w tym planie, określoną w stosunku procentowym do wzrostu wartości nieruchomości. Naliczenie takiej opłaty może mieć miejsce jedynie wówczas, gdy dochodzi do sprzedaży gruntu w ciągu pięciu lat od dnia, w którym plan zagospodarowania przestrzennego albo jego zmiana stały się obowiązujące. Ustalenie, co do wysokości opłaty jest obligatoryjnym elementem uchwały wprowadzającej nowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub uchwały zmieniającej plan już obowiązujący. Jeśli uchwała wprowadzająca nowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego lub uchwała zmieniająca plan nie określa stawek procentowych, pobieranie takiej opłaty jest niemożliwe. Wysokość opłaty powinna być określana w wymiarze procentowym, i nie może być wyższa niż 30% wzrostu wartości nieruchomości oraz nie może być zastosowana stawka zerowa. Stawka opłaty planistycznej może być różna dla poszczególnych obszarów objętych jednym planem. Jednorazową opłatę pobiera się w przypadku zbycia całości lub części nieruchomości, jeżeli wartość nieruchomość zbywanej wzrosła w następstwie zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. Wzrost wartości musi być bezpośrednim następstwem uchwalenia planu miejscowego, a zatem między jego ustaleniami a zmianą wartości nieruchomości musi istnieć bezpośredni związek przyczynowy. Ustalenie wysokości opłat z tytułu wzrostu wartości nieruchomości dokonywane jest według zasad dotyczących wyceny zawartych w ustawie o gospodarce nieruchomościami na dzień dokonania zbycia (sprzedaży) nieruchomości. Opłaty planistycznej nie pobiera się w przypadku nieodpłatnego przeniesienia przez rolnika własności nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego na następcę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników a także przepisów w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania “Renty strukturalne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 wydanych na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Wysokość opłaty jest naliczana przez gminę po otrzymaniu wypisu aktu notarialnego od notariusza sporządzającego umowę sprzedaży nieruchomości. Notariusz, w terminie 7 dni od dnia sporządzenia umowy, której przedmiotem jest zbycie nieruchomości, w formie aktu notarialnego, jest zobowiązany bowiem przesłać wójtowi, burmistrzowi albo prezydentowi miasta wypis z tego aktu. Na tej podstawie wójt, burmistrz albo prezydent miasta ustala opłatę planistyczną w drodze decyzji, bezzwłocznie po otrzymaniu takiego wypisu z aktu notarialnego. Właściciel lub użytkownik wieczysty, który nie zgadza się z wysokością opłaty ustalonej w decyzji, może zaskarżyć taką decyzję do samorządowego kolegium odwoławczego, a w razie niekorzystnego rozstrzygnięcia do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Autor: Agnieszka Kobus Adwokat E: [email protected] © 2013 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. LEGAL NEWSLETTER Mniej formalności po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego Niedawno skończył się kolejny rok kalendarzowy, będący dla większości przedsiębiorców również rokiem obrotowym. W wielu firmach trwają już zaawansowane prace nad przygotowywaniem rocznego sprawozdania finansowego. W związku z tym, warto przypomnieć o korzystnych dla przedsiębiorców zmianach prawa, które weszły w życie od dnia 1 stycznia 2013 roku, a które dotyczą obowiązku ogłaszania sprawozdań finansowych. Zmiany te zostały wprowadzone ustawą z dnia 16 września 2011 roku o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. z 2011, Nr 232, poz. 1378) („Ustawa”). Zacząć należy od wskazania, że na podstawie art. 23 Ustawy, z dniem 1 stycznia 2013 roku został zniesiony Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski B”. Do dnia 31 grudnia 2012 roku, co do zasady, wszystkie podmioty, które miały obowiązek poddać swoje roczne sprawozdania finansowe badaniu przez biegłego rewidenta (ich katalog zawarty był m.in. w art. 64 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz. U. z 2009 roku, Nr 152, poz. 1223 – t.j.) („URach”) zobligowane były ogłosić treść sprawozdania finansowego właśnie w „Monitorze Polskim B”. Od tego roku, nie dość, że nie ma już „Monitora Polskiego B”, to znaczna grupa podmiotów, która miała do tej pory obowiązek publikować swoje roczne sprawozdania finansowe, została zwolniona z tego obowiązku, a te, które nadal muszą to robić, publikują swoje roczne dokumenty finansowe w ogólnokrajowym dzienniku urzędowym „Monitor Sądowy i Gospodarczy” (zmiana nie dotyczy spółdzielni, które nadal dokonują ogłoszeń w „Monitorze Spółdzielczym”). Jak można łatwo zauważyć, Ustawa pozwoli zaoszczędzić czas i pieniądze wielu przedsiębiorcom. zwolnione z obowiązku publikowania swoich rocznych dokumentów finansowych. Natomiast podmioty, które mają obowiązek poddać swoje roczne sprawozdania finansowe badaniu przez biegłego rewidenta, ale nie składają ww. dokumentów do właściwego rejestru sądowego, mają obowiązek złożyć do ogłoszenia następujące dokumenty: wprowadzenie do sprawozdania finansowego stanowiące część informacji dodatkowej, bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy. Jak już wyżej wspomniałam, za wyjątkiem spółdzielni, ogłoszenie następuje w ogólnokrajowym dzienniku urzędowym „Monitor Sądowy i Gospodarczy”. Mimo, iż wyżej wymienione podmioty nadal mają obowiązek publikowania dokumentów dotyczących zamknięcia roku obrotowego, to Ustawodawca postanowił w znaczący sposób obniżyć koszty tej publikacji. Obecnie, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 kwietnia 1996 roku w sprawie organizacji, sposobu wydawania i rozpowszechniania oraz podstawy ustalania ceny numerów „Monitora Sądowego i Gospodarczego” i wysokości opłat za zamieszczenie w nim ogłoszenia lub obwieszczenia (Dz. U. z 1996 roku, Nr 45 poz. 204 ze zmianami), opłata za ogłoszenie sprawozdania finansowego, w przypadkach przewidzianych w URach, jest stała i wynosi 500 zł. Dla porównania można przypomnieć koszty ogłaszania sprawozdań (i dokumentów towarzyszących) w „Monitorze Polski B”. W 2012 roku opłata za 1 stronę wynosiła - 792,28 zł brutto (dla obydwu ww. grup podmiotów), zatem koszt całego ogłoszenia często zamykał się w kilku tysiącach złotych. Autor: Zgodnie z art. 69 i 70 URach w brzmieniu od dnia 1 stycznia 2013 roku, te podmioty, które mają obowiązek poddać swoje roczne sprawozdania finansowe badaniu przez biegłego rewidenta, a które, tak jak do tej pory, składają do właściwego rejestru sądowego roczne sprawozdanie finansowe, opinię biegłego rewidenta, odpis uchwały lub postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a niektóre podmioty dodatkowo - sprawozdanie z działalności, zostały http://www.bip.cuw.gov.pl/portal/cuw/657/1158/Publikacja_Sprawozdan_Finansowych_w_Monitorze_Polskim_B.html i © 2013 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International. Anna Zawadzka Radca prawny E: [email protected] Osoba kontaktowa: Elżbieta Dobrzyńska-Bajger E: [email protected] D.Dobkowski sp.k. ul. Chłodna 51 00-867 Warszawa T: +48 (22) 528 13 00 E: [email protected] www.kpmg.pl/ddobkowski © 2013 D.Dobkowski spółka komandytowa jest kancelarią prawniczą stowarzyszoną z KPMG w Polsce. Nazwa i logo KPMG oraz hasło “cutting through complexity” są zastrzeżonymi znakami towarowymi bądź znakami towarowymi KPMG International.
