kreatynina - "Aqua-Med" ZPAM – KOLASA sp.j
Transkrypt
kreatynina - "Aqua-Med" ZPAM – KOLASA sp.j
KREATYNINA ODCZYNNIKI BIOLABO Metoda kinetyczna Odczynniki do ilościowego oznaczania kreatyniny w ludzkiej surowicy, osoczu i moczu BIOLABO PRODUCENT: WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR : BIOLABO SA, 02160, Maizy, France Nr kat. 80107: (R1 : 1 x 125 ml, R2 : 1 x 125 ml, R3 : 1 x 10 ml) AQUA-MED ZPAM - KOLASA sp. j. Wólczańska 212, 90-531 Łódź AQUA-MED, Tel : 0-42 636 38 02, 636 37 51 IVD DO DIAGNOSTYKI IN VITRO Fax : 0-42 637 02 96 ZNACZENIE KLINICZNE (1) TRWAŁOŚĆ I PRZECHOWYWANIE Przekształcanie fosfokreatyny i kreatyny jest szczególną cechą procesów metabolicznych skurczu mięśnia. Kreatyna i częściowo fosfokreatyna ulegają przemianie do zbędnego produktu - kreatyniny. W ten sposób ilość produkowanej każdego dnia kreatyniny jest związana z masą mięśniową (i ciężarem ciała), wiekiem, płcią, dietą oraz wysiłkiem fizycznym i nie ulega dużym zmianom z dnia na dzień. Ze względu na to, że kreatynina jest produkowana endogennie, uwalniana do płynów ustrojowych ze stałą szybkością i jej poziom w osoczu utrzymywany jest w wąskich granicach, klirens kreatyniny może być miernikiem filtracji kłębkowej (GFR). Przechowywać w 18-25°C i chronić przed dostępem światła. • Nie otwarte odczynniki są trwałe do daty ważności na etykiecie. • Raz otwarte odczynniki są trwałe przez minimum 6 miesięcy, jeśli są wolne od kontaminacji. Odczynnik roboczy jest trwały minimum przez 30 dni w 2-8°C. Trwałość wzorca (butelka R3) : Raz otwarty kilka tygodni (przenieść potrzebną ilość, zamknąć ponownie i przechowywać w 18-25°C). Wyrzucić każdy odczynnik, który jest mętny lub jeśli absorbancja odczynnika roboczego jest > 0.300 w 490 nm. Zestaw może być transportowany w temperaturze pokojowej. ZASADA (4)(5) Reakcja kolorymetryczna (reakcja Jaffe) kreatyniny z alkalicznym pikrynianem mierzona kinetycznie w 490 nm (490-510), bez etapu wstępnego. Reakcja została ulepszona (swoistość, szybkość) przez rozwój metody szybkości początkowej. SKŁAD ODCZYNNIKÓW R1 ZASADA Xi : Odczynnik DRAŻNIĄCY R36/38 : Działa drażniąco na oczy i skórę. S26 : Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą i zasięgnąć porady lekarskiej. Fosforan disodowy Wodorotlenek sodowy R2 6.4 mmol/l 150 mmol/l BARWNIK Dodecylu siarczan sodowy Kwas pikrynowy pH 4.0 R3 ilością wody 0.75 mmol/l 4.0 mmol/l WZORZEC POBIERANIE I PRZYGOTOWANIE PRÓBKI (2) Surowica lub heparynizowane osocze. Mocze : Zbierać mocz w ścisłych przedziałach czasowych (4, 12 lub 24 godzin). Rozcieńczyć 1+19 wodą destylowaną lub demineralizowaną przed oznaczeniem. • Kreatynina jest trwała w próbce : przez 24 godziny w 2-8°C (mrozić dla dłuższego przechowywania). INTERFERENCJE (1) (2) (3) (5) Hemoliza, bilirubina i lipemia mogą powodować fałszywie ujemne wyniki. Bilirubina : Patrz § PROCEDURA MANUALNA, Procedura n°2. Kwas askorbinowy, glukoza i również niektóre antybiotyki interferują z oznaczeniem kreatyniny metodą Jaffe. Czas odczytywania jest główną determinantą swoistości reakcji Jaffe; niektóre substancje interferujące działają szybko (acetooctan), inne powoli (białka). Większość kinetycznych metod zaleca czasy odczytu w odstępach pomiędzy 30 i 150 sekundami. Obszerniejszy przegląd czynników wpływających na to oznaczenie znajduje się w publikacji Young D.S. Kreatynina 2 mg/dl (177 µmol/l) NIZBĘDNE NIE DOSTARCZONE MATERIAŁY ŚRODKI OSTROŻNOŚCI Odczynniki BIOLABO są przeznaczone do profesjonalnego użytku in vitro. • Używać odpowiedniej ochrony (fartuch, rękawiczki, okulary). • Nie pipetować ustami. • Zanieczyszczoną skórę czy zanieczyszczone oczy przemyć dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza. • Pozostałe informacje są zawarte w Karcie Charakterystyki Substancji Niebezpiecznej • Odpady : Przestrzegać przepisów obowiązujących w danym kraju. Wszystkie próbki powinny być traktowane jako potencjalnie zakaźne – zgodnie z zasadami dobrej praktyki laboratoryjnej stosować odpowiednie środki ostrożności. Przestrzegać przepisów obowiązujących w danym kraju. PRZYGOTOWANIE ODCZYNNIKÓW Zmieszać zawartość butelki R1 z zawartością butelki R2 (1 objętość/1 objętość). Może być użyta skalowana probówka testowa. Analizator automatyczny : odczynnik R1 i R2 mogą być dodawane oddzielnie (patrz § PROCEDURA MANUALNA). 1. Podstawowe wyposażenie analitycznego laboratorium medycznego. 2. Prawidłowe i patologiczne surowice kontrolne. KALIBRACJA • • Wzorzec z zestawu lub BIOLABO-Multikalibrator, Nr kat. R95015. lub jakikolwiek kalibrator spójny pomiarowo z metodą referencyjną czy materiałem referencyjnym. Częstotliwość kalibracji zależy od prawidłowości funkcjonowania aparatu pomiarowego i trwałości odczynnika. Zaleca się kalibrację w następujących przypadkach : 1. Kiedy zmienia się butelkę odczynnika. 2. Po serwisowaniu aparatu . 3. Jeśli uzyskane wyniki kontroli są poza zakresem, nawet po użyciu nowej butelki świeżej surowicy kontrolnej. Wersja : AT 80107 05 07 2004 KONTROLA JAKOŚCI PROCEDURA MANUALNA • BIOLABO EXATROL-N (wartości prawidłowe), NR KAT. R95010. • BIOLABO EXATROL-P (wartości patologiczne ), NR KAT. R95011. • Inne surowice kontrolne odwołujące się do tej samej metody. • Program zewnętrznej kontroli jakości. Zaleca się kontrolowanie w następujących przypadkach : • Minimum raz na serię. • Minimum raz w ciągu 24 godzin. • Przy zmianie butelki odczynnika. • Po serwisowaniu aparatu. Jeśli kontrola jest poza zakresem, podjąć następujące działania : 1. Powtórzyć test z tą samą kontrolą. 2. Jeśli kontrola jest nadal poza zakresem, przygotować świeżą surowicę kontrolną i powtórzyć test. 3. Jeśli kontrola jest nadal poza zakresem, użyć nową butelkę świeżego kalibratora i powtórzyć test. 4. Jeśli kontrola jest nadal poza zakresem, przeprowadzić kalibrację z nową butelką odczynnika. 5. Jeśli kontrola jest nadal poza zakresem, skontaktować się z działem technicznym BIOLABO lub lokalnym dystrybutorem. Pozwolić aby odczynniki i próbki osiągnęły temperaturę pomiaru. Przeprowadzić wszystkie oznaczenia w stałej temperaturze (patrz uwaga 4). Procedura n°1 : „Odczynnika roboczego” dla nieżółtaczkowych próbek Odpipetować do kuwety o d=1cm : Ślepa (dowolna) Wzorzec Badana Odczynnik roboczy 1 ml 1 ml 1 ml Wodę destylowaną 100 µl 100 µl Wzorzec 100 µl Próbkę (Uwaga 1) Dobrze wymieszać. Po 30 sekundach odczytać absorbancję A1 w 490 nm (490-510) wobec ślepej odczynnikowej lub wody destylowanej. Dokładnie po 2 minutach od pierwszego odczytu, odczytać absorbancję A2. Procedura n°2 : “Dwuodczynnikowa” dla żółtaczkowych surowic WARTOŚCI OCZEKIWANE (2) Odpipetować do kuwety o d=1cm : Surowica lub osocze Kreatynina mg/dl [ µmol / l ] Mężczyźni Kobiety 0.9 -1.3 0.6 -1.1 [ 80-115 ] [ 53-97] Kreatynina mg / kg / 24 h [ µmol / kg / 24 h l] Mężczyźni Kobiety 14 - 26 11 - 20 [ 124-230 ] [ 97-177 ] Dorośli < 40 lat Dorośli > 40 lat Wzorzec Próbka Odczynnik R1 0.5 ml 0.5 ml 0.5 ml Wodę destylowaną 100 µl 100 µl Wzorzec Mocze GFR (Szybkość filtracji kłębkowej) Ślepa (dowolna) 100 µl Próbkę (Uwaga 1) Inkubowac przez 5 minut w stałej temperaturze, następnie dodać: 0.5 ml Odczynnik R2 0.5 ml 0.5 ml Dobrze wymieszać. Po 30 sekundach odczytać absorbancję A1 w 490 nm (490-510) wobec ślepej odczynnikowej lub wody destylowanej. Dokładnie po 2 minutach od pierwszego odczytu, odczytać absorbancję A2. ml na minutę 120 (100 – 140) Fizjologiczny spadek o ok. 1% na każdy rok. Każde laboratorium powinno ustalić swój własny zakres wartości prawidłowych dla populacji, dla której świadczy usługi laboratoryjne. Uwagi : 1. 2. Próbka : surowica, osocze lub rozcieńczony mocz wodą dest. 1+19. Procedury na automatyczne analizatory są dostępne na życzenie. Skontaktować się z działem technicznym BIOLABO. Odczynnik roboczy (patrz § PRZYGOTOWANIE ODCZYNNIKA). Wykonać oznaczenie w 37°C dla zoptymalizowania czułości. 3. 4. DZIAŁANIE (PROCEDURA N°1) Wewnątrz serii n = 20 Poziom prawidłowy Poziom wysoki Pomiędzy seriami n = 20 Poziom prawidłowy Poziom wysoki Średnia mg/dl 1.32 3.65 Średnia mg/dl 1.09 4.63 SD mg/dl 0.016 0.03 SD mg/dl 0.065 0.125 CV % 1.2 0.8 CV % 5.9 2.7 Granica wykrywalności : ok. 0.2 mg/dl w 37°C. Czułość dla 1 mg/dl : ok. 18 mAbs/min w 37°C. Badania porównawcze z komercyjnie dostępnym odczynnikiem: y = 1.06 x – 0.051 r = 1.000 LINIOWOŚĆ Oznaczenie jest liniowe do 15 mg/dl (1327 µmol/l). Jeśli powyżej, rozcieńczyć próbkę roztworem soli i powtórzyć oznaczenie z uwzględnieniem współczynnika rozcieńczenia. Liniowość zależy od stosunku próbka/odczynnik. OBLICZENIA Obliczyć wynik następująco : (A2 - A1) badanej Surowica lub osocze : Wynik = (A2 - A1) wzorca x Stężenie wzorca Mocze rozcieńczone 1+19 : Pomnożyć powyższy wynik x20. GFR (za pomocą oznaczania klirensu kreatyniny): z użyciem 24 godzinnej zbiórki moczu i surowiczej kreatyniny = Skorygowany klirens kreatyniny (ml/min) UCr x V x 1.73 SCr x BSA UCr = Kreatynina w moczu w mg/dl lub µmol/l SCr = Surowicza kreatynina w mg/dl lub µmol/l V = Objętość wydzielanego moczu w ml/min (24 godz. objęt. moczu/1440) BSA = Powierzchnia ciała w m2 LUB z użyciem tylko surowiczej kreatyniny (wzór Cockrofta i Gaulta) Klirens kreatyniny = (140 – wiek w latach) x 2.12 x cięż. ciała w kg x K Surowicza kreatynina (µmol/l) x BSA (m2) K = 1.00 dla mężczyzn or K = 0.85 dla kobiet PIŚMIENNICTWO (1) (2) (3) (4) (5) TIETZ N.W. Text book of clinical chemistry, 3rd Ed. C.A. Burtis, E.R. Ashwood, W.B. Saunders (1999) p. 1241-1245. Clinical Guide to Laboratory Test, 3rd Ed., N.W. TIETZ (1995) p. 186-188. YOUNG D.S., Effect of Drugs on Clinical laboratory Tests, 4th Ed. (1995) p.3-190 to 3-211 Fabiny D. L., et Ertingshausen G., Clin. Chem. ( 1971), 17, p.696-700. D. Labbé et al., Ann. Biol. Clin. (1996), 54, p. 285 – 298 Wyprodukowano we Francji Wersja : AT 80107 05 07 2004