Teresa Korwin-PioŁrowska, Jan Stankiewicz, Danuta Nocoń, Andr
Transkrypt
Teresa Korwin-PioŁrowska, Jan Stankiewicz, Danuta Nocoń, Andr
97 Korwin-PioŁrowska, Teresa Mirosław Jan Stankiewicz, Danuta Sławomir Wielondek, Jan Horodnicki, Nocoń, Andr:zej HnaŁyszyn, Kruszynski . OCENA ZALELNO~ CI MIEDZY GŁEBOKO~ CIA UZALE2NIENIA OD ALKOHOLU A ZMIANAMI ZE STRONY PRZEWODU POKARMOWEGO • WSTEP Skutki działania alkoholu na ustrój zależiJ. między innymi od ilości spożywanego alkoholu, dróg . jego podawania, tempa spalania, długości okresu, nadużywania, rotakże dzaju alkoholu, charakteru diety, a czynników genetycznych i rasowych /6,9,18,22,33,35/. Patogeneza zmian narzedowych w przebiegu alkoholizmu jest złożona i zależy od wielu czynnik6w. Najbardziej wrażliwe na alkohol są. k~mórkj nabłonka działanie uszkadzające- błony wodu pokarmowego ma można 118/~ jelita cienkiego oraz komórki wetroby oczekiwać znaczenie ma jego komórkowe /6/. Błona śluzowa górnego odcinka prze- bezpośredni spożywanym kontakt ze nie tylko zaburzeń trawienia, również zmian strukturalnych /13/. pośrednim wpływem Duże alkoholem, dlatego wchłaniania Niezależnie od zmian i wydzielania ale spowodowanych bez- alkoholu, zaburzenia 2e strony przewodu, pokarmowego magij być wywołane wtórnie poprzez niedobory pokarJ!lowe /1,18,30/. ~Iedzenie czynnościowych i morfologicznych zmian w obrębie przewoClu pokar- mowego u osób przewlekle wSZe osoby te stosunkowo wego, na nadużywajijcych. często wykazują przykład skłonności alkoholu ma dwojaki aspekt. Po pierzmiany w obrębie przewodu pokarmo- do stanów zapalnych górnego odcinka przewodu po- karmowego, przewlekłych zaRaleń trzustki, czy różnych for~ uszkodzenia wQtroby /27/. Po drugie, wielokrotnie obserwowany brak tensywnościQ picia, a zmianami przypuszczenie, że gdzie alkohol jest powodem wchłaniany Celem prowadzonych w różnych zależności międ~y długością układ~ie nerwowym zaburzeń u.n. i in- (u.n.}, może nasuwać jest stan tych narzijdów·, i metabolizowany. badań jest próba odpowiedzi na pytanie, jak często jakiego charakteru zmiany st wierdza się w przewodzie pokarmowym u osób z ZZA oraz czy istnieje zależność mię,dzy tymi zmianami I a głębokościq uzależnie nia . • praca realizowana w ramach programu CPBR 11.8. - "Zapobieganie skutkom alkoholizmu i narkomanii". 98 MATERIAŁ Materiał I METODA obejmuje 54 osoby z ZZA (14 kobiet i 40 mężczyzn) w wieku od 22 do 35 lat irednio 38 lat. Głębokość uzależnienia od alkoholu oceniono skalą głę bokości uząleżnienia wg Sidorowicza /28/ poszerzoną o objawy somatyczne. Skala ta składa się z 35 itemów dotyczijcych poszczególnych objawów psychicznych i 50. małycznych. Wśród objawów somatycznych uwzględniono: zaburzenia widzenia, oczoplijs, ciśnienie Dla połykania, zaburzenia mowy i objawy naczynioruchowe, teleangiekłazje, móżdżkowe, objawy zapalenia uszkodzenie nerwów, skurcze krtani~ mięśniowe, krwi, tachykardia, stan fizykalny wątroby, śledziony, żołądka i nerek. ttemu każdego 4 -stopni OWij przyjęŁo skalę: O - objaw nieobecny, 1 - niezna- cznie nasilony, 3 - znacznie nasilony. Następnie obliczano wskaźnik uzależnieni~ (WU) dzieHęc sumę uzyskanych pw;któw przez liczbę .wszystkich itemów. Stąd im wyższy wskaźnik tym większe' uzależnienie od alkoholu. stopień uzależnienia (wynosiła od alkoholu, średnIą Z kolei obliczono wartość 22 - 48 punktów. Wartości x :;: SD, sumy punktów Przedział średniego ona 35) oraz odchylenie standardowe {wynosiło 13}. stopnia uzależnienia ustalono stopniowi wyliczajęc czyli 35 :;: 13, co odpowiada wartościom od sumy punktów od 10 - 22 uzależnienia,natomiast wartości powyżej-48 odpowiadały nieznacznemu znacznemu stopniowi uzależ nienia. Porlieważ wszyscy pacjenci byli uzależnieni od alkoholu, osięgnęli wartość sumy punktów powyżej 10 i tę liczbę przyjęto za graniczn<~. wartość uzależnienia. Do analizy statystycznej posłużono się współczynnikiem siły związku "rp" /3/. U wszystkich osób wykonano następujęce badania: :1. Podmiotowe i przedmiotowe badania "internistyczne. 2. 3. Oznaczenie aktywności Panen"doskopię, część zstępujęcą). gicznych ze zij. Przy oglądając przełyk. żołądek oraz ALAT). dwunastnicę (opuszkę i W trakcie tego badania pobierano wycinki do badań histopatolo- śluzówki części przedodźwiernikowej i 4. Oceny we krwi (ASPAT aminotran?feraz wchłanianIa obciqżeniu d-xylozy w moczu w jelitowego dokonano doustnym 5 g d-xylozy, za ilości trzonu żołądka krzywą żelazowę normę oraz dwunastnicy i testem z d-xylo- przyjmowano wydalanie przynajmniej 25% podanej dawki. 5. Oceny trzustki dokonano badaniem ultrasonograficznym i testem na aktyw- ność chymotrypsyny w stolcu. OpierająC się ~a własnych badaniach za wartości prawidłowe przyjęto 10u/1g stolca. 6. Dokonano oceny USG wątroby pod kqtem jej ewentualnego stłuszczenia. WYNIKI BADAI'1 U 2 badanych stwierdzon? uzależnienie stopnia nieznacznego, u 32 - uza- I~żnienie średniego stopnia i u 20 - stopnia znacznego, Z.S badanych (83%) nie 99 zgłaszało tałych żadnych w wywiadzie podawało g (17%) skadg ze strony przewodu pokarmowego~ Pozos- skargi typu zgagi I .wzdęć brzucha, zaparc, nietoleran- cji pewnych posiłków. Chorobę wrzodow~ w wywiadzie podawało 7 osób J z ~ego 3 były po resekcji ~Badaniem żołą.dka. 4 badanych fizykalnym powiększam;! było wątrobę po cholecysŁokomii Wszyscy mieli oznaczoną. aktywność aminoŁransferaz (13%) stwierdzono uzależniony znacznym. ak.tywność 20 pacjentów aktywność odstąpiono uzależnionych aminoŁransferaz surowicy krwi. U 7 w ASPAT i ALA T. od alkoholu w· stopniu nieznacznym Spośród podwyższoną. tym powiększoną. z powodu kamicy. stwierdzono u 11 badanych (20%). I średnim 4 - był Jeden z nich i 2 - w stopniu znaczny~, od alkoholu w stopniu związku stwierdzono jedynie u 2. W z od analizy statystycznej. Obrazyendoskopowe u wszystkich 44 chorych gicznie oceniano były prawidłowe. błonę śluzową c;.zęści przedodźwiernikowej Histopatolożołądka ; trzonu oraz dwunastnicy_ U 8 badanych (14,8%) zmian nie stwierdzono. U 6 (11%) stwierdzono zmiany zapalne w błonie śluzowej żołądka, u 8 (14,8%) zmiany zapalne' w błonie śluzowej dwunastnicy i u 32 (50%) zmiany zapalne w błonie śluzowej żołqdka dwunastnicy. badań Wyniki histopatologicznych w zależności alkoholu przedstawia tabela 1. Jak wynika z histopatologicznego wykazuje przeciętną od stopnia zestawień siłę związku od głębokością uzależnienia', z przy czym zwiqzek ten uwarunkowany jest przede wszystkim średniego uzależnienia w tej tabeli wynik badania wśpółwystępowaniem i głębokiego uzależnienia i stanem zapalnym błony śluzowej żołqdka dwunastnicy • Stopień głębokości leżnienia zmian zapalnych w błonie śluzowej żołqdka i stopień uza- błony śluzowej żołqdka nia. że od alkoholu zestawiono w tabeH 2. Z tabeli tej wynika, Związek wykazuje przeciętną siłę związku ten uwarunkowany jest przede wszystkim lenia powierzcm;owego ze średnim, także znacznym z zapalenie głębokościq uzależnie współwystępowaniem zapa-' uzależnieniem. Krzywa żelazowa była prawidłowa u 18 badanych (35%) a u 36 (67%) płaska. Wchłanianie żelaza Wynika z niej, że i głębokość uzależnienia krzywa żelazowa od alkoholu zestawiono w tabeli 3. wykazuje słabą siłę związku z głębokościq. uzależnienia. Test z d-xylozą u 18 badanych (33%) był patologiczny T u pozostałych 36 (67%) wypadł prawidłowo. Wchłanianie d-xylozy w zależności od od alkoholu przedstawia tabela 4. Z tabeli tej wynika, wykazuje przeciętne siłę związku z głębokością głębokości uzależnienia że wchłanianie d-xylozy uzależnienia. Test na aktywność chymotrypsyny w stolcu wykonano tylko u 26 osób. Wartości patologiczne (od 2u/g 100 (42%)~ - 9,2u/g) stwierdzono u 11 z nich tywność Z 26 pacjentów u których badano ak- chymotrypsyny B było ze znacznym uzależnieniem od alkoholu, a tylko patologiczną aktywność u 2 z nich stwierdzono odstąpiono chymotrypsyny. W związku z ·tym od analizy statystycznej. wątrobę Przy pomocy USG oceniono u 54 osób pod kqŁem stłuszczenia. U 14 badanych (25%) stwierdzono stłuszczenie Wątroby. 3 z nich było uzależnionych od alkoholu w stopniu znacznym. OM<5WIENIE Analizując oa,osi aktualne dolegliwości i przesz/ość chorobOWą naszych pacjentów się wrażenie, że nie różnią się one od dolegliwości przeciętnej populacji. 83% naszych. p.acjentów nie podawało żadnych skarg ze strony przewodu pokarmowego. W 20% przypad<ów badaniem fizykalnym i USG stwierdzono wą.troby, w 25% cechy jej stłuszczenia. Zbliżoną. częstość powiększenie tych zmian obserwo- wali inni /15/. Badania aktywności amfnotransferaz jedynie u 7 (13%) wykazało podwyzszoną aktywność wiązała się na ogół ASPAT i ALAT. Okazjonalnie stwierdzona transaminazemia z krótkim czasem badania lekarskiego od momentu zaprzesta- nia picia. Obrazyendoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego były prawidłowe. Badania histologiczne wycinków błony śluzowej wykazały dużą częstość sięgająCą zapalnych zaników kosmków Porównując 85,2% wszystkich badanych. jelitowych lub ognisk metaplazji wyniki badania histopatologicznego z dzono przeciętną siłę związku (r zmian Nie obserwowano natomiast żołądkowej w dwunastnicy. głębokością uzależnienia st wier- :; 0,4). Zależność ta była największa w grupie p. • pacjentów ze średnim i znacznym stopniem uzależnienia. Zmiany, które obserwowaliśmy tru~o wykonuje się jest tych odnieść badań do zmian stwierdzonych u ludzi zupełnie w populacji zdrowych /34/. We ponieważ własnych nie badaniach (w Klinice Gastroenterologii) u 1600 pacjentów. którzy podawali dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, odsetek zmian zapalnych nie Jak. wynika z jelita cienkiego u piśmiennictwa przewlekłych badania histologiczne alkoholików nie dały przekraczał skrawków 55%. błony śluzowej jednoznacznych wyników. Niektórzy obserwowali zmiany w błonie śluzowej, szczególnie w przypadkach z poziomem kwasu foliowego /7 ,23/. Inni takich zmian nie obserwowali obniżonym /16,21,32/. Jednoznaczne wyniki natomiast uzyskano w badaniach u, zwierZąt I u których wykazano duże zmiany w doświadczalnych błonie śluzowej żołądka i cienkiego /10,18,31,35/. Badania w mikroskopie elektronowym u osób nych· od alkoholu wykazują duże zmiany w ultrastrukturze komórek jelita 'uzależnio nabłonka prze- 101 się wadu pokarmowego. Opisuje zmiany w mltochondriach, siateczce endoplazma- tycznej i aparacie Golgiego /25,26/. F unkcje jelita cienkiego oceniano była badanych wykazała, patologiczna. Analiza że głównie testem z d-xylozij. Próba ta wchłaniania d-xylozy i u 33 głębokości uzależnienia istnieje zależność, która się wyraża przeciętn~ sił~ zwi~zl<u . (rp = O,3). Upośledzenie wchłaniania ksylozy w przebiegu przewlekłego alkoholizmu obserwowali też i inni /11,12,16,17,24/. Irsigler I wsp. stwierdzili statystycznie zmienną ujemną korelację między wydalaniem ksylozy, a dziennym spożyciem alkoholu /11/. Zbliżone obserwa!=Je podają również inni /21,24,29/. Natomiast HalsŁed i wsp'. nie potwierdzili takiej zależności /5/. upośledzenia Pewnym potwierdzeniem być plaska krzywa żelaza i glębokość siłą związku ocenić wane też rp żelazowa ZZA wykazano = 0,2. słabą między żelaza wchłaniania zaburzeniami u naszych pacjentów nimi może Porównując wchłanianie zależność, która wyraża się Niektórzy jednak Są zdania, żę trudno jest jednoznacznie czy zmiany poziomu Są wchłaniania wykazana u 67% badanych. w surowicy krwi wywołane alkoholem spowodo- jelitowego, zaburzonym wykorzystywaniem, czy zmianami dystrybucji i magazynowania /6/. U chorych z marskością Wątroby lub zewnątrz wydzielniczej niewydolności trzustki obserwowano wzrost' wchłaniania żelaza /B/, potęgujący się pod wpływem alkoholu. U naszych pacjentów nie stwierdziliśmy ewidentnych objawów marskości wątroby~ Ocena stanu morfologicznego i trudniejszych drogich, działów czynnościowego gasłroenterologii i trzustki jest jednym z naj- wymaga na ogół stosowania bardzo a często i inwazy.,Plyc,h mełod. W naszych badaniach zastosow.aliśmy prosty technicznie test wprowadzony do praktyki klinicznej dopiero w 19B5 r ./20/. 42% stwierdzonych odchyleń w teście chymotrypsynowym nie jest przypadl<ierr i potwierdza zaburzenia funkcji trzustki u osób z ZZA. Natomiast nie stwierdziliś my zależności między glębokości patologicznym testem aktywności chymotrypsyny, a stopniem ZZA. WNIOSKI 1. W zespole ZZA śluzowej żołiildka najczęściej stwierdza się zmiany histopatologiczne w błonie i dwunastnicy (85%). kŁór·e zaleŻą od stopnia głębokości uza- leżnienia. 2. Zaburzenia wchlania;"Jia stwierdza one w słabej zależności Ze stopniem się u głębokości • około połowy ZZA • badanych, pozosŁaj<;l 102 RELATIONSHIP BETWEEN SEVERITY OF ALCOHOL DEPENDENCE AND THE GASTRO-INTESTlNAL TRACT CHANGES SUMMARY 54 alcohol dependent persans were examined. For each subject the alcohol . dependence severity was assessed using the Sidorowicz scale with somatie symptoms included. The scale rating, a given symptom consisŁs inŁensity. ot 35 items with a 4-point scale each I for In addition to the general medical examina- Uon panendoscopy was performed and mucosal segments were topaŁhological was esŁamaŁed, examination. and Moreover, inŁestinal absorpŁion amfnoŁransferase obŁained activity was assessed by means ot for his- in the b-Iood Łhe d-xylose test and ferric, curve. USG ot the liver and pancreas was carried out and chymotrypsin activity in the faeces was determined. Histopathological changes depending on the dependence syndrome severity were found in 85 per cent of cases. Absorption disorders less markedly related to the alcohol dependence severity were observed in about a harf of the subjects. tłumaczyła Barbara Mroziak PI~MIENNICTWO 58 1. Deo M.G.,Ramalingaswami V.: Absorbtion ot C0 labelled cyanocobalamin in protein deficiency. An exper-imentar sŁudy in Rhesus Monkey.Gastroe.nŁero10gy, 1964,46, 167-174. 2. Eichner P iwsp.cyŁ. z R.J.Russel - Alcohol and the smali inŁenstine w Current opinion in gastroenterology, 1989,5, 256. 3. Góralski A.: Metody opisu i wnioskowania statystycznego w psychologiLPWN, Warszawa, 1976, 33-36. 4. Guy M.J.,Schachter D.: Active transport ot iron to mucosal surface of rat jejunum.An. J.Physiol., 1975,229, 790-7;96. 5. HalsŁed C. H., Griggs R. C. ,Harris J. W.: The effect ot alcohoJism on the absorption of folie and (H3 -PbA) evaluaŁed by plasma lever and urine excretion. J.Lab.Clin. Med. ,1967;69,116-131. 6. Hawkins R.D.,Kaland H.! The metaboli sm of ethanol and its metabolic effects. PharmacoI.Rev., 1972,24, 67-157. 7,. Hermer J.A., Adams W.H.,Lin Y.K.,Sullivan L.W,.,Trier J.5.: Mucosa of the smali inŁestine of folate deficient alcoholics. Am.lnt.Med.,1972,76, 957-955. 8.Hoening V" Brodanova M.,Cardac V.: Effect ot ethanol on iron meŁabolism and endogenous iron' in liver cirrhosis.Scand. J. Gastroenterol. ,1968,3, 334-338. 9. Holstectt C., Olssan O.,Rydberg U.: The effect ot alcohol the developing organism. Med. Biol.,1977,55, 1-14. 10. Hoyumpa Jr.A.M.,Breen K.J.,Schenker S.,Wilson F.A. Thiamine transport across the rat intesŁine II. Influence ot ethanol. J. Lab. Clin. Med. I 1975,86, 803-816. 11. Irsigler K.,PoinŁner H. ,Kryspin-Exner K.: Xylose-resorption in Beziehung zu Lebertunkłion und Erz1l1rung bel chronischen Alkoholismus. Dłsch. Med. Wsch•. , 1969,94, 1532-1536. 12. Irsigler K. ,Poinłner Ioq. ,Kryspin-Exner K.: Xyloseresorption bei chronischen Alkoholismus. Dłsch.Med. Wschr., 1969,94, 2297-2299. 103 13. Kalani H.: Absorption, diffusion, disŁribution and eliminatian of ethanol. Effeds on biological membranes.Biology ot Alcoholism I.Bioc:hemisŁry. 1-62, wyd. B.Kissen.H.Begłeiter~PJenum Press New York - London, 1971. 14. Kent G., Schneider K. A.: Cirrohosis and iron everload: the LiVer and its diseases.314-327, F .Schatfner. S .Sherlock.C.M .Levy Georg Thieme Publishers, Stuttgart, 1974. 15. KOI"Słen M.A.,Lieber Ch.S.: Medical CompJications w: The diagnosis and treatment ot alcoholism I red. J.H.Mendelson i W.K.Nello. 1985 Me Graw-Hill Beok Company II wyd. 16.Krasner N.,Gohran K.M.,Ru5sel R.J.: Carmichael- H.A . Thompson G.G.- AJcohol and absorpiian tram the smali intestine. I: ImpairmenŁ of absorption fram the smali inłestine in alcoholics. GuL, 1976. 17, 245-248. 17. Kryszewski A. ,Niemiro A. ,Brandt E~ ,Jarmuszczak Z.: Wchłanianie jelitowe ksylozy i poziom witaminy B~?!" surowicy krwi w prze~I~~łym alkoho~izmle. Pol.Tyg.Lek.,1972,27, 1545-1547. 18. Leevy G.M •• Tranrlblrll A.K.,Smlth F.: Biochemistry ot gastrointestinal and liver disease in alcoholism. Biology of alcoholism I. Biochemistry, 307-325. Wyd.B.Kissen, H.Begleiter, Plenum Press, New York - london, 1971. 19. Lieber C.S •• Hepatic and metaboli c effecŁs of alcohol. 1965-1973. GastroenŁerology I 1973,65, 821-846. 20 Marlicz K .. ,Chrzanowska K.: Oznaczanie chymoŁrypsyny w stolcu w diagnostyce przewlekłego zapalenia Łrzustki Wiad.Lek. j 19BB,XLI, 704-708. 21. Mezey F.,Jaw E.,Slavin R.E.,Tobo" F.: PancreaŁic funcłion and intestinal absorption in chronic alcoholism. GasŁroenterołogy, 1970,59, 657-664. 22. Milward-Sadler H.G.: Alcoholic liver disease. Topics in.Gastroenterology 2. 293-315. wyd.S.C.Truelove, J.Trowe U. Blockwell 5cient1fic Publication Oxford London Edinburgh Melbourne, 1974. 23. Perraso A.,Bovero E.: Duodenum and aleohol • w: The duodenum pod red. Bertaccini i wsp. Corlina InŁernational - Raven Press, 198B. Verona, New York. 24. Roggin G.M.,lber F.L.,Kater R.M.H., Tabon F.: MalabsorpŁion in Łhe chronic alcohoHcs. J. Hopkins, Med. J. , 1969, 125, 231-330. 25. Rossi M.A •• ZucoloŁo 5.: Effect of .chronic eŁhanol investion on Łhe smali inłesłinal ulłrastructure in raŁs. Beitr.Pathol.,1977,161, 50-61. 26. Rubin E.,Rybak B.J.,Lindenbaum J.,Gerson C-.P.,Walker G.,lieber C.S.: UIŁrastructural changes in the smali iniestine induced by eŁhanol. Gasiroenterology 1972,63, 801-814. 27. Rusel R.T.: Alcohol ad Łhe smali intenstine. Current opinion in GasŁroenŁerology, 1985,1, 232-239. 28. Sidorowicz S.: Próba pomiaru zespołu uzależnienia od alkoholu. Probl.Alkohol. ,1980,6, 5-7. 29. Smali M •• Longarini A., Zachmeck N.: Disturbances of digesŁive physiology following acute drinking episodes in "skin-row" alcoholics. Am.J.Med. ,1959,27, 575-585. 30. landon B.N.,MagoŁra M.L.,Sataya A.K.,Ramalingaswami V.: 5maIJ inŁestine in protein maJnuŁrition. Am.J.Cl.NuŁr.,1968,21, 813-B19. 31. Tanribilir A.K.,Leevy C.M.: Pathogenesis of alcoholic gastritis.Gastroenterology, 1970,58, 1000. 32. Thomson A.,Baker H. ,Leevy C.M.: Thiamine absorption in alcoholics. Am.J.Clin.Natr., 1962,21, 537-538. 33. Vesseł E.S •• Page J. G. ,Passananti G. T .: Genetic and environmenŁal factors affecting ,ethanoi meŁabolism in man. Clin.Pharmacol.Ther.,1971,12, 192-201. 34. Vilardell F.: Chronic gasŁritis w GasiroenŁerology vol I. pod red.H.L.Bockusa, 1974, W.B. 5aunders Comp.Philade!phia,London, Toronto. 35. Wolff P.H.: EŁhnic differences in alcohol sensiŁivity. Science, 1972,175, 449-450. 36. Zucoloto 5.,Rossi M.A: EffecŁ of alcohol ingestion on Łheeplthel.lal cEli I poPuTat.ion in rat "mrt lilte'śtlne. ExpertenŁ.fa, 1976,",32, 611-516. 104 Tabela 1. Głębokość uzależnienia Badania histopatologiczne OG6ŁEM nieznaczna średnia znaczna Prawidłowe - 6 2 8 Zmiany zapalne w błonie śluzowej - 2 4 6 żołijdka . Zmiany zapalne w błonie śluzowej dwunastnicy - 2 6 8 2 22 8 32 2 32 20 Zmiany zapalne w błonie śluzowej żołądka i dwu- nastnicy . RAZEM, Współczynnik siły związku rp 54 0,4 Tabela 2. , Zapalenie Głębokość uzależnienia błony śl';lzowej żołijdka nieznaczna średnia znaczna. OG6ŁEM Powierzchowne 2 18 8 28 Zanikowe 2 4 4 10 RAZEM 4 22 12 38 Współczynni siły związku '"'p 0,41 105 Tabela 3_ Głębokość uzależnienia Krzywa nieznaczna średnia Prawidłowa - 10 B Płaska 2 22 12 RAZEM, 2 32 20 żelazowa Współczynnik· siły związku rp znaczna = 0,2 Głębokość I uzależnienia Wchłanianie . d-xyłozy nieznaczna średnia znaczna Prawidłowe 2 17 14 Patologiczne - 15 6 RAZEM, 2 32 20 Współczynnik siły związku rp 0,3