D - Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich

Sygn. akt IIIRC 20/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 22 października 2013 roku
Sąd Rejonowy w Strzelcach Opolskich Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodnicząca SSR Agnieszka Czajkowska
Protokolant Marta Stańczak
po rozpoznaniu w dniu 22 października 2013 roku w Strzelcach Opolskich
sprawy z powództwa małoletniego M. R. dział. przez matkę B. T.
przeciwko D. R.
o podwyższenie alimentów
I. zasądza od pozwanego D. R. tytułem alimentów na rzecz małoletniego syna M. R. kwotę po 450 zł ( czterysta
pięćdziesiąt zł) miesięcznie, płatną z góry do dnia 15-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w
płatności którejkolwiek z rat, do rąk matki dziecka B. T. , poczynając od dnia 16.01.2013 roku, w miejsce alimentów
zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 22.12.2004roku w sprawie IRC 808/03 ;
II. dalej idące powództwo oddala;
III. odstępuje od obciążania pozwanego zwrotem kosztów sądowych na rzecz Skarbu Państwa, od uiszczenia których
małoletni powód był zwolniony;
IV. wyrokowi w punkcie I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.
UZASADNIENIE
Małoletni powód M. R. działający przez matkę B. T. wniósł o podwyższenie alimentów zasądzonych na swoją rzecz
wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 22.12.2004 r. w sprawie o sygnaturze akt: I RC 808/03 od pozwanego
D. R. z kwoty 200,00 zł do kwoty 700,00 zł miesięcznie.
Podczas rozprawy w dniu 22.10.2013 roku przedstawicielka ustawowa sprecyzowała, że wnosi o zasądzenie tytułem
alimentów na rzecz małoletniego kwoty 700 zł miesięcznie wraz z ustawowymi odsetkami za zwłokę od dnia wniesienia
pozwu.
W uzasadnieniu podano, że pozwany od 2009 roku płaci dobrowolnie tytułem alimentów kwotę 300 zł miesięcznie. Od
ostatniej sprawy alimentacyjnej minęło 8 lat i w tym czasie w życiu powoda zaszło wiele zmian. Powód miał wówczas
4 lata. Jego ojciec utrzymywał się z wynagrodzenia za pracę na 1/2 etatu - jako sprzedawca w sklepie spożywczym.
Aktualnie według wiedzy przedstawicielki ustawowej pracuje w Holandii. Małoletni ma 13 lat. Jest uczniem szóstej
klasy SP w S.. Na zaspokojenie jego usprawiedliwionych potrzeb niezbędna jest kwota 700 zł miesięcznie. Na kwotę
tę składają się koszty szkolne, w tym podręczniki, wycieczki, pomoce naukowe, obiady szkolne (100 zł miesięcznie),
odzież, obuwie, wyżywienie, kieszonkowe (30 zł miesięcznie), basen, kino. Matka powoda jest zatrudniona w (...) Sp.
komandytowa i zarabia ok. 3.120,00 zł netto. Na utrzymaniu ma również syna z drugiego małżeństwa. Wspólnie z
mężem wynajmuje dom jednorodzinny - suma kosztów jego utrzymania to kwota ok. 900 zł miesięcznie. Nadto spłaca
kredyt hipoteczny w ratach miesięcznych wynoszących 520 zł miesięcznie.
W odpowiedzi na pozew, pozwany D. R. wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę 300 zł - uznał żądanie pozwu do
kwoty 300 zł. W uzasadnieniu wskazał, że bezzasadne jest żądanie, aby całkowite koszty utrzymania syna ponosił tylko
ojciec (700 zł) i aby odpowiadał on za zobowiązania finansowe matki dziecka i jej aktualnego męża (kredyt hipoteczny).
Pozwany wskazał, że aktualnie pracuje w Holandii. Na terenie Polski pozostała jego matka - osoba niepełnosprawna,
poruszająca się na wózku inwalidzkim, po amputacji nogi. Obowiązkiem pozwanego jest opieka nad matką. Z uwagi
na swój wyjazd poza granice kraju, czuje się odpowiedzialny za jej los, życie i zdrowie - w tym zobowiązany do pomocy
materialnej w zakresie pokrycia usług opiekuńczych, z których matka jest zmuszona korzystać.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Wyrokiem z dnia 22 grudnia 2004 roku wydanym w sprawie o sygnaturze akt: I RC 808/03 Sąd Okręgowy w Opolu
zasądził od pozwanego D. R. na rzecz małoletniego M. R. tytułem alimentów kwotę po 200 zł miesięcznie, płatną z góry
do dnia 15 każdego miesiąca do rak matki, z ustawowymi odsetkami w wypadku zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.
W czasie kiedy toczyła się poprzednia sprawa alimentacyjna, małoletni powód miał 4 lata, znajdował się pod pieczą
matki. Przedstawicielka ustawowa posiadająca licencjat z zarządzania i administracji pracowała jako księgowa i
osiągała z tego tytułu zarobki w kwocie ok. 1.050,00 zł netto miesięcznie ( Biuro (...) K. P. w K.). Pozwany z zawodu
inżynier marketingu i zarządzania pracował w tym czasie na stanowisku operatora maszyny papierniczej i zarabiał ok.
959,26 zł netto miesięcznie ( (...) S.A. z siedzibą w K.).
dowód:
dokumenty zgromadzone w aktach SO w Opolu I RC 808/03 - k: 23, 33, 34, 35
Pozwany regularnie płacił alimenty na rzecz syna - w tym od 2009 roku do stycznia 2013 roku - dobrowolnie w kwocie
300 zł miesięcznie. Od stycznia 2013 nie płacił alimentów. W miesiącu czerwcu 2013 r. wyrównał zaległość od stycznia
do kwietnia bieżącego roku, według wysokości zasądzonych alimentów. Od sierpniu 2013 roku do dnia 22.10.2013 r.
ponownie zaprzestał płacenia alimentów.
Aktualnie małoletni uczęszcza do I klasy Gimnazjum. Jest dzieckiem zdrowym. Chodzi do szkoły pływania, której koszt
wynosi 10 zł za godzinę. Pozwany nie widuje się z synem od 2008 r. Matka małoletniego pracuje, zarabia ok. 3.120,00
zł netto miesięcznie. Po raz drugi wyszła za mąż. Z małżeństwa tego ma dziecko w wieku 6 lat. Mąż przedstawicielki
ustawowej pracuje - zarabia ok 2.000,00 zł netto. Rodzina mieszka w wynajętym domu w S.. Opłaty wynoszą ok. 900
zł miesięcznie: prąd 150 zł, woda ok 200 zł, śmieci 50 zł miesięcznie, butla gazu 57 zł, węgiel ok 3 tony po 760 zł. Nadto
małżonkowie spłacają kredyt w wysokości 70.000,00 zł za działkę w S. o powierzchni 8,35 ha. Rata miesięczna wynosi
520 zł. Małoletni M. R. do szkoły dojeżdża autobusem - cena biletu wynosi ok. 100 zł miesięcznie. Przeciętny koszt
utrzymania małoletniego wynosi ok. 700 zł (wyżywienie, w tym obiady w szkole, ubranie - małoletni jest w trakcie
intensywnego wzrostu, co wymaga częstych zmian odzieży, koszty szkolne). Małoletni ani jego matka nie posiadają
majątku, oszczędności. Mąż przedstawicielki ustawowej jest współwłaścicielem ze swoją siostrą mieszkania w K. o
powierzchni 48 m2. Mieszkanie jest wynajmowane za bieżące opłaty.
dowód:
1. zaświadczenie o zatrudnieniu i zarobkach przedstawicielki ustawowej z dnia 21.10.2013 r. k: 112
2. faktura VAT za wodę i kanalizację (za okres od 11.06.2013 r. do 12.09.2013) k: 111
3. nakaz płatniczy za podatek od gruntu k: 110
4. faktury VAT za energię elektryczną k: 109
5. odpis umowy kredytu „ Własny Kąt”wraz z zaświadczeniem o wysokości rat i stanie zadłużenia k: 102 -108
6. faktura VAT za książki M. R. na rok szkolny 2013 k: 101
7. zeznania przedstawicielki ustawowej k: 52 i k:113
Pozwany D. R. pracuje w Holandii. Zarabia ok. 920 euro miesięcznie. Za najem mieszkania płaci 565 euro, światło
i gaz 100 euro, śmieci 29 euro, podatek wodny 18 euro, TV 30 euro, internet 20 euro, telefon 35 euro. Korzysta z
dofinansowanie do mieszkania w kwocie 258 euro miesięcznie. Poza małoletnim powodem nie ma innych dzieci, nie
jest żonaty. Pomagał finansowo matce w kwocie 300-400 zł miesięcznie - nie czyni tego od pół roku z uwagi na brak
środków finansowych - odkąd pracuje w firmie holenderskiej. Wcześniej był zatrudniony w firmie polskiej, ale pracę
świadczył na terenie Holandii - jego zarobki były takie same, ponosił jednak mniejsze koszty utrzymania mieszkania.
Przestał pracować u polskiego pracodawcy z uwagi na upływ okresu, na jaki umowa została zawarta. Nie kontaktuje
się z synem, od kiedy jego matka ponownie wyszła za mąż.
dowód:
1. zaświadczenie o dotacji rocznej do mieszkania z Urzędu Skarbowego (tłumaczenie przysięgłe) k: 81
2. umowa najmu lokalu mieszkalnego (tłumaczenie przysięgłe) k: 82-83
3. rachunek za energię elektryczną (tłumaczenie przysięgłe) k: 84
4. dowód opłaty za wodę i śmieci - nakaz komorniczy (tłumaczenie przysięgłe) k: 86
5. zaświadczenia o wysokości zarobków pozwanego (tłumaczenia przysięgłe) k: 87-98
Sąd zważył, co następuje;
Powództwo zasługuje w części na uwzględnienie.
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dzieci wynika z treści art. 133 § 1 krio, który stanowi, że rodzice
obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymywać się
samodzielnie, chyba, że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Obowiązek alimentacyjny jest konsekwencją obowiązku troski o prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy dziecka.
Ustalając zakres świadczeń alimentacyjnych, Sąd uwzględnia zarówno usprawiedliwione potrzeby uprawnionego jak
i zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego (art. 135 § 1 krio). Wykonywanie obowiązku alimentacyjnego
względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać w całości lub w części, na
osobistych staraniach o jego utrzymanie lub wychowanie - w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych
zobowiązanych polega na pokryciu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (§2).
Na usprawiedliwione potrzeby dziecka składają się nie tylko elementarne aspekty związane z zaspokojeniem minimum
egzystencji, takie jak wyżywienie, mieszkanie, odzież, higiena osobista, leczenie, ale również potrzeby związane z
rozwojem duchowym i intelektualnym dziecka z uwzględnieniem jego wieku, uzdolnień i zainteresowań.
Zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego ocenia się z uwzględnieniem posiadanej przez niego wiedzy,
umiejętności, zarobków możliwych do osiągnięcia przy dołożeniu przez niego należytej staranności. Świadczenia, do
których rodzice są zobowiązani względem dzieci mogą mieć postać materialną bądź niematerialną. Przy określaniu
świadczeń materialnych należy mieć na względzie możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych, czyli co mogliby
uzyskać przy pełnym wykorzystaniu swoich sił i możliwości zarobkowania. Świadczenia niematerialne wiążą się z
kolei z osobistymi staraniami rodzica o rozwój i wychowanie dziecka. Określając obowiązek alimentacyjny zawsze
należy mieć na uwadze, że dziecko ma prawo żyć na równej stopie życiowej ze swoimi rodzicami i rodzice mają
obowiązek mu to zapewnić. Oznacza to, że rodzice nie mogą uchylić się od obowiązku alimentacyjnego na tej
podstawie, że wykonywanie tego obowiązku stanowiłoby dla nich ciężar. Są obowiązani podzielić się z dzieckiem nawet
najmniejszymi dochodami. Jednak w sytuacji, gdy możliwości zarobkowe zobowiązanego rodzica są ograniczone, nie
można obciążać go obowiązkiem alimentacyjnym w zakresie przewyższającym te możliwości, doprowadzając go tym
samym do niedostatku i niemożności zaspokojenia podstawowych potrzeb.
W razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego
(art. 138 krio), przy zachowaniu reguł wynikających z art. 135 krio. Poprzez pojęcie „stosunków” należy rozumieć
okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zatem
zmiana stosunków to zmiana okoliczności, od których zależy istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego. Rozumie
się przez to zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotne zmniejszenie możliwości zarobkowych
i majątkowych zobowiązanego, które uzasadniają potrzebę skorygowania -zmniejszenia lub zwiększenia- wysokości
świadczeń alimentacyjnych. Należy wziąć pod uwagę okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków
majątkowych stron takie jak zmiana stosunków własnościowych powodująca utratę bądź zwiększenie majątku,
okoliczności świadczące o zmianie możliwości zarobkowych stron, a także zmiany co do zakresu usprawiedliwionych
potrzeb osoby uprawnionej. Zaznaczyć trzeba, że zmiana stosunków będąca podstawą do zmiany orzeczenia musi
zaistnieć po uprawomocnieniu się wyroku, w którym zasądzono alimenty (wyrok SN z dnia 25 maja 1999r. w sprawie
o sygn. akt I CKN 274/99).
Analiza stanu faktycznego dokonana w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, a także w oparciu o zeznania
przedstawicielki ustawowej i wyjaśnienia pełnomocnika procesowego - doprowadziła Sąd do wniosku, iż zarówno po
stronie powoda, jak i po stronie pozwanego na przestrzeni lat - od ostatniego orzekania w przedmiocie alimentów miała miejsce zmiana stosunków, która uzasadnia modyfikację obowiązku alimentacyjnego pozwanego.
Małoletni powód ma obecnie 13 lat, jest uczniem gimnazjum, co wiąże się z koniecznością ponoszenia - poza kosztami
bieżącego utrzymania jak część opłat, wyżywienie, również wydatków na zakup wyprawki szkolnej i dojazdów do
szkoły. Jest nadto w okresie intensywnego wzrostu, przez co zachodzi konieczność częstego zakupu odzieży dla niego.
D. R. znajduje się pod pieczą matki. Mieszka wraz z nią, jej mężem oraz ich dzieckiem. Matka, jak i jej mąż pracują.
Jedynie B. T. podejmuje osobiste starania związane z wychowaniem dziecka, aczkolwiek do stycznia 2013 roku
regularnie otrzymywała alimenty na rzecz syna od pozwanego, w tym od 2009 roku dobrowolnie zwiększone przez
pozwanego do kwoty 300 zł miesięcznie. Od kilku lat ojciec nie kontaktuje się z synem i nie sprawuje nad nim bieżącej
pieczy.
Z porównania zarobków pozwanego, jakie osiągał w chwili zasądzenia obowiązujących dotychczas alimentów, z
obecnymi, wyraźnie wynika, że uległy one zwiększeniu w skali miesiąca, choć niewątpliwie zwiększeniu uległy również
wydatki. Pozwany nadal - poza małoletnim powodem - nie ma innych dzieci na utrzymaniu.
Ważąc wskazaną powyżej sytuację życiową stron niniejszego postępowania, Sąd stwierdził, że zachodzi podstawa do
zwiększenia alimentów świadczonych przez pozwanego na rzecz syna. W ocenie Sądu uzasadnione jest podwyższenie
alimentów do kwoty 450 zł miesięcznie. Podkreślić przy tym należy, iż pozwany przez swego pełnomocnika wyraził
chęć ugodowego zakończenia postępowania określając wysokość alimentów na maksymalnie 400 zł miesięcznie.
Orzeczona kwota pozwoli na zaspokojenie niezbędnych wydatków związanych z utrzymaniem małoletniego powoda,
które należy ocenić na kwotę ok. 700 zł miesięcznie (szkoła pływania, opłaty za media i ogrzewanie w części dotyczącej
małoletniego, bilet autobusowy do szkoły, wyżywienie, ubranie, koszty szkolne, higieniczne), a przy tym leży w
granicach możliwości zarobkowych pozwanego i nie spowoduje jego niedostatku. Należny zauważyć, że pozwany
otrzymuje wynagrodzenie w kwocie ok. 3.772,00 zł (przyjmując kurs euro - 4,10 zł), jego średnie miesięczne wydatki
- po uwzględnieniu kwoty dofinansowania do kosztów mieszkania wynoszą ok. 539 euro (2.209,90 zł).
Roszczenie w pozostałym zakresie zostało oddalone jako zbyt wygórowane i nie uzasadnione okolicznościami sprawy.
Do alimentacji dzieci zobowiązani są oboje rodzice. Mimo że obowiązek ten, jak wynika z treści art. 135 kro
może polegać w całości lub w części, na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego, a w
takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokryciu w całości lub w części
kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego (§2) - a matka małoletniego niewątpliwie sprawuje w całości i
samodzielnie bieżącą pieczę nad dzieckiem - to jednak w ocenie Sądu winna ona również finansowo uczestniczyć w
utrzymaniu małoletniego. Posiada bowiem stały dochód, z którego może ponieść koszt utrzymania małoletniego poza
zasądzoną od ojca kwotą 450 zł. Jej mniejszy udział finansowy w kosztach utrzymania dziecka wynika z bieżącej pieczy,
jaką roztacza nad synem, która w znacznej części wypełnia jej obowiązek alimentacyjny.
Sąd zasądził alimenty od dnia złożenia pozwu. Zgodnie z art. 333§1 pkt 1 kpc wyrokowi w pkt I nadano rygor
natychmiastowej wykonalności.
O kosztach orzeczono na zasadzie art. z art. 100 i 102 kpc mając na uwadze, że pozwany posiada zaległości w zapłacie
alimentów i w ocenie Sądu aktualnie winien skupić się na ich uregulowaniu - obciążenie zaś go kosztami postępowania
niewątpliwie wydłużyłoby okres spłaty zaległości na rzecz małoletniego powoda.