Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich

Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich instytucji.
Financial analysis of economics health- Polish entities health.
E. Antczak,
S. Gałka,
P. Rosół,
M. Skórska,
Wrocław University of Economics
Streszczenie: Niniejsza praca jest wynikiem finansowej analizy ekonomicznej kondycji na
podstawie danych trzech polskich instytucji. Pierwsza z nich jest instytucją finansową,
oferującą usługi o charakterze inwestycyjnym. Drugie z analizowanych przedsiębiorstw
grupuje firmy z branży energetycznej, jest jednym z największych podmiotów gospodarczych
w Polsce. Trzecią, jednocześnie ostatnią z analizowanych instytucji, jest organizacja
nonprofit. Pomiar kondycji finansowej przeprowadzony został na podstawie modelu
stabilności finansowej opisanego przez J. Zietlow w pracy „A Financial Health Index for
Achieving Financial Sustainability”.
Wyznaczone na podstawie tego modelu wskaźniki pozwalają dostrzec mało stabilne obszary
działalności instytucji. Dzięki temu możliwe jest podjęcie działań mających poprawić
sytuację przedsiębiorstwa.
Słowa kluczowe: wskaźnik,
elastyczność finansowa, wypłacalność, kondycja finansowa,
długoterminowa analiza.
Abstract: This work is the result of an economic analysis of financial condition based on data
from three Polish institutions. The first of these is a financial institution offering services of
investment. The second of the analyzed companies are grouped energy company, is one of the
largest operators in Poland. The third, while the last of the analyzed institutions, is a nonprofit
organization. Measurement of financial condition was carried out based on the financial
stability of the model described by J. Zietlow in the work "A Financial Health Index for
Achieving
Financial
Sustainability".
Determined on the basis of this model allow to identify indicators few stable areas of the
institution. This makes it possible to take action to improve the situation of the company
Key words: rate, financial flexibility, solvency, financial condition, long-term analysis.
JEL codes: G23 , L31, L65, L72
Wstęp:
Gospodarka rynkowa wymaga od przedsiębiorstw nieustannej kontroli oraz oceny
uzyskiwanych wyników finansowych. Kondycja finansowa przedsiębiorstwa często
rozpatrywana jest jako pojęcie tożsame z sytuacją finansową przedsiębiorstwa. Wg. Ewy
Siemińskiej badanie kondycji finansowej może być traktowane jako synonim analizy
finansowej. Określa ona kondycję finansową jako finansową sytuację firmy,będącą rezultatem
podejmowanych decyzji gospodarczych oraz związanych z nimi szansami rozwoju. Wg
Dudycza i Wrzoska kondycja finansowa przedsiębiorstwa jest to stan finansów
i efektywność finansowa jego gospodarki.
Wybrałyśmy akurat firmę z branży energetycznej, ponieważ jest to bardzo duża firma, która
szybko się rozwija oraz charakteryzuje się dobrą kondycją finansową.Natomiast wybór
instytucji non profit uzależniony był od popularności oraz prowadzoną przez nią
działalnością.Wybrana instytucja finansowa istnieje na polskim rynku od wielu lat i proponuje
kompletną ofertę funduszy inwestycyjnych, nawet dla najbardziej wymagających inwestorów.
Celem niniejszej pracy jest ocena przy wykorzystaniu wybranych metod analizy
ekonomicznej kondycji finansowej na przykładzie polskich instytucji.
Treść pracy:
Kondycja finansowa przedsiębiorstw jest zjawiskiem złożonym.Aby ją rzetelnie
opisać,należy uwzględnić wiele aspektów działalności firmy.W tym celu analitycy
wykorzystują wskaźniki finansowe,które mierzą poszczególne składowe kondycji finansowej.
Jednoznaczna ocena kondycji firmy jest utrudniona przez wielowymiarowość zagadnienia.
Niekiedy część wskaźników może sygnalizować problemy,podczas gdy inne w tym samym
okresie nie wykazują niczego niepokojącego.
Aby analiza sytuacji finansowej firmy była pełna i odzwierciedlała rzeczywisty stan
przedsiębiorstwa,należy przeprowadzać ją zarówno w krótkim,jak i dłuższym okresie.
Jednym z modeli używanych do badania kondycji finansowej jest PHI Zietlowa. Indeks PHI
jest pojedynczym wskaźnikiem kondycji finansowej,uwzględniającym ramy czasowe.
Wskaźnik oblicza się przez zastosowanie czterech podwskaźników w różnych kategoriach:
ogólnej,natychmiastowej,krótkoterminowej i średniookresowej.Łącznie do obliczenia tego
indeksu potrzebujemy piętnastu wskaźników, badających płynność, wypłacalność oraz
elastyczność finansową.
Poszczególne etapy obliczania wyżej wymienionego wskaźnika wyglądają następująco:
KATEGORIA OGÓLNA
1. logarytm naturalny z wielkości
Tabela 1: logarytm naturalny z wielkości.
Za pomocą logarytmu naturalnego wielkości oceniamy stabilność oraz elastyczność
finansową badanych instytucji. Im większa wartość tym większa stabilność i elastyczność,co
oznacza,iż instytucja finansowa wykazuje się najlepszą stabilnością finansową.Inną sytuacją
charakteryzuje się organizacja non profit,gdyż wyliczony wskaźnik spada,by w 2012 roku
osiągnąć podobny poziom co w 2010.
Zmiana taka wynikać może z wielkości otrzymanych dotacji w poszczególnych latach.
Przedsiębiorstwo niebędące non profit ani nieprowadzące działalności finansowej wykazuje
tendencję rosnącą związaną z wzrostem przychodów.
2. logarytm naturalny z okresu
Tabela 2: logarytm naturalny z okresu.
Logarytm naturalny z okresu,który jest liczony jako liczba lat od kiedy organizacja została
założona do badanego roku.Jest to wskaźnik elastyczności finansowej ukazujący,iż spośród 3
instytucji największe zapotrzebowanie na zwiększenie środków finansowych wykazuje
przedsiębiorstwo non profit.Przyczyną jest to,iż instytucja taka opiera swoje dochody na
dotacjach lub innych darowiznach.Warto również wspomnieć,iż przedsiębiorstwo nonprofit
najdłużej działa na rynku,z czym może być związany wynik analizy.Ponadto wskaźnik ten
wzrasta
dla każdej z badanych polskich instytucji,co oznacza posiadanie większej
elastyczności finansowej wraz ze wzrostem jej wieku.
3. indeks niestabilności aktywów
4. Tabela 3: indeks niestabilności aktywów.
Indeksu niestabilności aktywów,według J. Zietlowa jest miarą finansowej elastyczności
przedsiębiorstwa.Obliczone wartości wskazują, że największe rozproszenie wartości aktywów
wokół trendu cechuje instytucję finansową.Duża nieprzewidywalność aktywów- jak wyjaśnia
wspomniany autor - sprawia, że decyzje zarządu w zakresie finansów firmy stają się trudne,a
pożyczkodawcy powinny być ostrożni.
OGÓLNY PODWSKAŹNIK
Tabela 4: ogólny podwskaźnik
Wykres 1: ogólny podwskaźnik
Powyższe wskaźniki,to są logarytm naturalny z okresu,logarytm naturalny z wielkości oraz
indeks niestabilności aktywów,mierzące finansową elastyczność przedsiębiorstw,pozwalają
przy użyciu odpowiednich wag oszacować ogólny podwskaźnik,którego cechuje fakt,iż
wysokie wartości(maksymalna wartość wynosi 10)osiągają przedsiębiorstwa duże i dojrzałe i
którego wartość obniża niestabilny wzrost aktywów(J. Zietlow tamże, s. 27-29, 49).Na
podstawie opracowanego wykresu można stwierdzić, iż największe zmiany zachodziły w
przedsiębiorstwie non profit,natomiast przedsiębiorstwo niebędące non profit jak i
nieprowadzące działalności finansowej oraz instytucja finansowa cechują się stabilnym
poziomem ogólnego powskaźnika ( odpowiednio około 7,5 oraz 6,00 ).
KATEGORIA NAJBLIŻSZEJ PERSPEKTYWY
4. Wskaźnik wystarczalności funduszy pieniężnych
Jednym ze wskaźników odzwierciedlających płynność w najbliższej perspektywie czasowej
jest wskaźnik wystarczalności funduszy pieniężnych.Płynność finansowa przedsiębiorstwa
jest zdefiniowana w książce„Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa”autorstwa W. Bień jako
„zdolność do utrzymania ciągłości w pokrywaniu wydatków, czyli terminowego regulowania
bieżących zobowiązań”. (W.Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa,Diffin,Warszawa
1997, s.103).
Tabela 5. Wskaźnik wystarczalności funduszy pieniężnych
Wskaźnik ten odzwierciedla zdolność przedsiębiorstwa do pokrycia wydatków dostępnymi
środkami pieniężnymi.Jego wartość jest zależna od wspomnianej gotówki,a także: kosztów,
amortyzacji i rzeczowych wydatków.Najwyższą wartość osiąga w latach 2011-2012
przedsiębiorstwo,a w roku 2012 organizacja non profit.Wskaźnik ten kształtuje się na
podobnym poziomie dla wszystkich trzech organizacji.
5. Zmodyfikowany wskaźnik gotówki
Zmodyfikowany wskaźnik gotówki jest miernikiem wypłacalności firmy w okresie od 0 do 3
miesięcy. Jest to iloraz środków pieniężnych netto i aktywów ogółem.
Tabela 6. Zmodyfikowany wskaźnik gotówki
Wzrost badanego wskaźnika oznacza wzrost wypłacalności finansowej.Z powyższych danych
wynika,iż organizacja non profit oraz instytucja finansowa charakteryzują się ujemnym
wskaźnikiem,a co za tym idzie dość niską wypłacalnością,tylko przytoczone przedsiębiorstwo
wykazuje dodatnie jego wartości
Cel płynności lambda
Kolejnym miernikiem zarówno płynności,jak i elastyczności finansowej mierzonej w krótkim
terminie jest docelowa płynność lambda.
Tabela 7. Wskaźnik docelowej płynności lambda
Jak wynika z powyższej tabeli organizacja non profit ma docelowy wskaźnik płynności
lambda na poziomie 0,który nie wynika ze złej kondycji firmy,lecz z faktu,iż analizowana
przez nas organizacja nie sporządza rachunku przepływów pieniężnych.Biorąc pod uwagę
instytucję finansową oraz przedsiębiorstwo to mamy do czynienia z sukcesywnym spadkiem
tego wskaźnika.Jednakże organizacja trzeciej kategorii ma mniejsze prawdopodobieństwo
braku płynności,a co za tym idzie lepszą kondycję finansową.
6. Wskaźnik płynności bieżącej
Wskaźnik płynności bieżącej pozwala na ocenę ilości środków wypłacalności i płynności w
stosunku do przychodzących stałych płatności finansowych.
Tabela 8. Wskaźnik płynności bieżącej.
Organizacje nie posiadające inwestycji krótkoterminowych lub inwestycji w weksle,czy też
nie mają danych o bieżących przepływach pieniężnych nie są oceniane za pomocą tego
wskaźnika.Jak wynika z powyższej tabeli jedynie przedsiębiorstwo może być oceniane przez
pryzmat tego wskaźnika.Wskaźnik ten systematycznie maleje, co wskazuje na coraz mniejszą
płynność.
PODWSKAŹNIK NATYCHMIASTOWY
Podwskaźnik natychmiastowy jest sumą wszystkich powyższych wskaźników kategorii
najbliższej perspektywy pomnożonych przez odpowiadające im wagi.
Tabela 9: podwskaźnik natychmiastowy
Największą
wartość
powyższego
wskaźnika
odnotowuje
przedsiębiorstwo,natomiast
instytucja finansowa i organizacja non profit są na znacznie niższym poziomie.Odzwierciedla
to bardzo dobrą sytuację przedsiębiorstwo oraz złą kondycję organizacji non profit i instytucji
finansowej.
Wykres 2: Kategoria natychmiastowa.
KATEGORIA KRÓTKOTERMINOWA
8. Wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej
Tabela 10:wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej.
Z tabeli wynika,iż wskaźnik przepływu środków z działalności operacyjnej w przypadku
instytucji finansowej wzrósł wyraźnie w roku 2011,po czym w 2012 spadł do poziomu 1,04.
Przeciwną sytuację odnotowano dla przedsiębiorstwa- w roku 2011 wskaźnik
najniższy, w 2012 wzrósł do
1,71.
był
Analizowana instytucja non- profit nie sporządza
rachunku przepływów pieniężnych, nie jest więc oceniana w tym indeksie.
9. Wskaźnik aktywów
Tabela 11wskaźnik aktywów.
Z danych wynika, iż największy udział aktywów bieżących odnotowuje instytucja finansowa
(92-95%). W przypadku organizacji non-profit,w ciągu 3 lat odnotowano wzrost udziału
aktywów bieżących z 67% do 73%. Zdecydowanie najniższe wartości przypadają
przedsiębiorstwu.
10. Administracyjny współczynnik wydatków
Tabela 12: Administracyjny współczynnik wydatków
Z tabeli możemy wywnioskować, iż badana instytucja finansowa, podobnie jak
przedsiębiorstwo,w
ciągu
3
lat
obniżyła
swoje
wydatki
administracyjne.Spadek
administracyjnego wskaźnika jest tym bardziej istotny dla przedsiębiorstwa,gdyż miał on
miejsce, mimo wzrostu wydatków ogółem.
Podwskaźnik krótkoterminowy
Tabela13:
Podwskaźnik
krótkoterminowy
Wykres 3: Podwskaźnik krótkoterminowy
Przedstawione wskaźniki 8-10 zaliczane są do kategorii krótkoterminowej(3-12 miesięcy).W
przypadku organizacji non-profit podwskaźnik krótkoterminowy wykazuje wzrost kondycji
finansowej firmy w ciągu ostatnich 3 lat- z poziomu 5,33 do5,92.Kondycja finansowa
przedsiębiorstwa utrzymuje się na względnie stabilnym poziomie,z tendencją wzrostową w
2012r.Instytucja finansowa odnotowała pogorszenie sytuacji- spadek z poziomu 9,45 do 7,58
w roku 2012.
KATEGORIA ŚREDNIOOKRESOWA (okres 12-36 m-cy)
11. Zmiana aktywów netto:
Możemy zaobserwować zmianę aktywów netto instytucji.Z analizy wynika, że instytucji non
profit udało się osiągnąć preferowany poziom tego wskaźnika.W instytucji finansowej
odnotowano spadek wskaźnika w roku 2011 w odniesieniu do roku 2010.W przedsiębiorstwie
również widoczny jest spadek wartości wskaźnika w 2011 roku.
Tabela 14: Zmiana aktywów netto.
12. Wskaźnik udziału:
Niski wskaźnik zwiastuje większą elastyczność i mniejsze ryzyko.Zatem odnosząc się do
uzyskanych danych można stwierdzić,że instytucja non profit oraz finansowa były bardziej
elastyczne w roku 2010 oraz 2012,w roku 2011 wskaźnik ten wzrósł.W przedsiębiorstwie
widoczny jest ciągły wzrost,a zatem elastyczność maleje.
Tabela 15: wskaźnik udziału.
13. Współczynnik samofinansowania:
Organizacje,które chcą same pokryć koszty wzrostu zakładu i sprzętu,dążą do uzyskania
wartości tego wskaźnika na poziomie co najmniej 1.Im wyższa wartość wskaźnika, tym
większa ilość zapasu finansowego,który może być zużytkowany jako pracujący kapitał
obrotowy.W organizacji non-profit uzyskane dane były niewystarczające do wyznaczenia
tego wskaźnika.W instytucji finansowej ilość zapasu finansowego ciągle się zwiększa w
badanym okresie,w przedsiębiorstwie zaś rośnie w latach 2010-2011,w roku 2012 spada.
Tabela 16: współczynnik samofinansowania.
14. Wskaźnik zadłużenia finansowego:
Wskaźnik pokazuje zawartość zobowiązań finansowych,stanowiących zobowiązania jednostki
do wymiany instrumentu finansowego z inną jednostką albo do wydania aktywów
finansowych,na niekorzystnych warunkach w zobowiązaniach ogółem łącznie z aktywami
netto.Im niższa wartość wskaźnika tym lepiej,ponieważ wskazuje to na niskie zadłużenie
przedsiębiorstwa.Z analizowanych przedsiębiorstw najniższy wskaźnik osiągają instytucja
finansowa oraz organizacja non profit,przedsiębiorstwo uzyskuje dany wskaźnik na poziomie
nieco wyższym od 0.
Tabela 17: wskaźnik zadłużenia finansowego.
15. Wskaźnik kosztów gromadzenia funduszy:
Jak w swojej pracy wspomina J. Zietlow s. 34, 56),darczyńcy udzielają większego wsparcia
przedsiębiorstwom,które utrzymują wskaźnik kosztów pozyskania funduszy na niskim
poziomie.W niniejszej pracy nie obliczono wskaźnika kosztów pozyskiwania funduszy dla
żadnej z instytucji,ponieważ uzyskano niewystarczające dane.
Tabela 18: wskaźnik kosztów gromadzenia funduszy
Pod wskaźnik średnioterminowy:
Powyższe pięć wskaźników pozwala oszacować kondycję finansową przedsiębiorstw
w okresie od 12 do 36 miesięcy,a więc przedziału czasu, która ukazuje w dużym stopniu
wymagania finansowe wynikające z nakładów inwestycyjnych (J. Zieltow tamże, s. 8).
W ciągu trzech lat Medium-Term Subscore dla organizacji non profit spadł w roku 2011
w porównaniu z rokiem 2010. Osiągnął też wtedy najniższy poziom w badanym przedziale
czasu.W 2012 roku widoczny jest wzrost wskaźnika w stosunku do roku poprzedniego.W
przedsiębiorstwie obserwujemy spadek wartości wskaźnika podczas całego badanego okresu.
Natomiast w instytucji finansowej wskaźnik ten nieustannie rośnie.
Tabela 19: pod wskaźnik średnioterminowy.
Wykres 4: Średniookresowy subscore.
Wykres 5: Indeks(wskaźnik) kondycji finansowej.
Wykres 5. : Indeks(wskaźnik) kondycji finansowej.
Zakończenie:
Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa jest podstawową miarą działalności jednostki
gospodarczej. Analiza bilansu,rachunku zysków umożliwia badanie zmian poszczególnych
pozycji, jak również ocenę różnych dziedzin jej funkcjonowania.Może stanowić punkt
wyjścia do predykcji sytuacji finansowej firmy w przyszłości.Przeprowadzona analiza 3
polskich instytucji miała na celu ocenę ich kondycji finansowych.
Kondycja finansowa
badanej organizacji non-profit ulega wahaniom.Zdolność utrzymania się na rynku jest niska,
wynika to z dużej konkurencji organizacji non profit.Należy więc monitorować kondycję
finansową organizacji, by w przyszłości zapobiec niepożądanym procesom.Na przestrzeni 3
lat kondycja instytucji finansowej spadła. Uzyskane wyniki świadczą,iż w najlepszej kondycji
finansowej jest analizowane przedsiębiorstwo.Wyniki te mogą być podstawą do podjęcia
działań w konkretnych obszarach, jednakże o kondycji finansowej w szerszym pojęciu
świadczą podwskaźniki obliczane na podstawie 15 wskaźników podstawowych.
Bibliografia:
1. Rachunek przepływów pieniężnych w teorii i praktyce, Karol Wajszczuk, Wyd. Dfin.,
Warszawa 2013, ISBN 978-83-7641-901-5
2. Analiza i planowanie finansowe, Edyta Duda- Piechaczek, Wydawnictwo Helion,
Gliwice 2007, ISBN 978-83-246-0431-9
3. Rachunek przepływów pieniężnych w praktyce- techniki sporządzania, Wydanie III,
Paweł Sałdyka, Oficyna Wydawnicza UNIMEX, Wrocław 2013, ISBN 978-83-6359704-7
4. Analiza finansowa przedsiębiorstwa- ujęcie sytuacyjne, pod red. Mirosława Hamrola,
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 2004, ISBN 83-7417017-4
5. Jak czytać sprawozdanie finansowe- przewodnik menedżera, wydanie III, pod red.
Marii Adamskiej, Wyd. Dfin., Warszawa 2010, ISBN 978-83-7641-273-3