analiza - eksperci.kj.org.pl

ANALIZA
„Iraqi freedom” – operacja niedokończona. Irak 8 lat po wojnie
Po opuszczeniu wojsk amerykańskich sytuacja wewnętrzna w Iraku jest wciąż niestabilna.
Skomplikowana sytuacja polityczna i rosnące wpływy Iranu sprawiają, że Irakijczycy nie są w stanie
samodzielnie zapewnić stabilizacji i bezpieczeństwa w kraju. Pojawiła się realna groźba wybuchu
wojny domowej.
Magdalena Krzyk
Sytuacja wewnętrzna
rząd o stworzenie szwadronu śmierci, który miał
mordować oficerów służb bezpieczeństwa oraz
Stany Zjednoczone dokonały inwazji na Irak w
pracowników
marcu 2003 roku. Do podstawowych celów misji
oskarża z kolei rząd al – Malika o użycie służb
należało obalenie reżimu Saddama Husajna oraz
bezpieczeństwa
ustanowienie
szczególnie sunnitów.
proamerykańskiego
rządu
w
rządowych[1]. Al – Hashimi
do
zwalczania
opozycji,
Bagdadzie. Administracji Baracka Obamy nie
udało się zrealizować drugiego punktu, czego
Kryzys polityczny wykorzystywany jest przez
przejawem
organizacje rebelianckie i terrorystyczne do
była
przegrana
rywalizacja
proamerykańskiego polityka Ayad Allawi
na
przeprowadzania
zamachów,
zastraszania
urząd premiera irackiego rządu. 11 listopada
ludności oraz odzyskiwania utraconych wpływów
2010 roku na prezydenta został wybrany Kurd
w poszczególnych prowincjach Iraku. Eskalacja
Jalal
misję
konfliktu wewnętrznego związana z podziałami
sformułowania nowego rządu Nuriemu al –
etnicznymi i religijnymi stwarza realne ryzyko
Malikiemu.
podziału Irackich Sił Bezpieczeństwa (Iraqi
Talabani,
który
powierzył
Security
Forces
-ISF)
wzdłuż
linii
Sytuacja na irackiej scenie politycznej jest
wyznaniowych. Władze nie są w stanie rozwiązać
jednym z głównych źródeł destabilizacji państwa.
narastających problemów. Do najważniejszych z
Kilka tygodni temu został wydany nakaz
nich należą: spór między Arabami i Kurdami,
aresztowania viceprezydenta Iraku, przywódcę
problem irackich uchodźców (jest ich ponad 2
sunnitów,
mln)[2]) oraz dokończenie procesu debaasyfikacji
Tariqa
al-Hashimiego.
Jest
on
oskarżany przez zdominowany przez szyitów
–
wyeliminowania
wpływów
partii
1
Baas.
ANALIZA
Ponadto reform wymaga sektor państwowy,
takie jak Triple Canopy, Global oraz Academi
system
(dawniejBlackwater), które za zadanie będą mieć
bankowy
oraz
rolnictwo.
Dużym
wyzwaniem pozostaje walka z korupcją oraz
ochronę
dyplomatów
wysokim bezrobociem[3].
Departament
Obrony
i
przedsiębiorców.
USA stworzył
Biuro
Współpracy w Dziedzinie Bezpieczeństwa w
Strategia USA wobec Iraku
Iraku. Biuro będzie działać w Bagdadzie pod
auspicjami USA i będzie w nim pracować około
Mimo niestabilnej sytuacji, USA wycofało swoje
150 osób, które za zadanie będą miały szkolić
wojska według ustalonego harmonogramu. Do 31
irackie lotnictwo wojskowe. Ponadto iracki rząd
sierpnia
będzie kupował od USA broń i wyposażenie
2010
roku
liczba
amerykańskich
żołnierzy ze 112 tys. została zredukowana do 50
wojskowe[4].
tys. Data ta stanowiła również wyznacznik
zakończenia misji bojowej. Kolejnym etapem
misji
były
tzw.
zadania
Wpływy Iranu
doradcze. Armia
amerykańska miała szkolić irackie siły, wspierać
Irak stał się polem bitwy o wpływy polityczne
działania niemilitarne, zapewniać bezpieczeństwo
między USA a Iranem. Teheran skutecznie
cywilom i zespołom odbudowy Iraku. Jedynie
wykorzystuje swoje wpływy przede wszystkim
akcje
wśród irackich szyitów. Ingerował m.in. w proces
antyterrorystyczne
w
praktyce
miały
charakter bojowy.
formowania się nowych władz w Iraku po
wyborach parlamentarnych. Zablokował także
14 grudnia 2011 roku prezydent USA Barack
powrót
Obama zadeklarował, że amerykańska misja w
Allawiego na stanowisko premiera. Rząd iracki
Iraku dobiegła końca, jednak wycofanie wojska
zdominowany jest przez szyitów, którzy nie chcą
nie oznacza całkowitego wycofania się USA z
dzielić się władzą z sunnitami. Ta sytuacja
Iraku. W Bagdadzie znajduje się największa
ułatwia realizację irańskich interesów. Teheran
ambasada na świecie, w której pracuje około 18
może wpływać na politykę Bagdadu również w
tys. ludzi. Dyplomaci stanowią mniejszość, reszta
sposób bezpośredni, ponieważ radykalny szyicki
osób
blok As – Sadra wchodzi w skład koalicji
to
pracownicy
amerykańskiej
służby
proamerykańskiego
al
–
Malikiego.
polityka
Iran
Ayada
cywilnej. W stolicy Iraku zostaje od 3,500 do
premiera
5,500 tzw. armed private security contractors.
zadeklarował wspieranie procesu stabilizacji w
Będą tam działać prywatne organizacje wojskowe
Iraku, ale nie zaprzestał dostaw uzbrojenia i
2
oficjalnie
ANALIZA
szkolenia
irackich
ugrupowań
rebelianckich
Ligi Arabskiej i nałożenia sankcji na reżim
opierając się głównie na siłach Kuds - jednostek
Baszara al – Assada. Polityka Bagdadu jest
Korpusu
zgodna w tej kwestii z linią Iranu, który jest
Strażników
podlegających
Rewolucji
bezpośrednio
Islamskiej,
Najwyższemu
głównym sponsorem reżimu syryjskiego[5].
Przywódcy Iranu (do jej głównych działań należy
eksport rewolucji islamskiej). Dla Teheranu
ważne jest by Irak nie odbudował swojej pozycji
[1] The New York Times: Breaking World Iraqi News,
w regionie Zatoki Perskiej i stał się strefą
http://topics.nytimes.com/top/news/international/countriesandt
buforową wobec państw arabskich.
erritories/iraq/index.html, 09.01.2012.
[2] Theodor Gustavsberg tłum. Ewa Cylwik, Le monde
diplomatique: Zapomniani uchodźcy,
Kontrola
Iraku
przynosi
Iranowi
korzyści
polityczne, finansowe oraz religijne, ponieważ
Irak przeciwdziała sunnickiemu ekstremizmowi
religijnemu. Irak może stać się jedną z kart
przetargowych w kontekście rozwoju sytuacji
wokół
irańskiego
programu
nuklearnego.
Amerykanie nie mogą pozwolić na to, by
polityka zagraniczna Iraku była pro – irańska.
Obecna sytuacja jest bardzo niekorzystna dla
USA, ponieważ premier al – Maliki wycofał się z
frontu państw arabskich przeciwko Syrii i
http://monde-diplomatique.pl/LMD31/index.php?id=10,
09.01.2012.
[3] Aleksandra Dzisiów- Szuszczykiewicz, Amerykanie
wychodzą z Iraku,
http://www.bbn.gov.pl/download.php?s=1&id=6024,
09.01.2012.
[4] Salon.com, Justin Elliott, No, the U.S. is not leaving
Iraqhttp://www.salon.com/2011/12/17/no_the_u_s_is_not_leav
ing_iraq/,09.01.2012.
[5] Gazeta Prawna, Media i eksperci: Obama patrzy na Irak
przez zbyt różowe
okularyhttp://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/5755
85,media_i_eksperci_obama_patrzy_na_irak_przez_zbyt_rozo
we_okulary.html, 09.01.2012.
odmówił poparcia dla wykluczenia tego kraju z
Klub Jagielloński to jedna z najstarszych w Polsce organizacji pozarządowych. Stowarzyszenie od ponad 20 lat
aktywne działa w przestrzeni publicznej zarówno na szczeblu lokalnym, jak i ogólnopolskim. Ambicją Klubu jest
m.in. merytoryczny wkład do debaty publicznej i tym samym profesjonalizacja polityki poprzez dostarczanie idei
i wiedzy. Dlatego jednym z trzech filarów aktywności naszego stowarzyszenia jest działalność ekspercka, która
koncentruje się na badaniach naukowych w ważnych obszarach życia publicznego. Mamy w swoim dorobku
znaczące raporty, analizy oraz projekty badawcze w obszarze stosunków międzynarodowych, polityki
zagranicznej, samorządu terytorialnego, rozwoju regionalnego, ekonomii oraz zagadnień ustrojowych.
Zespół Ekspertów Klubu Jagiellońskiego powstał w 2012 roku jako eksperckie zaplecze stowarzyszenia. Jest to
instytucja typu think-tank, która prowadzi działalność badawczą i naukową. W jej skład wchodzą przede
wszystkim pracownicy naukowi Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, a
także pracownicy administracji publicznej, mający doświadczenie w realizacji projektów badawczych. Eksperci są
jednocześnie szefami katedr tematycznych w Klubie Jagiellońskim, które mają charakter edukacyjno-formacyjny.
Pełnią więc funkcję dydaktyczną stanowiąc bezpośrednie wsparcie dla członków Klubu Jagiellońskiego – głównie
studentów i doktorantów.
3