Wspólna granica

Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych
„Współpraca w dziedzinie dyplomacji publicznej 2014”
Wspólna granica – wspólne dziedzictwo.
Nowe spojrzenie na twierdze polskie i tureckie nad Dniestrem
Projekt adresowany jest głownie do ludzi młodych zainteresowanych historią, geografią, podróżami.
Poodejmowana tematyka, przy zastosowaniu atrakcyjnych form przekazu, będzie także przyciągać
osoby zainteresowane przeszłością i badaniem jej świadectw nie zależnie od wieku lub kraju, z
którego pochodzą.
Celem projektu jest wykonanie dokumentacji, uporządkowanie istniejących informacji i promowanie
wiedzy na temat zachowanych materialnych świadectw kontaktów Polski i Turcji. Są to pozostałości
twierdz wznoszonych po obu stronach polsko – tureckiej granicy nad Dniestrem. Obecnie obiekty te
znajdują się na terytorium Ukrainy. „Oddalenie” od współczesnej Polski i Turcji nie sprzyja
podtrzymywaniu pamięci o często symbolicznej roli tych pomników. Wiedza na ten temat zaciera się
w świadomości kolejnych pokoleń. Równie ważne jak przywrócenie pamięci o przeszłości młodym
Polakom i Turkom jest uświadomienie wartości zachowanych zabytków mieszkańcom współczesnej
Ukrainy. Lepsze poznanie atrakcji historycznych swego regionu a zarazem wzrost świadomości
historycznej zaowocuje dbałością o świadectwa wspólnej przeszłości.
Działania w ramach projektu korespondują z intensyfikacją współpracy między krajami w związku z
rocznicą 600-lecia nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Turcją. Jednocześnie
projekt ma za zadanie popularyzować wiedzę o historii Polski i Turcji zwrócić uwagę na wspólne
dziedzictwo a tym samym dać podstawy do dialogu międzykulturowego w Polsce.
Jednym z głównych zadań w ramach projektu jest dokumentacja miejsc związanych ze wspólną
historią Polski i Turcji, takich jak: Trembowla, Szaniec Marii Panny, Okopy św. Trójcy, Żwaniec,
Żwańczyk, Kamieniec Podolski, Chocim. Wybór miejsc został podyktowany wiedzą na temat stanu
zachowania zabytków, ich dostępności oraz roli jaką spełniały w minionych epokach. Badany odcinek
granicy nad Dniestrem spełniał ważną rolę w kontaktach Polski i Turcji, nie tylko militarnych, ale
również handlowych i kulturowych. Szczególna uwaga podczas kwerendy oraz badań terenowych
zostanie poświęcona Okopom św. Trójcy (obwód Tarnopolski). Jest to stosunkowo mało znany punkt
na mapie turystycznej. Umocnienia nie zostały wyczerpująco przebadane, a zarazem zajmują bardzo
ważne miejsce w świadomości kulturowej Polski. Twierdza osłaniała Rzeczpospolitą po upadku
Kamieńca; jest to również miejsce związane z bohaterską obroną (nieudaną acz heroiczną) w okresie
Konfederacji Barskiej (postać K. Pułaskiego) i wreszcie jest scenerią dla Nie-Boskiej Komedii Z.
Krasińskiego.
Zebrane informacje źródłowe w tym ikonografia a także dokumentacja filmowa i fotograficzna z
ziemi oraz z powietrza, relacje z podróży… mają służyć utworzeniu finalnego produktu – strony
internetowej, która będzie zawierać kompendium wiedzy na temat badanego obszaru. Strony, która
połączy rzetelne informacje na temat historii i zabytków architektury opracowane przez specjalistów
z relacją z podróży do tych miejsc i ich dokumentacją. W obecnym natłoku różnych informacji
bombardujących współczesnego młodego człowieka poprzez wszelkiego rodzaju media ważne jest
aby osoba zainteresowana danym tematem otrzymała rzetelne i precyzyjne informacje, dobrej
jakości z „pierwszej ręki”, jednocześnie podane w sposób do zaakceptowania i przyswojenia na
różnych poziomach percepcji (tekst, zdjęcia, filmy, mapy). Polska strona internetowa zostanie
przetłumaczona na kilka języków: angielski, turecki, ukraiński co ma na celu zwiększenie jej
dostępności dla odbiorców z różnych krajów. Formą promocji projektu „na bieżąco” będzie blog
tworzony przez jego uczestników, stanowiący zarówno relację z podróży jak też dokumentujący
poszczególne działania w projekcie. Blog będzie propagowany w dostępnych powszechnie mediach
społecznościowych. Bardziej konwencjonalną formą zachęty do pogłębienia wiedzy na temat
badanych miejsc będzie wystawa posterowa, która dzięki zdjęciom wielkoformatowym ukaże
specyfikę i walory historyczne twierdz na granicy Polsko-Tureckiej. Wykonane plansze podpisane w
kilku językach (polski, turecki, ukraiński, angielski) wędrując po różnych zakątkach krajów już po
zakończeniu projektu będą mogły służyć promocji produktu finalnego jakim jest strona internetowa.
Zadania realizowane w ramach projektu na terenie Ukrainy będą odbywać się przy współpracy i
wsparciu partnerów ukraińskich: Narodowego Uniwersytetu Przykarpackiego im. Wasyla Stefanyka z
siedzibą w Iwano-Frankowsku oraz Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Ohijenki z siedzibą w
Kamieńcu Podolskim.
________________________
Wyrażone w niniejszej publikacji opinie są poglądami jej Autora. Treści prezentowane w niniejszej publikacji nie
są tożsame z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych.