„inteligentna obrona” i “interoperacyjność”: przyszłość

„INTELIGENTNA OBRONA” I “INTEROPERACYJNOŚĆ”:
PRZYSZŁOŚĆ EUROPEJSKIEJ POLITYKI OBRONNEJ
W ciągu 25 lat od zakończenia zimnej wojny, państwa
europejskie korzystały z ”dywidendy pokojowej” i znacząco
zmniejszały wydatki na obronność. W ostatnim czasie trend
ten zaczął się jednak odwracać – w obliczu
bezprecedensowych zagrożeń dla swojego bezpieczeństwa,
państwa członkowskie Unii Europejskiej musiały zrewidować
swoje budżety wojskowe i obronne.
Koncepcje takie jak “inteligentna obrona” czy
“interoperacyjność” zyskują coraz większe uznanie w
odniesieniu do przyszłości polityki obronnej.
W 2012 r. Azja wyprzedziła Europę pod względem wydatków ponoszonych na obronność w podziale
na kontynenty, zajmując tym samym drugie miejsce na świecie, za Ameryką Północną.
Trzy lata później wydatki Azji na obronność były już o 36,4 proc. wyższe niż Europy.
Zdolności obronne UE w skali światowej.
Wydatki wojskowe w ujęciu regionalnym w 2015 r.
Oceania
Ameryka Południowa
Ameryka Północna
Europa
Azja
0
100
200
300
400
500
600
700
Cztery państwa z największymi nakładami na wojsko to państwa spoza Unii Europejskiej.
Tylko Wlk. Brytania, Francja, Niemcy i Włochy znajdują się na liście 15 państw o najwyższym
poziomie wydatków na wojsko w 2015 r.
596 mld dol.
USA
215 mld dol.
Chiny
87,2 mld dol.
Arabia Saudyjska
66,4 mld dol.
Rosja
Zjawiska, z którymi mamy do czynienia w ostatnich latach: rosnąca liczba uchodźców, powiększająca
się siatka organizacji terrorystycznych, rozmieszczanie zaawansowanych taktycznych rakiet
balistycznych przez państwa europejskie, a także konflikt na Ukrainie – stanowią wyzwanie dla Unii
Europejskiej i dla jej zdolności radzenia sobie z zagrożeniami.
Jednocześnie, podmioty niepaństwowe takie jak Hamas, Hezbollah, rebelianci Huti czy ISIS, wykazały
zdolności zdobycia i wykorzystania pocisków balistycznych. Z tego powodu państwa UE dokonują
rewizji swoich wydatków na obronność.
Przybliżona liczba interwencji sił powietrznych NATO
Wszystkie interwencje
82%
88,5%
79%
2014
2014
(1 stycznia – 30 czerwca)
2015
(1 stycznia – 30 czerwca)
Odpowiedź na rosyjskie
działania powietrzne
W 2014 r. sojusznicy NATO zobowiązali się, że do 2024 r. będą wydawać na obronność 2 proc. PKB. W
Europie państwa członkowskie, w tym Wlk. Brytania i Polska, zwiększyły swoje wydatki na obronność
między 2014 a 2015 rokiem odpowiednio o 9 proc. i 29 proc. Większość państw przeznacza nakłady na
obronność na wydatki kadrowe, tylko w ograniczonym stopniu poświęcając je na zakup sprzętu oraz
badania i rozwój.
Procentowy udział wydatków na obronność w PKB w 2015 r.
Szwecja | 1.08%
Finlandia | 1.31%
Estonia | 2.03%
Łotwa | 1.03%
Irlandia | 0.45%
Wlk. Brytania | 2.05%
Holandia | 1.21%
Belgia | 0.91%
Francja | 1.79%
Luksemburg | 0.5%
Austria | 0.68%
Portugalia | 1.42%
Włochy | 1%
Hiszpania | 0.89%
Malta | 0.61%
Litwa | 1.12%
Niemcy | 1.16%
Czechy | 0.98%
Węgry | 0.89%
Słowenia | 0.96%
Chorwacja | 1.4%
Polska | 2.1%
Słowacja | 1.03%
Rumunia | 1.43%
Bułgaria | 1.18%
Grecja | 2.42%
Cypr | 1.83%
Współpraca państw członkowskich UE jest kluczem do osiągnięcia skutecznych możliwości obrony
przed współczesnymi zagrożeniami. Podziały na gruncie narodowym, polityka protekcjonistyczna
oraz ograniczenia budżetowe mogą prowadzić do braku wydajności i niepotrzebnej duplikacji
zasobów wojskowych.
„Inteligentna obrona”
Priorytet:
Specjalizacja:
Współpraca:
transparentne, oparte na współpracy i
wydajne finansowo podejście w celu
uzyskania optymalnego potencjału
obronnego.
NATO powinno zachęcać do specjalizacji
celowej, w ramach której państwa członkowskie
skoncentrują się na swoich mocnych stronach
przy opracowywaniu planów wyposażenia.
współpraca międzypaństwowa umożliwia
rozwinięcie zdolności obronnych
przewyższających możliwości
pojedynczego kraju.
W obliczu rosnących zagrożeń dla bezpieczeństwa, państwa europejskie powinny zainwestować w
sprawdzone systemy --- jak Patriot i SM-3 ---, które zostały opracowane, sprawdzone i wdrożone do
walki z zarówno już istniejącymi, jak i nowymi zagrożeniami. Brakuje czasu i zasobów finansowych, by
inwestować w systemy zupełnie nowe i niesprawdzone, które osiągną zdolności operacyjne nawet za
10-15 lat. Państwa europejskie powinny postawić na interoperacyjność, wybierając systemy pasujące
do istniejącej już sieci w celu uproszczenia systemu wymiany informacji i ułatwienia procesów
decyzyjnych.
Suwer
enn
ość
UE
Egzoat
mo
sfe
ra
Endoatm
os
fer
“Interoperacyjność” z systemami Raytheon
Chronią Europę ze wszystkich kierunków
a
Mogą chronić Europę przed atakami
bombowymi i lotniczymi ze wszystkich
kierunków.
Systemy
Raytheon
Interoperacyjność:
Współpracuje z innymi produktami i
systemami, zarówno w procesie
implementacji, jak i nieograniczonego
dostępu
Państwa europejskie muszą rozsądnie wydatkować środki, inwestując we współpracę z firmami
cieszącymi się nie tylko wieloletnim doświadczeniem w wykorzystaniu najbardziej zaawansowanych
technologii, ale także z udowodnionym zaangażowaniem w tworzenie skutecznych partnerstw.
Źródła: Raytheon, Instytut Unii Europejskiej Studiów nad Bezpieczeństwem, Statista,
Parlament Europejski, Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem,
NATO, Avascent, Europejska Agencja Obrony
Przy wsparciu: